راضیه فلاح، خبرنگار گروه دانشگاه: استان قم در تاریخ معاصر ایران به‌عنوان یکی از شهرهای مهم و تاثیرگذار فرهنگی شناخته می‌شود. وجود حوزه علمیه در این استان یکی از مهم‌ترین عواملی بوده که اهمیت مسائل فرهنگی را در این نقطه از کشورمان افزایش داده است. در این بستر غنی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم فعالیت خودش را در سال 1364 و با هفت رشته آغاز کرد و امروز این واحد یکی از مهم‌ترین واحدهای این دانشگاه در شهر قم محسوب می‌شود؛ واحدی که بیشترین تعداد دانشجو را از آن خود کرده است. با اهمیتی که این واحد در شهر قم دارد می‌تواند به‌عنوان یکی از نهاهای علمی و فرهنگی اقدامات عملی مختلفی را در زمینه علوم انسانی اسلامی انجام دهد؛ علومی که باید براساس شرایط فرهنگی کشور سال‌ها پیش تغییر می‌کرد، اما انگار ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست‌به‌دست هم دادند تا این کار به نام دانشگاه آزاد ثبت شود. امروز این واحد دانشگاهی اقداماتی مانند تاسیس دانشکده سبک زندگی را آغاز کرده است. برای آگاهی از روند کاری این واحد گفت‌وگویی با حسن خیری، رئیس دانشگاه آزاد واحد قم داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
حسن خیری، رئیس دانشگاه آزاد واحد قم درخصوص اقداماتی که برای اولین سال تحصیلی بعد از دوسال شیوع کرونا دراین واحد انجام شده، اظهار کرد: «این واحد مانند دیگر واحدهای دانشگاه آزاد از فروردین‌ماه همه کلاس‌های درس خود را به‌صورت حضوری برگزار کرد. در همان ایام با رسیدن بیانیه تعلیم‌وتربیت اجتماعی دکتر طهرانچی، واحد به‌صورت جدی به مسائل هویتی و رابطه استاد، دانشجو و خانواده توجه کرد. همچنین با تلاش زیاد توانستیم سیاست‌های پژوهشی و فناوری را که ازسوی سازمان مرکزی برای واحد در نظر گرفته شده بود به مرحله اجرا برسانیم. از آن میان می‌توان به ایجاد دانشکده مهارت و کارآفرینی از آموزشکده‌های سما، اجرای طرح پایش و پویش و راه‌اندازی اولین مدرسه سما در این شهر اشاره کرد.»
او با بیان اینکه اولین مدرسه سما این واحد امسال افتتاح شده، بیان کرد: «شهریورماه مجوز آغاز فعالیت اولین مدرسه سما این واحد صادر و در مدت زمانی که تا شروع سال تحصیلی بود؛ موفق به تاسیس پیش‌دبستانی پسرانه اول و دوم و پایه اول مقطع ابتدایی شدیم که با شروع سال تحصیلی این کلاس‌ها برگزار شدند. با توجه به ظرفیت بالای استان و استقبال خوبی که از این مدرسه شد؛ در نظر داریم مجوزهای تاسیس مدرسه دخترانه در همین مقاطع را نیز کسب کنیم. برای تحقق این امر لازم است امکانات و فضای مدارس تامین شود. شهرستان قم ظرفیت توسعه مدارس سما را بسیار دارد، حتی استقبال خانواده‌ها از این مدارس به‌قدری بود که فرزندان آنها از امسال برای سال آینده در پیش‌ثبت‌نام قرار گرفته‌اند.»
رئیس دانشگاه آزاد استان قم درباره اقداماتی که در زمینه جهاد تبیین در این واحد انجام شده، گفت: «در زمینه جهاد تبیین ارتباط گسترده‌ای با اساتید انجام و جلسات زیادی با مدیران گروه‌ها برگزار شده است. با توجه به اهمیتی که استادها در نظام تعلیم‌وتربیت دارند؛ با اجرای جهاد تبیین، استاد باید توجه ویژه‌ای روی کلاس داشته باشد. به‌علت همین اهمیت این موضوع بسیار مورد توجه دانشگاه بوده و هست. در این راستا برنامه‌های متعددی برای اساتید واحد برگزار شده است. در این جلسات از اساتید خواسته شده در عرصه‌های پیشرفت و دستاوردهای انقلاب، دشمن‌شناسی و مباحث مرتبط با هویت انقلابی، دینی و ملی رسالت خودشان را به‌درستی انجام دهند و همچنین روی صلاحیت و احراز صلاحیت استادهای حق‌التدریس واحد توجه ویژه‌ای شده است.»
رشد نزدیک به صددرصدی تعداد تیمهای کرسی‌های آزاداندیشی
خیری با بیان اینکه برای رویداد کرسی‌های آزاداندیشی امسال تیمهای این واحد جهش بالایی را داشته‌اند، بیان کرد: «برای رویداد کرسی‌های آزاداندیشی 59 تیم برای این واحد ازسوی سازمان مشخص شده بود. این درحالی بود که توانستیم بیش از 100 تیم را برای حضور در این رویداد آماده کنیم. این اقدام یک پیشرفت بسیار خوب ازسوی این واحد دانشگاهی بوده است. برای گام بعد باید در زمینه برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در واحد اقدامات عملی انجام شود.»
رئیس دانشگاه آزاد استان قم با بیان اهمیت و ضرورت ارتباط و تعامل محیط بر خانواده و امور خانوادگی تاکید کرد: «با اجرای طرح‌هایی با محوریت تعامل محیطی دانشگاه با خانواده‌ها می‌توان در زمان‌هایی که کشور و دانشگاه مانند مهرماه گرفتار اغتشاشات می‌شود؛ با یک راهبرد درست، آن را مهار کرد. همان‌گونه که در واحد قم شاهد اتفاقات خاصی نبوده‌ایم. در مباحث حجاب، عفاف، سبک زندگی ایرانی اسلامی که مورد تاکید سیاست‌های دانشگاه و فضای خاص شهرستان قم است، توانسته‌ایم ارتباط تنگاتنگی را با خانواده‌ها داشته باشیم. در این زمینه اقدامات توجیهی خوبی در قالب امر به معروف و نهی از منکر انجام شده است. همچنین سعی‌شده برای کنترل آسیب‌های اجتماعی از نیروهای جهادی در عرصه امر به معروف و نهی از منکر استفاده شود. به بیان دیگر کارهای فرهنگی برعهده دانشجویان، بسیج، تشکل‌ها و کانون‌ها سپرده شده است.»
او درباره اقداماتی که برای تاسیس دانشکده‌های سبک زندگی و هوش‌مصنوعی در این واحد انجام شده، گفت: «مطالعات اولیه برای تاسیس دانشکده سبک زندگی و هوش‌مصنوعی انجام و برای موافقت نهایی آنها اقدام شده است. مطالعات بنیادین هدف اصلی از تاسیس دانشکده هوش‌مصنوعی است که به‌نوعی در مباحث نظری قرار می‌گیرد. از این رو استان قم سرآمد کشور در مباحث نظری است و به‌نوعی این دانشکده براساس آمایش منطقه تاسیس می‌شود. درخصوص دانشکده سبک زندگی نیز دفاع از طرح تاسیس این دانشکده انجام و موافقت اصولی با آن صادر شده است. اما برای راه‌اندازی نیاز به تعدادی اقدامات پشتیبانی از قبیل تعیین رشته‌ها برای الگوی سبک زندگی است که درحال انجام است.»
بازگشایی راهی نو در سبک زندگی ایرانی‌اسلامی
خیری با بیان اینکه درخصوص اهداف تاسیس دانشکده سبک زندگی در واحد قم، اظهار کرد: «سبک زندگی ازجمله نظاماتی است که نوع آموزش، تعلیم و تربیت در آن منجر به سلوک دانشجو شود. دانشجو زمانی که در این رشته تحصیل می‌کند به آموزه‌های ایرانی اسلامی توجه ویژه دارد. بر این اساس طراحی محتوای دروس باید مرتبط با آموزش‌هایی باشد که دانشجو به آنها نیاز دارد. این رفتارها شامل مواردی است که فرد باید آنها را رعایت یا از آنها اجتناب کند. به‌طور طبیعی در بخشی از دروس مباحث رفتاری و مبانی وجود دارد و بخش دیگر در مباحث هنجاری است که بیشتر خودشان را ساحت اقدام و عمل نشان می‌دهند. این دانشکده مرز مشخصی با دیگر دانشکده‌ها ندارد و از بعضی عناوین درسی رشته‌های مختلف برای جهت‌دهی در سبک زندگی استفاده می‌کند. این دانشکده رشته‌های مرتبط با خودش را نیز مانند سبک زندگی در ورزش، سبک زندگی در مدیریت و سبک زندگی در جامعه‌شناسی طلب می‌کند. همچنین با توجه به محتوایی که برای این دانشکده آماده شده، نیاز است به محتوای دروس جهت‌دهی شود.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد قم با بیان اینکه تلاش برای جذب اولین دانشجویان دانشکده سبک زندگی برای سال آینده آغاز شده، خاطرنشان کرد: «این دانشکده براساس آمایش منطقه و ظرفیت‌های علوم اسلامی، انسانی در استان قم تاسیس می‌شود. این استان با وجود حوزه علیمه قابلیت بالایی در این زمینه دارد. البته درخصوص برخی از موارد مانند تعداد ورودی‌های اول این دانشکده هنوز به نظر مشخصی دست پیدا نکرده‌ایم. این قبیل اقدامات هنوز در دست مطالعه است تا نتیجه نهایی با کمترین خطا اجرایی شود. همچنین مجوز تاسیس پردیس علوم انسانی و هنر اسلامی که آن نیز براساس ظرفیت‌های این استان است اخذ شده تا از آن به‌عنوان یک پشتوانه قوی برای اسلامی شدن علوم انسانی و هنر در دانشگاه استفاده شود.»
او با بیان اینکه دانشکده‌های کارآفرینی باید بعد مهارت را در دیگر رشته‌ها پوشش دهند، بیان کرد: « این دانشکده‌ها به نوعی ماموریت‌‌گرا هستند و باید از ظرفیت کل دانشگاه برای ارتقا بعد کارآفرین و مهارت‌آموزی استفاده کنند. تعدادی از رشته‌های آموزشکده‌های سمای این نهاد دانشگاهی که جنبه مهارتی داشتند، امروز در قالب دانشکده مهارتی تدریس می‌شوند. همچنین امسال نیز 10 رشته مهارتی از قبیل طراحی لباس، حسابداری، تربیت بدنی و آموزش‌و‌پرورش ابتدایی به رشته‌های قبلی افزوده و در حال حاضر حدود 20 رشته در این دانشکده تدریس می‌شود.»
خیری درخصوص اقداماتی که برای ارتباط با صنعت در واحد قم انجام شده گفت: «برای این امر شوراها و کمیته‌هایی تشکیل شده تا در زمینه اقتصاد دانش‌بنیان و عملی کردن شعار سال اقدامات لازم را انجام دهند. این افراد توانستند با واحدها و شهرک‌های صنعتی، اتاق بازرگانی استان، سمت و... ارتباط بگیرند. همچنین طرح‌های پژوهشی و قراردادهای برون‌دانشگاهی نیز با همین اهداف و در راستای ظرفیت‌های دانشگاه انجام شده است. از دیگر اقداماتی که توسط این گروه انجام شده، می‌توان به برگزاری همایش‌های تخصصی با هدف آشنایی دانشجویان با کار و کارآفرینی اشاره کرد.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد قم درباره چگونگی اجرای مسابقات ملی بتن در این واحد اظهار کرد: «برگزاری بیستمین دوره مسابقات ملی بتن در مهرماه امسال نمونه استفاده از ظرفیت‌های این واحد بوده است. در این مسابقات 100 تیم از بین دانشگاه‌های آزاد و دولتی شرکت داشتند که تعداد 29 تیم آن متعلق به دانشگاه‌های دولتی بود. این تیم‌ها در چهار گروه تقسیم شدند و مراحل مختلف را انجام دادند. همچنین شرکت‌هایی مانند سیمان دلیجان، سیمان نیزار و مترو که کار و فعالیت‌شان با این صنعت ارتباط دارد در این رویداد حضور داشتند.»
تلاش برای تاسیس دانشکده چاپ و نشر
او با بیان اینکه توانسته‌اند با بسیاری از صنایع استان ارتباط برقرار کنند عنوان کرد: «به‌منظور آشنایی صنایع با همه ظرفیت‌های رشته‌هایی که در واحد تدریس می‌شوند، با صنایع ارتباط برقرار شود. اقدامات این ارتباط‌گیری بسته به رشته‌هایی است که در واحد تدریس می‌شوند. برای مثال در حوزه فرش با صنایع این صنعت ارتباط برقرار شده و از مسابقه ملی بتن برای ارتباط‌گیری با صنایع مرتبط در این حوزه استفاده شد. حتی برای رشته‌ای مانند چاپ و نشر نیز با مراکز چاپ و انتشارات‌های استان ارتباط گرفته شده است.»
خیری در ادامه افزود: «استان قم در صنایع چاپ و بسته‌بندی در رتبه دوم بین دیگر استان‌ها قرار دارد. همین امر باعث شده تا درصدد تاسیس دانشکده چاپ و نشر در واحد قم باشیم.»
خیری درباره اقداماتی که برای اجرای سند تحول و تعالی 5 ساله دانشگاه انجام شده توضیح داد: «واحد قم نیز مانند دیگر واحدهای دانشگاه برای رسیدن به اهداف این سند، اقدام کرده است. در این راستا با توجه به سند تحول و تعالی 5ساله و سند آمایش سرزمینی، یک برنامه پشتیبان در واحد تهیه شده است. برنامه و اقدامات سالانه در واحد مطابق با برنامه پشتیبان انجام می‌شود. به بیان دیگر سند تحول و تعالی محور انجام کارها و فعالیت‌های دانشگاه است. تمام اقداماتی که امسال در واحد انجام شده از قبیل توسعه در رشته‌ها، ایجاد دانشکده‌های تازه، ارتباط با صنعت، فعالیت‌های حوزه پژوهش و فناوری و مباحث فرهنگی همگی در مسیر اجرای سند تحول است.»
معرفی بیش از 100 دانشجو در قالب طرح پویش به صنایع مختلف استان
رئیس دانشگاه آزاد واحد قم با بیان اینکه در نتیجه ارتباط‌گیری‌هایی که با صنایع داشتند اقدامات طرح پویش به درستی انجام شده بیان کرد: «بیش از 100 نفر از دانشجویان این واحد در قالب طرح پویش به صنایع مختلف استان معرفی شده‌اند. دانشجویان به تناسب در حوزه‌های مختلف جذب صنعت شده‌اند تا در کنار آموزش تئوری، آموزش مهارت‌های لازم را در رشته تحصیلی خود گرفته و در زمان فارغ‌التحصیلی، نگران اشتغال نباشند.»
او درباره تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در مرکز رشد واحد قم، گفت: «سال گذشته موفق شدیم 20 شرکت را در مرکز رشد واحد مستقر کنیم و برای سال آینده تلاش داریم تا این میزان افزایش پیدا کند. چهار محصول دانش‌بنیان تولید شده این واحد در مسیر رسیدن به مرحله تولید انبوه هستند. این محصولات از قبیل سوپر‌حلال برای پاک کردن در حوزه شیمی، شامپوهای ویژه بر پایه عنصر گیاهی و تولید جوهر خودکار هستند. متاسفانه کمبود فضای فیزیکی واحد قم یکی از مشکلات امروز این واحد است و مسیر توسعه بسیاری از اقدامات مانند فعالیت مرکز رشد را سخت کرده است. امید است با ساخت ساختمان شهید سلیمانی مشکل کمبود فضای این واحد رفع و زمینه‌های فعالیت دانشکده‌های کارآفرینی در استان هموار شود.»
یک‌چهارم دانشجویان استان در دانشگاه آزاد تحصیل می‌کنند
خیری با بیان اینکه بزرگ‌ترین دانشگاه استان قم دانشگاه آزاد است اظهار کرد: «با آن‌که در شهر قم دانشگاه‌های دولتی و خصوصی زیادی فعالیت دارند اما دانشگاه آزاد اسلامی توانسته 26 درصد کل دانشجویان این استان را به خود اختصاص دهد. حتی جذب دانشجو در سال گذشته 18 درصد بود که امسال این میزان به 25 درصد افزایش پیدا کرده است.»
رئیس دانشگاه آزاد استان قم درباره دیگر اقداماتی که در این واحد درحال انجام است عنوان کرد: «اجرای تفاهمنامه بین حوزه علمیه و دانشگاه یکی از اقدامات اساسی است که برای اسلامی کردن دانشگاه نیاز به این تعامل است. دبیرخانه مرکزی اسلامی کردن دانشگاه، برای پشتیبانی طرح در دیگر واحدها در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم مستقر شده است. با توجه به ظرفیت این شهر، واحد قم می‌تواند برای رسیدن به دانشگاه اسلامی اقدامات خوبی را انجام دهد.»