کیانا تصدیق‌مقدم، خبرنگار: اهالی هنر و فرهنگ ایران جدا افتاده از شرایط زیسته و علاقه‌مندی مردمان‌شان نیستند و در موقعیت‌های مختلفی از حضور اجتماعی خود تلاش می‌کنند، آثار متنوعی را در معرض دیدگان مخاطبان‌شان قرار دهند. این تولید محتوا می‌تواند هم به صورت سمعی و هم بصری باشد. نزدیک‌ترین ماجرایی که این روزها هنوز بحثش در کشور داغ است حضور تیم ملی ایران در جام‌جهانی قطر ۲۰۲۲ است. سازمان‌ها و فعالان فرهنگی در مدتی که تیم ملی در مسابقات بود در تلاش هستند تا محتواهایی با مضمون تیم ملی، همبستگی، ایران و عشق به وطن تولید کنند تا با این کار هم فعالیت فرهنگی‌شان مرتبط با این روزهای جامعه باشد و هم از تیم ملی کشورمان حمایت کنند. در این مسیر دیوارنگاره، نماهنگ، محتواهایی برای تلویزیون و... تولید شده است که در ادامه آنها را معرفی کردیم.
نگاه جزئی‌تر به آنچه که در این یک ماه اخیر تولید شده است، نشان می‌دهد که عمده این تولیدات متصل به زمان وقوع جام‌جهانی نیست و در داخل سازمان‌ها و ارگان‌های فرهنگی از ماه‌های قبل طراحی و تنظیم شده است. اینکه برای حضور تیم ملی در جام‌جهانی از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی شده است، نقطه قوت یک حرکت فرهنگی است اما سوالی که مطرح است اینکه چقدر این دستگاه‌ها در مواجهه با یک پدیده آنی می‌توانند فعال و در لحظه، تولید محتوا کنند. این ضرورت برای امسال بیشتر حس می‌شد چون اعضای تیم ملی فوتبال ایران در شرایطی به جام‌جهانی رفتند که دستگاه رسانه‌ای از خارج کشور با طراحی عملیات روانی به دنبال ایجاد حاشیه بود. جریانی که تلاش می‌کرد فضای دو قطبی را در ایران تشدید کند و از برد یا باخت ایران در جام‌جهانی بهره‌برداری سیاسی کند. به‌طور طبیعی تولیدات از پیش ساخته شده در این موقعیت نمی‌توانست پاسخگوی نیاز محتوایی جامعه ایران باشد. عقب افتادن دستگاه تولید محتوای جذاب و اثرگذار در فضای فرهنگی در نسبت اتفاقات دو ماه اخیر نشان داد که همچنان این دستگاه‌ها آرام و منفعل عمل می‌کنند و به همین دلیل است که محصولی به‌روز و متناسب با شرایط جام‌جهانی امسال تولید نشد. در ادامه محتواهای فرهنگی تولید شده برای جام‌جهانی امسال را بررسی کرده‌ایم.
دیوارنگاره‌های جام‌جهانی ۲۰۲۲
نمایش دیوارنگاره‌ها در سطح شهر به‌عنوان یکی از ابزارهای فرهنگی دولت شناخته می‌شود که در موقعیت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و شامل پیام‌های سیاسی، نظامی و فرهنگی می‌شود. با فرارسیدن جام‌جهانی و حضور ایران در قطر، دیوارنگاره‌های مختلفی در سطح شهر اکران شد که در ادامه اطلاعاتی درباره آنها را می‌خوانید.
دیوارنگاره اول
با فرارسیدن زمان بازی‌های جام‌جهانی، روز یکشنبه ۲۲ آبان، اولین دیوارنگاره با موضوع جام‌جهانی در میدان ولیعصر با تصویری از بدرقه تیم ملی فوتبال توسط اسطوره‌های ایرانی رونمایی شد.
در توضیحی که برای این دیوارنگاره منتشر شده آمده است: «ایران سرزمین پهلوانان و یلانی است که زن و مردش برای آبادانی آن کوشیدند. کشوری که سرشار از قهرمانان اسطوره‌ای است، سلحشورانی که از جان خود گذشتند تا مرزهای آن همواره آباد و آبادان بماند. از رستم و آرش و سیاوش‌ها تا گردآفریدها همواره برای این مرز و بوم حماسه‌ها ساخته‌اند. و اینک گویا حماسه‌ای دیگر در گستره جهانی رقم خواهد خورد… حماسه‌ای در عرصه فوتبال. ای فرزندان ایران! با تکیه بر ایزد منان، برای افتخار و سربلندی ایران، از بن جان مایه بگذارید. می‌دانیم که شما برای تحقق این امر همچون همیشه تمام تلاش‌تان را خواهید کرد، همان گونه که نیاکان شما چنین کردند.»
دیوارنگاره دوم
بعد از به پایان رسیدن اولین بازی ایران، مقابل انگلیس، از دیوارنگاره‌ای دیگر با موضوع جام‌جهانی در میدان ولیعصر با شعار «تا پای جان برای ایران» رونمایی شد.
در توضیح آن آمده است: «پهلوانان ایران‌زمین که در عرصه‌های نبرد خوش درخشیدند حالا راهنما و پشتیبان دلاورمردان فوتبالی ایران هستند، و مثل مردم عزیز ایران چشم امیدشان به این فوتبالیست‌های غیور ایرانی است که «تا پای جان برای ایران» بجنگند.»
دیوارنگاره سوم
تازه‌ترین طرح دیوارنگاره میدان ولیعصر با نام «هواداریت می‌کنیم تا ابد» روز ۹ آذر ماه به همت خانه طراحان انقلاب اسلامی رونمایی شد.
در طرح جدید دیوارنگاره که با شعار «چه در روز خوب و چه در روز بد، هواداریت می‌کنیم تا ابد» تدارک دیده شده، به این پیام اشاره شده است که ملت ایران در هر شرایطی کنار بازیکنان تیم ملی هستند و چه در زمان برد و چه به هنگام باخت، آنها را تنها نخواهند گذاشت.
این سه دیوارنگاره هرکدام با محتواهایی مربوط به شرایطی که تیم ملی در آن حضور داشت و متناسب با اتفاق روز مسابقات تولید شد و شاید تنها دیوارنگاره اول ایده‌ای از پیش تعیین شده داشته است. این موضوع نشان می‌دهد سرعت عمل در تولید دیوارنگاره به نسبت نماهنگ‌ها خوب بوده است.
تولید نماهنگ برای جام‌جهانی
یکی دیگر از محتواهای فرهنگی که در جام‌جهانی ۲۰۲۲ مورد توجه فعالان فرهنگی قرار گرفت تولید نماهنگ برای حضور تیم ملی در جام‌جهانی بود. بیشتر این نماهنگ‌ها به واسطه مشخص بودن محتواهای حمایتی خود از تیم ملی پیش از شروع جام جهانی تولید شدند. در ادامه تعدادی از این نماهنگ‌ها را معرفی کرده‌ایم.
تا پای جان برای ایران
موسیقی «تا پای جان برای ایران» باصدای محمد معتمدی تهیه شده است. این قطعه با نماهنگی از تصاویر تیم ملی و مسابقات مختلفش منتشر و از سوی انجمن موسیقی وزارت ارشاد اسلامی به بازیکنان تیم ملی فوتبال کشور تقدیم شده است. معتمدی چهارم مرداد ماه این اثر را در استودیو اجرا کرد. یعنی این اثر قبل از شروع جام‌جهانی تهیه و تولید شده است.
کنار تیم
نماهنگ «کنار تیم» اثری از گروه سرود رسا توسط مرکز موسیقی ماوا- سازمان هنری رسانه‌ای اوج منتشر شد.
در بخشی از این نماهنگ دهه هشتادی‌ها بیان کردند: «قلبمون ثانیه ثانیه میتپه برا ایرانمون/ شک نکن هر کجا لازمه می‌مونیم همه تا پای جون.»
خوب‌ترین خاک
نماهنگ «خوب‌ترین خاک» با صدای پویان اعتصامی و به مناسبت حضور تیم ملی کشورمان در جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر توسط مرکز موسیقی مأوا- سازمان هنری رسانه‌ای اوج منتشر و به تیم ملی ایران تقدیم شد.
تیم بالا
نماهنگ «تیم بالا» یکی از قطعه‌های متفاوتی بود که برای جام‌جهانی ۲۰۲۲ خوانده شد و مورد توجه مخاطبان هم قرار گرفت. این نماهنگ با صدای مجتبی الله‌وردی، رپر انقلابی توسط مرکز موسیقی مأوا- سازمان هنری رسانه‌ای اوج تولید و منتشر شد.
لحظه صعود
نماهنگ «لحظه صعود» هم با صدای احسان جوادی به مناسبت حضور تیم ملی فوتبال در جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر به همت مرکز موسیقی مأوا منتشر شده بود.
من ایرانم، ایران هوادارتان
قطعه موسیقی «من ایرانم، ایران هوادارتان» با صدای غلامرضا صنعتگر و برای حمایت از تیم ملی فوتبال ایران در رقابت‌های جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر ساخته و منتشر شد.
هوادار ایران
یکی دیگر از قطعه‌های موسیقی که در راستای حمایت از تیم ملی توسط مرکز موسیقی حوزه هنری تولید شده ترانه «هوادار» نام دارد. خواننده این قطعه امیرحسین سمیعی است. همان‌طور که از نام‌های این قطعه‌های موسیقی پیداست عمده توجه متن این آهنگ‌ها در حمایت از تیم ملی است و نشانی از همبستگی مردم ایران دارد. با نگاهی دقیق‌تر به اسامی این ترانه‌ها می‌توان به پیامی مشترک رسید و آن پیام چیزی جز وحدت و وطن‌دوستی نیست.