فاطمه طاریبخش - زهرا رمضانی، گروه دانشگاه: این روزها بخشی از بدنه دانشگاهی درگیر برگزاری پانزدهمین دوره المپیاد ورزشی است، اتفاقی که باعثشده بار دیگر توجهات به ورزش دانشگاهی جلب شود. فعالیتی که هرچند پیش از همهگیری کرونا هم تنها بهعنوان واحدی برای نمره گرفتن به آن نگاه میشد، اما واقعیت این است که با غیرحضوریشدن دانشگاهها عملا همان نیمنگاه به این حوزه هم از سمت دانشجویان و هم مسئولان دانشگاه ها از بین رفت تا ورزش را بتوان یکی از مظلومترین حوزههای دانشگاهی دانست؛ هرچند مراکز آکادمیک رشته تربیتبدنی دارند و بالطبع باید نیروی مختصص این حوزه را تربیت کنند، اما واقعیت این است که جز این رشته، عملا ورزش در دانشگاهها به محاق رفته و برخلاف برخی کشورها مانند آمریکا که حتی کمکهزینههای تحصیلی-ورزشی برای برخی دانشجویان قائل میشوند، اما ورزش در نظام آموزش عالی کشورمان تا جایی مورد بیمهری قرار گرفته که جز معدودی از دانشجویان، اکثرا صرفا نگاه نمره گرفتن از این واحد را دارند. البته نباید این مساله را فراموش کرد که ورزش همگانی هم در کشورمان چندان جایگاهی ندارد و بهنظر میرسد ایرانیها بهصورت عام خیلی رغبتی به انجام حرکتهای ورزشی ندارند.
از تنها ماندن ورزش که بگذریم، باید گفت المپیاد ورزشی دانشجویی اولینبار در سال1372 در دانشگاههای کشور آغاز شد و با توجه به اینکه هر دوسال یکبار برگزار میشود، با فراگیرشدن همهگیری کرونا، عملا چهارسالی دانشجویان از حضور در المپیاد محروم شدند تا همزمان با آغاز قرن جدید، بار دیگر دانشجویان در رشتههای مختلف بتوانند به رقابت بپردازند. امسال دانشگاه تبریز بعد از 29سال بار دیگر میزبان رقابتهای ورزشی دانشجویان شده و به همین بهانه سراغ برخی مسئولان این دانشگاه، دبیران انجمنهای ورزشی و دبیران مناطق 10گانه ورزشی رفتیم تا از شرایط این روزهای ورزش در دانشگاهها و چرایی کمرمق بودن این حوزه در نظام آموزش عالی بگویند.
رئیس دانشکده تربیتبدنی دانشگاه تبریز:
نبود حمایتهای مالی مشکل اصلی ورزش دانشگاهی است
مهتا اسکندرنژاد، مسئول انجمن بدمینتون پانزدهمین المپیاد فرهنگیورزشیدانشجویی و رئیس دانشکده تربیتبدنی دانشگاه تبریز درباره المپیاد دانشجویی درباره تاثیر این المپیاد بر ورزش دانشجویی گفت: «این المپیادها چند جنبه مختلف دارد که یک جنبه آن که مهمترینش هم بهشمار میرود، بحث ورزش است. شاید دانشجویانی در این بین باشند که هیچ زمان امکان فعالیت در محیطهای ورزشی را نداشته باشند و با وجود این به سمت ورزش سوق پیدا کنند. دانشگاهها نیز برای آمادگی دانشجویان در این المپیاد بهسمت ورزش میآیند. بسیاری از مربیها جزء کسانی هستند که حتی در رشته تربیتبدنی تحصیل نکردهاند، اما چون به ورزش گرایش داشته و در المپیاد و مسابقات مختلف شرکت کردند، درحال حاضر مربیهای بسیار خوبی هستند. این نکته میتواند برای دانشجویانی که ورزش نمیکنند بسیار اثرگذار باشد تا انگیزه پیدا کنند. برای ورزشکاران حرفهای نیز اینطور است که میتوانند میادینی را تجربه کنند که در آن تمرین و تکرار اردوهای تدارکی داشته باشند.» او با تاکید بر اینکه اردوهای تدارکی اینطور است که فرد میتواند میادین مختلفی را تجربه کند، اضافه کرد: «برای ورزشکاران حرفهای نیز چنین بستری ساخته میشود. جنبههای فرهنگی المپیاد نیز مهم است؛ اینکه دانشجویان میتوانند میادین مختلف را تجربه کرده و ارتباطات اجتماعی برقرار کنند. در این اردوها و مسابقات بسیاری از دانشجویان ورزشکار بزرگی میشوند و رشد میکنند. حداقل برای من تقریبا در اغلب المپیادها اینطور است که میبینم تا چه حد فرد رشد فکری پیدا میکند و رشد اجتماعی دارد. چنین المپیادهایی در تمامی جنبههای ورزش کشور میتواند اثرگذار باشد.» اسکندرنژاد درباره معضلات ورزش دانشگاهی تصریح کرد: «مشکلات مالی وجود دارد، البته این نوع مشکلات در همهجا وجود دارد. ارزش نسبتا خوبی به ورزش داده میشود اما میتواند بهتر از این هم باشد، یعنی ما مسابقات یونیورسیاد را در سطح جهان داریم که یکی از مهمترین مسابقات در دنیاست. المپیک یک بحث است و مسابقات یونیورسیاد موضوع دیگری است که بسیار هم مهم است. فکر میکنم ورزش در جایگاه خوبی قرار دارد اما امیدوارم روزی بهتر از این شود.»
رئیس دانشکده تربیتبدنی دانشگاه تبریز با تاکید بر اینکه اولین رکن چالشهای دختران در ورزش مادی است، افزود: «این رکن شامل حمایت مالی خانواده و دانشگاه میشود. اولین وسیلهای که فرد به آن نیاز دارد، یک کفش ورزشی و لباس است که در پایینترین حالت حدود سهمیلیون تومان پول کفش میشود. با کفش نامناسب هم اگر در سالن ورزش کنند بهمرور آسیب خواهند دید و درنتیجه مساله مادی وجود دارد و اولین معضل و چالش برای دانشجویان است. دومین رکن دیگر آن فضا و مکان است که برای یک دختر چالش بیشتر است. طبیعتا دختران دانشجو هر جایی نمیتوانند فعالیت بدنی انجام دهند و طرز تفکر خانوادهها نیز بر مشارکت پایین دختران تاثیرگذار است.»
رئیس انجمن والیبال دانشجویان دختر کشور:
برای ترغیب دانشجویان به فعالیتهای ورزشی نیاز به تبلیغات گسترده داریم
منیژه صادقی، رئیس انجمن والیبال دانشجویان دختر کشور با تاکید بر اینکه برگزاری این المپیاد باعث میشود که دانشجویان هدف مشخصی در ورزش داشته و فعالیت بدنی بیشتری انجام دهند، گفت: «قطعا این المپیاد چه از لحاظ فنی و چه از لحاظ فرهنگی تاثیرگذار است. امروز شاهد آن هستیم که بعد از دو سال این المپیاد برگزار شده و بیشترین هدف آن نیز تزریق شادابی میان دانشجویان است. یعنی این اتفاق باعث میشود تا حدی دانشجویان از حالت افسردگی دوران کرونا بیرون بیایند و از لحاظ فنی نیز المپیاد در سطح خوبی برگزار شود و من اشتیاق ورزشکاران را برای پیروزی میبینم که بسیار برای برگزاری یک مسابقه مهم است.»
او درباره استقبال دانشجویان عادی و دانشجویان تربیت بدنی از فعالیت ورزشی گفت: «دانشجویان قرار بود امسال به یونیورسیاد اعزام شوند و در مسابقات جهانی آن شرکت کنند؛ اما این مسابقه به دلیل کرونا از طرف فدراسیون دانشجویی جهان لغو شد اما برگزاری مسابقات المپیاد اقدام خوبی بود و هم در حوزه قهرمانی و هم حوزه ورزش همگانی کمک میشود تا دانشجویان به ورزش روی بیاورند. استقبال دانشجویان تربیت بدنی از این نوع فعالیتها بسیار خوب است اما برای ترغیب دانشجویان غیرتربیت بدنی، نیاز به تبلیغ داریم تا محیطهای ورزشی دانشگاهی برای آنها دلپذیر شود.»
رئیس انجمن والیبال دانشجویان دختر کشور خاطرنشان کرد: «باید شرایط و محیط ورزشی را برای عام دانشجویان بهگونهای کنیم که حضور در این مکانها برای آنها دلپذیر باشد. طبیعتا دانشجویان رشتههای تربیت بدنی نهتنها از این مساله استقبال میکنند بلکه در برنامههای فوقبرنامه ورزشی دانشگاهها نیز شرکت میکنند، اما مشکل اصلی ما این است که دانشجویان رشتههای دیگر تمایل چندانی به حضور در فعالیتهای ورزشی ندارند و نیاز است برای تشویق آنها به این فعالیتها برنامهریزی شود.»
معاون فنی پانزدهمین دوره المپیاد ورزشی دانشجویان:
وزارت علوم حمایتهای مالی لازم از تیمهای شرکتکننده در المپیاد را نداشت
رامین امیرساسان، معاون فنی پانزدهیمن دوره المپیاد ورزشی دانشجویان با بیان اینکه بیشترین قشر جوانان در وزارتعلوم متمرکز شدهاند، گفت: «حدود 30سال است که این المپیاد پایهریزی شده و برترینهای آن به یونیورسیاد اعزام میشوند و همین مساله نشان از اهمیت برگزاری این المپیاد دارد. موضوع دیگر با توجه به شرایط تحصیلات دانشگاهی که در کشور وجود دارد، عملا یا غالب دانشجویان ما جزء ورزشکاران باشگاهی و ملی هستند یا غالب ورزشکاران ملی و باشگاهی ما امروز در یکی از مراکز دانشگاهی تحصیل میکنند.»
او به وضعیت ورزش در کالجهای خارج از کشور اشاره کرد و بیان داشت: «در دنیای امروز بهویژه در کشورهای پیشرفته همیشه سازندگی برعهده کالجها بوده و بسیار معروف است تا جایی که تیمهای ملی از تیمهای کالج و دانشگاهی از لحاظ فنی حساب میبرند. البته ما نیز تقریبا این مسیر را با کمی تفاوت طی میکنیم، یعنی با توجه به اینکه پرورش یا شناسایی استعداد اغلب در دوران دانشجویی اتفاق میافتد، شاهد آن هستیم که برای بسیاری از ستارگان ورزشی، استعدادشان در دوران دانشجویی شناسایی شده است. همچنین برگزاری المپیادها برای به نمایش گذاشتن استعدادهای نهفته ورزشکاران است، بهطوری که میبینیم افرادی که پیشتر دسترسی به امکانات نداشته و دیده نمیشدند، با موفقیت در المپیادها شناسایی و مورد توجه مربیان قرار میگیرند. نمونه معروف این موضوع علی دایی است که از ورزش دانشجویی شناسایی شد. این ارتباط و نقشی است که ورزش دانشجویی و این المپیاد میتواند در ورزش قهرمانی کشور ایفا کند.»
معاون فنی پانزدهیمن دوره المپیاد ورزشی دانشجویان به جایگاه فعلی ورزش دانشجویی در دانشگاهها اشاره کرد و گفت: «اگر در این معادله، دوران رکود و کرونا را متغیری اثرگذار در نظر بگیریم، شاید بتوانیم خودمان را تبرعه کنیم اما بهطور کلی آنچنان که باید و شاید نتوانستیم در این زمینه آنطور که باید باشیم. این مساله تنها به حوزه ورزش قهرمانی محدود نمیشود و مهمتر از آن بعد همگانی ورزش است. یعنی باید این سوال را پرسید که تا چه حد توانستیم دانشجویان را به فضای ورزشی و ورود به این حوزه ترغیب کنیم تا جایی که آنها در دوران فراغت بهسمت ورزش کشیده شوند. این ارزیابی اگر بعد از انقلاب انجام بگیرد میفهیم با وجود هزینههای سنگینی که انجام شده است و با اینکه مدیران نیز خواستند و روی کاغذ نیز آمده، اما در بخشی از ورزش نتوانستیم به جایگاهی که باید برسیم.» امیرساسان با تاکید بر اینکه بعد ورزش قهرمانی تنها یک بخش از فعالیتهای ورزشی دانشگاهی را شامل میشود، گفت: «سرانه ورزشی پیشرفت کرده، اما باید این سوال را زمانی که جنبههای دیگر اجتماعی مدنظر قرار میگیرد با هم مقایسه کرد و آن زمان قضاوت درستی کرد. برای مثال باید بررسی کرد میزان گرایش به اعتیاد، افسردگی و غیره در چه حد است و بعد ورزش بهعنوان نقش پیشگیری، سازندگی و ایجاد بستر چقدر اثرگذار بوده است. زمانی که به ورزش اهمیت داده شود میزان گرایش به اعتیاد، چاقی بین جوانان و افسردگی پایین میآید و نشاط و بهرهوری جامعه بالا میرود. اگر این موارد را با یکدیگر بررسی کنیم قطعا جواب ما منطقیتر خواهد بود.»
او با تاکید بر اینکه حمایت مالی تیمها از ورزشکاران خوب نیست، اضافه کرد: «از نظر حمایت مالی اولین چیزی که بهنظر میآید ظاهر و لباسهای تیم و تدارکات است، درحالیکه برای المپیاد امسال بالاترین هزینهها برای ایابوذهاب بوده است و یک تیم 50نفره اگر بخواهد از کرمان به تبریز بیاید و بازگردد شاید نزدیک به 400میلیونتومان پول بلیت باید پرداخت کند که قطعا برای دانشگاهها هزینه بالایی است. همچنین کیفیت پایین لباسها باعث ایجاد گلایههایی از وزارت علوم و مدیریت دانشگاهها میشود. در روز افتتاحیه المپیاد دیدم حدودا 90درصد این لباسها تیره بود، چطور میشود که نسل جوان تا این حد لباس تیره بپوشند. چطور میشود جوانان در 90درصد تیمها لباس تیره بپوشند و برای مسابقات بیایند. چه اتفاقی افتاده است که به اینجا رسیدهایم.»
دبیر منطقه 2 ورزش دانشگاههای کشور:
با توجه به شرایط ورزش دانشگاهی، باید این حوزه بازطراحی شود
مرتضی دوستی، مدیر تربیتبدنی دانشگاه مازندران و دبیر منطقه 2 ورزش دانشگاههای کشور با مقایسه وضعیت ورزش در وزارت علوم و برخی دانشگاههای خارجی گفت: «اولین مورد این است که دانشگاهها و نظام ورزش دانشگاهی باید بازطراحی داشته باشد، مثلا برخی کشورها لیگ دارند و آن لیگها سطوح متفاوتی دارند. از طرفی برخی فعالیتها مانند المپیادهای ورزشی دانشجویی هم با نقدهایی روبهرو است که یکی از آنها این است که المپیادها چکیدهای از دانشجویان ورزشکاری هستند که در تیم ملی بودند و حالا در این مسابقات شرکت میکنند. این دانشجویان سهمیه دانشجویان دیگری را میگیرند که میتوانند در این مسابقات دیده شوند و درنتیجه بهجای اینکه المپیاد جنبه همگانی داشته باشد بیشتر بهسمت رقابت میرود.»
او افزود: «اکثر بازیکنان در المپیاد ورزشی از اعضای تیم ملی رشتههای مختلف هستند که در دانشگاههایی مثل تهران درس میخوانند و از این نظر رقابت عادلانهای در المپیادها صورت نمیگیرد. هرچند این مشکل چالش مدیریتی است که با وضع قوانین مختلف میتوان آن را حل کرد، اما وجود آن را نمیتوان نادیده گرفت. من معتقدم اگر لیگهایی با سطوح مختلف راهاندازی شوند، دانشگاهها نیز بین سطوح مختلف تقسیمبندی میشوند، در چنین وضعیتی حتما شرایط برگزاری المپیادها هم بهتر خواهد شد.»
دوستی با بیان اینکه ورزش در دانشگاههای کشور با چالشهای مختلفی همراه است، تصریح کرد: «در دانشگاهها اولین سهمیه بودجهای که از آن کم میکنند ورزش و تربیتبدنی است. تربیتبدنی بودجه مشخصی دارد اما با توجه به اینکه اولویت دانشگاه اسکان و تغذیه دانشجو است، با اولین مشکل مالی، بودجه ورزش کاسته میشود. تا زمانی که دانشگاه نتواند مشکلات اسکان و تغذیه را حل کند، نمیتواند به بقیه حوزهها ورود کند. درحالیکه اگر تنها همان اعتباراتی را که وزارت علوم مشخص میکند به تربیتبدنی تخصیص دهند، کافی خواهد بود اما اینطور نیست.»
دبیر منطقه 2 ورزش دانشگاههای کشور با اشاره به عدم استقبال دانشجویان از ورزش تصریح کرد: «اولین نکتهای که وجود دارد زیرساخت ورزشی دانشگاهها غیر از دانشگاههای برخوردار است، مثلا دانشگاه تهران شرایط خوبی در این زمینه دارد اما دانشگاهی مثل دانشگاه مازندران اکثر زیرساختها را در دانشکده تربیتبدنی متمرکز کرده است و دانشجویانی که به این زیرساختها مراجعه میکنند، غالبا دانشجویان تربیتبدنی هستند. بهعبارت دقیقتر زیرساختهای ورزشی در دانشگاهها توزیع عادلانه ندارد و چون غالب فعالیت زیرساختهای ورزشی در زمان کلاسهای آموزشی است، دانشجویان نیز درگیر کلاسها هستند و فرصت انجام فعالیتهای ورزشی را ندارند.»
او با تاکید بر اینکه ورزش دانشگاهی باید از لحاظ ساختاری ارتقا پیدا کند، ادامه داد: «باید قوانین بهگونهای شود که این حوزه بهسمت اداره کل تربیتبدنی دانشگاهها یا مرکز سوق داده شود تا اینکه بخواهد زیر نظر مستقیم رئیس دانشگاهها با توجه به حجم کاری که آنها دارد، اداره شود. همچنین باید یک سیستم حسابرسی مالی جدا داشته باشد تا بودجه مستقیم به قسمت تربیتبدنی تخصیص پیدا کند. عدالت توزیعی نیز در تخصیص منابع به دانشگاههای کمبرخوردار صورت بگیرد. متاسفانه امروز شاهد آن هستیم که برخی دانشگاهها که زیرساختهای خوبی دارند، همواره میزبان بازیها هستند و بهمرور زمان در حوزه زیرساخت پیشرفت میکنند، اما دانشگاههایی که امکانات ندارند به تداوم سیستم تضعیفی خود در حوزه ورزش ادامه میدهند. دوستی در همین زمینه افزود: «یکی از اقدامات برای رفع چالشهای امروز در حوزه تربیتبدنی این است که دانشگاههای کمبرخوردار را در حوزه زیرساختهای ورزشی تقویت کنیم، قطعا این مساله باعث میشود که اولا وضعیت در همه دانشگاهها یکسان شود و مولفه دوم اینکه پویایی و نشاط به ورزش دانشگاهی بازمیگردد. یکی از کارها این است که لیگهای خود دانشگاهها راهاندازی شود، اما قطعا این مساله نیاز به منابع ویژه مالی دارد که متاسفانه در شرایط فعلی چنین امکانی برای دانشگاهها فراهم نیست.»
مسئول انجمن شنای دختران پانزدهمین المپیاد ورزشی دانشجویی:
تربیت بدنی در دوران تعطیلی دانشگاهها عملا کنار گذاشته شد
شعله خدادادکاشی، مسئول انجمن شنای دختران پانزدهمین المپیاد ورزشی دانشجویی با بیان اینکه برگزاری این المپیاد بعد از دوران کرونا اتفاق بزرگی در حوزه ورزش دانشجویی بهشمار میرود، گفت: «این اتفاق نقش سازندهای در ورزش دانشجویی دارد که مهمترین آن تجربه مدیریتی و افزایش تجارب اعضای هیاتعلمی درگیر این المپیاد است. همچنین بخشی نیز به دانشجویان بازمیگردد که باعث افزایش انگیزه میان آنها خواهد شد و باعث میشود دانشجویان از دانشگاههای مختلف با یکدیگر ارتباط گرفته و سرمایه اجتماعی آنها افزایش یابد.»
او تصریح کرد: «برگزاری المپیاد ورزشی در حوزه ورزش دانشجویی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ زیرا تعدادی از رشتههای ورزشی مسابقات کمتری در آنها انجام میشود، اما این اتفاق باعث میشود تا به رشتههای ورزشی که کمتر به آن توجه شده، پرداخته شود. موضوع دیگر اینکه در افزایش سطح سلامت دانشجویان به واسطه ورزش کردن و افزایش انگیزه و در بحث اجتماعی میتواند تاثیر بسیار مثبت و سازندهای داشته باشد.» مسئول انجمن شنای دختران پانزدهمین المپیاد ورزشی دانشجویی به چالشهایی که دختران دانشجو در حوزه ورزش با آن روبهرو هستند، بیان داشت: «این چالشها ابعاد مختلفی دارد که بخشی از آن به فرهنگ برمیگردد. یعنی دانشجویان پسر به دلیل ویژگیهای فرهنگی که غالب است، اکثرا بهصورت مرتب ورزش میکنند یا حتی در دورهمیهای دوستانهشان نیز به ورزشهایی مانند فوتبال روی میآورند اما در دختران شاهد آن هستیم که به دلایل مختلف ازجمله محدودیتهایی که خانواده برای دختران در نظر میگیرد تا محدودیتهایی که اجتماع لحاظ میکند، شرایطی فراهم شده تا دانشجویان دختر کمتر به سمت ورزش بروند.» خداداکاشی با تاکید بر اینکه باید شرایط را بهگونهای فراهم کنیم که ورزش برای دانشجویان دختر هم تسهیل شود، اظهار داشت: «اگرچه برای ورزش دانشجویان پسر هم باید شرایط بهبود یابد، اما در حوزه دختران باید در دانشگاهها زمانهای مناسبی را برای ورزش دختران اختصاص دهیم. البته این مهم نباید صرفا به دانشجویان دختر متمرکز شود، بلکه برای اعضای هیاتعلمی و کارمندان هم باید شرایط را فراهم کنیم.» او گفت: «یکی دیگر از مشکلات ما آن است که در فدراسیونهای ورزشی توجه به ورزش آقایان معطوف شده است تا جایی که حتی از لحاظ حمایتهای مالی هم شاهد آن هستیم که بودجه کمتری به ورزش بانوان اختصاص پیدا میکند. باید فرهنگ ورزش کردن در کشور توسعه داده شده و بستری برای ورزش بانوان درنظر گرفته شود. تحقق این مساله باعث میشود تا در ورزش بانوان هم شاهد قهرمانیهای بسیاری از آنها باشیم. مسالهای که باید بهشدت موردتوجه قرار بگیرد، اینکه بسترساز ورزش قهرمانی، ورزش همگانی است و اگر این حوزه را تقویت کنیم، خودبهخود حوزه ورزش قهرمانی بانوان هم تقویت خواهد شد.»
خدادادکاشی در پایان با اشاره به مشکلات متعدد دانشگاهها در دو سال گذشته، تصریح کرد: «بزرگترین مشکل آموزش مجازی بود و دانشگاهها در آموزش حضوری نیز تعطیل بود، این موارد هزینههایی را برای دانشگاه دربرداشت که باعث شد مواردی که شاید در ماموریتهای اصلی دانشگاه به آن توجه نشده بود، تا حدی کنار گذاشته شود. در این میان تربیت بدنی و ورزش جزء همان فعالیتهایی بود که عملا کنار گذاشته شد اما اگر شرایط ورزش همگانی در کشور وجود داشت، شاهد چنین اتفاقی نبودیم.»
سرپرست المپیاد دانشجویان فرهنگیورزشیدانشگاه تبریز:
دانشبنیان شدن حوزه ورزش را در دانشگاه تبریز شروع کردیم
حسین امامعلیپور، معاون دانشجویی دانشگاه تبریز و سرپرست کل المپیاد دانشجویان فرهنگیورزشی این دانشگاه با بیان اینکه در این المپیاد سطح مسابقات بسیار بالاست، گفت: «امروز جوانان خوبی در دانشگاهها در حوزه ورزش داریم و باید به این افراد بها داده شود، البته روال حضور دانشجویان در المپیاد بدین شکل است که اگر دانشجویی بتواند در دانشگاه و منطقه سهمیهای کسب کند، امکان حضورش در مسابقات و المپیاد نیز فراهم میشود.»
او به برگزاری مسابقه استارتاپی در حوزه ورزش اشاره کرد و گفت: «با توجه به شعار سال، درکنار المپیاد ورزشی امسال استارتاپ ورزشی نیز برگزار کردیم که 65شرکتکننده با ایدههای مختلف در آن شرکت کردند، با توجه به این اتفاق باید بگویم که برای دانشبنیان شدن این حوزه اتفاق جدیدی بود که در دانشگاه تبریز رقم خورد، بهطوری که در روز افتتاحیه المپیاد که اختتامیه مسابقه استارتاپی بهشمار میرفت، 14طرح ارائه شد و سرمایهگذاران نیز از آنها حمایت کردند و درنهایت سه طرح برتر تقدیر شدند.»
دبیر منطقه 9 ورزش دانشگاههای کشور:
نبود حمایتهای لازم از دانشجویان اعث بیرغبتی آنها به فعالیتهای ورزشی میشود
مهتاب معظمی، دبیر منطقه 9 ورزش دانشگاههای کشور و مدیریت تربیت بدنی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه تا قبل از همهگیری کرونا تقریبا سالانه دو مسابقه را در حوزه ورزش دانشگاهی برگزار میکردیم و همین مساله باعث شده تا در حوزه ورزش قهرمانی چندان از دانشگاههای خارج از کشور عقب نمانیم، گفت: «با این حال متاسفانه در ورزش همگانی شرایط خوبی نداریم. درحال حاضر بعد از حضوری شدن دانشگاهها تقریبا جمعیت کلاسهایی را که در زمان فوقبرنامه برای دانشجویان درنظر گرفته بودیم، کامل شده است و حتی در مواردی نیاز به تعیین کلاسهای جدید داشتیم و این موضوع نشان میدهد که هم دانشجویان و هم کارکنان دانشگاهی به اهمیت و ضرورت ورزش پی بردهاند.»
او تصریح کرد: «مشکلی که در حوزه ورزش دانشگاهی وجود دارد بیشتر به بودجه معطوف است و باتوجه به اینکه ماهیت فعالیتهای ورزشی با دیگر فعالیتها متفاوت است، به بودجههای بیشتری هم نیاز دارد. یعنی اماکن و امکانات ورزشی باید در اختیار ورزشکاران قرار بگیرد. لباس و تجهیزات ورزشی خود فرد و... نیز شامل هزینههایی میشود که در ورزش ضروری است. درحال حاضر بودجهها بسیار کم است و یکی از مواردی که ورزشکاران انگیزه حضور در مسابقات را ندارند همین مورد است.»
دبیر منطقه 9 ورزش دانشگاههای کشور تصریح کرد: «متاسفانه در کشور ما سرانه ورزش نهتنها در میان مردم عادی، بلکه در میان دانشجویان هم پایین است و تصورم این است که اگر وزارت علوم برنامهای را تدوین کند که براساس آن دانشجو علاوهبر کارنامه درسی، کارنامه فرهنگی و اجتماعی هم داشته باشد و شرکت در فعالیتهای ورزشی و فرهنگی و تاثیرگذاری اجتماعی و فعالیتهای داوطلبانه بتواند در تعیین جایگاه افراد تعیینکننده باشد، حتما انگیزه برای فعالیتهای ورزشی در میان دانشجویان افزایش مییابد.»
معظمی در همین زمینه افزود: «متاسفانه امروز جوانان ما بیشتر از اینکه به ورزش بپردازند، ترجیح میدهند وقتشان را در فضای مجازی بگذرانند که یکی از دلایل آن هم این است که هیچ مشوقی برای فعالیتهای ورزشی وجود ندارد. همچنین اگر دانشجویی وارد این حوزه شود، امکانات لازم را در اختیار ندارد و آموزش خوبی هم نمیبیند. مولفه دیگر اینکه وقتی در حین ورزش دچار آسیب میشوند، هیچ بخشی به آنها رسیدگی نمیکند، در چنین شرایطی طبیعی است که انگیزهای برای این کار وجود نداشته باشد. ما نتوانستهایم معادله ایجاد انگیزه در میان دانشجویان را بهدرستی حل کنیم.» او افزود: «درحالیکه کشورهای دیگر اگر فردی فعالیت ورزشی میکند بهعنوان یک فاکتور مثبت برای او درنظر گرفته میشود. در بسیاری از دانشگاههای دنیا در ابتدای ورود از دانشجو تست ورزشی گرفته میشود و در پایان نیز دوباره این تست انجام میشود. اما در کشور ما در پایش سلامت به روانشناسی محدود شده اما در انتها این مورد را بررسی نمیکنند و پایش جسمی نیز ندارند. اگر در زمان پذیرش و هنگام فارغالتحصیلی پایش جسمانی از دانشجویان صورت بگیرد، قطعا به تدریج تاثیرات مثبتی در حوزه دانشجویی شاهد خواهیم بود. طبیعی است وقتی ورزش ارزش اجتماعی ندارد، نسل جوان نیز به آن اهمیتی نمیدهد و متاسفانه باید گفت در دانشگاهها به فعالیتهای غیردرسی و فرهنگی اهمیتی داده نمیشود.»
دبیر منطقه 9 دانشگاههای کشور با بیان اینکه در بسیاری از دانشگاههای کوچک سرانه فضاهای ورزشی بسیار پایین است، عنوان کرد: «در منطقه ما حدود 22 دانشگاه وجود دارد که بسیاری از این دانشگاهها در حوزه مدیریت تربیت بدنی حتی یک کارشناس ورزش هم ندارند. علاوهبر این امکانات ورزشی آنها هم بسیار محدود است. البته وضعیت دانشگاه فردوسی مشهد در زمینه ورزشی خوب است تا جایی که حتی به شهر نیز امکانات میدهیم، اما در مجموع شرایط امکانات و سرانه ورزشی در استان خوب نیست.»
معظمی گفت: «فرهنگ ورزش در کشور ما وجود ندارد، بهطوری که نهتنها خانوادهها، بلکه آموزشوپرورش و دانشگاهها نیز به مقوله سلامت جسمانی اهمیت نداده و آن را آموزش نمیدهند، تا جایی که حتی دانشجوی تربیت بدنی نیز دانشجوی علاقهمند به ورزش نیست، بلکه بالاجبار این رشته را انتخاب کرده است. مشکل دیگر ما این است که هیچگاه دانش و فن در هیچیک از رشتههای دانشگاهیمان در کنار یکدیگر قرار نگرفته است و به همین دلیل میبینیم حتی اگر ورزشکاران هم به رشتههای تربیت بدنی میآیند، بیشتر به خاطر انجام فعالیتهای ورزشی در دانشگاه است، نه اینکه بخواهند دانش آن را فرا بگیرند.
او با بیان اینکه برای تغییر وضعیت ورزش در دانشگاهها باید حمایتهای لازم صورت بگیرد و در این راستا قوانینی نیز تدوین شود، افزود: «زمانی که ما برنامه جامع درستی نداریم که متناسب با کشور خودمان باشد، زمانی که ورودی به دانشگاههای ما مشکل دارد، طبیعتا نمیتوانیم به استانداردی برسیم که در این زمینه وجود دارد. از این رو میبینیم بهتدریج نگاه جامعه به مقوله ورزش تغییر کرده و توجه به این حوزه نسل به نسل کمتر میشود.»
دبیر منطقه 9 ورزش دانشگاههای کشور افزود: «موفقیت کشور در ورزش قهرمانی به دلیل آن است که برای تیمها هزینه میشود و مربیان خوبی دارند، اما در ورزش دانشجویی این موارد لوکس و لاکچری بهنظر میرسد، ورزش دانشجویی در همین حد که لباس و ایابوذهاب را بتواند فراهم کند، کار بزرگی کرده است. در چنین شرایطی معتقدم اگر ما الگو و فرم استانداردی را تعریف کنیم که متناسب با فرهنگ کشور باشد، میتوانیم شرایط ورزش دانشگاهی را تغییر دهیم. قطعا داشتن فضاهای مناسب برای نسل امروز بسیار اهمیت دارد و نمیتوان دانشجویان امروزی را با نیازهای نسل قبل راضی کرد.»
معظمی در همین زمینه تصریح کرد: «باید تنوع فعالیتهای ورزشی و حمایتهای لازم در این زمینه را شاهد باشیم، یعنی اگر کسی در فعالیتهای ورزشی هزینه میکند یک شهروند با ارزش بهشمار میرود، باید انگیزههایی برای ورزش کردن ایجاد شود، لباس ورزشی، اردوی ورزشی و کارنامه ورزشی ازجمله کارهایی است که تحقق آن میتواند تاحدی به برونرفت از وضعیت فعلی کمک کند.»
او به چالش ورزش برای دانشجویان دختر اشاره کرد و گفت: «در اینجا باید به اهمیت ورزش همگانی اشاره کنم؛ چراکه نمیتوانیم از 60درصد دانشجویان کشور که دختر هستند بخواهیم تنها در فضای سرپوشیده ورزش کنند. نمیتوانیم از دختران بخواهیم که دوچرخهسوار نشوند، درحالیکه مزایای دوچرخه برای سلامت قلب و عروق زیاد است. نمیتوان از دختران خواست مانند 30 سال پیش تنها والیبال، بسکتبال و فوتسال را در فضای سربسته بازی کنند. به همین دلیل است که دانشجویان دختر از ما دوری میکنند و ترجیح میدهند در فعالیتهای ورزشی دانشگاهها شرکت کنند. با توجه به شرایط موجود باید فضای ورزشی دانشگاهها با این 60درصد متناسب باشد، طبیعتا دختران نسل امروز نیاز به تنوع دارند. مساله اصلی اینکه دانشجوی امروز انتخاب میکند و چون انتخاب او بیرون از دانشگاهها تنوع بیشتری دارد نمیتوان این دانشجویان را در سیستم ورزشی دانشگاهی حفظ کرد.»
دبیر منطقه 9 ورزش دانشگاههای کشور خاطرنشان کرد: «یکی از نیازهای ما این است که بتوانیم درکنار خوابگاههای دانشجویی، باشگاه ورزشی هم داشته باشیم. دانشجوی aqامروزی نیاز دارد که در مجاور خوابگاههای خود اماکن فرهنگی، ورزشی، مذهبی و... داشته باشد، یعنی باید شرایط را بهگونهای رقم بزنیم که دانشجو هر زمانی تصمیم گرفت بتواند فضای ورزش را در اختیار داشته باشد. البته تمامی این موارد باید متناسب با فرهنگ ما باشد و بومیسازی کنیم.»
مدیر منطقه 3 ورزش دانشگاههای کشور:
باید نگاه رو به جلو به ورزش دانشگاهی در میان مدیران وجود داشته باشد
محمدرسول خدادادی، دبیر منطقه 3 ورزش دانشگاههای کشور و مدیر تربیتبدنی دانشگاه تبریز گفت: «قطعا با توجه به شرایط امروز ورزش دانشگاهی باید تغییراتی را در حوزه انجام دهیم که مولفه اصلی آن هم امکانسنجی و برنامهریزی مبتنی بر آن است. موضوع اصلی که باید مدنظر قرار بگیرد، این است که توسعه ورزش در فرهنگ عموم باید از مسیر دانشجویان دنبال شود. من معتقدم باید شرایط بهگونهای شود که بتوان از ظرفیت دانشجویان برای تغییر شرایط ورزش کشور استفاده کرد.» او به رغبت پایین دانشجویان برای حضور در فعالیتهای ورزشی اشاره و تصریح کرد: «برنامهریزان باید فضا را ایجاد کنند تا گزینههای مختلفی برای دانشجو وجود داشته باشد، یعنی باید شرایط را بهگونهای رقم بزنیم که دسترسی به انواع ورزشها و تجهیزات آنها برای همه دانشجویان فراهم باشد، همچنین باید فضاهای ورزشی متفاوت در دانشگاهها وجود داشته باشد. مدیران ورزشی دانشگاهها میتوانند این امکانسنجی را برای دانشگاهها و زیستبوم خود انجام دهند تا فضاهای بیشتر و دسترسی بهتری را برای دانشجویان ایجاد کنند. قطعا در دوران کاهش کرونا این ضرورت ایجاد میشود که برنامهریزی مجددی اتفاق بیفتد تا منجر شود ظرفیت مشارکت ورزشی در دانشجویان بالا برود.» مدیر منطقه 3 ورزش دانشگاههای کشور با تاکید بر اینکه قطعا ایجاد فرهنگ ورزش و ترویج آن یکی از پیشنیازهای اساسی است، تصریح کرد: «باید نگاه نرمافزارگونهای به آنچه در ورزش دانشگاهی میتواند اتفاق بیفتد، داشت. متناسب با این مورد برنامهریزی و امکانسنجی که برای دانشگاههای مختلف با توجه به ظرفیتی که دانشجویان دانشگاه دارند نیز صورت بگیرد. آنچه ما باید موردتوجه قرار دهیم، این است که باید متناسب با آن، برنامهریزیهایی اتفاق بیفتد تا بستر فرهنگ ورزشی ایجاد شود. اول باید برنامهریزی توسعه فرهنگی در دانشگاهها صورت گیرد تا فرهنگسازی شکل بگیرد و متناسب با این فرهنگ باید برنامهریزی نیز اتفاق بیفتد.» خدادادی در همین زمینه افزود: «در بسترهای سختافزاری نیز افزایش امکانات متفاوت باید صورت گیرد و توجه به تغییراتی که در ورزش دنیا اتفاق میافتد نیز اهمیت دارد. ورزش دنیا بهسمت فناوری و ترکیب آن با ورزش پیش میرود. باید نگاه رو به جلویی در حوزه ورزش دانشگاهی داشته باشیم.»