میلاد جلیل‌زاده، خبرنگارگروه فرهنگ: سینمای هند یکی از پرشورترین سینماهای دنیاست. هند اساسا جایی است که هر مشاهده‌گری را به دوام و رونق عمر سینما امیدوار می‌کند. مردم آنجا با سینما زندگی می‌کنند و فیلم‌ها هم به‌همان اندازه پرشور هستند. درازآهنگ، پر از همه‌چیز؛ از رقص و خنده گرفته تا خشم و اشک، پر از رنگ و پر از غلوهای حیرت‌انگیز که شبیه توصیفات حماسی باستان هستند. عشق عدالت و امید و القصه هر چیزی که می‌خواهید در زندگی واقعی ببینید و ممکن است دیریاب باشد، در سینمای هند وجود دارد. اگر اولین فیلم سینمای ایران در هند ساخته شد، اولین فیلم هندی هم که یک‌سال پس از اختراع دوربین فیلمبرداری جلوی دوربین رفت، نامش «گل‌های ایرانی» بود و سه‌دهه بعد، اولین فیلم ناطق شبه‌قاره را در سال ۱۹۳۱ اردشیر ایرانی ساخت. اما سینمای هند به آن معنا که امروز می‌شناسیم، در سال ۱۹۴۴ و بعد از جنگ دوم جهانی ایجاد شد و دوره طلایی‌اش را در دهه ۶۰ میلادی آغاز کرد. به این سینما می‌گفتند ماسالا؛ ماسالا یعنی ادویه هندی و به این علت چنین نامی روی فیلم‌های هند گذاشته بودند که مثل ادویه هندی اولا همه‌چیز در این فیلم‌ها بود. ترکیبی از عناصر ژانرهای مختلف؛ اکشن، کمدی، عشق، درام، ملودرام و خلاصه همه‌چیز. ثانیا مثل غذاهای هندی همه‌چیز تندوتیز بود و از ادویه بسیار زیاد استفاده می‌شد. نویسندگان و کارگردانان هندی عموما از افراطی شدن دوز هرکدام از احساسات در اثرشان پرهیز نمی‌کنند. در این فیلم‌ها نبرد بین خیر و شر خیلی واضح صورت می‌گرفت و نهایتا باید حق به حق‌دار می‌رسید؛ این قانون بود. شخصیت خاکستری و تراژدی‌هایی که نشود در موردشان قضاوت نهایی داشت و این‌جور چیزها مال هند نبود. آنها براساس حماسه‌های باستانی خودشان فیلم می‌ساختند و تقابل مشخص و واضحی بین روشنایی و ظلمت، خیر و شر، عشق و نفرت و تمام دوگانه‌های دیگر را نمایش می‌دادند. لحن روایت هم مثل همان حماسه‌ها بود. فرض کنید این بیت فردوسی را تبدیل به فیلم کنیم «شود کوه آهن چو دریای آب/ اگر بشنود نام افراسیاب» نسخه تصویری این بیت چه شکلی می‌شود؟ نام یک‌نفر را می‌برند و کوه آهن ذوب می‌شود... غلو نیست؟ بله هست، اما کسی ادعا نکرده که در ژانر اپیک، که شاهنامه و مهاباراتای هندی و فیلم‌های هند -که همه ذیل این ژانر هستند- روایتی رئالیستی یا واقع‌گرایانه ارائه می‌شود. اکثر تمسخرهایی که نثار سینمای هند می‌شود به‌دلیل عدم درک این پارادایم است و اینکه بعضی از مخاطبان باسلیقه‌ای که توسط نوع دیگری از سینما شکل‌گرفته، به شکلی نامنعطف سراغ سینمای هند می‌روند. این غلوها هم البته در کیفیت‌های مختلف ارائه می‌شوند و گاهی ممکن است لوث شوند و خود مخاطب هندی هم پس‌شان بزند. هند غیر از این فیلم‌های جدی هم دارد که بعضا شاهکارند و با تصورات عام و کلی از فیلم‌های این کشور متفاوتند.
خیلی‌ها فکر می‌کنند سینمای هند یعنی بالیوود و کنار آن تعدادی فیلم هنری هم ساخته می‌شوند اما درواقع صنعت سینمای هند در بالیوود خلاصه نمی‌شود و این تنها بخشی از گردش عظیم اقتصاد گیشه در آن سرزمین است. سینمای هند شامل فیلم‌هایی است که در بخش‌ها و زبان‌های مختلف هند ساخته شده‌اند. به‌عبارتی صنعت سینمای هند به‌دلیل زبان تکه‌تکه شده است. فیلم‌های بالیوود یا هندی‌زبان ۴۳ درصد از درآمد باکس‌آفیس را به خود اختصاص داده‌اند. کالیوود و تالیوود، یعنی سینمای به زبان‌های تامیل و فیلم‌های سینمایی به زبان تلوگو هم روی هم ۳۶ درصد از درآمد را تشکیل می‌دهند.
غیر از اینها چالیوود (چاتیس‌گره)، جولیوود (جارکاند)، سینما کانادا (کارناتاکا که البته ربطی به کشور کانادا در آمریکای شمالی ندارد)، سینمای آسامی (آسام)، سینمای مایتیلی (بیهار)، سینمای برابهاشا (اوتار پرادش)، سینما گجراتی (گجرات)، سینما هاریانوی (هاریانا)، کشمیری (جامو و کشمیر)، سینمای مالایالام (کرالا)، سینمای مراتی (ماهاراشترا)، سینمای اوریا (اودیشا)، سینمای پنجابی (پنجاب)، سینمای راجستانی (راجستان) و سینمای بنگالی (بنگال غربی) هم دیگر بخش‌های فعال در صنعت سینمای هند هستند.
سینمای هند در قرن بیستم به‌همراه هالیوود و صنعت فیلم چینی در ایالات متحده به یک صنعت جهانی تبدیل شدند. در سال ۲۰۱۳، هند در رتبه اول تولید فیلم سالانه قرار گرفت و پس از آن سینمای نیجریه، هالیوود و سینمای چین قرار گرفتند. سال ۲۰۱۲ شاهد تولید ۱۶۰۲ فیلم در هند بود که سینمای تامیل پیشتاز بود و پس از آن تلوگو و بالیوود قرار داشتند. افزایش تکنولوژی و نفوذ جهانی چهره سینمای هند را تغییر داده است. اکنون فیلم‌های سوپرقهرمانی و علمی-تخیلی نه‌تنها ساخته می‌شوند، بلکه بسیاری از این فیلم‌ها در قالب فیلم‌های پرفروش Enthiran، Ra.One، Eega و Krrish3 موفق شده‌اند. سینمای هند در بیش از ۹۰ کشور بازار پیدا کرده است، یعنی جاهایی که فیلم‌های هندی اکران می‌شوند. Dangal تبدیل به یک فیلم پرفروش بین‌المللی شد و بیش از ۳۰۰ میلیون دلار در سرتاسر جهان فروخت. هند البته پس از کرونا صدماتی خورد اما فیلم «RRR» یا همان «خیزش، غرش، آتش» نوید بازگشت مجدد هندوستان به بازار را می‌دهد.