فاطمه‌طاری‌بخش، خبرنگار:امسال دومین سالی است که با فروکش کردن کرونا؛ دانشجویان، اساتید و کارمندان می‌توانند در مساجد دانشگاه‌های‌شان معتکف شوند. مراسمی که تا پیش از مجازی شدن دانشگاه‌ها، هر‌ساله و طبق روال مشخص برگزار می‌شد و دانشگاه‌های مطرح پایتخت‌نشین هم در صدر برگزاری چنین مراسم‌هایی بودند. این روزها دوباره جنب‌وجوش به فضای دانشگاهی برگشته و متولیان این مراسم در حال برنامه‌ریزی و آماده‌سازی بسترهای لازم برای میزبانی 3 روزه از معتکفین هستند. در این گزارش به معرفی برنامه برخی از دانشگاه‌های کشور به مناسبت اعتکاف پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
امسال برنامه متنوع و متکثری را برای مراسم اعتکاف دانشجویی خواهیم داشت
مهدی فاطمی‌پور، معاون سیاسی و فرهنگی نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌ها با بیان اینکه در دو سال گذشته با توجه به شرایط دانشگاه‌ها که دروس به صورت غیرحضوری ارائه می‌شد، برنامه‌های اعتکاف در دانشگاه‌ها ضربه خورد، گفت: «هر‌چند که این برنامه در سطح شهرها برگزار می‌شد، اما در دانشگاه‌ها کمتر شاهد این مساله بودیم. البته برای امسال از چندی پیش مقدمات این کار را فراهم کردیم تا بتوانیم با طراحی پرحجم‌تر، به صورت حداکثری بتوانیم زیرساخت لازم را برای علاقه‌مندان به حضور در این مراسم، فراهم کنیم. با توجه به حجم طراحی برنامه‌های اعتکافی که به ما منتقل شده و با توجه به اینکه هنوز زمان اعتکاف نرسیده، نشان می‌دهد که یک برنامه‌ریزی گسترده‌ای در سطح کشور صورت گرفته است.» او ادامه داد: «گاهی می‌خواهیم ظرفیت دانشگاه‌ها را لحاظ کنیم که طبق آن به ارائه آمار می‌پردازیم، گاهی هم واقعیت را با توجه به اینکه ظرفیت دانشگاه‌ها با یکدیگر برابر نیست، باید مدنظر قرار دهیم که این اتفاق شرایط را متفاوت می‌کند. البته گاهی در برخی از دانشگاه‌ها با توجه به حجم بالای متقاضیان، کار به قرعه‌کشی می‌رسید.»
معاون سیاسی و فرهنگی نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌ها خاطرنشان کرد: «امروز عدد دقیقی از ظرفیت‌ها نداریم اما باید بگویم که امسال برنامه‌های خوبی را در اعتکاف داریم و حتی بعضا در سطح شهر نیز برنامه اعتکاف دانشجویی را خواهیم داشت؛ یعنی یک دانشگاه یا خودش مسجد ندارد یا مسجدش برای این مهم مناسب نیست، به همین دلیل اعتکاف‌شان را در مساجد خارج از دانشگاه برگزار می‌کنند. اما آنچه واضح است اینکه امسال برنامه اعتکاف متنوع و متکثر خواهد بود.»
پناهیان به دانشگاه تربیت مدرس می‌رود
سید‌مهدی ساداتی‌نژاد، مسئول نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه تربیت مدرس درباره برنامه‌های اعتکاف امسال گفت: «به امید خدا امسال نیز برنامه اعتکاف دانشجویی تربیت مدرس به همراه پذیرایی و میزبانی استادان دانشگاه‌های استان تهران در تربیت مدرس برگزار خواهد شد. رستمی رئیس نهاد رهبری در دانشگاه‌ها، پناهیان و محمدحسین رجبی افرادی هستند که برای سخنرانی در این برنامه شرکت و به ایراد سخنرانی می‌پردازند.» او با تاکید بر اینکه برنامه‌های دعا و برنامه‌های معنوی هم قطعا جزئی از مراسم اعتکاف امسال خواهد بود، اظهار داشت: «طبیعتا ظرفیت پذیرش از معتکفین محدود است، به‌طوری‌که به صورت کلی می‌توانیم از 300 تا 350 نفر در مراسم امسال میزبانی کنیم. به همین منظور زیرزمین مسجد را به خواهران و قسمت فوقانی را هم به برادران اختصاص داده‌ایم؛ البته باید این مساله را هم بگویم که ظرفیت ما گاها تا 400 نفر نیز می‌رسد.»
500 نفر در مسجد دانشگاه امیرکبیر معتکف می‌شوند
سید‌رضا موسوی، معاون اجرایی نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه امیرکبیر درباره ظرفیت برگزاری برنامه اعتکاف توضیح داد: «واقعیت این است که با توجه به اعتکافی که هر ساله تا پیش از کرونا برگزار می‌شد، ظرفیت‌مان کمتر شده است، چراکه امسال باید مباحث بهداشتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی را با توجه به مقوله کرونا در نظر بگیریم و به همین دلیل ظرفیت مسجد 500 نفر اعلام شده است؛ در‌حالی‌که ظرفیت اصلی حدودا 750 نفر است. به دلیل اینکه فاصله بهداشتی و کرونا رعایت شود، ظرفیت را کمتر کرده‌ایم.»
موسوی در ادامه درباره برنامه‌های اعتکاف این دانشگاه بیان کرد: «قدم دوم این است که ما از آیتالله جاودان برای سخنرانی بهره خواهیم گرفت، همچنین آیتالله قاسمیان و حجت‌الاسلام عابدینی نیز در برنامه‌ها حضور دارند. در مقابل هم حاج‌آقا علوی و حاج‌آقا میر‌احمدی از جمله سخنرانان برنامه اعتکاف امسال هستند.»
معاون اجرایی نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه امیرکبیر درباره برنامه ویژه این دانشگاه برای اعتکاف گفت: «امسال با برنامه‌ریزی‌ای که صورت گرفته، قرار است کتاب‌هایی به معتکفین معرفی شوند تا از این طریق بعد فرهنگی را هم مدنظر قرار دهیم. همچنین ما سه مبلغ زن و 4 الی 5 مبلغ مرد نیز بین معتکفین داریم. اصل کار ما با مبلغین است که با معتکفین درخصوص پاسخ به شبهات، بصیرت‌افزایی و جهاد تبیینی که رهبری بر آن تاکید کردند، با دانشجویان به صورت حلقه‌های معرفتی درباره موضوعاتی محاوره و گفت‌وگو دارند. با توجه به اینکه اعتکاف امسال مقارن با شروع دهه فجر است، به نوعی به بحث انقلاب اسلامی و افتخارات آن می‌پردازیم که کلیت موضوعات در بحث تبیین است.»
اعتکاف دانشگاه آزاد به صورت استانی برگزار میشود
سعید جلیلی، مسئول نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران با بیان اینکه به دلیل مشخص نبودن شرکت‌کنندگان، برنامه‌های سخنرانان را نهایی نکرده‌ایم، گفت: «اعتکاف ما امسال در دو محل و به صورت استانی برگزار میشود. اعتکاف برادران در مسجد امام علی(ع) واحد علوم و تحقیقات و اعتکاف خواهران در مسجد نور ولایت تهران مرکز در سوهانک برگزار خواهد شد. البته ظرفیت تعیین‌شده برای هر مسجد نزدیک به 200 نفر تعیین شده است.» او اظهار داشت: «مراسم اعتکاف برنامه تنها مختص دانشجویان نیست و تمام جامعه دانشگاهی اعم از اساتید و کارمندان می‌توانند در آن شرکت کنند. همچنین برنامه‌های متنوعی را نیز در نظر گرفته‌ایم که در طول روزهای مختلف اجرا خواهد شد.»
جلیلی درباره حلقه‌های معرفتی توضیح داد: «ما بحث حلقه‌های معرفت را داریم که از اساتید گروه معارف استان استفاده می‌کنیم. قبل از اذان مغرب این حلقه‌ها برگزار میشود. استعلام و ظرفیت‌سنجی کرده‌ایم و اساتیدی که تخصص خوب و ارتباط خوبی دارند در 4 یا 5 حلقه مختلف مباحث فقهی، اخلاقی، سبک زندگی و بحث‌های تمدنی دارند. ما بحث هم‌خوانی قرآن را هر روز داریم. قبل از نماز مغرب دانشجویان دور هم جمع می‌شوند و یک ساعت تلاوت قرآن دارند.» مسئول نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران در همین زمینه ادامه داد: «هر روز بعد از نماز ظهر، جلسه سخنرانی را خدمت اساتید داریم که در قسمت خواهران از اساتید زن استفاده میشود و در قسمت برادران از اساتید مرد استفاده می‌کنیم. شب‌ها نیز بحث مراسم مناجات و جلسات هیات‌گونه‌ای داریم که مناجات و روضه است. روز آخر نیز اعمال ام‌داوود را از بعد از نماز ظهر و سخنرانی شروع می‌کنیم و تا بعد از نماز مغرب و عشا ادامه خواهد داشت.»
او در پایان گفت: «زمانی که بیانات رهبری و احادیثی که در این حوزه وجود دارد را نگاه می‌کردم، فرقی که اعتکاف با مابقی برنامه‌های مذهبی دارد، با توجه به اینکه هرکدام از آنها ویژگی و هدف‌گذاری دارند، این است که در بحث اعتکاف انقطاع از زندگی روزمره و خلوتی با خدا بسیار مدنظر است. مثلا در شب قدر، مناجات با خدا مطرح است، یا در ماه رمضان تلاوت قرآن توصیه میشود. اما در اعتکاف موردی که بسیار بر آن تاکید میشود، خلوت بودن است. یعنی انسان با خودش خلوت کند و مروری بر زندگی‌اش داشته باشد، به همین خاطر سعی کرده‌ایم که برنامه‌های شلوغی نگذاریم و وقت معتکفین را نگیریم. تایم‌هایی را بگذاریم خلوت کنند تا بتوانند به این طریق از برنامه بیشتر استفاده کنند.»
از ظرفیت خیرین برای پذیرایی از معتکفین دانشگاه خواجه نصیرالدین‌طوسی استفاده می‌کنیم
تورج سعیدی‌نسب، مسئول اجرایی نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری در دانشگاه خواجه نصیرالدین‌طوسی درباره ظرفیت این برنامه بیان کرد: «طبق دانشگاه‌های دیگری که در رجبیه اعتکاف را برگزار می‌کنند، ما نیز در همان زمان برنامه اعتکاف داریم. ما تقریبا برای ظرفیت 250 نفری در مراسم امسال برنامه‌ریزی کرده‌ایم و قرار است این مراسم هم در مسجد‌النبی دانشگاه خواجه نصیرالدین‌طوسی واقع در پل سیدخندان برگزار شود.» او ادامه داد: «ثبت‌نام ما از دیروز آغاز شده است و پیش‌بینی می‌کنیم که تا 200 نفر در این مراسم ثبت‌نام کنند. اولویت با اساتید، دانشجویان و کارکنان خود دانشگاه است. اگر ظرفیتی بماند از بیرون نیز پذیرش خواهیم داشت.»
او در ادامه درباره برنامه‌های اعتکاف دانشجویی توضیح داد: «سخنران ما عابدینی است. چند مداح و سخنران معروف نیز حضور خواهند داشت. در برنامه از ظرفیت خیرین برای پذیرایی استفاده می‌کنیم. برنامه به‌خصوصی که برای اعتکاف امسال داریم حضور پیکر شهدای گمنام در روز سوم مراسم است.»
افتتاحیه اعتکاف با حضور روسای دانشگاه‌ها در دانشگاه
علی صدیقی‌پاشاکی؛ معاون نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری دانشگاه شهید بهشتی درباره برنامه‌های اعتکاف دانشگاه گفت: «برنامه‌ها مثل تمام دانشگاه‌ها در ایام ماه رجب است، برنامه‌های بسیار متنوعی داریم که از جمله آن می‌توان به ایجاد حلقه‌های دانشجویی اشاره کرد. در این برنامه دانشجویان درباره موضوعات مختلف به پرسش و پاسخ می‌پردازند. همچنین طرح مباحث علمی و معرفتی از دیگر برنامه‌هایمان به‌شمار می‌رود.»
او ادامه داد: «برنامه‌های متنوع فرهنگی مانند سخنرانی‌ها، جلسات و روضه‌خوانی‌ها، مولودی‌هایی که برای ولادت امیرالمومنین وجود دارد؛ برخی از سخنران‌ها به صورت قطعی هماهنگ شده‌اند اما برخی از آنها قطعی نیستند. به‌طور مثال حضور کاشانی قطعی شده اما هنوز نمی‌توانیم به‌طور قطع از حضور قرائتی صحبت کنیم.»
معاون نهاد نمایندگی مقام‌معظم‌رهبری دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه امسال هم در کنار دانشجویان، اساتید و دیگر اعضای دانشگاه می‌توانند در مراسم اعتکاف شرکت کنند، گفت: «هماهنگی‌هایی صورت گرفته است که خانواده‌های معتکفین در اعتکاف شرکت کنند. قطعا اگر از این مراسم استقبال شود، ما پیش‌بینی‌های لازم را برای حضور 700 نفر هم انجام داده‌ایم و بنا داریم تا این مراسم را به صورت مشترک با دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار کنیم.»
پاشاکی خاطرنشان کرد: «بحث افتتاحیه طرح اعتکاف دانشجویی را داریم که با مولودی‌خوانی امیرالمومنین شروع میشود و روسای دانشگاه‌ها و اساتید در این برنامه حضور خواهند داشت. برنامه‌های ویژه بحث گفت‌وگو و حلقه‌های معرفتی و دانشجویی است. کرسی‌های آزاد‌اندیشی نیز خواهیم داشت.»
