ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه: چند روز بعد از انتشار گزارش «نان در روغن ماشین مردم» شرکت نفت بهران جوابیه‌ای را که متنش را در انتهای صفحه می‌خوانید، برای روزنامه «فرهیختگان» ارسال کرده است و به نوعی تلاشی داشته گزارش منتشرشده در این روزنامه که تماما برمبنای اسناد و اعداد و آمار رسمی کدال بوده، زیر سوال ببرد و به نوعی از سهم خود (به‌عنوان بازیگر اصلی) در بلبشوی بازار روغن موتور که باعث کمبود و گرانی این محصول شده است، شانه خالی کند. اما خب از خدا که پنهان نیست، از شما مخاطبان چه پنهان که بی‌صبرانه منتظر این جوابیه بودیم تا بهتر و دقیق‌تر بنویسیم شرکت نفت بهران که سهامدار اصلی آن بنیاد مستضعفان است، چه بلایی بر سر بازار روغن‌موتورها آورده و چطور با کاهش تولید و توزیع به‌عنوان اصلی‌ترین تولید و تامین‌کننده روغن موتور در کشور، باعث خالی شدن جیب مردم برای خرید این محصول موردنیاز ماشین‌هایشان شده است. حالا که این فرصت فراهم شده، بند به بند و خط به خط به ادعاهای مطرح‌شده در این جوابیه پاسخ خواهیم داد تا مردم بهتر متوجه شوند این شرکت‌ها با سرمایه‌های هنگفت چطور به جان جیب مردم افتاده‌اند و بازار را کنترل می‌کنند. قبل از آن هم به این نکته اشاره می‌کنم حالا که اسعد عزیزی، رئیس شرکت نفت بهران تلویحی نکات مطرح‌شده در گزارش روزنامه «فرهیختگان» را پذیرفته، وقت آن رسیده که سیدپرویز فتاح، رئیس اصلی‌ترین سهامدار این شرکت یعنی بنیاد مستضعفان تکلیف این مدیریت و فعالیت این مجموعه را روشن کند تا بیش از این تصمیمات و اقدامات اسعد عزیزی و شرکت نفت بهران، برای بنیاد مستضعفان هزینه‌تراشی نکند. البته ناگفته نماند ما فرض را بر این گذاشتیم که رئیس بنیاد مستضعفان هرچند بعید اطلاعی از اقدامات اسعد عزیزی و مدیریت شرکت نفت بهران و اقدامات‌شان در بازار روغن‌موتورها ندارد و امیدواریم با این گزارش هرچه سریع‌تر به وضعیت این شرکت سامان بدهد تا مردم بیش از این برای تامین مایحتاج خودروهای خودشان دچار مشکل نشوند.
آقای عزیزی، با آمار بازی نکنید
و اما پاسخ «فرهیختگان» به جوابیه اسعد عزیزی، مدیرعامل شرکت بهران به گزارش نان در روغن ماشین مردم که 12 مردادماه در همین صفحه منتشر شد؛ در بند اول جوابیه مدیریت شرکت نفت بهران سراغ مساله کاهش میزان تولید و توزیع روغن موتور که در گزارش «فرهیختگان» به آن اشاره شده بود، رفته و سعی کرده با رندی این موضوع را تکذیب کند. بهران مدعی شده است در بازه زمانی اسفند 1400 تا مردادماه سال جاری (زمان صدور جوابیه) تولید بیش از زمان مشابه در سنوات گذشته بوده، درحالی‌که این موضوع اصلا ربطی به مطلب منتشرشده در روزنامه «فرهیختگان» ندارد؛ چراکه «فرهیختگان» کاهش تولید و توزیع روغن موتور دیزلی و بنزینی در سه‌ماهه نخست سال 1401 را با اتکا به آمار رسمی منتشرشده از میزان تولید و فروش این شرکت در این بازه مورد بررسی قرار داده است که کاهش چشمگیری را نسبت به بازه مشابه سال گذشته نشان می‌دهد. این اقدام اسعد عزیزی، مدیرعامل شرکت نفت بهران، به نوعی انحراف افکار عمومی و به بیان بهتر پاک کردن صورت‌مساله است. مخلوط کردن آمار اسفند 1400 و تولید بعد از خردادماه 1401 موید همین موضوع است. به‌علاوه اینکه برمبنای گزارش‌های خبری و مصاحبه‌های مسئولان مربوطه در این مدت، می‌دانیم و در آن گزارش هم گفتیم که خبر از کمبود تولید و عرضه روغن موتور در بازار می‌داد و این هم مشخصا مربوط به همان کاهش میزان تولید و عرضه در سه‌ماهه نخست سال 1401 بوده است و با اختلاط آمار سالیانه نمی‌توان و نمی‌شود مشکل بازار و کمبود و گرانی موجود را حل کرد. البته این رویه آقای عزیزی و بازی با آمارها تکراری است، قبل‌تر و در گفت‌وگویی با سایت خود شرکت بهران هم این کار را کرده بودند و مسبوق‌به‌سابقه بود. عزیزی در این جوابیه نوشته است: «در مطلب آن روزنامه با تاکید بر آمار سه‌ماهه اول سال 1401 اقدام به جهت‌دهی نادرست افکار عمومی و خنثی‌سازی اقدامات این شرکت در جهت ایجاد آرامش در بازار و کاهش قیمت محصولات شده است.» اول اینکه ناآرامی بازار مستقیم مربوط به عملکرد نادرست «بزرگ‌ترین تامین‌کننده روغن موتور» یعنی شرکت بهران است و اگر شرکت بهران گامی در جهت آرام‌سازی بازار بردارد باز هم جبران خسارت سه ماه ناآرامی بازار و صدمه به ماشین و جیب و روان مردم نیست، ای‌بسا روغن تقلبی بی‌کیفیت و خرید بالاتر از قیمت که بابت عدم عرضه در این دوره به مردم تحمیل شد، با افزایش تولید بعد از خرداد برای مردم نوشداروی بعد از مرگ سهراب است. در پایان واکنش به این بند از جوابیه هم باید از اسعد عزیزی متشکر باشیم که تلویحی مشکلات تولید و توزیع روغن موتور در سه‌ماهه اول سال 1401 را تایید کرده‌اند و همین به معنی تایید گزارش روزنامه «فرهیختگان» هم هست.
شاهد از غیب رسید!
در واکنش به بند دوم جوابیه که مدیرعامل شرکت بهران سراغ اشاره گزارش روزنامه «فرهیختگان» مبنی‌بر شنیده‌شدن اخباری مبنی‌بر جریمه سنگین شرکت بهران رفته و آن را بدون سند و مدرک متقن و خلاف قانون می‌داند! اینجا اسعد عزیزی «شنیده شدن اخبار» را با محکومیت اشخاص حقیقی و حقوقی و صدور حکم نهایی یکسان دانسته‌اند! اما نکته مهم بند دوم جوابیه آنجاست که تلویحا در جریان بودن پرونده جریمه بهران را تایید کرده‌اند که باز این هم به معنی تایید این عبارت موجود در گزارش: «اخباری هم مبنی‌بر جریمه سنگین شرکت بهران در همین راستا و با همین موضوع به گوش می‌رسد.» است. مضاف‌بر این حالا بد نیست اسعد عزیزی یک نگاهی به نامه‌ای که خودش نوشته و در ذیل اطلاعیه‌های نماد شبهرن در کدال قابل دسترسی است بیاندازد و همچنین می‌تواند جست‌وجویی در اخبار و رسانه‌ها هم داشته باشد؛ که دقیقا فردای روزی که این جوابیه را برای روزنامه ارسال کردند، خبر محکومیت شرکت نفت بهران توسط سازمان تعزیرات حکومتی در رسانه‌ها منتشر شد. در این خبر آمده است: «حسب برخی گزارش‌ها مبنی‌بر کمبود روغن موتور در سطح بازار طی ماه‌های اخیر منتهی به طرح دعوای تعزیراتی در سازمان تعزیرات حکومتی گردیده است سازمان مذکور ضمن رسیدگی اقدام به محکومیت شرکت نفت بهران و پرداخت جریمه دولتی به مبلغ ۱۱۸ میلیارد تومان نموده است.» البته هم ما می‌دانیم و هم حتما آقای عزیزی می‌دانند که حدود جرایم محدود به این ارقام نیست و اخبار آن به‌زودی منتشر خواهد شد. فعلا بگذریم.
کی بود کی بود من نبودم بازی بهران
اما بند درخشان و عجیب سوم این جوابیه که حقیقتا آدم از خواندن آن حیرت می‌کند. ناظر به ادعاهای موجود در این بند، مشخص است اسعد عزیزی حسابی دستپاچه شده است و گمان کرده مخاطبان، خیلی هم نمی‌فهمند! خب آقای عزیزی مشخص است که مدیرعامل بهران قانونا توانایی افزایش قیمت مصوب روغن موتور را ندارد و این امر یعنی تعیین نرخ مصوب در اختیار سازمان حمایت است، چشم‌بسته غیب می‌گویید؟ البته ما از شما تشکر می‌کنیم که مساله افزایش قیمت برای مصرف‌کننده نهایی را تایید کرده‌اید و با انکار آن باعث تعجب و حیرت بیشتر ما نشدید. اما حرف ما هم این بود که با ثابت ماندن یا افزایش تقاضای بازار وقتی عرضه کاهش پیدا می‌کند طبیعتا قیمت هم بالا می‌رود و این را حتی دانشجویان ترم یکی رشته‌های غیر از اقتصاد هم می‌دانند. طبیعتا بهران به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت تامین‌کننده روغن موتور با کاهش عرضه روغن در سه‌ماهه اول سال 1401 (نسبت به سه‌ماهه اول 1400) نقش بی‌بدیلی در افزایش قیمت روغن در کف بازار و برای مصرف‌کننده نهایی داشته و بعید است کسی بتواند این را انکار کند. اینکه شرکت‌های تولیدکننده روغن موتور از قیمت مصوب این محصول رضایت ندارند را مسئولان هم اعلام کرده‌اند و گفته بودند این شرکت‌ها یعنی تولیدکنندگان روغن موتور با کاهش عرضه به‌دنبال فشار برای افزایش قیمت مصوب هستند. آقای اسعد عزیزی بین این دو نکته فرقی نگذاشته‌اند اما افزایش قیمت روغن در اثر کاهش عرضه امری مسلم است، لذا در این بند از جوابیه هم چیزی در رد گزارش «فرهیختگان» نیست. اما مهم‌تر از همه اینها، ما در گزارش و شما در گفت‌وگوی خودتان با سایت بهران به توزیع مویرگی روغن موتور در بازار اشاره کردید پس چرا با مراجعه به سایت شرکت بازرگانی بهران، هیچ‌کدام از انواع روغن موتور موجود نیست تا مردم با قیمت مناسب روغن موتور بخرند و حتی فروشندگان هم تهیه کنند تا با قیمت مناسب به دست مردم برسد؟ قسم حضرت عباس را باور کنیم یا دم خروس را؟
هم روغن تقلبی هست، هم بسته‌بندی تقلبی
در ارتباط با بند چهارم هم، در بخشی از گزارش «فرهیختگان» آمده بود که شرکت‌های تولیدکننده روغن موتور در جریان تولید و توزیع روغن‌های تقلبی هستند. اسعد عزیزی، مدیر شرکت بهران ناظر به این نکته این‌طور نتیجه گرفته‌اند که این موضوع شائبه همکاری تولیدکنندگان روغن موتور با متقلبان را به ذهن متبادر می‌کند. ایشان در همین بند از جوابیه نوشته‌اند که لااقل از سال 94 در جریان تولید و توزیع روغن‌های تقلبی در بازار هستند و حتی اقداماتی نیز در این زمینه انجام داده‌اند که تا اینجا باز هم تایید گزارش «فرهیختگان» است. اما باید دید آقای عزیزی چه اقداماتی در راستای کاهش تقلب انجام داده‌اند. ایشان گفته‌اند از سال 94 تعداد 250 مورد گشت مشترک با همکاری نیروی انتظامی، بازرسی وزارت صمت، بازرسی اتحادیه‌های صنفی و سازمان تعزیرات حکومتی داشته‌اند و با ایجاد یک شبکه هوشمند در بازار به کشف و انهدام ده‌ها واحد پرکنی و انبار دپوی غیرمجاز برای جلوگیری از تولید و توزیع محصولات تقلبی کمک کرده‌اند. البته اقدام اصلی در جلوگیری تقلب توزیع متناسب و به‌موقع است و نقد «فرهیختگان» به تولیدکنندگان روغن موتور نیز از همین باب بوده که با کمبود توزیع راه را برای متقلبان باز کرده و بازار ایشان را رونق داده‌اند. طبیعتا وقتی بازار مستعد تقلب وسیع باشد، برخوردهای جزئی با برخی متقلبان بیشتر شائبه کار نمایشی و مبارزه نمایشی با تقلب را تقویت می‌کند. در ادامه همین موضوع، آقای عزیزی نوشته‌اند که عناصری در بسته‌بندی محصولات بهران وجود دارد که کار تقلب محصولات را دشوار می‌سازد. اول اینکه ما با بررسی بسته‌ها متوجه عنصر خاص و غیرقابل تقلیدی نشدیم، دوم اینکه تقریبا بسته‌بندی‌ای نیست که با یکی دو واسطه به‌راحتی در بازار قابل دسترسی است و سوم هم اینکه تابه‌حال چرا اطلاع‌رسانی در این‌باره صورت نگرفته است که مثلا اعلام کنند محصولات بهران را با چنین مشخصاتی تهیه کنید؟ اصلا چه عناصری را می‌گویید؟ وقتی اصل محصول داخل بسته‌بندی قابلیت تقلب دارد، یعنی خود بسته‌بندی قابلیت تقلب ندارد؟ علاوه‌بر اینها اگر بپذیریم قیمت فروش روغن موتور مطلوب تولیدکننده نیست، پس افزودن عناصر خاص به بسته‌بندی محصولات که باعث افزایش قیمت تمام‌‌شده می‌شود نیز بیشتر شبیه شوخی است. با این اوصاف اگر باز هم آقای عزیزی اصراری بر این مورد دارند که عناصر خاصی هست و این کار تقلب را دشوار می‌کند، «فرهیختگان» مشتاق است جهت تنویر افکار عمومی و اطلاع جمعی مشخصات این عناصر را در روزنامه منتشر کند.
مطمئنید حواله‌فروشی به نورچشمی‌ها ندارید؟
و اما بند پنجم و پایانی جوابیه شرکت بهران؛ اسعد عزیزی، مدیرعامل شرکت نفت بهران در این بند نوشته است گزارش «فرهیختگان» «القای این مطلب است که شبکه‌ای از رانت و فساد بین عاملان فروش و مدیران و شرکت‌های تولیدکننده روغن من‌جمله بهران وجود دارد» و با این عبارت سعی کرده‌اند حواله‌فروشی و امکان وقوع فساد در این حوزه را انکار کنند. آقای عزیزی هم ما و هم شما می‌دانید و می‌دانیم که ماجراهای مربوط به حواله‌فروشی چیست و در آینده به امید خدا بیشتر در این رابطه خواهیم گفت و شما هم می‌شنوید، اما بدیهی است وقتی کسی مشکلی را نبیند و انکار کند، درصدد رفع آن نیز برنخواهد آمد.
سهامدار ارشد، جناب آقای فتاح، سلام
اگر گزارش قبلی با عنوان «نان در روغن ماشین مردم» را خوانده باشید و مراتب تاییدات مدیرعامل شرکت تابعه‌تان، نفت بهران را هم در این شماره می‌خوانید، لطفا بفرمایید موضع‌تان راجع‌به این سوداگری‌ها چیست.
آیا افزایش توزیع روغن پس از افزایش قیمت ۲۵درصدی در خرداد ۱۴۰۱، امری افتخارآمیز است؟ امروز با کاهش قیمت لوبکات، شرکت بهران قیمتش را پایین می‌آورد؟ آیا شده است به یک تعویض‌روغنی مراجعه کنید و روغن بهران با قیمت مصوب به چشم‌تان بخورد؟
بخواهید یا نخواهید، شما سیاستگذار ارشد بزرگ‌ترین عرضه‌کننده روغن موتور یعنی شرکت نفت بهران هستید. آیا پاسخ‌های مدیرعامل بهران برای شما قانع‌کننده است؟ مدیرعامل بهران، علاوه‌بر تایید موارد گزارش سابق «فرهیختگان»، با این جوابیه به‌خوبی نشان داده است که در سیاست شرکتش تغییری نخواهد داد. آیا این قدرت، جز با پشتگرمی شماست؟ اکنون نوبت شماست و باید دید آیا شما هم با «تورم قیمت در اثر کاهش عرضه روغن»، «افزایش روغن تقلبی» و «کمبود روغن در بازار» موافقید و آیا سیاست بنیاد مستضعفان هم این است که در زمان مختل شدن بازار، عرضه را به طمع سود بیشتر، کاهش دهد؟ در این‌صورت این تصور پیش می‌آید که اقداماتی که در دوره کرونا توسط بنیاد صورت گرفت یا بسته‌های لبنی که اخیرا توزیع کردید و... هم یک‌جور «نمایش خدمت» است که درمقابل «بهره‌برداری کلان از بازار» و لنگ گذاشتن کشور و مردم آن هم در زمان نیاز مردم، مبلغ جالب‌توجهی نیست. امیدواریم که این شائبه، با اقدام قاطع و به‌موقع شما رفع شود و باز در زمان نیاز بازار، چشمداشت بعضی مدیران به روغن ماشین مردم یا سایر مایحتاج ضروری و عمومی، موجب نارضایتی مردم از نهادهای انقلابی، نظام و اسلام نشود.
جوابیه شرکت بهران به گزارش «نان در روغن ماشین مردم» روزنامه «فرهیختگان»
بسمه تعالی
مدیر مسئول محترم روزنامه فرهیختگان
با سلام و احترام
پیرو مطلب درج‌شده در آن روزنامه مورخ 12 مردادماه 1401 تحت‌عنوان «نان در روغن ماشین مردم» که از شرکت نفت بهران نیز یاد شده، مقتضی است براساس قانون مطبوعات و به‌منظور روشن شدن اذهان عمومی متن زیر عینا در همان صفحه به چاپ برسد.
1. شرکت نفت بهران به‌عنوان بزرگ‌ترین تامین‌کننده روغن موتور در بازار همواره نسبت به تامین به‌موقع نیازهای مردم حساس بوده و در بازه آماری ابتدای اسفند 1400 تا به امروز بیش از میزان عرضه‌شده در بازه مشابه شال قبل انواع روغن موتور بنزینی و دیزلی را به بازار عرضه کرده است. این شرکت در اسفندماه 1400 با توجه به پیشرو بودن ایام تعطیلات نوروز و افزایش سفرهای مردم، به توزیع گسترده روغن‌های موتور بنزینی و دیزلی به‌منظور تامین نیاز بازار اقدام کرد و در خردادماه امسال نیز افزایش تولید و عرضه انواع روغن‌های موتور دیزل و بنزینی را در دستورکار خود قرار داد و با توجه به اهمیت روغن‌های دیزلی در صنعت حمل‌ونقل کشور، بر تولید و عرضه این گروه از محصولات استراتژیک متمرکز شد و از ابتدای اسفند تا زمان درج این خبر روغن‌های دیزلی 1/2درصد بیشتر از مدت مشابه به بازار عرضه شده و حجم روغن‌های بنزینی توزیع‌شده توسط این شرکت نیز در بازه مورد بررسی یکسان است. درحالی‌که در مطلب آن روزنامه با تاکید بر آمار سه‌ماهه اول سال 1401، اقدام به جهت‌دهی نادرست افکار عمومی و خنثی‌سازی اقدامات این شرکت در جهت ایجاد آرامش در بازار و کاهش قیمت محصولات شده است.
2. در بخش دیگری از مطلب این روزنامه عنوان شده است «سوای این اخباری هم مبنی‌بر جریمه سنگین شرکت بهران در همین راستا به گوش می‌رسد.» درحالی‌که اولا این مطلب بدون ارائه سند و مدرکی متقن مطرح شده و به فرض وجود منبع معتبر در چنین مواردی امکان درج خبر محکومیت اشخاص حقیقی و حقوقی منوط به نهایی شدن حکم در مراجع صالح قضایی است. بنابراین درج خبری اینچنینی درمورد بهران خلاف اخلاق و مواد مصرح مندرج در قانون مطبوعات است.
3. از دیگر مطالب نادرست در این گزارش، نسبت‌دادن گرانی روغن موتور به کاهش تولید توسط شرکت‌های تولیدکننده ازجمله بهران است درحالی‌که قیمتگذاری انواع روغن موتور در اختیار سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بوده و این شرکت هیچ‌گونه دخل و تصرفی در تعیین قیمت روغن‌های موتور ندارد. یادآور می‌شود سود حاصل از افزایش قیمت در نقطه مصرف (اتوسرویس‌ها) هیچ ارتباطی با تولیدکننده‌های روغن ازجمله شرکت نفت بهران ندارد.
4. در بخشی از این مطلب ضمن نقل‌قولی کلی از یکی از تعویض‌روغنی‌ها عنوان شده است که شرکت‌های تولیدکننده در جریان توزیع و تولید روغن‌های تقلبی هستند و شائبه همکاری تولیدکنندگان روغن با متقلبین را به ذهن متبادر می‌سازد، درحالی‌که شرکت نفت بهران تنها شرکتی است که در راستای صیانت از محصولات خود و حقوق مصرف‌کنندگان، از سال 1394 با تاسیس واحد کنترل و بازرسی بازار محصولات تقلبی، توانسته است با اجرای 250 مورد گشت‌های مشترک با همکاری نیروی خدوم انتظامی کشور، بازرسی صمت، بازرسی اتحادیه‌های صنفی و سازمان تعزیرات حکومتی در سراسر کشور و همچنین با ایجاد یک شبکه هوشمند گزارش‌گیری در سطح بازار، به کشف و انهدام ده‌ها واحدپرکنی و انبار دپوی غیرمجاز برای جلوگیری از تولید و توزیع محصولات تقلبی کمک نموده و اقدامات عملی و موثری را در این زمینه به عمل آورد. ضمنا این شرکت با به‌روزرسانی بسته‌بندی محصولات خود و نصب عناصری که کار تقلب محصولات را دشوار می‌سازد به مبارزه با این پدیده شوم پرداخته است.
5. از دیگر نکات خلاف واقع و بدون سند درج‌شده در این گزارش، القای این مطلب است که شبکه‌ای از رانت و فساد بین عاملین فروش و مدیران شرکت‌های تولیدکننده روغن، من‌جمله بهران وجود دارد. درحالی‌که در شرکت نفت بهران اعطای عاملیت دارای ضوابط و شرایط مشخصی است و عاملین فروشن این شرکت نیز به‌طور مستمر از نظر میزان خرید و نحوه توزیع کالا در شبکه فروش، مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و ارتباطات کاری همکاری ما با این‌دسته از مشتریان نیز توسط بخش حراست شرکت مورد پایش دقیق قرار دارد.
«فرهیختگان» متن جوابیه را بدون هیچ تغییری منتشر کرده است.
در این رابطه بیشتر بخوانیم:
نان در روغن ماشین مردم (لینک)