سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: اعضای هیات‌علمی با افزایش کیفیت و توان علمی آموزش عالی به‌خصوص در امر آموزش‌وپژوهش و تربیت، افراد نخبه و متخصص  می‌شوند و نقش مهمی را در امر توسعه هر کشور ایفا می‌کنند. از این‌رو دانشگاه‌ها تلاش می‌کنند در راستای توسعه همه‌جانبه اعضای هیات‌علمی خود زمینه رشد و ارتقای اعضای هیات‌علمی را فراهم کنند. دانشگاه آزاد هم برگزاری دوره‌های توانمندسازی برای اساتید را در دستورکار خود قرار داده است. هدف از برگزاری این دوره‌‌ها، تعالی‌‌سازی درقالب مولفه‌های به‌روزرسانی، بومی‌سازی و حکمی‌سازی در تمام رشته‌های علوم‌انسانی و هنر است. دوره‌هایی که در راستای راهبردهای ملی و نیازهای بومی و براساس نیازسنجی استادان علوم‌انسانی و هنر، طراحی و اجرا می‌شود.
میثم چگین، معاون مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم‌انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی درباره دوره‌های توانمندسازی اساتید علوم‌انسانی و هنر در سال1401 به «فرهیختگان» گفت: «وجود متغیرهای محیطی گوناگون و عرصه‌های علمی متنوع و ظهور رویکردهای جدید در حوزه تدریس و پژوهش، اعضای هیات‌علمی را نیازمند توانمندسازی در حیطه‌های مختلف کرده است. نکته مهم تفاوت‌هایی است که مراکز علمی و دانش‌آموختگان جامعه ما نسبت به سایر جوامع داراست و انتظار می‌رود علاوه‌بر جایگاه علمی، ارتقای اخلاقی و اعتقادی و هنری آنها نیز در دستور ار قرار گیرد.»

 برگزاری دوره‌های توانمندسازی در راستای راهبردهای ملی و نیازهای بومی
چگین در ادامه سخنان خود درخصوص برنامه‌های توانمندسازی اساتید علوم‌انسانی و هنر در دانشگاه آزاد اسلامی صحبت به میان آورد و گفت: «معاونت علوم‌انسانی و هنر علاوه‌بر برگزاری نشست‌های تخصصی مختلف درطول سال، مجموعه‌ای از دوره‌های توانمندسازی را در راستای راهبردهای ملی و نیازهای بومی و براساس نیازسنجی استادان علوم‌انسانی و هنر، طراحی و اجرا می‌کند.» او در ادامه درخصوص مهم‌ترین اهدافی که در این دوره‌ها دنبال می‌شود، اظهار کرد: «آشنایی با رویکرد تعالی (به‌روزسازی، بومی‌سازی و حکمی‌سازی) و ارتقای دانش و حیطه‌های شناختی، نگرشی و مهارت‌های حرفه‌ای موثر در فرآیند یاددهی-یادگیری از مهم‌ترین اهدافی است که در این دوره‌ها دنبال می‌شود. همچنین با برگزاری این دوره‌ها، اعضای هیات‌علمی با ضوابط و مقررات دانشگاهی آشنا می‌شوند.» معاون مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم‌انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه آشنایی با بانک‌های اطلاعاتی و محتواها و منابع به‌‌روز از دیگر اهداف‌مان در برگزاری این رویدادها است، تصریح کرد: «با برگزاری این دوره‌ها اساتید با آشنایی با روش‌ها و فنون تدریس و البته با فنون و مدیریت تحقیق نیز آشنا می‌شوند.» چگین تاکید کرد: «مرکز مطالعات، برنامه‌‌ریزی و تعالی علوم‌انسانی و هنر در راستای این اهداف، هرساله مجموعه‌ای از دوره ‌های توانمندسازی را به‌صورت ملی برای مدرسان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه علوم‌انسانی و هنر طراحی می‌کند که در فصل تابستان توسط اداره‌کل پژوهش و تحصیلات تکمیلی معاونت علوم‌انسانی و هنر برگزار می شود.»

 31 عنوان دوره در تابستان امسال برگزار می‌شود
او در پاسخ به این سوال که عناوین دوره‌های تابستان1401 چیست، توضیح داد: «براساس مجموعه پیشنهادهای کارگروه‌های تخصصی مرکز مطالعات و همچنین واحدهای دانشگاهی، دوره‌هایی برای برگزاری به‌صورت ملی طراحی شده‌اند. البته علاوه‌بر عناوین این دوره‌ها، بسیاری از واحدهای دانشگاهی نیز درطول سال دوره‌هایی را به فراخور نیاز اعضای هیات‌علمی علوم‌انسانی و هنر به‌صورت استانی یا در سطح واحد برگزار می‌کنند.» او درخصوص عناوین این دوره‌ها نیز صحبت به میان آورد و گفت: «نظریه‌پردازی در علوم‌انسانی حکمی، فلسفه علم، فناوری و جامعه و آشنایی با اکوسیستم فن‌آفرینی در جهان و ایران سه عنوان از عناوین این دوره است. همچنین دوره‌هایی با عنوان توانمندسازی مدیریت شهری «رویکرد مساله‌محوری» و آشنایی با زنجیره بلوکی، رمزارزها و متاورس نیز برگزار می‌شود.» به گفته چگین، آشنایی با مبانی اقتصاد حکمی، آشنایی با نرم‌افزارهای تحلیل بازار سرمایه، اقتصادسنجی مالی پیشرفته و مبانی بیت‌کوین و اقتصاد بلاکچین از دیگر عناوین این دوره است. کاربرد نرم‌افزارهای آماری در علوم رفتاری و اصول طراحی و تدوین سرفصل‌های درس‌های دانشگاهی به‌صورت مجازی هم دیگر عناوین خواهد بود. آن‌طور که معاون مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم‌انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی گفته است، اصول طراحی و تدوین کتاب درسی دانشگاهی به‌صورت مجازی، آشنایی با راهبردهای آموزش الکترونیکی و پیاده‌سازی روش تحلیل اثر متقابل و آموزش نرم‌افزار میک‌مک (مشارکتی و کارگاهی) هم در این دوره‌ها برگزار می‌شود. پیاده‌سازی روش سناریوپردازی روی مساله منتخب با رویکرد عدم قطعیت (مشارکتی و کارگاهی)، تلفیق اثربخش فناوری در کلاس درس و تولید محتوای آموزشی با استفاده از کمتازیا هم از دیگر عناوین خواهد بود. چگین ادامه داد: «راهبردهای افزایش تعاملات در آموزش الکترونیکی، مدل‌های توسعه یادگیری ترکیبی در دانشگاه‌ها و معرفی کلی روش‌های منتخب آینده‌پژوهی و تحلیل لایه‌ای متناسب با نیاز کارشناسان فرهنگی، آموزشی و تربیتی (نظیر دیده‌‌بانی، نقشه‌راه، دلفی و..) هم از دیگر عناوین این دوره‌ها است. همچنین در دوره‌ای نیز با عنوان مهارت‌های تدریس در محیط یادگیری ترکیبی و ضرورت پژوهش‌های میدانی برای تولید آثار فاخر نمایش برگزار می‌شود.»
او با بیان اینکه دوره‌ای نیز با عنوان آشنایی با روش‌های تحلیلی-تخصصی در معماری برگزار می‌شود، اضافه کرد: «معماری اسلامی ایران تکنیک‌های تصمیم‌‌گیری‌های چندمعیاره و مبانی پژوهش در علوم‌ادبی و البته روزآمدی و کارآمدی زبان در پرتوی اخلاق حرفه‌‌ای هم برگزار می‌شود. کارگاه آموزشی نگارش و انتشار مقالات علمی در رشته زبان و ادبیات فارسی و اندیشه تمدن‌ساز هم از عناوین این دوره است. همچین دوره اسلام و ایران، بر هم‌کنش‌های فرهنگی و تمدنی نقش علوم‌سیاسی و روابط بین‌الملل در حکمرانی خوب و برقراری صحیح و ثبات منطقه‌ای و مبانی نیز برگزار می‌شود.»

 دوره‌های آموزشی براساس نیاز اساتید اولویت‌بندی و انتخاب می‌شوند
او در پاسخ به این سوال که عناوین دوره‌های توانمندسازی چگونه انتخاب می‌شوند، توضیح داد: «عناوین دوره‌ها از بین عناوین پیشنهادی و براساس نیاز اساتید، اولویت‌بندی و انتخاب می‌شوند. پیشنهاد عناوین با روش‌های مختلفی دریافت می‌شود. برخی عناوین براساس تشخیص گروه‌های تخصصی مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم‌انسانی و هنر در رشته‌های مختلف ارائه‌شده و برخی عناوین هم توسط واحدهای دانشگاهی و در پاسخ به مکاتباتی که از طریق این مرکز با واحدهای دانشگاهی انجام شده، ارائه می‌شود.» معاون مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم‌انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: «برخی عناوین هم براساس درخواست شخصی برخی اساتید دغدغه‌مند دریافت می‌شود. با توجه به تعدد عناوین پیشنهادی، فهرست عناوین نهایی دوره‌ها با توجه به حجم تقاضا برای یک دوره و اولویت‌های ملی و بومی و نیازهای روز اساتید انتخاب می‌شود و اساتید آنها نیز با توجه به پیشنهاد واحدهای دانشگاهی یا کارگروه‌های تخصصی تعیین می‌شوند.» چگین در پاسخ به این سوال که زمان برگزاری دوره‌ها مشخص شده است یا خیر نیز گفت: «با توجه به اینکه فهرست دوره‌ها تدوین شده و محتوای دوره‌ها به تایید گروه‌های تخصصی مرکز مطالعات و اساتید و مدرسان رسیده است، همکاران اداره‌کل پژوهش علوم‌انسانی و هنر در حال هماهنگی برای تعیین تاریخ دوره‌ها هستند و در اولین فرصت، زمان برگزاری دوره‌ها به اطلاع اساتید می‌رسد.»

 23  مرداد تا 14 شهریورماه؛ زمان اجرای دوره‌ها
او اضافه کرد: «با این حال پیشنهاد اولیه درخصوص زمان برگزاری دوره‌ها، فاصله زمانی 23 مرداد تا 14 شهریورماه امسال است. البته جدول زمان‌بندی دقیق برگزاری دوره‌ها از طریق شبکه‌های اطلاع‌رسانی مجازی و سایت معاونت علوم‌انسانی و هنر اطلاع‌رسانی خواهد شد.»

 دوره‌های امسال هم مجازی است
معاون مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم‌انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص نحوه برگزاری دوره‌ها نیز گفت: «اولویت ما در معاونت علوم‌انسانی و هنر برگزاری دوره‌ها به‌صورت حضوری است؛ اما با توجه به همه‌گیری کرونا در سال‌های اخیر و به‌منظور بهره‌مندی گستره وسیع‌تری از اساتید در کشور، در دوسال اخیر دوره‌ها به‌صورت مجازی برگزار شده است. در این دوره نیز با توجه به آغاز موج هفتم کرونا مقرر شده ضمن هماهنگی با واحد الکترونیک دانشگاه، دوره‌ها به‌صورت مجازی برگزار شود.» چگین در پاسخ به این سوال که آیا امکان پیشنهاد دوره جدید وجود دارد یا خیر، اظهار کرد: «با توجه به برنامه‌ریزی صورت‌گرفته، دوره فعلی طراحی شده و در قالب همین عناوین برگزار خواهد شد. اما اگر اساتید یا واحدهای دانشگاهی مایل هستند دوره آموزشی خاصی طراحی شود و توسط معاونت علوم‌انسانی و هنر به‌صورت ملی برگزار شود می‌توانند پیشنهاد خود را خطاب به مرکز مطالعات، برنامه‌ریزی و تعالی علوم‌انسانی و هنر ارسال کنند تا در زمان مناسب برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد و زمینه برگزاری آن فراهم شود. درمورد اساتید و مدرسان پیشنهادی و محتوای دوره‌ها نیز می‌توانند پیشنهاد خود را ارائه کنند.»