کیانا تصدیق مقدم، خبرنگار:سال 96 حوزه هنری درخصوص آسیب‌شناسی صنعت انیمیشن ایران جلساتی برگزار کرد و نتیجه آن برگزاری رویدادی به نام پرتاب یا همان پیچ بود. پرتاب به آن معناست که در یک چهارچوب مشخص ایده‌ها برای جذب سرمایه‌گذار مطرح می‌شود. در واقع پرتاب، شیوه‌ای دقیق برای معرفی یک طرح یا محصول است که به صورت شفاهی یا تصویری و با هدف جذب هزینه تولید یا عرضه انجام می‌شود. اولین رویداد پرتاب انیمیشن در ایران، با عنوان «رویازی» و با ارائه بیش از 100 طرح انیمیشن در سال 97 برگزار شد.
رویازی، اولین رویداد پرتاب انیمیشن در ایران است که توسط مرکز انیمیشن حوزه هنری، با حمایت سازمان سینمایی سوره و با هدف ارتقای صنعت انیمیشن و ایجاد فضایی عادلانه و شفاف برگزار می‌شود. به گفته امیررضا مافی، مدیر مرکز انیمیشن، رویازی واژه‌ای مشتق از رویا و بن مضارع زیستن است. یعنی رویاهایت را زندگی کن. رویازی شکل گرفت تا بتواند به رویای رویاپردازان تجسم ببخشد. در این رویداد، تولیدکنندگان خلاق ایرانی طرح‌های انیمیشنی خود را در مقابل صاحبان سرمایه ارائه می‌کنند و رویازی در مقام یک بسترساز، زمینه ایجاد ارتباط عادلانه میان تولیدکننده و سرمایه‌گذار را فراهم می‌کند. رویداد پرتاب انیمیشن فرصتی است برای سرمایه‌گذاران و سفارش‌دهندگان تا در محیطی حرفه‌ای و شفاف، طرح‌های خوب و ایده‌پردازان خلاق را شناسایی کنند. در سال 98 این رویداد در دو بخش انیمیشن و کاراکتر با ارائه 10 طرح نهایی در هر کدام برگزار شد. البته سال 99 فاصله‌ای یک‌ساله در برگزاری این رویداد به‌واسطه بیماری اتفاق افتاد. همچنین در سومین دوره رویداد رویازی 42 طرح که بیش از نیمی از آنها غیرتهرانی بودند و از استان‌های اردبیل، اصفهان، البرز، خراسان جنوبی، زنجان، قزوین، قم، کردستان و کرمان ثبت‌نام کردند. حضور گسترده تیم‌های شهرستانی در این مرحله یکی از مهم‌ترین دستاوردهای رویازی سوم محسوب می‌شود. چهارمین دوره آن هم روز پنجشنبه 12 آبان ماه برگزار شد.
در سه دوره از رویداد رویازی چه گذشت؟
مافی در نشست خبری که برای چهارمین دوره از این رویداد برگزار شده بود درباره عملکرد رویازی در سه دوره برگزاری‌اش گفت: «در دوره اول «رویازی» سینمایی «مسافری از دایتیا» توانست جذب سرمایه کند که در سال 1402 آن را اکران می‌کنیم. سال 1403 انیمیشن «رویاشهر» را که در دوره سوم موفق به جذب سرمایه شد و سال 1404 انیمیشن «یوز» اکران می‌شود. همه این پروژه‌ها در مرحله تولید است یعنی بیش از 75 درصد «مسافری از دایتیا» کار و 60 تا 65 دقیقه آن نهایی شده است، «رویاشهر» در مرحله انیمیت و «یوز» در مرحله ورود به انیمیت قرار دارد.»
رویدادهای پیچینگ دنیا چگونه برگزار می‌شوند؟
در سراسر دنیا همواره رویدادهای پیچینگ مختلفی برگزار می‌شود که در آن انیمیشن‌سازان ایدههای خود را برای سرمایه‌گذاران مطرح می‌کنند. رویدادهای پیچینگ به دلیل اینکه می‌توانند چرخه تولید صنعت را به گردش درآورد در سراسر جهان مورد توجه است. بازار میفا یکی از مهم‌ترین برگزارکنندگان این رویداد است و در آن انیمیشن‌سازان می‌توانند به صورت شخصی یـــــا به نمایندگی از شرکت‌های کشور خودشان به ارائه طرح‌ها و ایده‌ها برای سرمایه‌گذاران جهانی بپردازند. هدف Mifa Pitches نمایش بهترین پروژه‌های اصلی انیمیشن درحال توسعه است. در ابتدا این رویداد در 4 دسته فیلم‌های بلند، فیلم‌های کوتاه، سریال‌های تلویزیونی و بخش ویژه تجربه‌های دیجیتال برگزار می‌شد اما با گذشت هر سال این رویداد تخصصی‌تر شد. پس از راه‌اندازی Animation du Monde Pitches در سال 2015، در سال 2020 شاهد عرضه Comics Pitches هم در این جشنواره بودیم. برجسته بودن این رویداد از این لحاظ مهم است که گروهی از منتخبان انیمیشن‌ساز برتر دنیا آثار و ایدههای خود را برای پیدا کردن سرمایه‌گذار به بهترین استودیوهای انیمیشن‌سازی و سایر سرمایه‌گذاران معرفی و ارائه می‌کنند.
Cartoon movie یکی دیگر از رویدادهای مهم پیچینگ دنیای انیمیشن است. این رویداد که در سال 1999 پایه‌گذاری شد مهم‌ترین رویداد اروپایی پیچینگ انیمیشن محسوب می‌شود. این رویداد در بوردو برگزار می‌شود. امسال به‌طور کلی 16 کشور اروپایی در آن شرکت کردند که درمجموع 55 پروژه سینمایی ارائه شد که 21 پروژه از فرانسه و 9 پروژه از اسپانیا بود. یکی دیگر از دلایلی که باعث اهمیت بیشتر این رویداد می‌شود، کم شدن مهاجرت برای کار در زمینه تولید انیمیشن است. در گذشته افرادی که ایده‌ای داشتند مجبور بودند برای کار به کشورهایی که انیمیشن تولید می‌کنند مهاجرت کنند، اما با شکل‌گیری این رویداد، در کشورهای مختلف استودیوهای انیمیشن‌سازی تاسیس شد و زمینه‌ای را فراهم کرد تا انیمیشن‌سازان بتوانند ایدههای خود را مطرح کرده و درصورت پیدا کردن سرمایه‌گذار به مرحله تولید برسانند.
رویازی زمینه ارتباط تولیدکننده و سرمایه‌گذار را فراهم می‌کند
چهارمین رویداد انیمیشن «رویازی» به همت مرکز انیمیشن سوره و با شعار «رویاهاتو زندگی کن» پنجشنبه ۱۲ آبان ماه با پرتاب ۱۲ طرح راه یافته به مرحله نهایی، در سالن سوره حوزه هنری برگزار شد. در این رویداد ۱۲ گروهی که به مرحله نهایی راه پیدا کرده بودند، ایدههای خود را در مقابل سرمایه‌گذاران، فعالان و مسئولان حوزه انیمیشن ایران پرتاب کردند.
امیررضا مافی، مدیر مرکز انیمیشن سوره در این رویداد با بیان این مطلب که رویدادهای پیچ یا پرتاب در نقاط مختلف جهان انجام می‌شود، گفت: «در ایران «رویازی» اولین رویدادی است که در قالب پیچینگ انجام می‌شود. البته تصمیم گرفتیم و پیشنهاد دادیم به جای واژه پیچینگ از واژه پرتاب استفاده شود. ما رویازی را با هدف ارتقای صنعت انیمیشن و ایجاد فضایی عادلانه و شفاف برگزار می‌کنیم. در این رویداد، تولیدکنندگان خلاق ایرانی طرح‌های انیمیشنی خود را درمقابل صاحبان سرمایه ارائه می‌کنند و رویازی در مقام یک بسترساز، زمینه ایجاد ارتباط عادلانه میان تولیدکننده و سرمایه‌گذار را فراهم می‌کند.»
در ایران بیش از ۱۰۰ استودیوی انیمیشن‌سازی و پویانمایی داریم
حمیدرضا جعفریان، رئیس سازمان سینمایی سوره در چهارمین رویداد «رویازی» بیان کرد: «یکی محورهای اصلی مخاطب حوزه هنری توجه به کودک و نوجوان است و انیمیشن مهم‌ترین ابزار برای گفت‌وگو با کودکان است. سازمان سینمایی سوره در دو سال اخیر تلاش کرد تا به‌صورت ویژه روی مخاطب کودکان و نوجوان تمرکز داشته باشد و سعی شد تا در قالب‌های مختلفی چون انیمیشن به آن پرداخته شود.»
وی در ادامه با اشاره به کم‌کاری و کم توجهی به ساخت انیمیشن داخلی گفت: «نباید فراموش کرد که از شرق و غرب با تهاجم تولیدات فرهنگی مواجه هستیم که باید برای مقابله با آن کاری کرد. مخاطبان کودک و نوجوان در سالهای گذشته تحت تاثیر آثار تولیدی خارجی قرار گرفته‌اند.»
او با بیان اینکه در ایران بیش از ۱۰۰ استودیوی انیمیشن‌سازی و پویانمایی داریم، گفت: «به واسطه سفرهایی که به ۲۰ استان کشور داشتم، تیم‌های مختلف و استودیوهای انیمیشن‌سازی زیادی را مشاهده کردم که بسیار پرانگیزه و مستعد تولید هستند. رویداد «رویازی»، که به نوعی از باقیات الصالحات آقایان محمد حمزه‌زاده و احسان کاوه مدیران وقت سازمان سینمایی و مرکز انیمیشن سوره در دوره گذشته است، را می‌توان بهترین ابراز در زمینه به‌کارگیری این شرکت‌ها و گروه‌های تولید انیمیشن در کل کشور دانست تا خلا تولید آثار کودک داخلی جبران شود. ما در مرکز انیمیشن سازمان سوره تصمیم گرفتیم و تلاش داریم تا سالی یک انیمیشن سینمایی تولید کنیم که اولین محصول این مرکز به نام «لوپتو» از چهارشنبه ۱۱ آبان ماه روی پرده سینما رفته است.»
او در انتها با بیان این مطلب که اوضاع فعلی ما در قالب خروجی‌های انیمیشن ایرانی قابل دفاع نیست، سرمایه‌گذاری در این حوزه را بسیار مهم دانست و بیان داشت: «ما در حوزه انیمیشن به شکل ویژه‌ای مشغول به فعالیت هستیم. سرمایه‌گذاری در حوزه انیمیشن باید افزایش یابد و سازمان سینمایی سوره به‌عنوان یک مجموعه‌ای که مرکز تخصصی تولید انیمیشن دارد، به دنبال آن است که با فعال‌کردن مکانیسم‌های مختلف نظیر «رویازی»، ظرفیت‌های تازه‌ای برای جذب مخاطب، ساخت آثار کیفی و جذب سرمایه‌گذاران را خلق کند.»
طرح‌های حاضر در چهارمین رویداد «رویازی»
«تاریخ شکلاتی» اولین طرحی بود که توسط یوسف شیری و میلاد کرمی از زنجان در مقابل حضار پرتاب شد. این طرح داستان پویا، مخترع پانزده سالهای است که پدر و مادرش معلم تاریخ هستند و می‌خواهد به گذشته سفر کند تا رشته و شغل والدینش را تغییر دهد و در عین حال از تاریخ متنفر است.
«پنج سنگ» طرحی از علی مظاهری و امیرحسین عطاردی، داستان دختر جسوری است که برای محافظت از تخت سلیمان با اقدام غیرقانونی پدرش مقابله می‌کند، به درون دریاچه می‌افتد و به غار زیر آن کشیده می‌شود. او برای مقابله با پدر، موجودی قدرتمند را به خدمت می‌گیرد، غافل از آنکه خودش... .
سومین طرحی که در مرحله نهایی چهارمین رویداد «رویازی» پرتاب شد، «سارگون» نام داشت. محمد جوادنیا و محمد سیدجوادی ایده‌پردازان این طرح بودند و خلاصه داستان آن به این شرح بود: «در حمله فرمانروای عنکبوت‌ها به دهکده کفشدوزک‌ها، سارگون نوجوان برای انتقام مادرش راهی به جز قدرتمند شدن ندارد.» در ادامه «شازده» توسط فائزه عبدالهی و مصطفی قربانی پرتاب شد. پسری پرجنب‌وجوش که والدینش دوست دارند مثل شاهزاده‌ای در رفاه زندگی کند. رباتش دی‌دی همراه همیشگی و همبازی اوست. با این حال او بیشتر مواقع احساس تنهایی می‌کند و می‌خواهد زندگی‌اش تغیییر کند.
در ادامه این رویداد، منصوره مصطفی‌زاده و مجید عزیزی طرح خود را پرتاب کردند. «خواب دزد» داستان مرد ناشناسی بود که برای خریدن رویاهای مردم شـهر به آنها طلا می‌دهد. مردم رویـاهـــایشان را می‌فروشند و پولدار می‌شوند ولی دختر کوچکی به نام جودی حاضر نمی‌شود رویاهایش را به خواب‌دزد بفروشد.
طرح ششم که توسط داوود عادلی و افروز باوفا پرتاب شد «خاطرات جرائیل» نام داشت. در خلاصه آن طرح آمده بود: «جبرائیل، فرشته برگزیده خدا، در سخت‌ترین مأموریت خود، رسالت یافته تا محمد (ص)، پیامبر برگزیده خدا را در سفر به عوالم چهارگانه (معراج) همراهی کند، با اینکه او راهنمای محمد (ص) در این سفر است، در دشوارترین مراحل سفر، دیگر توان یا اجازه همراهی او را ندارند. سپس نوبت به «چوبولوها» رسید و علی علیجان‌زاده و محمدحسین حبیبی طرح خود را ارائه کردند. چوبولوها، عروسک‌های چوبی چرخدار کنجکاوی هستند که هر بار در سرزمین بازی‌هایشان (چوبولستان) با اشیا مختلفی رو در رو می‌شوند و با بازیگوشی سعی در تجربه کردن و شناخت آنها دارند.
«غریبه‌ای در جنگل» طرحی از مهدی خروشی و سیدعلیرضا سجادی است و قصه آن درباره تنها چشمه و برکه جنگلی بود که در انحصار گرگ و دارو دسته کفتارها قرار گرفته و خرگوشی کوچک می‌خواهد آن را باز پس گیرد.
پس از نمایش کلیپی با موضوع آنچه در «رویازی» چهار گذشت، طرح نهم به نام «بادآباد» توسط علی غرایاق‌زندی و سیدحمید امامی پرتاب شد. خلاصه داستان این طرح چنین بود: در هر قسمت اتفاقات مختلفی برای شهر بادآباد و کاراکتر‌های مختلف اون مثل باد‌بد، بادباز، و ابر و باد می‌افته که با تلاش و کارگروهی بچه‌های شهر به نتیجه می‌رسه. در ادامه «بیرلیک» که داستان اسماعیل پسر ۱۱ سالهای که پادشاه در صدد قتل اوست، توسط مهدی خروشی و داوود اسدالهی پرتاب شد.
«دالی» طرحی از داود خرمن‌زار و سیدعلیرضا گلپایگانی بود که به‌عنوان یازدهمین طرح در این رویداد پرتاب شد. داستان همستری خردسال، بانمک و شیطون که به همراه خانواده در محله خوش‌رنگ زندگی می‌کنند و اتفاقاتی که در این محله برای او و دوستانش رخ می‌دهد، پیامی آموزنده را با زبانی کودکانه به همراه دارد. آخرین طرحی که در چهارمین رویداد رویازی پرتاب شد، «چکاوُ میرزا» نام داشت. چَکاو دختر بازیگوش و شجاعی است که می‌خواهد همراه میرزاکوچک و عمویش دکترحشمت، مردمی که درگیر قحطی، تیفوس و وبا شده‌اند را از شر نیروهای روس و انگلیس نجات دهند.