ابوالقاسم رحمانی - علی صولتی، گروه جامعه: به رسم همیشگی دوسال و چندماه اخیر، بازهم کرونا سوژه گزارش شد تا ضمن بررسی وضعیت موجود به برخی شبهات و نگرانی‌ها پاسخ دهیم. داشتم آمارهای مربوط به ابتلا و مرگ‌ومیر کرونایی‌ها را مرور می‌کردم؛ حدود 567 میلیون مبتلا و بیش از 6 میلیون فوتی آمار بیش از دوسال جولان ویروس کرونا در دنیاست و این اعداد، سوای هر چیز مهم دیگری، اثبات‌کننده واقعیت وجود و بروز این ویروس هستند. چیزی که با هیچ عقل و منطق و معیاری نمی‌توان منکر آن بود و من در عجبم با این اعداد و ارقام، با این واقعیت‌هایی که در همین کشور خودمان، در خانه‌هایمان و بین دوستان و نزدیکان‌مان دیدیم و بازهم مشاهده می‌شود، چطور عده‌ای همچنان منکر چیزهایی هستند که انکارناپذیرند یا شبهاتی را طرح می‌کنند که مرغ پخته هم به خنده می‌افتد. با آن عده‌ای که به‌کل کرونا را رد می‌کنند و مدعی هستند این بیماری آن‌طوری که گفته می‌شود هم خطرناک و کشنده نیست و بعد از آن هم پا روی خرخره واکسن می‌گذارند و اثرگذاری آن را رد می‌کنند و تئوری‌هایی از توطئه‌چینی شرق و غرب طرح می‌کنند کاری نداریم، اما یک گروه دیگر، ضمن باور به وجود این ویروس و کشندگی آن، مشکل زمانی با همه‌گیری و پیک‌های این ویروس دارند. یعنی از اینکه ویروس به‌خاطر جهش‌های جدید و همه‌گیری‌های دوباره‌اش از آنها اجازه نمی‌گیرد، ناراحت‌شان کرده و همین باعث شده زمان انتشار آن را توطئه بخش‌های علمی کشور بدانند.
سوال اصلی و پرتکرار
دو طیف ساده‌انگارانه شبهه مطرح می‌کنند؛ اول برخی برای عزاداری‌ها و برخی برای تعطیلات غیر‌مذهبی چرا همیشه قبل از ایام خاصی (عزاداری یا تعطیلات و خوشگذرانی و... ) وارد پیک جدید کرونا می‌شویم؟
این یعنی یک جای کار می‌لنگد و کاسه‌ای زیر نیم‌کاسه کروناست. نه می‌خواهند ما عزاداری کنیم و نه خوشگذرانی!!!!
آمارهای رسمی ابتلا و مرگ‌ومیر خیال‌بافی است؟
بنابر اعلام وزارت بهداشت از 24 تا ۲۵ تیرماه ۱۴۰۱ و براساس معیارهای قطعی-تشخیصی، ۲۷۰۴ بیمار جدید مبتلا به کووید-۱۹ در کشور شناسایی و ۵۳۲ نفر از آنها بستری شدند. مجموع بیماران کووید-۱۹ در کشور به هفت‌میلیون و ۲۷۲ هزار و ۷۲۷ نفر رسید. متاسفانه درطول این ۲۴ ساعت، ۹ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ در کشور جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری، به ۱۴۱ هزار و ۴۸۶ نفر رسید. ۴۴۸ نفر از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت‌مراقبت قرار دارند. درحال حاضر ۱۵ شهرستان در وضعیت قرمز، ۳۵ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۲۰۸ شهرستان در وضعیت زرد و ۱۹۰ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند. همچنین تاکنون ۶۴ میلیون و ۷۰۴ هزار و ۹۳ نفر دز اول، ۵۸ میلیون و ۶۴ هزار و ۴۷۷ نفر دز دوم و ۲۸ میلیون و ۳۴۰ هزار و ۴۲۴ نفر نیز دز سوم واکسن کرونا را در کشور تزریق کرده‌اند. ناظر به این آمار و اطلاعاتی که کارشناسان و مسئولان اعلام می‌کنند، وضعیت ابتلا به سویه‌های جدید کرونا، تشدید شده و چندبرابر گذشته است.
وضعیت بیمارستان‌ها دروغ است؟
رسانه تجارت‌نیوز چند روز پیش اطلاعاتی از آخرین وضعیت بیمارستان‌هایی داد که بیماران کرونایی را پذیرش می‌کنند و با اطلاع از اوضاع چند بیمارستان اصلی تهران، مشخص شد هم تعداد مراجعان به‌صورت تصاعدی بالاتر رفته و هم اینکه بیمارستان‌ها در مسیر پرشدن ظرفیت‌شان قرار دارند. تجارت‌نیوز نوشت: «برخی بیمارستان‌ها بار دیگر بخش‌های کرونایی و ICUهای کرونایی را راه انداخته‌اند. در برخی بیمارستان‌های پایتخت اما بخش‌های کرونایی پر شده است.» یکی از کارکنان بخش ICUبیمارستان فیروزگر تهران می‌گوید: «ماه‌ها بود دیگر بخش مجزای کرونایی ICU نداشتیم. اما از هفته قبل یک بخش مجزا برای بیماران کرونایی در ICU راه‌اندازی کردیم. در بیمارستان مسیح دانشوری نیز وضعیت چندان مطلوب نیست.» یکی از کارکنان بخش کرونایی این بیمارستان می‌گوید: «تا هفته قبل حدود ۲۰ نفر بیمار کرونایی داشتیم، اما حالا روزی ۱۰۰ نفر هم پذیرش داریم.» اپراتور بیمارستان امام‌خمینی اما می‌گوید: «بخش کرونایی بیمارستان و ICU مخصوص بیماران کرونایی پر است. بیماران جدید را فعلا در کانکس مخصوص بیماران کرونایی بستری می‌کنیم، تا روزهای بعد که تخت خالی شود.» حالا بیم آن می‌رود که باردیگر با بی‌اهمیت پنداشتن این ویروس، وضعیت موج‌های قبلی کرونا تکرار شود. این هم از وضعیت بیمارستان‌ها.
میزان رعایت پروتکل‌ها و واکسن‌نزدن هم توهم است؟
برای رد ادعای توطئه بودن زمان وقوع پیک‌های کرونایی، می‌شود سراغ خودمان هم بیاییم و ببینیم اصلا چرا وارد یک پیک می‌شویم و چه دلایلی در این امر دخالت دارند. سویه‌های جدید، افزایش قدرت ویروس و... تنها عوامل شیوع گسترده کرونا نیستند. اتفاقا مهم‌تر از همه اینها، باید به میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط مردم، تعداد افراد واکسینه‌شده و مسائلی از این دست هم اشاره کرد. حتما رفتارهای ما هم عاملی برای بروز پیک‌های جدید هستند. محسن فرهادی، معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت تصریح کرد: «درحال حاضر میزان زدن ماسک در شهرهای بزرگ به ۲۹ درصد رسیده است، همچنین میانگین کلی رعایت پروتکل‌های بهداشتی به ۳۶ درصد یعنی زیر ۴۰ درصد سقوط کرده است. طیف رعایت پروتکل‌ها از ۲۲ درصد در برخی شهرها تا زیر ۶۰ درصد است. این مینیمم و ماکسیمم درخصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی تا حد زیادی به هم نزدیک شده و این نگران‌کننده است. قبلا مینیمم ما ۵۰ درصد بود و ماکسیمم ۹۰ درصد اما الان متاسفانه ماکسیمم رعایت پروتکل‌های بهداشتی مینیمم قبل است.»
الگوها و تجربیات جهانی هم واقعی نیست؟
چند استدلال را با هم مرور کردیم، اما کار از محکم‌کاری که عیب نمی‌کند. بد نیست برای چفت‌وبست بهتر ماجرا، نگاهی هم به الگوهای جهانی پیک‌های کرونا در چند کشور به‌علاوه ایران بیندازیم تا ببینیم کرونا تاریخ خاصی را انتخاب نمی‌کند و قبل از آن هم اطلاع نمی‌دهد. الگوی موجود در دنیا طبق بررسی نمودار شیوع کرونا در چندین کشور اروپایی این‌طور نشان می‌دهد که تمام پیک‌های کرونایی ایران، بعد از پیک‌هایی بوده که اروپا و آمریکا از سر گذرانده‌اند. پس اینکه در ایران ما شاهد اوج‌گیری ابتلا به این ویروس هستیم، تابع الگویی است که در تمام پیک‌ها داشتیم. به‌منظور فهم بهتر مساله، روی نمودار هم بهتر می‌شود این ادعا را اثبات کرد که در ادامه نمودار چهار کشور به غیر از ایران را هم می‌بینیم. درکل اینکه مساله شیوع کرونا و آغاز پیک‌های کرونایی، لزوما قبل از ایام خاصی نیست. یعنی لزوما قبل از محرم، قبل از عید یا هر مناسبت و زمان خاصی نیست که بخواهیم آن را دلیلی برای محرومیت عده‌ای برای انجام مناسک یا سفر یا هر چیزی دیگری توجیه کنیم. چه در آن ایام سخت و عجیب کرونایی در پیک‌های قبلی و ابتدایی و چه در پیک‌های احتمالی پیش‌رو، توصیه و تجویز علم و منطق یک چیز بود و آن‌هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی.
شما راست می‌گویید
القصه اینکه تا صبح می‌شود سراغ این دلایل و استدلال‌ها رفت و نوشت که هرچیزی در این همه‌گیری و شیوع کشنده می‌تواند موثر باشد، الا آن توهماتی که اول اصل این بیماری را زیرسوال می‌برند و بعد هم رفتارهایش را! اتفاقا مدل مواجهه مردم و مسئولان با این ویروس، خصوصا در کشور ما سلیقه‌ای‌تر از هر جای دیگری بوده و همین باعث شده خصوصا در پیک‌های قبلی، تلفاتی بیشتر از آن چیزی که پیش‌بینی می‌شد، داشته باشیم. حالا و در وضعیت فعلی باید از تجربیات گذشته بهره برد و به آینده فکر کرد. به اینکه با ترغیب مردم به واکسن زدن و افزایش رعایت پروتکل‌های بهداشتی، پیک هفتم هم زود به خط پایان برسد، با کمترین ابتلا و فوتی.