به‌بهانه اقدام اخیر دولت در ارسال لایحه به مجلس با هدف «رفع اشکالات برخی احکام قانون بودجه 1401»، یکی از موارد آن یعنی برنامه احتمالی دولت در زمینه کنترل قیمت کالاها را مورد بررسی قرار داده‌ایم. به همین منظور با احسان سلطانی، کارشناس مسائل اقتصادی به گفت‌وگو پرداختیم.
سلطانی درباره لایحه اصلاحیه قانون بودجه 1401 هشدار می‌دهد: «اگر مجلس تصمیمی جدی نگیرد، نهایتا تصمیم دولت به سرانجام می‌رسد، حالا ممکن است با طرح شدن آن در مجلس تعدادی از نمایندگان نیز اعتراض کنند ولی اگر مجلس جدی نباشد، عملا تفاوتی نمی‌کند و اصلاحیه دولت بر بودجه 1401 به سرانجام می‌رسد.»
او درباره پرداخت کالابرگ نیز توضیح می‌دهد: «به نظرم اگر دولت می‌خواهد کمکی به محرومان بکند باید کالابرگ به مردم بدهد، اگرچه کالابرگ نیز چالش‌های خاص خودش را دارد اما هرچه هست با گذشت زمان ارزش کالابرگ از بین نمی‌رود، درست برخلاف یارانه نقدی. الان همین یارانه نقدی که از ابتدای امسال دولت سیزدهم پرداخت کرده است، مطابق آمارهای رسمی به دلیل تورم 33 درصدی، ارزشش از بین رفته است و تا پایان سال نیز کاهش ارزش یارانه نقدی ادامه‌دار خواهد بود. این مساله هزینه‌های دولت را در این‌باره نصف می‌کند اما اگر کالابرگ دولت می‌داد، این اتفاق رخ نمی‌داد و هزینه‌های یارانه‌ای دولت با تورم کم نمی‌شد مثلا اگر دولت قرار بود به هر فرد ایران ماهانه چهار کیلو مرغ اختصاص دهد، در پایان سال نمی‌توانست به بهانه تورم بگوید من به‌جای چهار کیلو، دو کیلو مرغ به هرد فرد ایرانی می‌دهم.»
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه می‌دهد: «یارانه دولت سیزدهم نیز ارزشی مانند یارانه 45هزار تومانی دارد. کم‌کم از بین می‌رود، همین الان اگر فرض کنیم بخشی از جامعه در ماه یک‌میلیون تومان برای تهیه غذا هزینه می‌کنند، اکنون با تورم 33 درصدی که بر اقلام افزوده شده است باید به جای یک‌میلیون تومان، یک میلیون و سیصدوسی‌هزار تومان هزینه غذای خود بکنند. بنابراین خیلی ساده است با این تورم بخش قابل‌توجهی از یارانه‌ای که هر فرد می‌گیرد، با افزایش قیمت‌هایی که در این چند وقت داشته‌ایم، بی‌اثر می‌شود.»
در ادامه از سلطانی پرسیدیم آیا برای پرداخت کالابرگ چالش زیرساخت وجود دارد؟
او در پاسخ می‌گوید: «برای اجرایی کردن طرح کالابرگ ما چالش زیرساخت نداریم، دولت می‌تواند بسته‌ای تهیه کند که مطابق آن به هر فرد مقدار مشخصی از اقلام مختلف مانند مرغ، گوشت، برنج و... داده شود. تعریف این بسته درمجموع نیز می‌تواند برای دامداران و تولیدکنندگان که مشکل فروش محصولات به دلیل پایین آمدن مصرف داخلی دارند نیز مفید باشد. در دوران جنگ که این میزان زیرساخت الکترونیک نداشتیم، به‌راحتی میان مردم کوپن کالایی پخش می‌کردیم، الان نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم؟ قطعا می‌توانیم اما دادن کالابرگ به سود دولت نیست و دادن یارانه نقدی برای دولت باصرفه‌تر است زیرا با این تورمی که در پیش داریم عملا ارزش یارانه نقدی تا پایان نصف می‌شود.»
سلطانی در ادامه نیز با تاکید براینکه دولت بند یک قانون بودجه 1401 را نقض کرده است، می‌گوید: «دولت بعد از آنکه از قانون تخطی کرده، می‌خواهد آن را تغییر دهد؟ این تصمیم تبعات اجتماعی و اقتصادی دارد.»
سلطانی در پایان معتقد است: «اگر اصلاحیه لایحه قانون بودجه 1401 در مجلس رای نیاورد، حداقلش این است که مجلس در یک اقدام اشتباه، شریک دولت نمی‌شود و این را هم بگویم که چه این اصلاحیه در مجلس رای بیاورد چه رای نیاورد، دولت قانون را نقض کرده است.»
در این رابطه بیشتر بخوانید:
بازگشت از وعده قیمت‌های شهریور ۱۴۰۰؟ (لینک)
دولت برای پرداخت کالابرگ اجماع ندارد (لینک)
دولت نباید گرفتار چرخه نابودگر طبقه متوسط شود (لینک)