سال 2022 آخرین نفس‌هایش را می‌کشد. مردم در بسیاری از کشورهای غربی مشغول گذراندن تعطیلات سال نو میلادی هستند و نمی‌دانند یا نمی‌خواهند بدانند که در سال 2023 چه چیزی انتظارشان را می‌کشد. سال 2022 حداقل برای غربی‌ها سال خوشایندی نبود. پس از چندین دهه آتش‌افروزی آنها در جای‌جای دنیا، در 24 فوریه ( 5 اسفند 1400) آتش به یک وجبی آنها رسید. اروپا و مردمش سال 2022 را به‌آسانی از یاد نخواهند برد؛ سالی که برای آنها جهان یک بار دیگر بی‌ثبات‌تر و غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر شده بود. این بی‌ثباتی در نظر اروپا آنقدر جدی شد که حتی آلمان بودجه نظامی 100 میلیارد یورویی برای نوین‌سازی نیروهای مسلح خود اختصاص داد؛ چراکه معتقد بود داشتن یک ارتش توانا، ضرورت است. 
حمله روسیه به اوکراین، اروپا را ناچار به ارزیابی مجدد قابل‌توجه دفاع و امنیت در اروپا و بررسی مجدد فرضیات بعید بودن درگیری در مقیاس بزرگ در این قاره در قرن بیست‌ویکم کرد. کشورهای اروپایی در سال 2006 متعهد شدند که دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود را برای دفاع هزینه کنند. اگرچه در بازه 2015 تا 2021 هزینه‌های پرداختی برای ناتو شش درصد افزایش پیدا کرد اما هیچ‌گاه این اتفاق نیفتاد. حالا با حمله روسیه به اوکراین، بسیاری از همین کشورها متعهد به برآورده کردن سهم خود در ناتو شده‌اند. 
به‌عنوان نمونه، آلمان کشوری که بین سال‌های 2008 و 2021 به‌طور متوسط ​​1.3درصد از تولید ناخالص ملی خود را صرف هزینه‌های نظامی می‌کرد، در فوریه 2022 اعلام کرد که 100 میلیارد یورو اضافی برای دفاع هزینه خواهد کرد. این یک تغییر بسیار بزرگ تلقی می‌شود؛ چراکه آلمان به‌سادگی حاضر به افزایش هزینه‌های دفاعی‌اش نبود و همین مساله نیز باعث درگیری لفظی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا با آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان شده بود. ترامپ تهدید کرده بود اگر کشورهایی مثل آلمان حاضر به پرداخت هزینه‌های دفاعی خود نباشند، احتمال دارد کشورش را از ناتو خارج کند. به جز آلمان، سایر کشورهای اروپایی ناتو نیز برنامه‌های مشابهی را دنبال کردند. به‌عنوان مثال، لهستان بودجه دفاعی 2.4درصد از تولید ناخالص داخلی خود را برای سال 2022 تعیین کرد و گفته بود قصد دارد آن را در سال 2023 به 3 درصد افزایش دهد. 
حتی برخی از کشورهای خارج از ناتو نیز وضعیت امنیتی و روابط خود با این ائتلاف را مورد ارزیابی مجدد قرار داده‌اند. اتریش درحال بررسی ایجاد یک هدف کوتاه‌مدت و ثابت برای اختصاص بخشی از تولید ناخالص داخلی برای دفاع است که بالاتر از هزینه‌های قبلی است. این ممکن است مستلزم افزایش قابل‌توجه بودجه باشد، زیرا این کشور از زمان پایان جنگ سرد یکی از کمترین بودجه‌های دفاعی اروپا را از نظر درصد تولید ناخالص داخلی داشته است. به‌طور مشابه، اکنون سوئد قصد دارد دو درصد از تولید ناخالص داخلی را برای دفاع هزینه کند. این کشور همچنین مانند فنلاند برای عضویت در ناتو درخواست داده است. 
تصمیمات باورنکردنی برخی کشورهای اروپایی در حوزه نظامی، این تصور را به دنبال داشته است که اگر روسیه به اوکراین حمله نمی‌کرد، شاید اروپا و غرب این‌گونه حریصانه بودجه‌های نظامی خود را ارتقا نمی‌دادند. هر چند نگرانی‌های امنیتی از جنگ به رشد بودجه‌های نظامی منجر شد اما براساس مدل‌سازی «موسسه بین‌المللی مشاوره مدیریت مک‌کینزی»، حتی درصورت عدم بروز جنگ نیز بودجه نظامی اروپا روند افزایشی ‌داشت. مک‌کینزی اخیرا هزینه‌های دفاعی کنونی و پیش‌بینی‌شده اروپا از سال 2021 تا 2026 را تجزیه و تحلیل کرده است. این موسسه مسیر هزینه‌هایی را مدل‌سازی کرده که احتمالا اگر روسیه به اوکراین حمله نمی‌کرد، رخ می‌داد. با مدلی مبتنی‌بر داده‌های در دسترس عموم، آنها سپس دو سناریوی هزینه‌ای را مدل‌سازی کردند که نشان می‌دهد چگونه جنگ و سایر ملاحظات ممکن است کشورها را به افزایش هزینه‌ها در این خط مبنا تشویق کند. طبق مدل‌سازی این موسسه، حتی اگر روسیه با حمله به اوکراین نگرانی‌های امنیتی را افزایش نداده بود، هزینه‌های دفاعی اروپا از 296 میلیارد یورو در سال 2021 به 337 میلیارد یورو در سال 2026 افزایش می‌یافت و رشدی 14درصدی را تجربه می‌کرد. در سناریوی کران پایین که متاثر از تهاجم بر بودجه دفاعی است، هزینه‌های دفاعی در مدت مشابه 53 درصد افزایش می‌یابد و به 453 میلیارد یورو می‌رسد. در سناریوی کران بالا که پاسخ جسورانه بودجه دفاعی را در نظر می‌گیرد، هزینه‌ها از سال 2021 تا 2026، 65درصد افزایش می‌یابد و به 488 میلیارد یورو می‌رسد. 

   بودجه یک تریلیون دلاری نظامی آمریکا 
برای سال‌ها، خبرنگاران و تحلیلگران سیاسی به این فکر می‌کردند که چه زمانی بودجه نظامی آمریکا از یک تریلیون دلار در سال فراتر می‌رود. این عدد دارای اهمیت نمادین است و حتی به‌عنوان یک هدف برای برخی به حساب می‌آید، به‌طوری که ریچ لوری، نویسنده برجسته محافظه‌کار، در ماه مارس گذشته در مجله National Review نوشت: «ما به بودجه دفاعی یک تریلیون دلاری نیاز داریم.» بین این رقم و بودجه دفاعی که آمریکا برای سال 2023 در نظر گرفته است، 150 میلیارد دلار فاصله است اما به نظر نمی‌رسد رسیدن به رقم هزار میلیارد دلار یا یک تریلیون دلار، خیلی زمان‌بر باشد. براساس بودجه دفاعی آمریکا که جو بایدن به‌تازگی آن را امضا کرد، آمریکا در سال آینده میلادی  847.3 میلیارد دلار را صرف امور نظامی خواهد کرد. این مبلغ 69.3 میلیارد دلار یا حدود 9 درصد افزایش نسبت به سال 2022 است. از این مبلغ 10 میلیارد دلار برای کمک نظامی به تایوان و 800 میلیون دلار به اوکراین اختصاص داده شده است. شش میلیارد دلار دیگر برای مهار روسیه در اروپا استفاده خواهد شد. 
در طول سال‌های آخر دولت اوباما، هزینه‌های دفاعی در واقع کاهش یافته است، که نتیجه کاهش حضور نظامی ایالات متحده بوده است. با این حال، در دولت ترامپ و در هر یک از پنج سال گذشته، هزینه‌های دفاعی سالانه افزایش چشمگیری داشته است – 5.5درصد از 2017 تا 2018، 8.6درصد از 2018 تا 2019، 5.5درصد از 2019 تا 2020، 3.9درصد از سال 2020 تا 2021 و حدود 1.9درصد از سال 2021 تا 2022. با در نظر گرفتن این افزایش‌های عمده در بودجه دفاعی - و فقدان سقف هزینه‌های دفاعی در سال‌های آینده، برخلاف آنچه که از 2012 تا 2021 وجود داشت. «اندرو لاوتز» در مقاله‌ای در اندیشکده آمریکایی Responsible Statecraft به بررسی رشد هزینه‌های نظامی آمریکا براساس 3 سناریو(رشد 2.5درصدی، رشد 3 درصدی و رشد 5 درصدی) سه بازه را برای رسیدن به بودجه دفاعی هزار میلیارد دلاری پیش‌بینی کرده است. در سناریوی اول، هزینه‌های دفاعی در سال 2030 به جای 2032 به یک تریلیون دلار می‌رسد. در سناریوی دوم، هزینه‌های دفاعی قبل از پایان دهه، در سال 2029 به یک تریلیون دلار می‌رسد و در سناریوی سوم - رشد پنج درصدی در سال - هزینه‌های دفاعی در سال 2027 از مرز یک تریلیون دلار عبور می‌کند. 

  جنگ اوکراین شدیدتر می‌شود
در سال 2023 هیچ عاملی به اندازه جنگ روسیه و اوکراین نمی‌تواند جهان را بیشتر از قبل درگیر بی‌ثباتی کند. تقریبا همه رهبران سیاسی دنیا می‌دانند که سال آینده قرار است اتفاقات بزرگی بیفتد. برای روس‌ها جنگ اوکراین یک نبرد حیثیتی شده است. آنها نه با اوکراین که با تمامیت ناتو در یک جنگ نیابتی درگیر هستند و از این رو نمی‌خواهند تحت هیچ شرایطی بازنده این نبرد باشند. شاید اگر لازم باشد، آنها به سمت استفاده از سلاح هسته‌ای تاکتیکی هم خواهند رفت. اروپا و آمریکا نیز این را می‌داند اما حالا که خرس روسی با پای خودش به قتلگاه آمده، آنها با کمترین هزینه می‌توانند ضربات سختی بر پیکره این دشمن دیرینه وارد کنند. برخی از تحلیلگران غربی معتقدند اگر روسیه در سال 2023 به‌طور قاطع شکست نخورد، بحران تشدید خواهد شد و به سطوح جدیدی خواهد رسید. آنها صحبت از سازش با کرملین را کمک به تشویق تجاوز بیشتر روسیه می‌خوانند و می‌گویند غرب باید با پوتین به تنها زبانی که او می‌فهمد صحبت کند؛ زبان قدرت. اما این حمایت آنچنان کم هزینه هم نیست و اثراتش را در زندگی مردم اروپا به نمایش گذاشته است. تحلیلگران اقتصادی می‌گویند که در سال 2023 جهان به سمت رکود حرکت می‌کند. بسیاری از شرکای کلیدی اوکراین در‌حال‌حاضر با تورم و افزایش قبوض انرژی روبه‌رو هستند‌. این وضعیت باعث ایجاد زمینه مساعد برای کمپین‌های تبلیغاتی روسیه می‌شود. 
سخنرانی اخیر زلنسکی در کنگره آمریکا و حمایت‌های خاص واشنگتن از او، یعنی سرازیر شدن بیشتر کمک‌های مالی به اوکراین برای نبرد با روسیه. به گزارش الجزیره، تنها هفته گذشته جو بایدن، متعهد به 45 میلیارد دلار دیگر برای حمایت از اوکراین شد. اگر این پیشنهاد تصویب شود، این چهارمین بسته کمکی ایالات متحده برای اوکراین خواهد بود و کل پول تخصیص‌یافته برای اوکراین از فوریه به بعد نزدیک به 100 میلیارد دلار خواهد بود. اگر‌چه پیگیری دقیق میزان کمک‌های اختصاص داده شده به اوکراین دشوار است. موسسه آلمانی اقتصاد جهانی کیل ‌(IfW)، تا حدودی قادر به ارائه اعداد نسبتا دقیق در این زمینه است. این موسسه از شفافیت کمک‌های آمریکا بر خلاف برخی کشورهای اروپایی به اوکراین گفته است: «کشورهای اروپای شرقی، بالتیک و اسکاندیناوی به‌طور کلی هنگام افشای تعداد اقلام و ارزش کل بسته‌های کمک نظامی شفاف هستند. در همین دسته‌بندی‌ها، کشورهایی مانند اسپانیا، ایتالیا و پرتغال بسیار مبهم هستند و عمدا اطلاعات را مخفی می‌کنند.»
براساس گزارش این موسسه، بزرگ‌ترین کمک‌کننده کمک‌های نظامی تاکنون ایالات متحده با تعهدات فعلی 22.86 میلیارد یورو (24.37 میلیارد دلار) است. بریتانیا با 4.13 میلیارد یورو (4.40  میلیارد دلار) در جایگاه دوم ایستاده است. در‌واقع، بریتانیا یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان تسلیحات اوکراین بوده است. دولت لندن به اوکراین، چندین موشک انداز M270‌، هزاران سلاح ضد‌تانک، صدها موشک کوتاه برد، خودروهای زرهی و برخی سامانه‌های ضدهوایی Starstreak را تحویل داده است. ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا مدت کوتاهی پس از روی کار آمدن وعده 125 موشک ضد‌هوایی دیگر را داد. در همین حال، آلمان با 2.34 میلیارد یورو (2.49 میلیارد دلار) تا به امروز، پس از ایالات متحده و بریتانیا از نظر کمک‌های نظامی در رتبه سوم قرار دارد. به گفته‌ IfW، کشورهای عضو اتحادیه اروپا در مجموع 8.61 میلیارد یورو (9.18 میلیارد دلار) برای کمک‌های نظامی ارائه کرده‌اند. اگر تسهیلات صلح اروپا را نیز در نظر بگیریم، یک طرح بازپرداخت نظامی که توسط اتحادیه اروپا اجرا می‌شود، کل حمایت نظامی اتحادیه اروپا با 3.1 میلیارد یورو (3.3 میلیارد دلار) به مجموع 11.71 میلیارد یورو (12.48 میلیارد دلار) افزایش می‌یابد. این تعهدات اروپا تا 20 نوامبر (29 آبان) است.  در مقابل با این کمک‌های سخاوتمندانه برای شکست روسیه، طبق آخرین به‌روز‌رسانی اطلاعاتی وزارت دفاع بریتانیا، روسیه بیش از 116 میلیارد پوند (140 میلیارد دلار) برای جنگ در اوکراین تنها در سال 2023 تخصیص داده است. این مبلغ در‌حالی است که براساس تحلیل اخیر خبرگزاری رویترز، کل بودجه دفاعی و امنیتی روسیه در سال 2023 حدود 155 میلیارد دلار است. 

  افزایش 26.3 درصدی هزینه‌های دفاعی ژاپن
پیش‌بینی‌های دیمتری مدودوف معاون شورای امنیت روسیه درباره برخی رویدادهای مهم سال ۲۰۲۳ میلادی، شاید برای بسیاری یک پروپاگاندا به حساب بیاید اما تحلیلگران سیاسی و نظامی سعی می‌کنند حداقل بخشی از آن را جدی بگیرند. مدودوف در کانال تلگرامی‌اش گمانه‌زنی 10 بندی‌ای را منتشر کرده است که بخشی از آن به جنگ‌های نظامی اختصاص یافته است. در چنین شرایطی که جنگ به‌سادگی به پشت مرزهای هر کشوری می‌رسد، رهبران سیاسی با اختصاص مبالغ بیشتری برای بودجه نظامی، تلاش می‌کنند تا از غافلگیری در امان بمانند. در 23 دسامبر، کابینه نخست‌وزیر ژاپن، بودجه 51.7 میلیارد دلاری دفاعی را در واکنش به آنچه که «سخت‌ترین و پیچیده‌ترین محیط امنیتی از زمان جنگ جهانی دوم» می‌نامد، برای سال 2023 تصویب کرد. ژاپن با رشد 26 درصدی بودجه دفاعی خود، بزرگ‌ترین بودجه دفاعی خود از زمان جنگ جهانی دوم را تجربه می‌کند. ژاپن 1.6 میلیارد دلار به خرید موشک‌های تاماهاوک آمریکا اختصاص خواهد داد. رویترز، افزایش بودجه دفاعی ژاپن را ناشی از افزایش تنش‌ها در منطقه و جهان به‌ویژه افزایش تنش با چین و کره‌شمالی بعد از شروع جنگ اوکراین ارزیابی کرد. البته بخشی از این بودجه ژاپن، با هدف قرار دادن چین چنین رشدی را تجربه کرده است.

 رشد 25 درصدی بودجه ناتو 
اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز بودجه سال 2023 خود را بیش از 25 درصد افزایش داده‌اند. متحدان ناتو در نشست 14 دسامبر خود بودجه غیرنظامی این پیمان را 370.8 میلیون یورو و بودجه نظامی آن را 1.96 میلیارد یورو تعیین کردند. این بودجه در حوزه غیرنظامی افزایش 27.8 درصدی و در حوزه نظامی رشدی 25.8 درصدی نسبت به سال 2022 را تجربه کرده است. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو ضمن استقبال از این اقدام گفت: «این افزایش بودجه ابزار دقیق سطح بالاتر جاه‌طلبی برای دستیابی به هدف تعیین شده توسط متحدان ناتو در نشست مادرید در ژوئن سال جاری میلادی است.»

  رشد 64 درصدی بودجه نظامی سوئد
سوئد کشوری که در نزاع‌های بین‌المللی عمدتا بی طرف است، قصد دارد بودجه دفاعی و امنیتی خود را بین سال‌های 2022 تا 2028 به میزان 64 درصد افزایش دهد. این افزایش که ماه گذشته در پیش‌نویس بودجه ارائه شده، باعث می‌شود این کشور کوچک تا سال 2028 حدود 12 میلیارد دلار در سال برای دفاع هزینه کند. چند روز پس از اینکه سوئد افزایش بودجه دفاعی گسترده خود را اعلام کرد، بسته کمک نظامی به اوکراین را به ارزش 287 میلیون دلار امضا کرد که بیش از تمام کمک‌های گذشته خود بود.