ندا اظهری ، مترجم:دوره‌های معمول دانشگاه‌های دنیا، دوره‌های طولانی‌مدتی هستند که اغلب در دوره‌های کارشناسی بین سه تا چهار سال و در دوره‌های کارشناسی‌ارشد حدودا دو سال زمان می‌برد تا دانشجویان موفق به دریافت مدرک مورد نظر شوند. بعد از آن، بسته به کاربردی بودن رشته تحصیلی و کسب مهارت‌های لازم در آن دوره، فارغ‌التحصیلان می‌توانند وارد بازار کار شوند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که بخش اعظمی از این دوره‌های دانشگاهی، دانشجویان و فارغ‌التحصیلان را برای ورود به بازار کار آماده نمی‌کنند و این می‌تواند بزرگ‌ترین ضربه را به بدنه اشتغال کشورها وارد کند. اما برخی دانشگاه‌های دنیا برای حل این مشکل، در کنار مقاطع عادی، اقدام به برگزاری یک سری دوره‌های کوتاه‌مدت می‌کنند که اهداف متعددی در پس آن نهفته است که اصلی‌ترین دلیل آن، ایجاد آمادگی لازم برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان برای ورود به بازار کار است. 

 تقویت مهارت‌آموزی و توسعه حرفه‌ای
دوره‌های کوتاه‌مدت شیوه‌ای موثر برای پر کردن شکاف‌های موجود در دانش حرفه‌ای دانشگاهی است بدون اینکه نیاز به دوره‌های طولانی و آموزش آنلاین داشته باشد. این دوره‌ها به دانشجویان کمک می‌کند در مسیری گام بردارند که مورد علاقه آنهاست. درواقع، دوره‌های کوتاه‌مدت دانشگاهی روشی ایده‌آل برای تقویت رزومه دانشجویان و فارغ‌التحصیلان به شمار می‌رود اما این تنها دلیل برای برگزاری چنین دوره‌هایی نیست بلکه یک دوره کوتاه‌مدت می‌تواند به پر کردن شکاف‌های مهارتی شناسایی شده، کمک کند. این دوره‌ها نسبت به دوره‌های طولانی مدت، تعهد کمتری به بازآموزی در یک حوزه خاص دارند اما بازدهی بالاتری را شامل می‌شوند به‌طوری که این امکان را به دانشجویان می‌دهند تا مهارت‌هایی را که تصور می‌کنند برای اشتغال در یک حرفه نیاز دارند، تجدید کرده یا تقویت کنند. به عبارتی، دوره‌های کوتاه‌مدت به دانشجویان اجازه انتخاب می‌دهد تا به یادگیری دامنه وسیع‌تری از مهارت‌ها بپردازند که در طول حیات برای آنها کاربردی باشد. مهارت‌های قابل انتقال به آنها در دیگر حوزه‌های زندگی چون کار کردن از راه دور کمک کرده و حتی در تحصیل آنها در آینده هم تاثیرگذار خواهد بود. دوره‌های کوتاه‌مدت شکل فشرده‌ای از یادگیری را ارائه می‌دهند که هم به دانشجویان کمک می‌کند در مسیری که گام نهاده‌اند، با اطمینان حرکت کنند و هم اینکه در دوره‌ای کوتاه و مفید به‌طور متوسط 25 ساعت، تمام موارد لازم برای اطلاع از آن دوره را فرا بگیرند. این دوره‌ها همچنین کمک می‌کنند دانشجویان با مدیریت بهتری اولویت‌های زندگی خود را پیش ببرد. دانشجویانی که این دوره‌ها را پشت سر می‌گذارند، در انتهای دوره مدرکی را هم دریافت می‌کنند. 

کوتاه و اشتغالزا
امروزه، بیشتر کارفرمایان به دنبال افراد و دانشجویان ماهری هستند که در چند حوزه مختلف توانمندی‌های بالایی داشته باشند. همچنین با تغییر سناریوی بازار، داشتن یک مهارت اضافی می‌تواند به دانشجویان کمک کند تا دانش اضافی‌ای را به دست آورند که به‌عنوان یک عنصر سودمند در طول کاریابی عمل می‌کند. برای به دست آوردن مهارت‌ها و دانش اضافی، دانشجویان قادرند در دوره‌های کوتاه‌مدت شرکت کنند. این دوره‌ها، قابلیت‌هایی را به دانشجویان می‌افزایند که ارزش آنها را بیشتر و رزومه آنها را غنی‌تر می‌کند. این دوره‌ها را در هر زمان و مکانی می‌توان فرا گرفت از این رو انعطاف بالایی داشته و به حداقل ابزارهای یادگیری نیاز دارند. در سال‌های اخیر، تعداد دوره‌های کوتاه‌مدت دانشگاه‌ها برای دانشجویان افزایش یافته و آنها طبق علاقه و نیازی که دارند دوره‌های کوتاه‌مدت موردنظر خود را انتخاب می‌کنند. این دوره‌ها هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی برگزار می‌شود. با افزایش رقابت در بازار شغلی، هم دوره‌های کوتاه‌مدت و هم دوره‌های بلندمدت اهمیت پیدا می‌کنند. 
امروزه نیاز به کارفرما اصلی مهم به شمار می‌رود. مدرک پایه یا مدرک دیپلم برای به دست آوردن فرصت‌های شغلی قابل توجه در شرایط فعلی بازار کفایت نمی‌کند. هر کارفرمایی به دنبال دانشجویانی با مهارت‌های اضافی است تا بتوانند به‌عنوان کارمندانی متمایز مشغول به کار شوند و این مهارت‌ها، به دانشجویان در بهبود کارایی آنها کمک کند. همچنین آنها با دسترسی آسان به اینترنت و وسایل الکترونیکی می‌توانند در دوره‌های کوتاه‌مدتی ثبت‌نام کنند که دوره‌های حرفه‌ای با فرصت‌های شغلی را پیش روی آنها قرار می‌دهند. در بیشتر موسسات مدیریتی، دوره‌های کوتاه‌مدت برای دانشجویان اجباری است چراکه کسب دانش منجر به مهارت‌آموزی شده و عنصر ارزش‌افزایی در کمک به کاریابی برای دانشجویان به شمار می‌رود. شرکت‌ها صرف‌نظر از هر زمینه‌ای، به کارمندان پیشنهاد می‌کنند دوره‌های کوتاه‌مدت را برای افزایش تخصص پشت سر بگذرانند تا به توسعه شغلی آنها کمک کند. 

 برآورد درآمد 5 میلیارد دلاری MIT از دوره‌های کوتاه‌مدت
مأموریت دانشگاه ماساچوست (MIT) پیشرفت دانشجویان در علم، فناوری و سایر زمینه‌های تحصیلی است و در قالب آن به دنبال ایجاد توانایی و اشتیاق در هر یک از اعضای جامعه این دانشگاه برای انجام کارهای خلاقانه، عاقلانه و موثر برای بهبود وضعیت بشر است. مدیران اجرایی و مدیران دنیا برای کسب دانش‌های حیاتی و کسب مهارت‌های کاربردی در دوره‌های کوتاه‌مدت آموزش‌های حرفه‌ای MIT شرکت می‌کنند. دوره‌های کوتاه‌مدت دانشگاه MIT بیش از 50 دوره را در جلسات یک تا پنج روزه در قالب کلاس‌های حضوری یا آنلاین و مجازی و بیشتر در تابستان برگزار می‌کنند. این دوره‌های فشرده و کوتاه‌مدت توانایی شرکت‌کنندگان را برای حضور در دنیایی با تغییرات سریع ارتقا می‌بخشند. 
سالانه 1500 دانشجو در دوره‌های کوتاه‌مدت این دانشگاه شرکت می‌کنند که از این بین، 65 درصد از شرکت‌کنندگان در دوره‌های کوتاه‌مدت دانشگاه MIT، آمریکایی و 35 درصد دانشجویان بین‌المللی؛ و متخصصان فنی، علمی، بازرگانی و دولتی با میانگین 20 تا 25 سال هستند. این دوره‌ها سالی یک بار برگزار می‌شود. این دوره‌های کوتاه‌مدت در قالب چهار حوزه برگزار می‌شوند که هر کدام زیرمجموعه‌های خود را دارند. حوزه IT و علوم کامپیوتر با 9 زیرمجموعه شامل این موارد می‌شود: علوم کاربردی داده، هوش مصنوعی و پیامدهای آن برای استراتژی‌های کسب‌وکار، فناوری‌های بلاگچین، نوآوری و کاربرد آن در کسب‌وکار، یادگیری ماشینی و علوم داده، داده‌سازی و تصمیم گیری، تحلیل بازاریابی دیجیتال، تعامل انسان و کامپیوتر در امر طراحی، اینترنت اشیاء و یادگیری ماشینی بدون کد هوش مصنوعی و ساخت راه‌حل‌های علم داده. حوزه مدیریت و کسب‌وکار شامل هشت زیرمجموعه زیر می‌شود: هوش مصنوعی، پیامدهای آن برای استراتژی کسب‌وکار، فناوری بلاگچین، نوآوری و کاربرد آن در کسب‌وکار، طراحی فرآیند کسب‌وکار برای مدیریت استراتژی، تحلیل و سرمایه‌گذاری املاک تجاری، استراتژی کسب‌وکار دیجیتال، تحلیل بازاریابی دیجیتال، اقتصادکسب‌وکار و اینترنت اشیاء. حوزه سوم هم دوره ریاضیات و حوزه علوم طبیعی را در قالب دوره اقتصاد کسب‌وکار را برگزار می‌کند. در حوزه علوم اجتماعی نیز دوره اقتصاد کسب‌وکار برگزار می‌شود. این دوره‌های کوتاه‌مدت روزانه بین 900 تا 1000 دلار یا به ازای هر دوره 1050 تا 5850 دلار بدون در نظر گرفتن غذا و محل اقامت محاسبه می‌شود. این در حالی است که برخی دانشکده‌های این دانشگاه مانند موسسه فناوری MIT نیز دوره‌های مرتبط با فناوری را برگزار می‌کنند. آنچه از بررسی برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت در دانشگاه MIT به دست می‌آید، این است که این دانشگاه بین یک میلیون و 500 هزار دلار تا هشت میلیون و 800 هزار دلار به ازای 1500 دانشجو از منبع دوره‌های کوتاه‌مدت درآمد کسب می‌کنند. این در حالی است که کل رقم درآمدی این دانشگاه در سال 2021 چیزی بالغ بر پنج میلیارد و 500 میلیون دلار برآورد شده بود. 

 آکسفورد و هزار دوره کوتاه‌مدت در سال 
دانشگاه آکسفورد که یکی از برترین دانشگاه‌های دنیا محسوب می‌شود، سالانه بیش از 1000 دوره کوتاه‌مدت برگزار می‌کند. بیش از 15000 دانشجو در این دانشگاه در دوره‌های کوتاه‌مدت شرکت می‌کنند. بیشترین دوره‌های کوتاه‌مدت در این دانشگاه به حوزه‌های علوم انسانی برمی‌گردد که حدود 19 دوره با موضوعات مختلف در این مجموعه قرار می‌گیرند. بعد از آن، حوزه علوم اجتماعی با 13 دوره کوتاه‌مدت؛ هنر، طراحی و معماری با 6 دوره، مدیریت و کسب‌وکار با پنج دوره، ریاضیات و علوم طبیعی با سه دوره، آموزش‌وپرورش با دو دوره، کشاورزی و جنگل‌داری با یک دوره، علوم کامپیوتر با یک دوره، مطالعات زیست‌محیطی و علوم زمین با یک دوره و پزشکی و سلامت هم با یک دوره کوتاه‌مدت برگزار می‌شود. دوره‌های کوتاه‌مدت در دانشگاه آکسفورد به دلیل انعطاف‌پذیری بالایی که دارند در قالب‌های مختلفی برگزار می‌شوند؛ برخی دوره‌ها به صورت هفتگی، روزانه یا آخر هفتگی برگزار می‌شوند. دوره‌های هفتگی کاملا به‌طور آنلاین و برنامه‌ریزی شده
 هستند. برخی دوره‌ها نیز در قالب ارائه سخنرانی و مقاله برگزار می‌شوند که مجموعه‌ای از پنج تا شش سخنرانی آنلاین هفتگی با موضوعی مشخص هستند. برخی دوره‌ها هم که به صورت حضوری و در مدت زمان 5، 10 تا 20 هفته برگزار می‌شوند. همچنین برخی دوره‌های کوتاه‌مدت هم به صورت هیبریدی یعنی ترکیبی از دوره‌های آنلاین و حضوری برگزار می‌شوند. عموم دانشجویان برای شرکت در دوره‌های کوتاه‌مدت موظف به پرداخت 3000 دلار هستند. این در حالی است که دانشجویان دیگر دانشکده‌های آکسفورد باید 1500 دلار بپردازند. آن گروه از دانشجویانی که در موسسه ریاضیات و گروه مالی محاسباتی تحصیل می‌کنند نیز موظف به پرداخت 745 دلار هستند. میانگین درآمدی که دانشگاه آکسفورد از منبع دوره‌های کوتاه‌مدت به دست می‌آورد بین 11 میلیون دلار تا 45 میلیون دلار برآورد شده است. این در حالی است که کل درآمد این دانشگاه در سال 2021 چیزی بالغ بر 568 میلیون دلار اعلام شده است. 

   آموزش سالانه 4500 دانشجو در دوره‌های دانشگاه کمبریج
دانشگاه کمبریج به‌عنوان یکی از برترین دانشگاه‌های دنیا فضای مناسبی را برای تحصیل دانشجویان و مهارت افزایش آنها فراهم می‌کند. در کنار دوره‌های معمول این دانشگاه، دوره‌های کوتاه‌مدتی هم برگزار می‌شود که شامل دوره‌های مدیریت کسب‌وکار، مطالعات مدیریت و هدایت، حسابداری، مهندسی، پزشکی، حقوق، زبان شناسی، ریاضیات و... می‌شود. از نقاط قوت دوره‌های کوتاه‌مدت دانشگاه کمبریج می‌توان به امکان اشتغالزایی برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این دانشگاه اشاره کرد. این دانشگاه یکی از بالاترین میزان اشتغال فارغ‌التحصیلان را در بریتانیا در اختیار دارد و حقوق شروع به کار آنها به دلیل تخصص و مهارتی که در ابتدای کار دارند، با متوسط حقوق کارکنان برابری می‌کند. دانشکده‌های مختلف دانشگاه کمبریج دوره‌های کوتاه‌مدتی را در حوزه‌های مختلف برگزار می‌کند. موسسه نوآوری و فناوری غذایی EIT Food دوره‌های کوتاه‌مدت تغذیه هدفمند را برگزار می‌کند که به توسعه تولیدات غذایی سالم و نوآورانه برای مشتریان به نیازهای خاص تغذیه‌ای می‌پردازد و در قالب آن دو دوره کوتاه‌مدت کشاورزی و جنگل‌داری و مدیریت و کسب‌وکار را برگزار می‌کند. آموزش مالی Kaplan بخشی از مدرسه آموزش‌های حرفه‌ای دانشگاه کمبریج است که سالانه بیش از 4500 دانشجو را در دوره‌های کوتاه‌مدت این دانشگاه آموزش می‌دهد. مدیریت و کسب‌وکار حوزه‌ای است که در قالب سه دوره AAT، ACCA و CIMA برگزار می‌شود. AAT محبوب‌ترین دوره‌های حسابداری در این دانشگاه به شمار می‌روند که سالی یک بار و در سه سطح مقدماتی، پیشرفته و حرفه‌ای برگزار می‌شود. ACCA دوره سه ساله‌ای است که برای پیشرفت شغلی و تبدیل دانشجویان به یک حسابدار مجاز و حرفه‌ای که بتوانند در یک شرکت حسابداری یا مالیاتی مشغول به کار شوند. دوره‌های سه ساله CIMA نیز برای تقویت مهارت دانشجویان در بخش‌های مالی و مدیریت حسابداری برگزار می‌شود. این دوره در سه سطح عملیاتی، مدیریتی و استراتژیک اجرا می‌شود. علاوه‌بر این، دوره‌های مطالعات زیست‌محیطی و علوم زمین، علوم انسانی و ریاضیات و علوم طبیعی نیز جزء دوره‌های کوتاه‌مدت این دانشگاه به شمار می‌روند. دوره‌های کوتاه‌مدت در دانشگاه کمبریج با هزینه 5200 پوندی برگزار می‌شوند. دانشگاه کمبریج سالانه به ازای آموزش 4500 دانشجو در دوره‌های کوتاه‌مدت درآمدی بیش از 23 میلیون دلار به دست می‌آورد. کل درآمد سالانه این دانشگاه در سال 2021 بیش از 458 میلیون دلار اعلام شده است. 

  برآورد یک میلیون دلاری از درآمد دوره‌های دانشگاه لندن
دوره‌های کوتاه‌مدت در دانشگاه لندن به توسعه بعد حرفه‌ای رشته‌های دانشگاهی کمک می‌کند و دانشجویان در قالب آن می‌توانند بخش‌های جدیدی از علاقه خود را شناسایی کنند. این دوره‌ها در قالب موضوعاتی چون محاسبات، مدیریت و کسب‌وکار، حقوق، اقتصاد و حقوق بشر و... برگزار می‌شوند. بیش از 200 دوره کوتاه‌مدت در این دانشگاه برگزار می‌شود که بیشترین مخاطب این دوره‌های کوتاه‌مدت دانشجویانی است از ادامه تحصیل انصراف داده‌اند. این دوره‌ها روشی برای تربیت متخصصان و تقویت مهارت‌ها به شمار می‌رود. به دلیل ارتباط تنگاتنگی که دانشگاه لندن با کسب‌وکارها و حرفه‌های مختلف دارد، تمام این دوره‌ها معمولا از سوی متخصصان بخش‌های صنعتی هدایت می‌شوند. با توجه به اینکه بیشتر این دوره‌ها عصرها و آخر هفته‌ها برگزار می‌شود از این رو گزینه مناسبی برای دانشجویان و محققانی است که مشغولیت زیادی دارند و علاوه‌بر دوره‌های حضوری، قابلیت برگزاری به صورت آنلاین هم وجود دارد. معمولا این دوره‌های کوتاه‌مدت در بازه‌های یک تا دو هفته‌ای برگزار می‌شوند و شهریه ثبت‌نام این دوره‌ها از 988 دلار تا 5000 دلار متغیر است. این دوره‌ها بیشتر با موضوعاتی نظیر طراحی کفش، طراحی نمونه‌های انیمیشن و تصویرسازی، مد و بازرگانی، تغییرات اقلیمی و تامین مالی پایدار و... برگزار می‌شوند اما به‌طور کلی، دامنه وسیعی دارند که موضوعاتی چون هنر، ژن و سلول درمانی، مهندسی سیستم‌ها، مدیریت پروژه و دندانپزشکی را دربرمی گیرند. برحسب 200 دوره کوتاه‌مدتی که سالانه در این دانشگاه برگزار می‌شود، بین 198 هزار دلار تا یک میلیون دلار درآمد کسب می‌کند. 

  هزار دانشجو مخاطب دوره‌های کوتاه دانشگاه استنفورد
دانشگاه استنفورد که جزو برترین مراکز آموزشی در دنیا محسوب می‌شود، حوزه‌های مختلفی چون ریاضیات و علوم طبیعی با 15 دوره، IT و علوم کامپیوتری با 14 دوره، علوم اجتماعی با 9 دوره، مهندسی و فناوری با هفت دوره، علوم انسانی با شش دوره، طراحی، هنر و معماری با چهار دوره، مدیریت و کسب‌وکار با سه دوه، مطالعات زیست‌محیطی و علوم زمین با سه دوره، پزشکی و سلامت با دو دوره، آموزش‌وپرورش با یک دوره در دانشگاه استنفورد برگزار می‌شود که به‌طورکلی 64 دوره کوتاه‌مدت را شامل می‌شوند. هرکدام از این دوره‌ها بین دو تا چهار هفته برگزار شده و در هرکدام از دوره تنها 12 تا 15 دانشجو شرکت می‌کنند که حدود 1000 دانشجو را شامل می‌شود. مبلغ شهریه دوره‌های کوتاه‌مدت این دانشگاه برحسب طول دوره تعیین می‌شود و میزان شهریه دوره‌ها برای سال تحصیلی 2023- 2022 به‌زودی اعلام خواهد شد.