امید نظری‌گوهر، خبرنگار: تیم ملی والیبال ایران درحالی شنبه‌شب هفتمین دوره حضورش در تورنمنت قهرمانی جهان را با پیروزی برابر شاگردان مارسلو مندز آغاز کرد که به‌دلیل سبک و سیاق مختلف بیستمین دوره مسابقات نسبت به دوره‌های گذشته برد در نخستین دیدار تا حدود بسیار زیادی راه بلندقامتان ایرانی را برای حضور در مرحله حذفی هموار می‌کرد. بدون‌شک موفقیت ایران در لیگ ملت‌های والیبال و پیروزی برابر آرژانتین پاسخی در خور شأن به افراد همواره مقاوم در برابر تغییر و جوان‌گرایی بود که تزریق خون جدید به پیکره تیم ملی را به معنای دور شدن از روزهایی طلایی می‌پنداشتند و حتی گروهی اعتقاد داشتند تیم ملی جوان‌شده ایران به‌زودی از میان بزرگان حذف می‌شود، اما جوانان ایرانی توانستند با عملکردی شایسته ارزش‌ها و توانایی‌های خود را اثبات کنند و امید والیبال‌دوستان را برای رقم‌زدن روزهای خوشایند زنده کنند. به نظر می‌رسد نیاز امروز والیبال ایران توجه به شایستگی‌ها در کنار اشاره به نقاط‌ضعف است؛ قطعا پیروزی برابر تیم سوم المپیک توکیو که با موفقیت برابر ایتالیا در مرحله یک‌چهارم نهایی و پیروزی برابر برزیل در رقابت رده‌بندی به مدال برنز دست یافت، اتفاقی خوشایند و امیدوارکننده است اما در رویدادهای حین بازی فارغ از نکات جذاب مسائل نگران‌کننده نیز دیده شد تا در شب صعود به رتبه هفتم رنکینگ فدراسیون جهانی والیبال و تصاحب برترین جایگاه بین تیم قاره کهن بتوان بابت مراحل حذفی مضطرب بود.
اسلحه‌ای که غیرمنتظره کشت
یکی از بزرگ‌ترین انتقاداتی که در چند ماه اخیر نسبت به سکانداری بهروز عطایی مطرح شده است به تعویض‌های نه‌چندان تاثیرگذار و عدم استفاده مناسب از بازیکنان ذخیره در طول رقابت‌ها برمی‌گردد. اتفاقی که مرد 52ساله برابر آرژانتینی‌ها خلاف آن را ثابت کرد. حضور مرتضی شریفی به جای امیرحسین اسفندیار که تا پیش از تعویض ماحصل تلاش‌هایش تنها کسب 3 امتیاز بود باعث به هم ریختن محاسبات نماینده آمریکای جنوبی شد؛ به‌دلیل عملکرد غیرقابل دفاع دریافت‌کننده قدرتی 23ساله ایران در لیگ ملت‌ها کمتر کسی حضور شریفی را در این دیدار حساس تصور می‌کرد و حتی شاید آمادگی بالای میثم صالحی می‌توانست شریفی را از لیست بازیکنان اعزامی خارج کند اما بازیکن فصل پیش‌رو گالاتاسرای با سرویس‌های زهردارش در ست دوم، ناجی ایران شد تا در پایان بازی بتوان او را اسلحه پنهان عطایی برای مبهوت کردن حریف دانست.
مهره‌هایی که جور پدیده را کشیدند
بی‌گمان تمام ابرستارگان دنیا در بعضی دیدارها نمی‌توانند درخشش همیشگی را داشته باشند. طبق نشانه‌ها دیدار برابر آرژانتین همان رقابتی بود که ایران برای پیروزی نمی‌توانست روی توانمندی امین اسماعیل‌نژاد حساب کند. در شبی که حملات قطر پاسور 203 سانتیمتری با 44درصد موفقیت و کسب 14 امتیاز همراه شد، محمدطاهر وادی ناچار شد از ظرفیت‌ها و توانایی‌های دریافت‌کنندگان قدرتی و سرعتی‌زن‌ها کمک گیرد تا میلاد عبادی‌پور، مرتضی شریفی، امیرحسین توخته و علی‌اصغر مجرد از حربه حمله موفق به کسب 19، 16، 10 و 7 امتیاز شوند که به‌طور قطع اتفاقی خوشایند در تیم ملی ایران است که در اکثر رقابت‌های لیگ ملت‌ها با توانایی‌های اسماعیل‌نژاد موفق به غلبه بر حریفان شد. البته هنوز تصمیمات پاسور 32ساله برای حریفان قابل پیش‌بینی است که همین موضوع باعث شد ایران در تور دفاعی بازیکنانی همچون آگوستین لوزر، برونو لیما، لوسیانو ویسنتین، فاکوندو کونته و خواگین گالگو بیفتد. همچنین در دستورکار وادی استفاده از نقشه بیشتر همراه با امتیاز، پایپ دیده نمی‌شود تا بخش دریافت و دفاع رقیب با حمله‌ای غیرقابل حدس مواجه شود.
معضل نگران‌کننده شاگردان عطایی
در سالیان اخیر بزرگ‌ترین نگرانی تمام تیم‌های مطرح دنیا برای تقابل با آرژانتین در حدس زدن مقصود لوسیانو دچکو و پایین آوردن بازده پاسور 34ساله آرژانتینی خلاصه می‌شود اما در دیدار شنبه‌شب دوباره یک تیم مطرح اسیر خلاقیت نابغه 191 سانتیمتری شد. بدون‌شک مهم‌ترین علت پاس‌های موفق و منجر به امتیاز شماره 15 آبی‌پوشان در ضعف دفاعی ایران خلاصه می‌شود. شاگردان عطایی نتوانستند برخلاف همتایشان سد محکمی در برابر حملات آرژانتینی‌ها ایجاد کنند تا دستاورد ملی‌پوشان ایرانی برابر رقیب ثبت آمار ضعیف 3 دفاع موفق باشد که تنها یک دفاع سهم سرعتی‌زن‌های ایران بود. به نظر می‌رسد بعد از ثبت این عملکرد متزلزل دفاعی باید فکری اساسی و گره‌گشا برای دیدارهای پیش‌رو کرد؛ به احتمال بسیار زیاد درصورت صعود به مرحله حذفی باید منتظر عملکرد کم‌‌اشتباه‌تر حریفان ایران در میدان نبرد باشیم. بدون تردید درصورت به وقوع پیوستن فرضیه اشاره‌شده شاگردان عطایی نمی‌توانند با عملکرد غیرقابل قبول دفاعی برابر قدرت‌های بزرگ دنیای والیبال مقاومت کنند.
آیا استراتژی سرمربی موفقیت‌آمیز بود؟
یکی از تصمیمات مخاطره‌آمیز بهروز عطایی لحظه‌ای رقم خورد که بعد از انصراف محمد موسوی ترجیح داد با 3 سرعتی‌زن و 5 دریافت‌کننده قدرتی راهی مسابقات قهرمانی جهان شود؛ تصمیمی که به نظر می‌رسد در دیدار برابر آرژانتین نمی‌توان آن را در زمره ناموفق یا موفق قرار داد. دریافت‌کنندگان قدرتی ایران از حیث توپ‌گیری و دریافت شب موفقی را گذراندند، البته نباید منکر عملکرد فوق‌‌العاده حضرت‌پور و سرویس‌های نه‌چندان چالشی و پرقدرت شاگردان مندز شویم. از سوی دیگر فارغ از عملکرد قابل‌قبول توخته و مجرد در حمله مهره‌های 21 و 24ساله نتوانستند در دفاع توقعات را برآورده کنند؛ همچنین طبق شواهد و قرائن مهدی جلوه نیز آن بازیکن مقتدر در دفاع نیست که بتواند با حضورش در میدان نبرد خیال هواداران و کادرفنی را راحت کند. بعد از بررسی نشانه‌ها به نظر می‌رسد رفع معضل دریافت و توپ‌گیری حداقل دیدار برابر آرژانتین به قیمت عدم اقتدار دفاع روی تور ایران تمام شده است.