چند روز پیش گزارش تفریغ بودجه دیوان محاسبات به مجلس ارسال شد. این سرعت عمل دیوان محاسبات می‌تواند جزء نقاط‌مثبت محسوب شود. دقت و کیفیت این گزارش به چه صورت است؟
بررسی سابقه برنامه‌وبودجه در کشورمان از سال 1327 تاکنون نشان می‌دهد در این هفت دهه، اصلاح ساختاری در نهاد بودجه‌ریزی و برنامه‌ریزی کشور انجام نشده است. من معتقدم کاری که دیوان انجام داده است، فارغ از اینکه تاثیر عامل سرعت بر دقت گزارش را بسنجیم، خوب است؛ زیرا ما اگر بخواهیم به شرایط مناسب در توسعه کشور برسیم، نیاز داریم در بودجه‌ریزی نیز فعالیت متفاوتی انجام دهیم، در همین رابطه بنده معتقد به استقلال سازمان برنامه‌وبودجه هستم، تا زمانی‌که این سازمان زیرنظر دولت و مجلس است و یک نظریه توسعه ملی تعریف نشود تا مبتنی‌بر آن فعالیت دولت‌ها را بسنجیم و ارزیابی کنیم در کجای راه توسعه هستیم، من فکر می‌کنم مشکلات ما همچنان پابرجاست.
پس با توجه به همه این موارد، فکر می‌کنید این گزارش تفریغ بودجه به اصلاح ریشه‌ای بودجه‌ریزی کمک می‌کند؟
دغدغه‌هایی چون عدالت در تقسیم بودجه و عدالت در برنامه‌ریزی و ارزیابی درآمدهای دولت، مدتی است فکر و ذکر مردان سیاسی و اقتصادی کشور را به خود مشغول کرده است، همه نیز با وجود نظرات مختلفی که دارند به این نتیجه رسیده‌اند که ساختار بودجه‌ریزی کشور باید دچار تغییر شود. اما این تغییر چیست؟ آیا مقصود این است که در مجلس با تغییرات جزئی، بودجه را دستکاری کنیم یا اینکه بهتر است این تغییرات در اتاق فکر بودجه‌ریزی دولت یعنی سازمان برنامه‌وبودجه انجام شود؟ در این میان، آنچه مشخص است، ما با این وضعیت تقسیم و تعریف بودجه نتوانسته‌ایم به هدف خود یعنی توسعه اقتصادی کشور برسیم و حتی با این هدف فرسنگ‌ها فاصله داریم. آمارهای رسمی نیز مانند آمار مرکز پژوهش‌ها این عقب‌ماندن را تایید می‌کند. سازمان برنامه‌وبودجه اکنون کارش شده حسابداری، این سازمان مطابق نظر دولت و نظارتی که مجلس دارد دست به تغییرات بودجه می‌زند که این تغییرات نیز مواردی نیست که منتهی به فرآیندهای توسعه ملی شود، یا رصد و پایش منظم تقسیم بودجه جزء رفتارهایی نیست که منتهی به تغییر شود. مشکل اصلی کشور تورم است که روزبه‌روز وضعیت اقتصادی کشور را به هم می‌ریزد. تورم یا ناشی از کاهش ارزش پول ملی است یا ریشه در رشد بی‌حساب و کتاب نقدینگی دارد. بی‌انضباطی بودجه و بی‌انضباطی بانکی میزان تورم موجود در اقتصاد را تشدید می‌کند، تا زمانی‌که این مسائل حل نشود اتفاق خاصی نمی‌افتد. من معتقدم سرعت عمل دیوان محاسبات و ارائه گزارش به مجلس که به‌زودی انجام خواهد شد خوب است اما این تغییرات چیزی نیست که ما از آن انتظار حل ریشه‌ای مشکلات را داشته باشیم.
تفاوت گزارش تفریغ بودجه امسال با سال‌های گذشته چیست؟ اگر خاطرتان باشد در دولت قبل، در گزارش تفریغ بودجه تخلفات فراوانی دیده می‌شد.
همان‌طور که اشاره کردم دولت‌ها نظریه‌ای با هدف توسعه کشور ندارند تا براساس آن بتوانیم فعالیت دولت‌ها را ثبت و ضبط کنیم و مجلس نیز امروز بیاید براساس آن نظریه فعالیت دولت‌ها را مورد بررسی قرار دهد و ناهمگونی‌ها را ریشه‌یابی کند. وجود تخلفات بودجه‌ای نیز ریشه در این موضوع دارد. همت مجلس بر این است که جلوی تخلفات بودجه‌ای گرفته شود و از طرفی بودجه به‌صورت عادلانه و مبتنی‌بر یک نظریه توسعه ملی در کشور تقسیم شود. مجلس نمی‌خواهد حسابدار باشد و دنبال این است با رصد و پایش منظم، بودجه کشور را به‌سمت فرآیندهای توسعه ملی سوق دهد.
به دقت این گزارش اخیر دیوان محاسبات خیلی نپرداختید. نظرتان درباره دقت آن با توجه به سرعت تنظیم آن چیست؟
من فکر می‌کنم دیوان محاسبات دقت و تغییرات مناسبی داشته، ولی این تغییرات کافی نیست و ما همچنان رفتارهای مناسبی در حوزه بودجه‌ریزی که منتهی به توسعه ملی بشود، نداشته‌ایم. راهکار حل این مشکل از نظر من استقلال سازمان برنامه‌وبودجه است.
در این رابطه بیشتر بخوانید:
جعبه سیاه شش ماه پایانی سال دولت روحانی باز می شود؟ (لینک)
کیفیت گزارش تفریغ بودجه با سرعت تنظیم آن تناسب دارد (لینک)
آماده شدن گزارش تفریغ قبل از تهیه لایحه بودجه به نوشتن بودجه ای دقیق تر کمک می‌کند (لینک)
در تنظیم گزارش تفریغ بودجه دقت نسبت به سرعت ارجحیت دارد (لینک)