بازگشت دانشجویان بعد از بیش از دو سال دوری از فضای آکادمیک با اتفاق مهم این روزهای کشور هم‌زمان شد. فوت مهسا امینی، دختر اهل کردستان که همه ایران را عزادار کرد، دلیلی شد تا دانشجویان نه‌تنها در فضای مجازی نسبت به این مساله واکنش نشان داده و مطالبه روشن‌شدن ابعاد مختلف این ماجرا را داشته باشند، بلکه در دانشگاه‌ها هم با برگزاری تجمع‌های مختلف، پیگیر این موضوع شدند. مطالبه‌ای که البته در برخی از دانشگاه‌ها از سوی عده‌ای رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت و با سر دادن شعارهای تند، به التهاب کشیده شد. جریان انقلابی فعال در تشکل‌های دانشجویی هم تلاش کرد تا در برابر ساختارشکنی عده‌ای از فضای مطالبه‌گری میدانی در مقابل ساختارشکنی و رادیکالیسم در دانشگاه بایستد. از این رو در برخی دانشگاه‌ها فضای تجمعات دانشجویی به نقطه تقابل فکری دو جریان شد که در شعارها و پلاکاردها نمود یافت و حتی در بعضی دانشگاه‌ها از فضای کلام هم عبور کرد. فرهیختگان در گفت‌وگو با فعالان تشکل‌های دانشجویی دانشگاه‌های تهران، وضعیت تجمعات دانشجویی را مورد بررسی قرار داده که در ادامه می‌خوانید.
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی:
طرفداران رادیکالیسم، داغدار خانواده امینی نیستند
محمد مردانی، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه قطعا فوت مهسا امینی اتفاق تلخی به شمار می‌رود، گفت: «همه‌مان نیز از این مهم متاثر و غمگین هستیم، اما مساله مهمی که درباره فوت او مطرح است، عدم وجود روایت دقیق از این ماجرا است. به عبارت دیگر ما امروز با سه روایت متفاوت روبه‌رو هستیم که یک روایت از سوی رسانه‌های بیگانه مطرح شده و اعلام می‌کنند که امینی کشته شده است.»
باید منتظر گزارش پزشکی قانونی درباره علت فوت مهسا امینی بمانیم
او در همین زمینه افزود: «دو روایت دیگر نیز از سوی بدنه رسانه‌ای انقلاب مطرح می‌شود که براساس یکی از آنها، مهسا امینی براساس استرس زیاد دچار سکته شده و به همین علت نیز درگذشته است. اما در مقابل هم برخی از رسانه‌ها اعلام می‌کنند که او دچار بیمار زمینه‌ای بوده و همین بیماری دلیل سکته او بوده است. قطعا باتوجه به اینکه روایت‌های مختلفی وجود دارد، باید منتظر گزارش پزشکی قانونی بمانیم و همچنین به گزارشی که از سوی مراجع قضایی منتشر می‌شود نیز اعتماد کنیم.»
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: «در ابتدای هفته در این دانشگاه حدود 40 تا 50 نفر دست به تجمع زدند و روز گذشته نیز در دانشکده‌هایی مانند ادبیات شاهد تجمع دانشجویانی بودیم. اغلب دانشجویان نیز برای عزاداری نسبت به فوت امینی در این دانشگاه دست به تجمع زدند و شعارهایی تندی نیز مطرح نشد. البته شعارهایی هم مطرح شد که عموم دانشجویان با آنها همراهی نکردند.»
مردانی با بیان اینکه از سال 78 و 88 جریان‌هایی را داشتیم که فضای دانشگاه را به التهاب می‌کشانند، تصریح کرد: «قطعا تفاوت نگاه‌ها تا زمانی که منجر به درگیری نشود، مشکلی نخواهد داشت؛ چراکه نشان‌دهنده تضارب نظرات مختلف است. طبیعتا گروهی حامی یک جریان و گروه دیگر نیز مخالف آنها هستند، اما این تا زمانی قابل قبول است که منجر به شکاف عمیق اجتماعی نشود و باید همه گروه‌ها را در این پازل ببینیم که منجر به شکاف عمیق اجتماعی نشوند.»
او تصریح کرد: «دانشگاه محفلی برای بررسی موضوعات مختلف رایج در جامعه و با دیدگاه کارشناسی است، اما امروز چنین فضایی را نسبت به موضوع فوت امینی وجود ندارد؛ چراکه فضای احساسی غلبه دارد و باید منتظر مهیاشدن شرایط بمانیم. در پدیدارشناسی هم این موضوع مطرح است که برای شناخت یک پدیده باید منتظر بمانیم تا فضای ظهور و بروز آن فراهم شود.»
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: «متاسفانه در شرایط امروز که چادر از سر دختران می‌کشند و مامور نیروی انتظامی را به آتش می‌کشند و در طرفی نیز وقتی پلیس خانمی را مورد ضرب‌وشتم قرار می‌دهد امکان بحث درباره یک مساله وجود ندارد؛ اما آنچه واضح است اینکه کسانی که دست به چنین اقداماتی می‌زنند، در عمل داغدار خانواده امینی نیستند.»
مسئول بسیج دانشگاه صنعتی‌شریف:
معتقدیم اتفاق رخ‌داده درباره مهسا امینی باید به‌سرعت پیگیری شود
عرفان مظفری، مسئول بسیج دانشگاه صنعتی‌شریف گفت: «در توییت‌های بسیج دانشجویی، موضعمان را مشخص کردیم که نگاهمان به نسبت به پدیده گشت ارشاد چیست. ما معتقد هستیم باید اتفاق رخ‌داده به‌سرعت پیگیری شده و برخورد با خاطیان اتفاق بیفتد.»
مظفری درباره اعتراضات دانشجویان این دانشگاه به مرگ مهسا امینی و کشیده‌شدن این اعتراضات به اغتشاش، گفت: «ما تنها روز دوشنبه اعتراضی را در این خصوص داشتیم و طی دو روز اخیر اتفاقی نیفتاده است. روز دوشنبه نیز کانال در انجمن اسلامی اطلاعیه‌ای مبنی‌بر تجمع منتشر کرد، اما این تجمع بدون مجوز برگزار شد، یعنی بر خلاف تجمع‌های قبلی که هر طوری بود برای آن مجوز می‌گرفتند، اما این بار بدون صدور مجوز، اقدام به این کار کردند.»
او با بیان اینکه این تجمع برای داخل دانشگاه بود و به نظر می‌رسید بیشتر جنبه تبلیغی داشته باشد، ادامه داد: «ساعت تجمع را هم 18 گذاشته بودند و چون در دیگر دانشگاه‌ها تجمعی نبود، انتظار داشتند تا جمعیت بیرون از دانشگاه هم به آنها اضافه شود. درست مثل تجربه‌ای که برای هواپیمای اوکراینی در سال 1398 داشتیم و این بار هم می‌خواستند تا جمعیت از بیرون دانشگاه اضافه شده و از این طرف نیز دانشجویان به سردر برسند. با اینکه در دانشگاه، معمولا بسته می‌شد، اما می‌خواستند این دو را به هم برسانند. اتفاقی که افتاد این بود که چون سمت سردر کاملا توسط پلیس امنیت پوشش داده شد، بیرون تجمعی شکل نگرفت. تمامی اتفاقات در داخل دانشگاه بود.»
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی‌شریف با بیان اینکه طی دو روز اخیر نیز برخلاف دیگر دانشگاه‌ها، دیگر شاهد برگزاری تجمعی نبودیم، تصریح کرد: «صبح روز برگزاری تجمع، حراست برای تردد فارغ‌التحصیلان شریف و غیرشریفی‌ها محدودیت گذاشت، اما خود دانشجویان هیچ مساله‌ای برای ورود نداشتند. از سوی دیگر با برگزاری تجمع، سردر اصلی دانشگاه بسته شد و حراست بیشتر برای خروج اجازه تردد به دانشجویان را می‌داد، اما درب‌های دیگر دانشگاه وضعیت عادی داشتند.»
همراه دیگر دانشجویان بودیم، اما شعارها تغییر کرد
مظفری درباره موضع بسیج در باره این اتفاقات بیان کرد: «اولا جمعی که دغدغه این فضا را داشت هم بسیج دانشجوی و بچه‌های هیات دانشگاه بودند. موضوع مهم دیگر اینکه اسم تجمع، تجمع سکوت بود و ما نیز تا مرحله انتقادات اولیه همراه دیگر دانشجویان بودیم؛ اما زمانی که فضای شعارها تغییر و شرایط متشنج شد، ما نیز شروع به جواب دادن به شعارها کردیم که این روند تا نماز مغرب ادامه پیدا کرد. بعد از مدتی نیز جمعیت دانشجویانی که شعارهای تند می‌دادند که در ابتدا دو تا سه برابر ما بودند، کم شد و جمعیتمان برابر شد.»
او با بیان اینکه هر دو طرف ماجرا تا ساعت 9 و نیم شب در دانشگاه ماندند، تصریح کرد: «حراست نیز بدون دو جریان دانشجویی حائلی را تشکیل داده بودند که این حائلی گاهی از بین می‌رفت و درگیری میان دو طرف ایجاد می‌شد، اما به‌سرعت حائل شکل می‌گرفت، اما درنهایت طرفین به صورت هم‌زمان ختم غائله کردند.»
بنای تقابل نداشتیم، به شعارها پاسخ دادیم
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی‌شریف خاطرنشان کرد: «در اتفاق روز دوشنبه نیز با وجود اینکه با جمعیت معترض همراه شدیم و بنا هم بود تا جایی که این تجمع در حد تجمع باقی بماند با آنها همراه باشیم، حتی زمانی که مسائل کلان‌تر شد و به توهین به خود جمعیت رسید؛ ما تا حدودی ساکت ماندیم، به امید اینکه تجمع تمام شود؛ با این حال وقتی متوجه شدیم که این تجمع تمام نمی‌شود، تصمیم گرفتیم تا نسبت به شعارهای تندی که از سوی برخی افراد سر داده شد، واکنش نشان دهیم. البته باید این مساله را هم بگویم که در زمان تجمع ما در گوشه‌ای نشسته بودیم اما وقتی شعارها تند شد، ایستادیم تا به جمعیت مقابل نشان دهیم بنای تقابل با آنها را نداریم و تنها می‌خواهیم جواب شعارها را بدهیم.»
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس:
جریان منافقان و براندازان بر فضای ایجادشده موج‌سواری کردند
مصطفی بابایی، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه فوت مهسا امینی بسیار غم‌انگیز بود و احساسات همه ایرانیان با هر تفکری جریحه‌دار شده است، گفت: «این اتفاقات فضایی را ناشی از هیجانات و احساس ایجاد کرد که متاسفانه برخی از جریانات منافق و برانداز توانستند بر فضای ایجاد شده، سوار شده و از سوی دیگر نیز شاهد هجمه رسانه‌ای سنگینی توسط افرادی بودیم که در کارنامه کاری‌شان قتل هزاران جوان و کودک وجود دارد و آنها امروز ادعای خون‌خواهی مهسا امینی را دارند.»
او ادامه داد: «اتفاقاتی که امروز شاهد آن هستیم و هتک‌حرمت نوامیس مردم در کوچه و آتش زدن مسجد و پاره‌کردن قرآن کار مردم عادی کشور نیست و قطعا کار گروه‌های آموزش‌دیده‌ای است که از شرایط سوءاستفاده کرده و به دنبال دوقطبی‌سازی هستند تا اتحاد تاریخی مردم ایران را از بین ببرند.»
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: «این دانشگاه مولد انقلاب بوده و میزبان دانشجویان نخبه و انقلابی است؛ به همین دلیل در روزهای اول در دانشگاه برخی از دانشجویان اقدام به برگزاری تجمعی کردند که هدف آن عرض تسلیت به خانواده امینی، مردم کردستان و کل ایران بود، اما این تجمع توسط برخی لیدرهایی که بعضا از خارج از دانشگاه هم وارد شدند، شعارها را به سمت و سویی بردند که خارج از ابراز احساسات واقعی دانشجویان بود، البته هیچ‌گونه برخوردی بین طیف‌های مختلف دانشجویان صورت نگرفت و دانشجویان بعد از اینکه زاویه هدایت اعتراضات را دیدند، با این شعارها همراهی نکردند.»
فرصت‌طلبان یکپارچگی مردم را هدف قرار دادند
بابایی بیان کرد: «روز گذشته نیز دانشجویان انقلابی به‌صورت خودجوش تجمعی را داشتند و بعد از نماز ظهر و عصر و تجدید پیمان با شهدای کشور که در مقبره شهدای گمنام دانشگاه صورت گرفته و بعد از آن دانشجویان اقدام به راهپیمایی تا میدان 9 دی کردند، نسبت به فوت مهسا امینی واکنش نشان داده و در پایان نیز بیانیه‌ای قرائت شد.»
او خاطرنشان کرد: «تمام مردم ایران یک‌دست هستند و عده‌ای فرصت‌طلب از احساسات و وضع اقتصادی و معیشتی مردم سوءاستفاده کرده و هجمه سنگین رسانه‌ای و پول‌های سعودی که پشت جریان امروز کشور قرار گرفته، تلاش دارد تا یکپارچگی مردم را هدف قرار دهد.»
مسئول بسیج دانشگاه علم و صنعت:
برخی خون مهسا امینی را مورد بازی سیاسی قرار دادند
روح‌الله گیلانی، مسئول بسیج دانشگاه علم‌وصنعت درباره تجمعات روزهای اخیر در این دانشگاه گفت: «واقعه اخیر برای مهسا امینی، فضای گشت ارشاد را به‌صورتی نشان می‌دهد که باید روند گشت ارشاد اصلاح شود و مورد بازنگری قرار گیرد اما قطعا وجود گشت ارشاد لازم است؛ چراکه موضوع بحث حرام شرعی و خط قرمز اجتماعی است. اما تاکیدا تغییر روندی باید صورت بگیرد. حال بحثی که به‌وجود آمده، این است که برخی خون این مهسا امینی را مورد بازی سیاسی قرار دادند، یعنی اگر نگاهی اجمالی بیندازیم، متوجه می‌شویم که یک‌سری اتفاقات افتاده، اما برداشتی که صورت گرفته با توجه به اینکه اسناد انتشاریافته کشته شدن را تایید نمی‌کند، می‌بینیم که عده‌ای این مساله را بازیچه کرده‌اند.»
او ادامه داد: «قطعا و مشخصا این خانواده داغدار هستند و بسیج دانشجویی نیز نسبت به این خانواده عرض تسلیت دارند. درمقابل احساسات مردم به‌دلیل این اتفاقات و برخی اتفاقات دیگر آسیب دیده که ازجمله آن می‌توان به سوزاندن قرآن و آتش زدن آمبولانس و چادر کشیدن از سر نوامیس اشاره کرد.»
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علم‌وصنعت اظهار داشت: «اتفاقات اخیر، قطعا از سمت بسیج دانشجویی محکوم می‌شود و چنین اتفاقاتی نباید بیفتد. در مورد فضای پیش‌رو نیز امیدواریم هرچه زودتر اتفاقات که برای این خانم رقم خورد به‌صورت دقیق و روشن مطرح شود. مطالبه ماست تا ببینیم که دقیقا به چه صورت بوده و کاملا مشخص باشد تا این اتفاقات بخوابد و مردم نیز بتوانند در فضای عقلانی و نه احساسی تصمیم بگیرند.»
گیلانی درمورد فضای دانشگاه علم‌وصنعت در روز اعتراضات تصریح کرد: «فضایی که در دانشگاه‌ها اتفاق افتاده این‌طور است؛ در وهله اول این وقایع احساسات را از جانب دانشجویان برانگیخته است. درواقع اگر بخواهیم تحلیل کنیم، این‌طور است که اتفاقاتی که حضور افرادی به‌عنوان لیدر و هدایت‌کنندگان اصلی موردتوجه است. افرادی هستند که مساله‌شان خون این خانم نیست و کاملا برداشت سیاسی از این موضوع داشتند. آن را صراحتا بیان می‌کردند و می‌گفتند که هدف ما جمهوری اسلامی است و ما کاری به این خانم نداریم و می‌خواهیم به‌نظام ضربه بزنیم. قانون و نظام شما را نیز قبول نداریم. این مورد را بیان می‌کردند و اصلا این‌طور نبود که بخواهند در فضای تسلیت و داغدار بودن وارد شوند. اما بسیاری از دانشجویان برای عزاداری آمده بودند، درحالی‌که لیدری این تجمعات با چنین اشخاصی بوده و کاملا هدف‌شان مشخص بوده و اصلا هم بحث این خانم مطرح نبوده است. این مورد نیز از دید بسیج محکوم است. اگر بنابر انسانیت است، این دقیقا خلاف بر انسانیت است که فردی را بازیچه قرار دهید تا بتوانید به اهداف خودتان برسید.»
خط قرمز بسیج سوءاستفاده دشمنان از تجمع اعتراضی بود
او درخصوص نحوه مواجهه بسیج با این فضا گفت: «تجمع صورت‌گرفته مجوز نداشته و از سمت حراست دانشگاه رد شده بود و با توجه به اتفاقات مشخص بود که حتما این تجمع باید شکل می‌گرفت. البته حراست بنایی بر لغو تجمع نداشت و خط قرمز بسیج هم سوءاستفاده دشمنان خارجی و داخلی از این تجمع اعتراضی بود. اما ابتدا تجمع با شعارهای تند شروع و با توجه به حرکت تجمع و خروج از چهارچوب مشخص شد که تجمع اهداف دیگری را مطالبه می‌کند، ما در بسیج دانشجویی با توجه به اینکه اهل این کشور و وطن‌پرست هستیم و زیر یک پرچم زندگی می‌کنیم، خواستار این بود که بازی دشمنان را نخورند و باب میل آنها در دانشگاهی که فضایی اسلامی و آکادمیک دارد، عمل نکنند.»
مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه علم‌وصنعت در همین زمینه خاطرنشان کرد: «اما شعارهایی ضدساختار سردادند و فضا را ملتهب کردند و در ادامه هم شعارهایی علیه دانشجویان بسیجی دادند که حتی در ادامه هم دروغ‌هایی از قبیل ضرب‌وشتم با معترضان نسبت داده شد که اساسا کینه ضدانقلاب به دانشجویان بسیجی را نشان می‌داد. پس از گذشت سه‌ساعت آرام‌آرام پراکنده شدند و با شکل گرفتن فضایی گفتمانی و گفت‌وگو بر سر وقایع رقم‌خورده فضا تلطیف شد.»