8 صبح روز اربعین، جنوب تهران، انتهای خیابان فلسطین؛ و صفی که اندکاندک مقابل ورودی سبزرنگ داخل پیادهرو در حال تشکیلشدن است. نمایندگان هیاتهای دانشجویی دانشگاههای سراسر کشور از جنوب و شمال و شرق و غرب ایران، بعد از دو سال دوری از حسینیه امامخمینی(ره) و دیدارهای مجازی با رهبر انقلابشان طی این دو سال، اولین گروهی بودند که از زمان همهگیری کرونا در کشور تاکنون، موفق میشوند برای مراسم عزاداری اهلبیت(ع) در حسینیه امامخمینی حاضر شوند. با اینکه قرار بود مراسم از حدود ساعت 10 صبح شروع شود اما اشتیاق دانشجویان، آنها را از تقریبا دو ساعت زودتر به اطراف حسینیه امامخمینی کشانده بود. این اشتیاق را میتوانستی تا پیش از ورود رهبر انقلاب به داخل فضای حسینیه، از چشمهایی بخوانی که دائم ورودی ضلع غربی داخل حسینیه را رصد میکرد. دری که آقا معمولا در مراسمها از آن وارد حسینیه میشوند. دانشجویان مشتاق و دلتنگ، مشغول همخوانی سرودی بودند که در یک بند، دوری دوسالهای را روایت میکرد که میان آنان و رهبرشان فاصله انداخته بود، در بندی دیگر از عشق سیدالشهدا و حسرت محرومیتشان از نفسکشیدن در بهشت خدا روی زمین، بینالحرمین حکایت داشت و در بندهای بعدی به عزم راسخشان برای سربازی حضرت مهدی(عج) اشاره میکرد. لحظاتی از این تمرین و جمعخوانی که گذشت، سکوتی کوتاه اما شیرین بر فضا حاکم شد. سکوت کوتاهی که در اکثر دیدارهای حضوری ایام پیش از همهگیری هم با همین شیرینی اتفاق افتاده بود. سکوتی که بهخودیخود نویددهنده بود. شاید نتوان برای سکوت یک جمع پرتعداد بهخودیخود ارزشی مستقل قائل شد اما در حسینیه امامخمینی و در چنین لحظاتی همه میدانند این سکوت کوتاه چرا شیرین است و به آن سکوت نویددهنده میگوییم. سادهتر بخواهم بگویم، جنس آن، جنس سکوتی است که حکایت از رو به پایان بودن یک فراق طولانی دارد. سکوتی که میدانی چند دقیقهای طول نمیکشد تا شکستنش با برطرف شدن دلتنگیهای عمیق همراه شود. همین اتفاق هم افتاد؛ همانطور که انتظار میرفت کمتر از یکی دو دقیقه بعد از این سکوت شیرین بود که دانشجویان بعد از دو سال دوری موفق شدند رهبر انقلابشان را درحالی که با قدمهای محکم و گامهای استوار همیشگی وارد حسینیه میشد ببینند و انتظار طولانیشان با دیدن همان صلابت آیتالله خامنهایِ پیش از همهگیری کرونا به سر رسد. در این مراسم که طبق روال همهساله دیدارهای اربعینی، با قرائت قرآن و جمعخوانی زیارت اربعین آغاز شد، مسعود عالی حدود 50 دقیقه سخنرانی کرد و بعد از او، میثم مطیعی به مرثیهسرایی پرداخت. مطیعی، شعرهایی را برای سینهزنی انتخاب کرده بود که عمدتا به نقش مجاهدت شهدا برای هموار شدن مسیر پیادهروی اربعین اشاره داشت. میثم مطیعی همچنین در آخر با زبان عربی به مداحی پرداخت که در شعر آن، زحمات و میهماننوازیهای موکبداران و خادمان عراقی مسیر راهپیمایی نجف-کربلا را روایت کرده بود و از تلاشهای آنان در این مسیر قدردانی میکرد. ابتکاری که شاید بتوان آن را پای ثابت مداحیهای اربعینی چند سال اخیر مداحان ایرانی دانست. در انتهای مداحی و پیش از دعای پایانی بود که مطیعی بهعنوان نماینده حاضران در جلسه، از رهبر انقلاب درخواست کرد تا در زمان باقیمانده تا اذان ظهر برای دانشجویان مشتاق که خود را از سراسر ایران به حسینیه امامخمینی رسانده بودند سخنرانی کنند. رهبری با این درخواست موافقت کردند و درحالت ایستاده، حدودا 10 دقیقه به ارائه نکاتی درباره عظمت حرکت اربعین و لزوم توجه دانشجویان و جوانان به نکات نهفته در آن پرداختند. مشروح این بیانات رهبری بهشرح زیر است.
بسم الله الرّحمن الرّحیم؛ خیلی خرسندم و خدای متعال را شاکرم که این جلسه نورانی و بابرکت را یک بار دیگر در این حسینیه دیدیم و از آن فیض بردیم. دلهای پاک و صاف شما، دلهای روشن شما کیفیت میدهد به دعا و به نصیحت و به موعظه و به مرثیهخوانی و همه چیز. اصل قضیه دل است؛ دلِ روشن و پاک که بحمدالله منشأ و منبعش شماها هستید. این قاری محترم خوشسلیقگی به خرج دادند، این آیه را برایمان خواندند: «اِنَّهم فِتیَةٌ آمَنوا بِرَبِّهم وَ زِدناهم هدًى.» (۱) انشاءالله شماها مصداق این آیه شریفه باشید: «جوانهایی که ایمان آوردند، ایمان در دل آنها راسخ شد و به همین جهت هم خدای متعال هدایتش را بر آنها افزایش داد. سعی کنیم اینجوری باشیم.»
اربعین، پرچم سربلند حسینبنعلی(علیهالسّلام) است. [مراسم]اربعین امسال از همه سال، از همه سالها، از همه دوران تاریخ، باشکوهتر و معظمتر انجام گرفت. حقا و انصافا باید گفت حادثه اربعین، این پیادهروی، این حضور همگانی مردم مسلمان، یک پدیده معجزهگون و معجزهآساست. این یک چیز طبیعی نیست. با هیچ ترتیبی، با هیچ تدبیری، با هیچ دستی، با هیچ سیاستی امکان نداشت و امکان ندارد یک چنین حادثهای پیش بیاید؛ این فقط دست خداست.
خب، این مژده است. این برای من و شما مژده و بشارت است. پیداست که دست خدای متعال در حال اقدام برای پیشرفت داعیه اسلامخواهی و اسلامگرایی است و پرچم اسلامِ اهلبیت را روزبهروز خدای متعال دارد بلندتر میکند. این نشانه آن است که راه پیش روی ما راه روشنی است، انشاءالله راه پیمودنی است.
من به شما جوانهای عزیز توصیه میکنم قدر هیاتهایتان را بدانید. من همیشه به جوانها میگویم قدر جوانیتان را بدانید؛ این امروز هم هست. قدر جوانی را بدانید،اما قدر این هیاتها را بدانید. این هیاتها گنجینه است؛ حقیقتا گنجینه معتبر و باارزشی است. هیات حسینی به معنای یاد و تبیین است. هم یاد است، هم تبیین است. یعنی هیات باید این جور باشد: هم یاد را زنده کند، هم پایگاه و مرکز تبیین باشد. این برای امروز ما لازم است. شما میدانید؛ رهزنانی هستند که نمیپسندند امثال حرکتِ شما جوانها را؛ رهزنانی هستند که نمیپسندند حادثهای مثل حادثه اربعینِ بین نجف و کربلا را؛ نمیپسندند این حضور پُرشور و شورانگیز مردم را؛ [لذا]مشغول تلاشند، مشغول کارند.
باید دلها آماده باشد و همه ما پای کار باشیم. هر کسی وظیفهای دارد، من هم وظیفهای دارم، شما هم وظیفهای دارید، مسئولان محترم کشور هم وظایفی دارند؛ هر کس وظیفهای دارد. سعی کنید جای خودتان را، وظیفه خودتان را مشخص کنید برای خودتان؛ بدانید که چه کار باید بکنید.
به نظر من، این دو جمله حیاتی و اساسی و جاودانی قرآن که «وَ تَواصَوا بِالحَقِّ وَ تَواصَوا بِالصَّبر»(۲) برای ما همیشه دستورالعمل است و امروز بیش از همیشه. تواصی به حق یادتان نرود؛ تواصی به صبر یادتان نرود. صبر یعنی پایداری، یعنی ایستادگی، یعنی خستهنشدن، یعنی خود را در بنبست ندیدن؛ این معنای صبر است. راه حق را بروید، دیگران را هم به راه حق بکشانید. کوشش کنید؛ بچّههای مومن، مسلمان، علاقهمند، هیاتی و به معنای واقعی کلمه قرآنی و اسلامی سعی کنند در محیط دانشگاه، در محیطهای گوناگون تاثیر بگذارند، محیط را به همان رنگی که خودشان به آن معتقد هستند ــبه راه خداــ منور کنند و ملون(۳) کنند. این تواصی بر شما لازم است، برای ما لازم است. امروز، هم به حق تواصی کنید، هم به صبر. نگذارید محیط، محیط خستهای بشود، محیط ازکارافتادهای بشود.
از خداوند متعال برای همه شما توفیق طلب میکنم. از برادران و خواهرانی که به خاطر وضعیت بیماری و کرونا و امثال اینها و محدودیتهایی که وجود دارد، نتوانستیم بیشتر از جمع حاضر در این حسینیه اجتماع آماده کنیم معذرت میخواهم و به همه آنها سلام میرسانم و به همه کسانی که به من اظهار لطف کردند و از دور سلام رساندند، من هم به آنها سلام میکنم و توفیقاتشان را از خدا مسالت میکنم.
انشاءالله روح مطهر امام از من و شما راضی باشد؛ ارواح مطهر شهدا از ما راضی باشند؛ روح مطهر اباعبداللهالحسین(صلواتاللهعلیهوسلاماللهعلیه) از ما راضی باشد و قلب مقدس امام زمانمان از ما راضی باشد.
والسلام علیکم و رحمهالله و برکاته
1) سوره کهف، بخشی از آیه ۱۳ 2) سوره عصر، بخشی از آیه ۳ 3) رنگآمیزی