ندا اظهری، مترجم: سیاست‌های دانشگاه‌های دنیا به‌ویژه کشورهایی که بالاترین میزان جذب دانشجوی بین‌المللی را دارند، به‌گونه‌ای است که با ارائه اطلاعات کامل به دانشجویان در داخل وب‌سایت‌هایی که معمولا تحت پوشش وزارت آموزش عالی یا وزارت علوم آن کشور هستند، تلاش می‌کنند هر آنچه یک دانشجوی بین‌المللی برای حضور در یک کشور و تحصیل در دانشگاه‌ها نیاز دارد، در اختیار او قرار دهد. دانشجویان باید پیش از رفتن و حضور در دانشگاه‌های خارجی اطلاعات کاملی از شرایط تحصیل در آن کشور، دروس دانشگاهی و چگونگی اقامت و هزار و یک سوال دیگر داشته باشند تا بتوانند با کمترین دغدغه به تحصیل مشغول شوند. ازاین‌رو، وزارت آموزش عالی در کشورهای مختلف و نیز سایت‌های دانشگاهی دنیا معمولا شرایط و مقدمات اقامت در کشورهای مختلف و شرایط دانشگاهی برای تحصیل در آن دانشگاه را به دانشجویان متقاضی ارائه می‌کنند. معمولا بسیاری از سایت‌های دانشگاهی کشورهای مختلف اطلاعات لازم و کافی را برای بالا بردن اطلاعات عمومی شما به‌عنوان داوطلب حضور در آن کشور در اختیارتان قرار می‌دهند؛ این دقیقا مشکلی است که بسیاری از سایت‌های دانشگاهی داخلی با آن دست به‌گریبانند، به‌طوری‌که اگر یک دانشجوی خارجی قصد کسب اطلاعات بیشتر از یک دانشگاه درباره شرایط تحصیل در آن کشور را داشته باشد، یا به‌سختی می‌تواند بخش مربوط به دانشجویان بین‌الملل را در سایت‌های دانشگاهی پیدا کند یا اینکه هیچ اطلاعات مفید و اصطلاح دندان‌گیری نصیب او نمی‌شود و دانشجو می‌ماند و سردرگمی‌هایی که نمی‌داند پاسخ آنها را باید از کجا بیابد. در ادامه به کشورهایی اشاره می‌کنیم که برترین مقصد دانشجویان بین‌المللی در دنیا هستند و یکی از علل تمایل بالای دانشجویان بین‌المللی دنیا به تحصیل در آن کشورها، اطلاع‌رسانی بسیار خوب سایت‌های دانشگاهی است.
روس‌ها چگونه به متقاضیان تحصیل اطلاعات می‌دهند؟
دانشگاه‌های روسیه به‌ویژه در سال‌های اخیر با تحولات سریعی مواجه شده‌اند، به‌گونه‌ای که تعداد موسسات آموزش عالی این کشور در رتبه‌بندی‌های جهانی به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. برترین دانشگاه‌های روسیه درحال‌حاضر در رتبه‌بندی‌های معتبر دنیا ازقبیلQS، تایمز و ARWU (آکادمی رتبه‌بندی دانشگاه‌های دنیا) حضور دارند. دانشگاه ایالتی «لومونوسوف» مسکو به ترتیب در رتبه‌بندی‌های ARWU، QS و تایمز رتبه 93، 78 و 174 را از آن خود کرده است که یکی از معیارهای انتخاب روسیه برای تحصیل دانشجویان بین‌المللی به حساب می‌آید. به‌طورکلی، آموزش عالی روسیه مجهز به 741 دانشگاه است که از این میان، 29 دانشگاه ملی پژوهشی و 10 دانشگاه فدرال هستند. بیش از 4 میلیون دانشجو در این مراکز آموزشی تحصیل می‌کنند. قریب به 300 هزار دانشجوی بین‌المللی در دانشگاه‌های این کشور مشغول تحصیل هستند. وزارت آموزش عالی روسیه اطلاعات جامعی را پیرامون موضوع دانشجویان بین‌المللی در اختیار آنها قرار می‌دهد که علاوه‌بر زبان انگلیسی، به 10 زبان دیگر برای دانشجویان بین‌المللی از سراسر دنیا قابل استفاده است.
در نوار بالایی این وب‌سایت، مجموعه‌ای از اطلاعات موردنیاز ازجمله دلیل انتخاب روسیه، تحصیل در روسیه، زندگی در روسیه، اخبار و رویدادها، گام‌های ارائه درخواست برای تحصیل در روسیه و ارائه درخواست آنلاین درنظر گرفته شده که هرکدام از آنها بسته به اطلاعاتی که موردنیاز است، داده‌های جامعی ارائه می‌دهند. اطلاعات ریزتر این مجموعه‌ها در انتهای صفحه نخست سایت قابل دسترسی است. به‌عنوان مثال در بخش دلیل انتخاب روسیه به‌عنوان مقصد تحصیل دانشجویان بین‌المللی به مزایای تحصیل در این کشور، سنت‌های آموزش عالی در این کشور، رتبه‌بندی دانشگاه‌های روسیه، آمارهای آموزش عالی و گواهینامه‌ها پرداخته شده است. در بخش اطلاعات عمومی موردنیاز، به موضوع دانشگاه‌ها، برنامه‌های تحصیلی، گام‌هایی برای ارائه درخواست تحصیل در روسیه، بورسیه، رقابت‌های آکادمیک، مدارس تابستانی، تحصیل به زبان انگلیسی و شهریه‌های دانشگاهی در روسیه می‌پردازد. در بخش زندگی در روسیه، به مواردی چون شرایط زندگی، زبان روسی، رسیدن به روسیه و گشت‌وگذار در روسیه اشاره شده است. در بخشی از این وب‌سایت به ابعاد دیگری از آموزش و تحصیل دانشجویان خارجی در روسیه پرداخته شده است. قسمتی به معرفی برترین دانشگاه‌های روسیه، معرفی دپارتمان آمادگی برای اتباع خارجی و قسمتی هم به تحصیل به زبان انگلیسی اختصاص یافته است. در این میان، در یک بخش اشاره شده است که دانشجویان از این طریق می‌توانند فرم درخواست خود را برای دانشگاه ارسال کنند. بخش دیگری از وب‌سایت، به مراحلی اشاره کرده است که دانشجویان بین‌المللی باید برای ارائه درخواست پشت‌سر بگذرانند. با ورود مرحله‌به‌مرحله به این قسمت‌ها می‌توانید اطلاعات جزئی‌تری را در این‌باره دریافت کنید. به‌عنوان مثال، مرحله اول شامل انتخاب‌رشته و دانشگاه است. دانشجویان متقاضی می‌توانند در این بخش ابتدا با انتخاب مقطع تحصیلی و رشته موردنظر گام نخست را بردارند. در مرحله بعد، اطلاعاتی از زبانی که آن رشته آموزش داده می‌شود، مدت زمان طول تحصیل، پاره‌وقت یا تمام‌وقت بودن آن و هزینه‌های سالیانه آن رشته را برای دانشجویان متقاضی نمایش می‌دهد تا راحت‌تر بتوانند انتخاب کنند. در بخش تامین مالی و بورسیه هم تامین مالی تحصیلی و بودجه‌هایی که به آنها تعلق می‌گیرد، بحث می‌شود که بخشی از آن از سوی دانشجو و بخش دیگر توسط سازمان‌ها، شرکت‌ها و... به‌عنوان بودجه‌های خارجی تامین می‌شود. بخش دیگری از این بودجه هم از سوی دولت روسیه تامین می‌شود. بخش دیگر شامل گذراندن مراحل ثبت‌نام و ثبت مدارک است و اشاره می‌کند که برای این کار به کپی از مدارک، کپی از مدارک هویتی، فرم تکمیل‌شده و عکس نیاز است و توضیحاتی هم درباره این مرحله برای هرکدام داده شده است. گام چهارم، قرار گرفتن دانشجویان بین‌المللی در انتخابی رقابتی است، به این معنا که دانشجویان بین‌المللی متقاضی باید تست‌ها و آزمون‌هایی را پشت‌سر بگذرانند که از آن میان آزمون ورودی به دانشگاه‌ها، گذراندن آزمون ورودی و نیز برگزاری تست و در کنار آن، مصاحبه و رقابت‌های آکادمیک به شمار می‌رود. پس از آن، داوطلبان باید منتظر اعلام نتایج تست‌ها باشند تا بتوانند برای دانشگاه موردنظر درخواست ارسال کنند. در مرحله آخر، دانشجویانی که این مراحل را پشت‌سر گذاشتند، موفق به دریافت ویزای رایگان با مراجعه به وب‌سایت وزارت امورخارجه روسیه می‌شوند. همچنین در قسمت‌های مجزای سایت، به نکات موردنیاز برای هر دانشجوی خارجی در روسیه مانند وضعیت قیمت‌ها در این کشور اشاره کرده است. در قسمت اخبار سایت هم به جدیدترین اخبار دانشگاه‌های این کشور پیرامون دانشجویان بین‌المللی پرداخته است. علاوه‌بر معرفی برخی شهرهای روسیه در بخش دیگری از سایت، موضوعاتی را شامل پرتکرارترین پرسش‌ها مطرح کرده که در قالب آن اطلاعاتی مفید درباره آموزش رشته‌های مختلف برای اتباع خارجی عنوان کرده است. در ادامه هم، مقالاتی پیرامون دانشجویان بین‌المللی درج شده است که همه این اطلاعات به‌نوعی به انتخاب آگاهانه‌تر این دانشجویان کمک می‌کند.
وزارت امورخارجه آمریکا؛ راهنمای دانشجویان
آمریکا تا سال‌ها محبوب‌ترین مقصد دانشجویان بین‌المللی در دنیا به شمار می‌آمد اما این موفقیت چندسالی است به‌واسطه محدودیت‌های کرونایی و نیز سیاست‌های چالش‌برانگیز دولت این کشور از بین رفته است. در سال تحصیلی 2020-2019 به‌طور تقریبی بیش از یک میلیون دانشجوی خارجی در دانشگاه‌ها و کالج‌های این کشور مشغول تحصیل بودند که 4.6درصد از کل جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. تعداد دانشجوی خارجی از حدود 200 کشور مختلف بوده که بیش از نیمی از آنها دانشجویان چینی و هندی هستند. طبق آخرین آمارهای ارائه‌شده، حدود چهار هزار دانشگاه در آمریکا حضور دارند که معمولا برترین‌های دنیا را در رتبه‌بندی‌های جهانی از آن خود کرده‌اند. در وب‌سایت سازمان آموزش عالی آمریکا، بخشی هم به بخش بین‌الملل اختصاص یافته که اطلاعات موردنیاز دانشجویان بین‌المللی را ذکر کرده است. بخشی از نوار بالایی وب‌سایت به بیانیه‌های مشترک آموزش حوزه بین‌المللی و استراتژی بین‌المللی پرداخته است.
در قسمتی دیگر هم به بیان استراتژی‌های بین‌المللی پرداخته شده است. سپس در بخش دیگر، اقداماتی که برای دانشجویان بین‌المللی انجام می‌شود، بیان شده که از آن میان می‌توان به جابه‌جایی‌های آکادمیک، رقابت‌های فرهنگی و سیاسی، رقابت با کشورهای دیگر، اجلاس بین‌المللی درمورد حرفه تدریس، بازدیدکنندگان و مقامات بین‌المللی اشاره کرد. جابه‌جایی‌های آکادمیک مواردی چون تحصیل در آمریکا و اشتغال در آمریکا را دربرمی‌گیرد. وب‌سایت غیر از زبان انگلیسی به 6 زبان دیگر هم اشاره کرده که دانشجویان بین‌المللی با زبان‌های مختلف می‌توانند از اطلاعات ارائه‌شده استفاده کنند. در لینکی که دانشجو را به اطلاعات ریزتر هدایت می‌کند، وارد سایتی می‌شود که زیرمجموعه وزارت امورخارجه آمریکاست و در آنجا به مراحلی اشاره شده که یک دانشجوی بین‌المللی برای ارائه درخواست تا اخذ ویزا برای ورود به آمریکا باید سپری کند. دانشجویان در مرحله ابتدایی باید گزینه‌های موردنیاز خود را شناسایی کنند و سپس به فکر تامین منابع مالی برای تحصیل خود باشند. در این مرحله باید به‌دنبال اخذ کمک‌های مالی دانشگاهی و فرصت‌های پیش‌آمده باشند. در مرحله بعدی، بحث تکمیل فرم درخواست مطرح می‌شود که باید مدارک لازم برای ارسال درخواست را نیز آماده کنند. اینجاست که باید درخواست اخذ ویزای دانشجویی مطرح شود و شرایط لازم برای این مرحله را پشت‌سر بگذارند. در آخر، به جمع‌آوری اطلاعات و مدارک لازم برای تحصیل در آمریکا می‌پردازد.
همه آنچه یک دانشجوی بین‌الملل باید از آلمان بداند
آلمان هم جزء کشورهای پذیرنده دانشجویان بین‌المللی زیادی است، به‌طوری‌که بیش از 400 هزار دانشجوی بین‌المللی در این کشور مشغول تحصیل هستند. آمارها حکایت از آن دارد که شمار ثبت‌نام دانشجویان بین‌المللی در آلمان از سال 2014 تا 2021 حدود 38.1درصد رشد داشته است. وب‌سایت وزارت آموزش‌وپژوهش فدرال آلمان با ارائه اطلاعاتی سعی کرده آگاهی دانشجویان متقاضی به تحصیل در این کشور را بالا ببرد. در ابتدای این وب‌سایت، چرایی انتخاب آلمان به‌عنوان مقصد دانشجویان بین‌المللی عنوان شده و در ادامه، در بخش‌هایی مجزا، به بیان فرصت‌های آموزشی برای دانشجویان بین‌الملل، بودجه‌ها و وضعیت تامین مالی، یافتن خوابگاه و اقامتگاه دانشجویی و تست TestAS برای دانشجویان خارجی متقاضی تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های آلمان پرداخته است. این تست به ارزیابی اطلاعات عمومی فرد متقاضی می‌پردازد. در بخش شناخت سیستم آموزشی آلمان، به بیان ویژگی‌های سیستم آموزشی این کشور و انواع مختلف موسسات آموزشی و صلاحیت‌های آنها پرداخته شده است و متقاضیان با مطالعه این بخش راحت‌تر می‌توانند تصمیم بگیرند که باید برای کدام دانشگاه درخواست دهند. در ادامه این بخش، به بیان مقاطع تحصیلی و رشته‌هایی که در دانشگاه‌های این کشور تدریس می‌شوند، اشاره شده است. از منظر اطلاعاتی که در این بخش آمده، شرایط برای درخواست دانشجویان بین‌المللی همانند درخواست پناهجویان برای اقامت در آلمان است. در این بخش علاوه‌بر ارائه اطلاعاتی درباره زندگی در آلمان، مشاغلی که پیش‌روی دانشجویان بین‌المللی قرار می‌گیرد، اطلاعاتی درباره آزمون‌های ورودی، دوره‌های مصاحبه و... هم وجود دارد. مدارک لازم برای پذیرش، بودجه و کمک‌های مالی و آمادگی برای تحصیلات دانشگاهی، ثبت‌نام، یافتن رشته و دانشگاه و مهارت‌های زبانی از دیگر اطلاعات ارائه‌شده است. در بخش بودجه و تامین مالی سایت، به این اشاره شده که مصرف موادغذایی، خوابگاه، پوشاک و فعالیت‌های فرهنگی چه هزینه‌ای برای دانشجویان بین‌المللی در پی دارد. دانشجویان متقاضی می‌توانند با مطالعه این بخش تصویر کاملی از هزینه‌های تحصیل و زندگی در آلمان به دست آورند. بخش یافتن خوابگاه و محل اقامت موضوع مهم دیگری است که در این وب‌سایت به نکات کلیدی در این‌باره اشاره شده است. به‌عنوان مثال، در این بخش عنوان شده که به‌دلیل دشواری در یافتن خوابگاه و محل اقامت، بهتر است دانشجویان بین‌المللی پیش از حضور در آلمان، به‌صورت آنلاین مکان‌هایی را برای اجاره و اقامت پیدا کنند. در قسمت‌های دیگر سایت، به بیان ویژگی‌های کشور آلمان و ابعاد مختلف آن چون فرهنگ تغذیه‌ای مردم آلمان، جشنواره‌هایی که برگزار می‌شود، مهم‌ترین نقاط این کشور و زبان آلمانی پرداخته شده است. در بخش دیگر، به برنامه‌ریزی برای اقامت در آلمان اشاره شده است. ابتدا باید نوع اقامت در این کشور را مشخص کرد. سپس باید گزینه‌های تحصیلی را انتخاب کرد که شامل انتخاب شهر و دانشگاه موردنظر می‌شود. مدارک لازم را حتما باید پیش از ارائه درخواست کنترل کرد. دانشجویان بین‌الملل به تاییدیه HZB به‌عنوان تاییدیه آموزش عالی این کشور نیاز دارند. آماده شدن برای ورود به آلمان و شروع تحصیل مستلزم آمادگی برای این مرحله است، به‌طوری‌که باید برای تامین مالی آمادگی کامل داشت و فرم درخواست را پر کرد. گذراندن کلاس‌های زبان آلمانی ازجمله ضروریاتی است که حتما باید زبان آلمان را بیاموزند.
یافتن دانشگاه موردنظر روی نقشه استرالیا
استرالیا جزء برترین کشورهای دنیا از نظر جذب دانشجوی بین‌المللی محسوب می‌شود. حدود 470 هزار دانشجوی بین‌المللی در سال 2022 در دانشگاه‌های این کشور به تحصیل مشغول بوده‌اند. دانشگاه ملی استرالیا به‌عنوان برترین دانشگاه این کشور، در رتبه‌بندی سال 2022 پایگاه QS، در رده 27 جهان قرار گرفته و این دانشگاه نخستین دانشگاه برتر استرالیا به شمار می‌رود. در وب‌سایت آموزش عالی، مهارت‌ها و اشتغال دولت استرالیا اطلاعات جامع و کاملی از آنچه دانشجویان بین‌المللی باید برای تحصیل در استرالیا بدانند، اشاره شده است. وارد این سایت که می‌شوید، اطلاعات به سه بخش تقسیم می‌شود. یک بخش به ارائه اطلاعات درباره رشته‌ها، یک بخش به ارائه اطلاعات درباره موسسات آموزشی و بخش دیگر به ارائه اطلاعات اضافی درباره ثبت‌نام در موسسات و رشته‌های دانشجویان بین‌المللی پرداخته است. با ورود به جست‌وجوی رشته تحصیلی، با وارد کردن منطقه موردنظر و نام رشته و دوره تحصیلی، می‌توان از ارائه رشته موردنظر در منطقه خاصی از استرالیا مطلع شد. حتی با کلیک کردن روی نقشه استرالیا هم می‌توان منطقه موردنظر را انتخاب کرد. با وارد شدن به جست‌وجوی موسسه آموزشی نیز با کلیک کردن روی منطقه خاصی روی نقشه، می‌توانید نام موسسه موردنظرتان را هم جست‌وجو کنید. سپس با کلیک روی جست‌وجو، دانشگاه و منطقه موردنظر در صفحه جداگانه‌ای باز شده و اطلاعات دقیقی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی حاضر در منطقه انتخاب‌شده ارائه می‌شود. سپس با کلیک روی نام هرکدام از دانشگاه‌ها می‌توان به اطلاعات کامل آن موسسه آموزشی دسترسی پیدا کرد.