سارا طاهری، خبرنگار: اگر دانشجو هستید، حتما خوب می‌‌دانید که پرداخت هزینه تحصیل کار آسانی نیست؛ به همین دلیل برخی دانشجویان یا کار پاره‌وقت دارند یا به دنبال پیدا کردن شغلی هستند که برای پرداخت هزینه تحصیلی خود با مشکلی مواجه نشوند. در هر دو حالت میزان بودجه دانشجو به دلیل نبود وقت کافی برای کسب درآمد، بسیار کم است. به همین دلیل است که دانشگاه‌ها تلاش دارند تا به روش‌های مختلف، این بار را از دوش دانشجویان خود بردارند تا بیشتر تمرکز دانشجو روی تحصیل باشد. پرداخت وام یکی از این روش‌هاست.
در بیشتر مواقع وام دانشجویی ارائه‌شده از طرف صندوق رفاه دانشجویان کارمزد بسیار کمی دارد و راهکار خوبی برای کنترل هزینههای مختلف زندگی مثل شهریه محسوب می‌شود. حالا بیشتر از دو ماه است که سال تحصیلی جدید برای تمام دانشجویان آغاز شده و دانشگاه آزاد هم انواع وام‌ها را برای دانشجویان خود مهیا کرده است. به گفته مدیرکل امور مالی، صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری دانشگاه آزاد در یک سال گذشته حدود 344 میلیارد و 262 میلیون تومان تسهیلات بانکی به دانشجویان خود پرداخت کرده است. البته پرداخت وام تنها اقدام اداره‌کل صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری نیست بلکه تمام دانشجویان این دانشگاه به‌صورت سراسری تحت پوشش بیمه حوادث دانشجویی قرار داده شدند و بیمه مسئولیت مدنی در قبال آموزش‌گیرندگان هم برای دومین سال متوالی ایجاد شده است.
ابراهیم گیوکی، مدیرکل امور مالی، صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری دانشگاه آزاد در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص مهم‌ترین برنامه این اداره‌کل در سال تحصیلی جاری در حوزه رفاه دانشجویان و انواع وام‌های دانشجویی سخن گفت. او توضیح داد: «صندوق رفاه دانشجویان دانشگاه آزاد به‌منظور ایجاد بستر مناسب برای کمک به وضعیت تحصیلی دانشجویان و بهبود معیشت دانشجویان مخصوصا در مناطق کم‌برخوردار در حال پیگیری و برنامه‌ریزی جهت ایجاد زمینه تحصیل آسان برای تمام دانشجویان است. در همین راستا در حال برقراری تعامل با بانک‌های عامل و صندوق وزارتین برای افزایش سقف فردی وام‌ها و اختصاص اعتبارات بیشتر هستیم. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های صندوق رفاه دانشجویان در دانشگاه آزاد ارائه وام به دانشجویان است. وام‌هایی که کمک می‌کند تا دانشجویان برای پرداخت شهریه خود با مشکلی مواجه نشده و از تحصیل بازنمانند.»
گیوکی درخصوص درخصوص جزئیات وام‌های ارائه‌شده به دانشجویان توضیح داد: «وام‌های ارائه‌شده به دانشجویان در پنج منبع تعریف شده است که شامل تسهیلات از منابع داخلی دانشگاه، تسهیلات شهریه بانک‌های قرض‌الحسنه مهر ایران یا رسالت، تسهیلات ازدواج بانک قرض‌الحسنه رسالت، تسهیلات اربعین حسینی بانک قرض‌الحسنه رسالت و تسهیلات بانک ملی ایران می‌شود.»
اختصاص وام 20 میلیونی ازدواج به دانشجویان
او درخصوص تسهیلات منابع داخلی دانشگاه اظهار کرد: «دانشجویان مقاطع مختلف دانشگاه آزاد مانند سنوات گذشته می‌توانند از انواع وام‌های قرض‌الحسنه شهریه (کوتاه‌مدت، میان‌مدت و... ) از محل منابع داخلی صندوق رفاه دانشجویان واحدها و مراکز آموزشی دانشگاه آزاد از طریق سامانه آموزشیار بخش صندوق رفاه دانشجویان استفاده کنند.»
مدیرکل امور مالی، صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری دانشگاه آزاد درباره تسهیلات شهریه بانک‌های قرض‌الحسنه مهر ایران یا رسالت هم گفت: «دانشجویان سال تحصیلی 1402-1401 می‌توانند در مقطع کاردانی تا سقف 100 میلیون ریال با بازپرداخت 24 ماهه، کارشناسی تا سقف 150 میلیون ریال با بازپرداخت 36 ماهه، کارشناسی ارشد تا سقف 200 میلیون ریال با بازپرداخت 36 ماهه، دکتری تا سقف 300 میلیون ریال با بازپرداخت 36 ماهه و با نرخ کارمزد 2 تا 3 درصد از تسهیلات قرض‌الحسنه دانشجویی استفاده کنند.»
تسهیلات ازدواج بانک قرض‌الحسنه رسالت از دیگر تسهیلات ارائه‌شده به دانشجویان است. گیوکی درخصوص این دسته از وام‌ها نیز صحبت به‌میان آورد و عنوان کرد: «دانشگاه آزاد در راستای ارتقای تربیت اخلاقی، معنوی و برای تسهیل در امر ازدواج دانشجویی، تسهیلات قرض‌الحسنه تا سقف 200 میلیون ریال با نرخ 2 درصد و مدت بازپرداخت 36 ماهه به دانشجویان متقاضی واحدها و مراکز آموزشی دانشگاه آزاد را که از تاریخ اول مهرماه سال 1400 به بعد ازدواج (عقد) کرده‌اند، ارائه می‌کند.»
مدیرکل امور مالی، صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری دانشگاه آزاد درباره تسهیلات اربعین حسینی بانک قرض‌الحسنه رسالت نیز بیان کرد: «تسهیلات اربعین حسینی نیز از دیگر وام‌هایی است که به دانشجویان ارائه می‌شود. این تسهیلات از محل تفاهمنامه همکاری صندوق رفاه دانشجویان سازمان مرکزی دانشگاه با بانک رسالت به‌صورت قرض‌الحسنه تا مبلغ 60 میلیون ریال با اقساط 15 ماهه به خانواده بزرگ این دانشگاه اعم از دانشجویان، کارکنان و اعضای هیات‌علمی اعطا شد.»
او درخصوص تسهیلات بانک ملی نیز توضیح داد: «دانشجویان می‌توانند مقطع کاردانی تا سقف 50 میلیون ریال با بازپرداخت 24 ماهه، کارشناسی تا سقف 100 میلیون ریال با بازپرداخت 48 ماهه، کارشناسی ارشد تا سقف 150 میلیون ریال با بازپرداخت 24 ماهه، دکتری تخصصی و حرفه‌ای تا سقف 400 میلیون ریال با بازپرداخت 60 ماهه از این وام‌ها استفاده کنند.»
به گفته گیوکی دانشجویان در هر مقطع تحصیلی فقط یک‌بار می‌توانند از تسهیلات بانکی استفاده کنند.
به صندوق رفاه دانشجویان واحدهای دانشگاهی نیز اعلام کرده‌ایم که فرآیند پرداخت وام را کوتاه کنند و وام وزارتین نیز بعد از تکمیل پرونده‌ها پرداخت به واحدها انجام و در سامانه آموزشیار ثبت می‌شود.
استفاده از تمام وام‌ها برای دانشجویان بلامانع است
او در پاسخ به این سوال که آیا امکان استفاده از تمام وام‌ها برای دانشجویان وجود دارد یا خیر، عنوان کرد: «با توجه به لزوم ایجاد بستر مناسب جهت حمایت‌های مالی از دانشجویان و خانواده‌های آنها، استفاده از تمام وام‌ها برای همه دانشجویان بلامانع است.»
مدیرکل امور مالی، صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری دانشگاه آزاد در پاسخ به سوال دیگری مبنی‌بر اینکه آیا محدودیتی در معرفی تعداد دانشجویان برای دریافت وام به بانک‌ها وجود دارد نیز گفت: «خیر، در زمان ثبت‌نام واحد هر نیم‌سال ممکن است به‌علت پیک متقاضیان اعطای تسهیلات کمی باتاخیر انجام شود، بنابراین به دانشجویان پیشنهاد می‌کنم در زمان‌های غیرپیک نسبت به اخذ تسهیلات موردنیاز اقدام کنند.»
پرداخت 20 هزار فقره تسهیلات به دانشجویان
او همچنین در پاسخ به این سوال که در یک‌سال گذشته چه میزان به دانشجویان وام پرداخته‌شده است، بیان کرد: «به دانشجویان دانشگاه آزاد 20225 فقره تسهیلات به مبلغ 344 میلیارد و 262 میلیون تومان ارائه شده است.»
به گفته گیوکی تمام فرآیندهای مربوط به اخذ تسهیلات بانکی به‌صورت مکانیزه و غیرحضوری در بستر وب و از طریق سامانه آموزشی دانشگاه و سامانه ساجد به آدرس www.sajed.iau.ir انجام می‌شود. او تاکید کرد: «ویژگی اصلی این تسهیلات، امکان دریافت در سراسر کشور و حتی در محل سکونت دانشجویان و استفاده توامان از انواع تسهیلات است.»
تمام دانشجویان تحت‌پوشش بیمه حوادث دانشجویی قرار گرفتند
مدیرکل امور مالی، صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری در بخش دیگری از سخنان خود درخصوص دیگر اقدامات این اداره کل برای رفاه دانشجویان توضیح داد: «تمام دانشجویان را به‌صورت سراسری تحت‌پوشش بیمه حوادث دانشجویی قرار داده‌ایم. بیمه مسئولیت مدنی درقبال آموزش‌گیرندگان را برای دومین‌سال متوالی ایجاد کرده‌ایم تا اگر خدای‌نکرده حادثه‌ای مانند حادثه علوم‌وتحقیقات برای دانشجویان اتفاق افتاد، دانشجویان ما تحت‌پوشش بیمه‌ای با سقف تعیین‌شده در کشور باشند.»
دانشجویان دانشگاه آزاد چقدر از صندوق رفاه وزارتین وام می‌گیرند؟
این مقام مسئول ادامه داد: «یک سری از وام‌های ارائه شده دانشگاه آزاد نیز در حوزه تسهیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تعریف شده است.» مدیر کل صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری دانشگاه آزاد درخصوص این تهسیلات نیز عنوان کرد: «دانشجویان دانشگاه آزاد می‌توانند از محل بودجه تخصیص دولت در مقطع کاردانی تا چهار ترم، کارشناسی تا هشت‌ترم برای هر ترم تحصیلی مبلغ 15 میلیون ریال، کارشناسی ارشد تا چهار ترم برای هر ترم تحصیلی مبلغ 30 میلیون ریال و دکتری تا هشت‌ترم برای هر ترم تحصیلی مبلغ 65 میلیون ریال با نرخ کارمزد 4 درصد و بازپرداخت 60 ماهه بعد از فراغت از تحصیل از منابع وزارت علوم بهره‌مند شوند.»
او درخصوص تسهیلات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز صحبت به میان آورد و توضیح داد: «از محل بودجه تخصیص دولت سقف وام قابل اعطا به تناسب شهریه و هزینههای هر مقطع است. بنابراین دانشجویان دوره کاردانی و کارشناسی ناپیوسته می‌توانند تا سقف 50 میلیون ریال در چهار ترم، هر نوبت حداکثر مبلغ 12 میلیون 500 هزار ریال را دریافت کنند.»
به گفته گیوکی دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته نیز تا سقف 100 میلیون ریال در هشت ترم، هر نوبت حداکثر مبلغ 20 میلیون ریال و دانشجویان دوره کارشناسی‌ارشد تا سقف 160 میلیون ریال در چهار ترم، هر نوبت حداکثر مبلغ 40 میلیون ریال را می‌توانند دریافت کنند.
او درخصوص دانشجویان دکتری حرفه‌ای و تخصصی نیز توضیح داد: «دانشجویان دوره دکتری حرفه‌ای نیز تا سقف 200 میلیون ریال در هشت ترم، هر نوبت حداکثر مبلغ 50 میلیون ریال و دانشجویان دوره دکتری تخصصی تا سقف 300 میلیون ریال در شش ترم، هر نوبت حداکثر مبلغ 50 میلیون ریال را دریافت خواهند کرد.»
بهره وام نیز از آن دست موضوعاتی است که مسئولان دانشگاه به آن توجه داشته‌اند تا دانشجویان در بازپرداخت این وام‌ها به مشکل نخورند. گیوکی درخصوص بهره این وام‌ها نیز صحبت به میان آورد و اضافه کرد: «تسهیلات بانک ملی ایران با نرخ 10 درصد و تسهیلات بانک‌های قرض‌الحسنه مهر ایران با نرخ 3 درصد است. همچنین تسهیلات بانک قرض‌الحسنه رسالت با نرخ 2 درصد، تسهیلات وزارت علوم با نرخ 4 درصد بعد از فراغت از تحصیل و تسهیلات از منابع داخلی دانشگاه با نرخ 2.5 درصد است.»
مدیرکل امور مالی، صندوق رفاه دانشجویان و تسهیلات اعتباری درخصوص مهلت ثبت‌نام این وام‌ها نیز گفت: «برای وام‌های بانکی که در سامانه ساجد است، یعنی بانک ملی، مهر ایران و رسالت، 24 ساعت شبانه‌روز تمام دانشجویان می‌توانند درخواست دریافت وام خود را ثبت کنند. یعنی هیچ محدودیتی زمانی برای ثبت‌نام این دسته از وام‌ها نداریم. برای وام‌های داخلی یعنی در سامانه آموزشیار که از محل منابع داخلی صندوق رفاه دانشجویان و واحدها و مراکز آموزشی است نیز محدودیتی نداریم و دانشجویان در هر زمانی می‌توانند درخواست دریافت وام خود را ثبت کنند.»
16 آذر پایان زمان ثبت‌نام تسهیلات وزارت علوم
او اظهار کرد: «درخصوص تسهیلات وزارت علوم، در نیم‌سال اول سال تحصیلی 1402-1401 سامانه از شانزدهم مهرماه تا شانزدهم آذرماه باز است، یعنی دانشجویان تا چهارشنبه این هفته فرصت ثبت‌نام داشته و می‌توانند درخواست خود را ثبت کنند. برای نیم‌سال دوم نیز متعاقبا بخشنامه‌ای صادر می‌شود. در‌واقع برای نیم‌سال دوم مجددا اعتباری به دانشگاه آزاد داده شده و ما طی بخشنامه‌ای به واحدهای دانشگاهی اعلام می‌کنیم که دانشجویان در فلان بازه زمانی می‌توانند برای دریافت وام ثبت‌نام کنند.»
گیوکی در ادامه افزود: «یکی از بحث‌‌های مهم بحث تشکیل و تکمیل پرونده است که دانشجویان را تضامینی که مد‌نظر بانک‌ها است را با فراغ بال انجام می‌دهند. اگر یک دانشجو فرآیند دریافت وام خود را به‌صورت منظم طی کند برای دریافت وام خود با مشکلی مواجه نمی‌شود. اما برخی از دانشجویان درخواست وام خود را ثبت می‌کنند اما فرآیند دریافت را طی نمی‌کنند و این در حالی است که ما با بانک‌ها رایزنی کردیم که وام‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دانشجویان پرداخت شود.»