ندا اظهری، مترجم:هند از حدود سه‌دهه گذشته حرکت به‌سمت جهانی‌سازی را آغاز کرده و اقتصاد خود را به‌روی بازار جهانی آزادی اقتصادی باز کرده است. امروزه، هند یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای روبه‌رشد سریع در دنیاست و با توجه به متغیرهایی که در هند وجود دارد، آینده جذابی پیش روی این کشور قرار دارد که باعث می‌شود مقصد سرمایه‌گذاران دنیا باشد. از سال 2016 که هندوستان راه‌اندازی استارتاپ‌ها را در حوزه‌های مختلف کلید زد تنها 6 سال می‌گذرد، اما همین سال‌های محدود کافی بود تا این کشور با رشد روزافزون و چشمگیر رشد قارچ‌گونه کسب‌وکارهای نوپا مواجه شود که می‌تواند نویدبخش توسعه اکوسیستم استارتاپی در این کشور باشد. طبق وعده‌هایی که وزیر بازرگانی و صنعت هند داده و قرار است این کشور را به مقصد اصلی استارتاپ‌های دنیا تبدیل کند، امید می‌رود با اجرای برنامه‌های مختلف و اختصاص بودجه‌ها و سرمایه‌گذاری بالا در این بخش، در سال‌های نه‌چندان دور بتوانند به این وعده، جامه عمل بپوشانند و هند را پرچمدار استارتاپ‌داران دنیا معرفی کنند.
رشد 154برابری استارتاپ‌های هند
به گزارش timesofindia، سال 2021، سال برترین‌های استارتاپی هند بود، به‌گونه‌ای که 43 استارتاپ در این کشور به ارزش مالی بیش از یک‌میلیارد دلاری دست یافتند. اکوسیستم استارتاپی در هند از سال 2016 به بعد رشد چشمگیری داشته است، به‌طوری که از 471 استارتاپ ایجاد شده در سال 2016، تعداد استارتاپ‌ها در این کشور با رشد بسیار قابل توجهی روبه‌رو شده به‌طوری که تا پایان ژوئن 2022 به 72993 استارتاپ رسید که با رشد 154 برابری روبه‌رو بوده است. در جو امروز هند، فرهنگ استارتاپی بسیاری از کارآفرینان جوان را به خود جذب کرده است. همچنین بخش زیادی از اعضای هیات‌مدیره شرکت‌های هندی را نیز اعضای جوان‌تر تشکیل می‌دهند. در اجلاس استارتاپی 2022 که چندی پیش در دهلی برگزار شد، به حضور و مشارکت گسترده کارآفرینان جوان از صنایع مختلف اشاره شد. این اجلاس فرصتی را برای شرکت‌کنندگان فراهم می‌کند تا علاوه‌بر اینکه از تجربه‌های یکدیگر استفاده می‌کنند، دسترسی به منابع مالی و تجاری برای آنها فراهم شده و تبادل‌نظر هم اتفاق می‌افتد. هند از تمام ظرفیت‌های خود برای تبدیل‌شدن به اکوسیستم استارتاپی جهان بهره می‌برد.
درحالحاضر، هند بعد از آمریکا و چین سومین اکوسیستم استارتاپی دنیاست که 56 بخش مختلف را در سراسر کشور پوشش می‌دهد. درحالحاضر، این دو کشور بیشترین تعداد شرکت‌های استارتاپی بزرگ با ارزش بیش از یک میلیارد دلار را دراختیار دارند و هند در سال 2021 توانست انگلیس را که تا سال قبل رتبه سوم اکوسیستم‌های استارتاپی را دراختیار داشت، پشت سر بگذارد. طبق آخرین گزارش‌ها، تا اواسط ژانویه 2022، شمار استارتاپ‌های بزرگ هند 83 بود که ارزش کلی آنها به 277.77 میلیارد دلار رسید. بیشتر این شرکت‌های بزرگ در حوزه خدماتی مشغول به فعالیت هستند که با توجه به رقم 3 هزار و 470 میلیارد دلاری تولید ناخالص داخلی هند در سال 2022، سهم آنها از GDP بیش از 50 درصد اعلام شده است. سرمایه‌گذاری‌های بازار خصوصی مانند سرمایه‌گذاری‌های بازار دولتی باعث رشد هند از سال 2020 شده است.
تا جولای 2022، هند 105 استارتاپ بزرگ را با ارزش کلی 3 38.50 میلیارد دلار در خود جای داده است. از سال 2016، صنعت استارتاپی در این کشور با افزایش 15 برابری بودجه‌های اختصاص‌یافته به این حوزه و افزایش 9 برابری سرمایه‌گذاران روبه‌رو شده است که در تبدیل شدن هند به برندی معتبر در اکوسیستم استارتاپی دنیا نقش موثری ایفا می‌کند. وزیر بازرگانی و صنعت هند به‌تازگی اعلام کرده است که این کشور با برنامه‌ریزی‌هایی که صورت گرفته قرار است به‌زودی به مقصد اول استارتاپ‌های دنیا تبدیل شود. تنها بیش از 65 هزار استارتاپ در هند در حوزه‌های مختلفی چون هوش‌مصنوعی، اینترنت اشیا، رباتیک، فناوری نانو و تجزیه و تحلیل فعالیت می‌کنند. امروزه استارتاپ‌ها و در کل اکوسیستم فناوری، موتورهای رشد هر کشوری به‌شمار می‌آیند. از این‌رو، دولت هند برای قرار گرفتن در چنین فضایی از اوایل ژانویه 2016 با هدف تبدیل شدن به قوی‌ترین فضای استارتاپی دنیا راهکارهایی را در دستورکار قرار داد. رشد و پیشرفت فرهنگ استارتاپی در هند یا هر کشور دیگری رشد اقتصادی، حمایت از کارآفرینان و ایجاد فرصت‌های اشتغال در مقیاس‌های وسیع‌تری را فراهم می‌کند.
ظهور مراکز تعالی در هند، کمک به ارتقای نوآوری
به گزارش timesofindia، از آنجایی که دولت هند برای توسعه هرچه بیشتر استارتاپ‌ها در این کشور طرح‌های مختلفی را ارائه داده است، سازمان علم‌و‌فناوری هند یک برنامه حمایتی با عنوان «ابتکار ملی توسعه و مهار نوآوری» را در سال 2016 برای پرورش ایده‌ها و نوآوری‌های مرتبط با فناوری و دانش‌بنیان‌ها اجرایی و در استارتاپ‌های موفق اعمال کرد. برنامه‌های مختلف از ارائه کمک‌هزینه تحصیلی به دانشجویانی که از طریق برنامه کارآفرینان انتخاب شده‌اند، گرفته تا ارائه حمایت‌های مالی برای تبدیل ایده به نمونه اولیه، در دسترس بودن حمایت‌های تقویت‌کننده به‌منظور حمایت از فعالیت‌های اقتصادی بالقوه، کنترل و سرمایه‌گذاری در آستانه حمایت از طریق شتاب‌دهنده‌ها و ایجاد مراکز تعالی جهت پرورش ایده‌ها، در افزایش چشمگیر تعداد استارتاپ‌ها در هند نقش بسزایی داشته‌اند. گروه بیوتکنولوژی از طریق شورای معاونت پژوهشی صنعت بیوتکنولوژی نسبت به حمایت و پرورش استارتاپ‌ها در حوزه بیوتکنولوژی اقدام می‌کند. طرح‌های اصلی، شامل طرح BioNEST (شامل تقویت‌کننده‌های زیستی پرورش‌دهنده کارآفرینی برای فناوری‌های مقیاس‌پذیر) و طرح BIG (گرنت تقویت بیوتکنولوژی) هستند. از جمله راهکارها برای توسعه استارتاپ‌های هندی در حوزه کشاورزی و ارتقای نوآوری و کشاورزی می‌توان به ارائه حمایت‌های مالی و پرورش اکوسیستم تقویت گروه‌های کشاورزی و رفاه کشاورزان اشاره کرد. این طرح تحت‌عنوان برنامه توسعه نوآوری و کارآفرینی حوزه کشاورزی راه‌اندازی شده است. استارتاپ‌هایی که طبق این برنامه راه‌اندازی شده‌اند، در پروژه‌های مختلفی در حوزه‌های کشاورزی، فناوری غذایی و ارزش افزوده، هوش‌مصنوعی، اینترنت اشیا، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری بلاگچین و کشاورزی دیجیتال اشاره کرد.
دولت هند به‌منظور توسعه استارتاپ‌های حوزه دفاعی، طرح تعالی نوآوری‌های دفاعی را در دستورکار قرار داد که از سوی سازمان دفاعی و وزارت دفاع راه‌اندازی شد تا از این طریق، اتکای کشور به توانمندی‌های داخلی و رشد و توسعه نوآوری و توسعه فناوری در بخش‌های دفاعی و هوافضا با مشارکت صنایع، موسسات تحقیق و توسعه و دانشگاه‌ها افزایش یابد، به‌طوری که گرنت‌هایی را برای انجام تحقیق و توسعه دراختیار آنها قرار دهند. این استارتاپ‌ها بیش از 182 هزار دلار به‌عنوان گرنت برای توسعه نمونه‌های اولیه نوآورانه دریافت کرده‌اند. دولت این کشور همچنین تحت ماموریت نوآورانه Atal، اقدام به راه‌اندازی مراکز پرورش و رشد Atal به‌منظور رشد و تقویت استارتاپ‌ها در بخش‌های مختلف کرده است. دولت همچنین برنامه «چالش هند جدید باعنوان Atal» را برای کمک مستقیم به استارتاپ‌های نوآورانه فناوری‌محور در دستورکار قرار داده تا با این شیوه بتواند چالش‌های بخش‌های مختلف را در حوزه‌های ملی و اجتماعی حل‌و‌فصل کند. هند تاکنون 26 مرکز تعالی را در حوزه‌های مختلف ملی عملیاتی کرده تا قابلیت‌هایی را برای جذب حوزه‌های فناوری جدید و نوظهور را ایجاد کند. این مراکز تعالی اصلی با مشارکت دولت مرکزی هند، پارک‌های فناوری نرم‌افزاری هند، دولت ایالتی، مشارکت صنعت و شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) برقرار شده‌اند. این مراکز تعالی عملکرد مهمی در ارتقای نوآوری در فناوری‌های نوظهور ایفا می‌کنند. شمار معاملات سهام خصوصی و سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر در استارتاپ‌های هند از 628 در سال‌های پیشین به 858 در سال 2021 رسیده است. علاوه‌براین، ارزش کلی این معاملات به‌طور قابل توجهی از حدود 7 میلیارد دلار به 28 میلیارد دلار افزایش یافته است.
هند؛ بزرگ‌ترین بازار اینترنت آزاد جهان
از نقطه‌نظر فناوری، هند ایده‌آل‌های مختلفی را دراختیار دارد. یکی از این جنبه‌ها این است که این کشور بزرگ‌ترین بازار اینترنت آزاد دنیا به‌شمار می‌رود که در سال‌های اخیر هم با رشد قابل توجهی روبه‌رو بوده است، به‌طوری که بیش از یک میلیارد کاربر دارد. به‌نظر می‌رسد شمار کاربران فعال اینترنت در هند در 5 سال گذشته تا 45 درصد رشد داشته و انتظار می‌رود از تعداد 622 میلیون کاربر در سال 2020 به 900 میلیون کاربر تا سال 2025 برسد. هرچه کاربران اینترنت بیشتر می‌شود، نیاز به توسعه حوزه‌های دیجیتال هم به همان نسبت رشد می‌کند و شکل‌گیری استارتاپ‌ها با رشد چندبرابری دنبال می‌شود تا بتوانند نیازهای عموم مردم جامعه را برآورده کنند. هند به‌دلیل گسترده بودن استفاده از اینترنت بستر مهیایی برای ظهور استارتاپ‌ها در حوزه‌های مختلف فناوری را دراختیار دارد.
اقتصاد مصرفی درحال تحول
هند از نظر فرهنگی و اقتصادی به تنوع یک قاره می‌رسد. مصرف‌کنندگان و به‌عبارتی، پذیرندگان اولیه، انگیزه نخست را برای فناوری‌های جدید ایجاد می‌کنند. مصرف‌کنندگان فناوری در هند در زمینه استفاده از فناوری‌های دیجیتال به بلوغ رسیده و ترجیح می‌دهند به‌جای استفاده از شبکه‌های اجتماعی و مصرف محتوای دیجیتال، فعالیت‌های گسترده‌تری را به‌واسطه فناوری‌های نوین انجام دهند. پرداخت‌های دیجیتال، تجارت الکترونیک، آموزش الکترونیکی، بازی‌های آنلاین و... ازجمله نیازهایی است که کشور را به این سمت سوق داده است که شیوه زندگی مردم این کشور به‌سوی دیجیتالی‌سازی پیش رود. همه‌گیری کرونا نیز به‌رغم تمام چالش‌هایی که در دنیا ایجاد کرد، اما زمینه را برای رشد چند برابری ظهور استارتاپ‌ها در حوزه‌های فعالیت‌های دیجیتال تقویت کرد.
کاهش 50 درصدی بودجه‌های استارتاپی
درحالی‌که همه اخبار پیرامون گسترش استارتاپ‌ها در هند مثبت بود و دولت این کشور به رشد روزافزون این شرکت‌های نوپا امیدوار بود، به‌تازگی خبرهایی از کاهش بودجه‌های استارتاپ‌ها در این کشور به‌گوش می‌رسد. اخباری که می‌تواند آینده فناوری را در این کشور به‌نابودی بکشاند. آمارها حکایت از آن دارد که تمام ارقام ارائه‌شده در بازار آسیای جنوبی محدوده خطر را رد کرده و هشدارها به‌صدا درآمده‌اند. به گزارش techcrunch، جدیدترین آمارها بیانگر آن است که درآمد استارتاپ‌های هندی در سه‌ماهه منتهی به ماه سپتامبر حدود 3 میلیارد دلار بوده که در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته 57 درصد کاهش نشان می‌دهد. این درحالی است که با احتساب درآمد سالیانه با کاهش 80 درصدی روبه‌رو شده است. این کاهش درآمد استارتاپی دلایل زیادی دارند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به این مورد اشاره کرد که جذب سرمایه استارتاپ‌ها در زمانی که بیشتر صندوق‌های سرمایه‌گذاری برتر در هند جذب سرمایه می‌کنند، دشوار است. دومین مورد این است که به‌نظر می‌رسد کاهش بودجه در هند وضعیت بغرنج‌تری دارد و از نظر جهانی، تامین بودجه سالیانه 53 درصد و تامین بودجه فصل‌به‌فصل 33 درصد اعلام شده است. در سه‌ماهه سوم سال 2022، اکوسیستم استارتاپی هند 334 دور سرمایه‌گذاری را انجام داد که نسبت به 674 دور سرمایه‌گذاری در سه‌ماهه سوم 2021 کاهش نشان می‌دهد. سرمایه‌گذاران در ماه‌های اخیر با احتیاط بیشتری در بازارهای جهانی سرمایه‌گذاری می‌کنند و همین امر، کار جذب سرمایه را برای استارتاپ‌ها هم دشوارتر می‌کند. گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که کاهش بودجه‌های استارتاپی در هند طی 12 تا 18 ماه آینده نیز ادامه خواهد داشت و اثرات آن هم تشدید خواهد شد.