محمد لسانی، پژوهشگر رسانه:در هفته‌های گذشته حجم بالای ارسال مطالب و هشتگ‌سازی مجازی به‌خصوص در شبکه اجتماعی توئیتر باعث بهت و حیرت مخاطبان شد، به‌گونه‌ای که برای برخی فقط حس تسلیم و همراهی ایجاد می‌کرد.
رکورد تاریخ توئیتر شکست!
حجم تولید محتوا، هشتگ‌سازی و به‌خصوص فعال شدن ریترها (ریتوئیت‌کننده‌ها) کار را به‌جایی رساند که بنابر ادعای رسانه‌ها رکورد تاریخ توئیتر از چند جنبه شکسته شد. همه این رکوردشکنی‌ها بر اهمیت مساله افزود که واقعا چه اتفاقی در جریان است؟
کمپین‌های دستکاری هماهنگ چیست؟
سی‌ان‌ان مخفف (The Cable News Network) به‌عنوان نخستین شبکه خبری 24 ساعته آمریکا به این ترندینگ گسترده و هشتگ‌سازی، حساس شد و در مطلبی با تیتر «جنگ روایت‌ها درمورد ایران در شبکه‌های اجتماعی»، نقدهای جدی به موجودیت این ترند مطرح کرد و آن را زیرسوال برد. مهم‌ترین نقدی که این شبکه آمریکایی مطرح کرد روی «کمپین دستکاری هماهنگ» (coordinated manipulation campaigns) استوار است. این کمپین‌ها روی عملیات ازپیش‌تعیین‌شده و سازماندهی‌شده استوار است که یک مادرخرج و سفارش‌دهنده دارد. در این کمپین‌ها کاربران یا به‌طور مشخص ربات‌های سایبری، خود را جای مردم جا می‌زنند و عموما فقط ارسال محتوا و بازنشر با هشتگ انجام می‌دهند و کامنت‌گذاری بسیار پایین و مخاطبان محدودی دارند. برای همین به این نوع کنش در فضای شبکه اجتماعی، «عملیات تاثیر» (INFLUENCE OPERATION) می‌گویند. کارشناسان تحلیل داده به سی‌ان‌ان گفتند: «تعداد قابل‌توجهی از حساب‌های کاربری در موج جدید، تازه‌ایجادشده هستند» و «بسیار نادر است که این حجم از لشکرکشی آنلاین از حساب‌های تازه‌ساخته‌شده را ببینیم که متعاقبا و به‌طور مداوم در فعالیت‌های توئیتری شرکت می‌کنند.
سوال محوری سی‌ان‌ان که همه را به فکر فرو برد
نویسندگان گزارش سی‌ان‌ان به قطعیت رسیده‌اند که موج هشتگی مهسا امینی در فضای توئیتر، مصنوعی و بات‌محور است و در اینجا به یک سوال اصلی رسیدند: چه کسی پشت این همه فعالیت توئیتری برای هشتگ #مهسا_امینی است؟
گزارش سی‌ان‌ان به دسته‌بندی کاربران پشت این هشتگ می‌پردازد. این دسته‌ها شامل مهاجران، حامیان تغییر رژیم از جناح راست و محافظه‌کار امریکا تا اسرائیل و درنهایت مجاهدین خلق (منافقین) ساکن در آلبانی هستند.
کنشگران این انقلاب رباتیکی چه سابقه‌ای دارند؟
سی‌ان‌ان با تمرکز بر سازمان مجاهدین خلق (منافقین) می‌نویسد: «این گروه، قطعا قبل از درگذشت مهسا امینی، در دستکاری (Manipulation) رسانه‌های اجتماعی فعال بوده است. فیس‌بوک سال گذشته صدها حساب جعلی مرتبط با مزرعه ترول‌ها در آلبانی را حذف کرد و گفت به این سازمان مرتبط هستند.»
عملیات سایبری فرامرزی با هدف تروریستی در ایران
همه آنچه از روز اول درمورد انقلاب رباتیک، رهبران فاکتوری -به‌صورت مشخص معصومه پولی‌نژاد- نوشتیم و گفتیم نه در داخل ایران که در خارج از آن نیز فریاد می‌شود. امروز کارشناسان کلان‌داده، شرکت‌های داده‌کاو و پژوهشگران رسانه باید توئیتر را خطاب قرار دهند و بپرسند: 1- حجم واقعی فعالیت رباتیک بنابر تحلیل‌های مبتنی‌بر باتومتر (پروژه مشترک رصدخانه رسانه‌های اجتماعی و موسسه علوم شبکه در دانشگاه ایندیانای امریکا) چه مقدار است؟ 2- در پروژه‌های «دستکاری هماهنگ» قبلی که توسط دولت‌ها یا گروه‌های قدرت به اجرا می‌رسید توئیتر ورود داشت و اقدام به غیرفعال کردن همزمان حساب‌های کاربری می‌کرد. درمورد هشتگ مهسا امینی هیچ گزارشی از اقدام جدی توئیتر نیست. آیا قبل یا حین «عملیات تاثیر»، هماهنگی‌ای با توئیتر انجام شده که نظاره‌گر باشد و آب به آسیاب آنها بریزد؟ 3- آنچه طی این چند هفته در پلتفرم توئیتر اتفاق افتاد و فعالیت مشهود ترول‌ها (هتاکان)، استروتورفرها (مردم‌نمایان) و بات‌ها (کدهای برنامه‌نویسی‌شده) که برای خشونت، افراطی‌گری، تخریب، تعیین هدف انسانی و سازمانی برای جرح/ قتل و قرارهای آشوب در ایران متمرکز بود، آیا برای شرکت توئیتر مصداق «حمایت از عملیات تروریستی» نیست؟