سارا طاهری، خبرنگار:افزایش آمار افراد تحصیلکرده و بیکار در کشورمان نشان می‌دهد که باید تغییری در روند آموزش دانشجویان ایجاد شود. دیگر این روزها، صنایع و شرکت‌ها نیاز به فارغ‌التحصیلانی ندارند که صرفا در یک دانشگاه تحصیل کرده و با یک مدرک فارغ‌التحصیل شده باشند. حالا فرقی نمی‌کند این دانشگاه دولتی باشد یا خصوصی. این روزها صنایع به دنبال دانش آموختگانی هستند که به اصطلاح «کاربلد» باشند. به همین دلیل دانشگاه‌ها هر کدام به نوبه خود و براساس ظرفیت و توانایی خود تلاش می‌کنند به این نیاز صنعت و جامعه پاسخ دهند. دانشگاه آزاد هم تدوین سند توسعه تحول و تعالی دانشگاه و سند چشم‌انداز توسعه کشور گام‌های اساسی در بخش فناوری برداشته و واحدهای خود را نیز در این مسیر همراه کرده است. دانشگاه آزاد اهواز این روزها هم‌راستا با سیاست‌های کلی با تکیه بر نیروی انسانی و تجهیزات و امکانات در‌خور توجه در سطح استان، ضمن رفع مشکلات و نیازهای فناورانه نقش بسزایی در توسعه و ایجاد اشتغال پایدار داشته باشد. بر همین اساس چند روز پیش قراردادی بین دانشگاه آزاد استان خوزستان و پارک علم و فناوری خوزستان منعقد شد و طی این قرارداد اولین پردیس علم و فناوری انرژی کشور در زیر‌بنایی به مساحت بیش از ۵ هزار متر مربع با همکاری پارک علم و فناوری خوزستان تاسیس و یازدهم بهمن ماه امسال با حضور وزیر علوم راه‌اندازی شد. وزیر علوم در آیین افتتاح این پردیس همکاری پارک علم و فناوری خوزستان و دانشگاه آزاد را بسیار ارزشمند دانست و ابراز امیدواری کرد این همکاری منشأ خیر و برکت برای استان زر‌خیز خوزستان باشد. براساس این قرارداد محل پردیس علم و فناوری انرژی به مدت پنج سال در اختیار پارک علم و فناوری استان خوزستان قرار گرفت و قرار است بیش از 62 شرکت دانش‌بنیان و فناور در حوزه انرژی در این پردیس مستقر شوند. استفاده از ظرفیت اساتید و محققان دانشگاه آزاد خوزستان یکی از اهدافی است که در پردیس علم و فناوری خوزستان دنبال می‌شود.
دانشگاه آزاد استان خوزستان دارای 6 مرکز رشد فعال با استقرار بیش از 76 هسته و واحد فناور و شرکت دانش‌بنیان در شهرهای اهواز، دزفول، شوشتر، رامهرمز، بهبهان و امیدیه به همراه یک سرای نوآوری در حوزه تخصصی انرژی (نفت، گاز و پتروشیمی) در واحد اهواز است که به پارک علم و فناوری استان خوزستان در رسیدن به اهدافش کمک می‌کند. پارک علم و فناوری خوزستان نیز دارای ۳۵۷ شرکت فناور و دانش‌بنیان بوده که ۱۱۶ مورد آن شرکت دانش‌بنیان است. همچنین ۲۴ کانون نوآوری و مرکز رشد در استان خوزستان فعالیت می‌کنند.
برای آگاهی از جزئیات تاسیس اولین پردیس علم و فناوری انرژی کشور در خوزستان به سراغ علی افروس رئیس دانشگاه آزاد استان خوزستان و واحد اهواز رفتیم.
رئیس دانشگاه آزاد استان خوزستان و واحد اهواز با بیان اینکه اکوسیستم دانشگاه آزاد و سند تحول و تعالی دانشگاه بر مبنای اقدامات نوآورانه و خلاقانه و فناورانه است به «فرهیختگان» گفت: «حتی این نگاه در برنامه‌های فرهنگی نیز دیده می‌شود و اخیرا بخشنامه‌های فناور برای ارتقای اعضای هیات‌علمی دانشگاه نیز در همین راستا صادر شده است. دانشگاه‌ها نیاز دارند تا متکی به شهریه نباشند؛ به همین دلیل این روزها سیاستگذاری و ریل‌گذاری دانشگاه در حوزه دانش‌بنیان است. در واقع ریل‌گذاری دانشگاه در راستای منویات مقام‌معظم‌رهبری و شعار سال مبنی‌بر تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی است.»
همکاری دانشگاه آزاد در تجربه جدید فناورانه
او با بیان اینکه در همین راستا یک قرارداد جامع با پارک علم و فناوری استان خوزستان منعقد کردیم، گفت: «پارک علم و فناوری استان خوزستان که زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری فعالیت می‌کند ما اخیرا مجوز راه‌اندازی پردیس علم و فناوری دانشگاه آزاد استان را از مسئولان گرفته‌ایم. دهم بهمن ماه امسال نیز طی قراردادی بین دانشگاه آزاد و پارک علم و فناوری خوزستان، محل پردیس علم و فناوری انرژی به مدت پنج سال در اختیار این پارک قرار گرفته است. شرکت‌های بالغ در حوزه انرژی یعنی نفت و گاز، پتروشیمی و... در این پردیس مستقر می‌شوند تا بتوانند به صورت یکجا هم از خدمات یکدیگر استفاده کنند. ما نیز به تدریج پای استاندارد، نماینده‌ای از صنعت و معدن و شبکه‌های صنعتی را در این پارک برای تسهیل‌گری در امورات آنها باز می‌کنیم.»
او عنوان کرد: «از آنجایی که پارک علم و فناوری استان خوزستان با محدودیت فضا برای شرکت‌های بالغ دانش‌بنیان مواجه بود، ما این فضا را در اختیار این شرکت‌ها قرار دادیم و از منافع مالی و معنوی آنها از قبیل رویالتی، مالکیت معنوی و حق بالاسری ذی‌نفع می‌شویم. در واقع ساختمان پردیس علم و فناوری متعلق به دانشگاه آزاد است.»
فعالیت 20 درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاه در پردیس انرژی
افروس با بیان اینکه حدود 15 تا 20 درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد استان خوزستان در این پردیس فعالیت خواهند داشت، ادامه داد: «اداره پردیس فناوری انرژی اداره‌اش دانشگاه آزاد استان خوزستان خواهد بود اما هزینه توسط پارک علم و فناوری استان خوزستان است و تاکنون نیز 5 میلیارد برای آماده‌سازی، بازسازی و تعمیرات اساسی ساختمان در این پردیس هزینه کرده‌اند.»
او در پاسخ به این سوال که دانشگاه از این قرارداد چه نفعی می‌برد، توضیح داد: «بعد از استقرار شرکت‌های نفت و انرژی در پردیس علم و فناوری، قراردادهایی توسط این شرکت‌ها منعقد می‌شود که دانشگاه آزاد و پارک علم و فناوری استان خوزستان در بالاسری این قراردادها به صورت مساوی ذی‌نفع هستند. نکته دیگر اینکه علاوه‌بر این قراردادها و درصدهای بالاسری، دانشگاه آزاد از محل اجاره‌های این شرکت‌ها نیز ذی‌نفع خواهد بود.»
افروس اضافه کرد: «از سوی دیگر، ما یک سری شرکت‌ها نوپا و هسته‌های فناور در دانشگاه آزاد داریم یعنی همان ایده‌هایی که قرار است تبدیل به محصول شوند. دانشگاه آزاد باید برای این شرکت‌های نوپا نقدینگی ایجاد کند و این در‌حالی است که تامین این نقدینگی در دانشگاه آزاد سخت است. بنابراین ما از ظرفیت پارک علم و فناوری استان خوزستان استفاده می‌کنیم تا بتوانیم نقدینگی اولیه شرکت‌های نوپای دانشگاه آزاد را از طریق این پارک تامین کنیم. بنابراین معتقدم انعقاد قرارداد با پارک علم و فناوری استان قرارداد بسیار مهم و خوبی در راستای تقویت مجموعه‌های دانشگاه آزاد در سطح استان خوزستان و خواهد بود.» او تاکید کرد: «درآمدهای مالی حاصل از قراردادهای شرکت‌های مستقر در پارک، حق رویالتی، توانمندسازی هسته‌های فناور وابسته به دانشگاه آزاد، تقویت نقش اساتید در مسیر فناوری و نوآوری دانشگاه و... منافعی است که در این قرارداد عاید دانشگاه آزاد می‌شود.»
حدود 70 شرکت در پردیس علم و فناوری مستقر می‌شوند
او در پاسخ به این سوال که چند شرکت در پارک مستقر می‌شوند، اظهار کرد: «ما 62 دفتر بزرگ داریم اما قرار است برخی از اینها را پارتشین‌بندی کنیم تا بتوانیم حداکثر استفاده را از فضاها ببریم. فعلا برآورد اولیه ما بین 60 تا 70 شرکت خواهد بود که در این مجموعه فعلا مستقر می‌شوند. شرکت‌های وابسته به دانشگاه آزاد نیز در ساختمان مرکزی دانشگاه در نزدیکی این ساختمان است و می‌توانند از خدمات پارک استفاده کنند.»
رئیس دانشگاه آزاد استان خوزستان و واحد اهواز از ضرورت ایجاد این پردیس علم و فناوری نیز صحبت به میان آورد و گفت: «82 درصد نفت و گاز کشور در استان خوزستان تولید می‌شود و یک سوم آب‌های سطحی کشور در استان خوزستان است. همچنین یک‌چهارم تولید برق کشور متعلق به استان خوزستان است و 21 پتروشیمی که غول‌های پتروشیمی خاورمیانه محسوب می‌شوند نیز در استان خوزستان مستقر هستند. چنین ظرفیتی در استان ایجاب می‌کرد که بتوانیم یک پردیس علم و فناوری داشته باشیم تا بتوانیم هم پاسخگوی شرکت‌های در این زمینه باشیم و هم بتوانیم از ظرفیت انرژی موجود استان برای بحث‌های دانش‌بنیان و درآمدهایی در سطح استان استفاده کنیم.»
رئیس دانشگاه آزاد استان خوزستان و واحد اهواز در ادامه اظهار کرد: «تا 5 سال آینده باید بتوانیم حداقل هزار تا هزار و 200 شغل از مسیر این پردیس علم و فناوری ایجاد کنیم.»
او در ادامه تصریح کرد: «در دانشگاه آزاد خوزستان بالغ به 4 هزار نفر دانشجو در مقاطع مختلف وابسته انرژی داریم و حداقل 100 عضو هیات‌علمی در این حوزه در رشته‌های مرتبط با انرژی، برق، مکانیک، آب و... مشغول به فعالیت هستند. حدود 40 تا 50 کارگاه نیز مجهز مربوط به انرژی فعال هستند.»
تعداد سراهای دانشگاه آزاد خوزستان به 5 سرا می‌رسد
افروس در پایان از راه‌اندازی 4 سرای نوآوری در دانشگاه آزاد اسلامی استان خوزستان تا پایان سال 1402 خبر داد و گفت: «پیگیر راه‌اندازی و ایجاد چند سرای نوآوری در سطح استان هستیم. سرای نوآوری کشاورزی در شمال خوزستان با محوریت دزفول، سرای نوآوری شیلات در منطقه اروند با محوریت واحد آبادان، سرای نوآوری صادرات در منطقه آزاد اروند و سرای سلامت اجتماعی در واحد اهواز چهار سرایی هستند که تا پایان سال 1402 راه‌اندازی شده و تعداد سراهای دانشگاه آزاد این استان به پنج سرا خواهد رسید.»