راضیه فلاح، خبرنگار:پرورش میگو و آبزیان در جنوب ایران در 10 سال اخیر اشتغالزایی زیادی را به همراه داشته است. همین امر عامل مهمی بوده که استان هرمزگان با هزار و 500 کیلومتر مرز ساحلی، بیشترین مرز دریایی را در بین دیگر استان‌های کشور به خود اختصاص دهد. در این میان دانشگاه آزاد اسلامی با آمایش هر منطقه و با توجه به مزیت‌هایی که در شهر وجود دارد، به هر کدام از واحدهای دانشگاهی خود یک ماموریت ویژه داده است. صنعت شیلات نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع و مزیت‌های استان هرمزگان است که واحدهای بندرعباس و قشم را به نوعی برآن داشته تا در این حوزه اقدامات تحقیقاتی، پژوهشی و دانش‌بنیانی انجام دهند. اقداماتی که اگر به‌درستی انجام و دنبال شوند، دانشگاه آزاد این استان را به درآمدهای غیرشهریه بالایی نیز خواهد رساند. 
دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز در آخرین سفر استانی خود به واحد قشم از همکاری دانشگاه آزاد و منطقه آزاد قشم در حوزه شیلات خبر داد. این سفر بهانه خوبی بود تا در این گزارش به مزیت‌های دانشگاه آزاد هرمزگان در حوزه شیلات بپردازیم. 
محمد‌حسین رنجبر، رئیس دانشگاه آزاد واحد بندر‌عباس در این خصوص به «فرهیختگان» گفته است: «طی آخرین سفر دکتر طهرانچی به این استان توافق شده تا یک زمین 25 هکتاری در واحد قشم برای مزرعه تحقیقاتی پرورش متراکم و فوق متراکم میگو اختصاص پیدا کند. این مزرعه تحقیقاتی فعالیت خود را ذیل ‌مرکز تحقیقات آبزیان دریایی استان آغاز خواهد کرد.» به نظر می‌رسد این اقدام به‌نوعی تاکید بر فعالیت‌های مبتنی‌بر مزیت منطقه‌ای از جانب رئیس دانشگاه آزاد و پیامی برای دیگر واحدهای این دانشگاه است. همچنین در این سفر قرار شد تا دو دانشکده مهارتی «آبزی‌پروری» و «حمل‌ونقل دریایی» در واحد قشم نیز تاسیس شود. انتظار است تا استانی که 50 درصد سواحل کشور را به خود اختصاص داده و به به عبارت دیگر دوسوم سواحل کشور را دارد و به نوعی قطب صید ماهی و میگوی کشور محسوب می‌شود، در تولیدات دریایی، علمی و به‌روز پیش رود. در این زمینه دانشگاه آزاد این استان در چهار سال اخیر حدود 8 قرارداد پژوهشی به صورت اختصاصی در زمینه شیلات با سازمان شیلات و منابع طبیعی منعقد کرده است. به گفته رنجبر 3 قرارداد پژوهشی از بین تحقیقات انجام و در سال‌های 1400-1401 منعقد شده‌اند. 

 بندرعباس پیشگام در تولید آبزیان و میگوی کشور
سرآمد بودن استان هرمزگان در صید ماهی و میگوی کشور یکی از دلایل تولید آبزی‌پروری در قفس و تولید میگوهای متراکم و فوق‌متراکم در این استان شده است. وجود زیرساخت‌های لازم و دسترسی به آب‌های آزاد خلیج‌فارس و دریای عمان در کنار قطعه‌بندی‌هایی که در اطراف بندرعباس، میناب، بندر لنگه و جزیره قشم انجام شده، دسترسی این استان به بازارهای داخلی و خارجی را به نسبت دیگر استان‌ها بیشتر کرده است. دانشگاه اگر اقدامات دانش‌بنیان درستی را پیش بگیرد می‌تواند درآمد بالای غیرشهریه‌ای کسب کند. در این زمینه دانشگاه آزاد اسلامی نیز اقدامات دانش‌بنیان زیادی را انجام داده است. به‌طور مثال خوراک ماهی در قفس و خوراک میگو در مرکز تحقیقات دانشگاه آزاد بندر‌عباس با همیاری واحد قشم تولید می‌شود. رئیس دانشگاه آزاد واحد بندرعباس گفت: «این اقدام یک پروژه آزمایشگاهی بین بخش خصوصی و دانشگاه بوده و یک کرم مخصوص غذای آبزیان است. این محصول برای اولین‌بار در کشور به‌صورت کاملا علمی تکثیر می‌شود و در منطقه خاورمیانه نیز برای اولین‌بار این اقدام علمی انجام شده است. همچنین، برای شناسایی بیماری‌های میگو نیز بین دانشگاه و بخش و خصوصی شیلات اقدامات پژوهشی انجام شده است.»
 امروز ماهی‌ها و میگو در حجم زیاد با کشتی‌های بزرگ صیادی شکار می‌شوند. این درحالی است که این ظرفیت دریایی محدود است و اگر به دنبال روش جایگزین نباشیم، این منبع الهی از بین می‌رود. بسیاری از کشورهای دنیا برای استفاده بهتر از این ماده خوراکی آنها را در قفس تولید می‌کنند. تولید در قفس باعث می‌شود که از طعمه قرارگرفتن نوع خاصی از ماهی‌ها توسط ماهی‌های بزرگ‌تر جلوگیری شود و تکثیر بیشتری دارند. به علت اکسیژن دهی به آب می‌توان در محدوده کمتری تعداد بیشتری ماهی نیز تولید کرد. این قفس‌های بزرگ در داخل آب دریا قرار می‌گیرند و پرورش‌دهنده‌ها در داخل این قفس‌ها آنها را تغذیه می‌کنند. ماده خوراکی دانش‌بنیانی که توسط واحد بندرعباس تولید شده، برای تولید انواع ماهی‌هایی است که در قفس‌های دریایی رشد می‌کنند. این نوع پرورش ماهی یکی از انواع پرورش است که آبزی را در بستر دریا و امواج آب رشد می‌دهد. در این نوع پرورش، برخی از ماهی‌ها را در تورخانه‌های بزرگ ریخته و غذای آنها را در اختیارشان قرار می‌دهند. به گفته رنجبر پرورش ماهی در قفس برای اولین بار و به‌صورت آزمایشی توسط واحد بندرعباس و بخش خصوصی در‌حال انجام است. 

 کسب مجوزها عامل کندی اکثر حرکت‌های علمی، پژوهشی است
متاسفانه یکی از دلایلی که مسیر رسیدن به بسیاری از اقدامات پژوهشی را افزایش می‌دهد، کسب مجوزها است. بسیاری از شور و نشاط پژوهشگران در مسیرهای سخت کسب مجوزها از بین می‌رود و باید برای این مسیر اقدامات عملی انجام شود. برای مثال برای فعالیت مرکز تحقیقات باید تا از شیلات استان و سازمان مناطق آزاد مستقر در جزیره قشم مجوز کسب شود. رئیس دانشگاه آزاد واحد بندر‌عباس درباره اقدامات و فعالیت‌هایی که واحد این دانشگاه در حوزه شیلات انجام داده، گفت: «تاکنون پیگیری‌های لازم برای کسب مجوزها در شهر بندر‌عباس و جزیره قشم انجام شده است. مراحل مطالعاتی و اقدامات کسب مجوز انجام و به‌زودی وارد مرحله اجرایی خواهد شد. در نتیجه این اقدامات یک مرکز تحقیقاتی به صورت مشترک بین واحدهای بندرعباس و قشم فعالیت خواهد کرد.» هرچند استان هرمزگان برای تولیدات شیلاتی ظرفیت بالایی دارد اما تنها در دو واحد بندرعباس و قشم رشته‌های مربوط به این صنعت تدریس می‌شود. رنجبر علت این امر را وجود زیرساخت‌های لازم برای این رشته‌ها در این دو واحد دانست و گفت: «یکی از علت‌های مهم این امر تقاضای بیشتر افراد ساکن شهر بندرعباس و جزیره قشم برای تحصیل در رشته شیلات است. در نتیجه نیازی به افزایش این رشته در دیگر واحدها احساس نمی‌شود. البته در سفر اخیر دکتر طهرانچی به استان مصوب شد تا دانشکده آبزی‌پرور با رشته‌های شیلات تا پرورش آبزیان مختلف و بسته‌بندی و فروش و بازاریابی در این واحد قشم تاسیس شود. در کنار تاسیس این دانشکده، به طبع مدرسه عالی مهارتی با رشته‌های مختلف مربوط به این حوزه از قبیل توربافی، تولید و ترمیم قفس نیز تاسیس می‌شود.»