ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه: دو روز پیش لابه‌لای مجازی‌گردی‌های پشت‌سرهم و تماشای عکس و استوری‌های دوستان، چند پست و استوری از ناراحتی برخی دوستان به‌خاطر نبود اتوبوس در بعضی خطوط اتوبوسرانی پایتخت جلب‌توجه کرد. ماجرای صف‌های نسبتا طولانی و معطلی‌های طولانی‌تر در ایستگاه‌های اتوبوس و مترو ماجرای تکراری برای ما تهرانی‌هاست و اصلا غیرطبیعی نیست. منتها وقتی این معطلی‌ها آن‌قدر زیاد می‌شود که به گلایه و شکایت می‌رسد، یعنی ماجرا از حالت طبیعی خارج شده و کارد مسافران منتظر به استخوان رسیده که این‌طور در صفحات‌شان هم آن را علنی می‌کنند. پیگیر بودیم که شاید اتفاقی رخ داده باشد که قبل از حصول نتیجه خبر اعتصاب رانندگان اتوبوس‌های شرکت واحد در تهران رسانه‌ای شد و چند صفحه و خبرگزاری هم آن را منتشر کردند. ماجرایی که حسابی حمل‌ونقل عمومی در پایتخت را دچار مشکل کرد و چند ساعتی به دیر رسیدن‌های خیلی‌ها اضافه کرد.
مطالبه افزایش 57درصدی حقوق
ماجرا آن‌قدر اهمیت داشت که تمام شهر و سازمان‌های مختلف بسیج شدند تا ببینند علت این اعتصاب چیست و چه چیزی باعث شده که رانندگان اتوبوس‌ها را رها و مردم را در ایستگاه‌ها معطل کنند. به‌خاطر تغییرات اقتصادی این چند وقت اخیر و گرانی‌ها و تنش‌های متعدد موجود در بازار، تا حدی می‌شد پیش‌بینی کرد که این اعتصاب و اعتراض هم ریشه در مسائل معیشتی و اقتصادی دارد و کمی بعدتر هم مشخص شد که واقعیت همین بود. رانندگان اتوبوس‌های شرکت واحد اتوبوسرانی در تهران، خواهان افزایش حقوق خود به همان میزان اعلام‌شده توسط وزارت کار بودند؛ همان 57درصد که البته گویا در برخی ادارات و سازمان‌ها قرار است که اعمال نشود و نشده است، یکی‌اش همین شرکت واحد اتوبوسرانی تهران!
واکنش شهرداری تهران به اعتراض رانندگان اتوبوس
بعد از اعلام و اثبات تجمع، اولین پاسخ از سوی شهرداری تهران بود و علیرضا زاکانی، شهردار تهران با لغو سایر برنامه‌های روزانه و کارهای قبلی، در محل اعتراض حاضر شد و ابتدا با نمایندگان این صنف و بعد هم با باقی اعتصاب‌کنندگان چند دقیقه‌ای گپ زد که مشروح آنچه گذشت، مدیر مرکز ارتباطات شهرداری تهران در چند توئیت منتشر کرد. عبدالمطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران در رشته توئیتی نوشت: «حدود ۲۰۰ نفر از رانندگان در اعتراض به نحوه محاسبه افزایش حقوق خود در سال جدید در مقابل در سازمان اتوبوسرانی تهران تجمع کردند و مطالبه معترضان افزایش حقوق برمبنای مصوبه وزارت کار به میزان ۵۷درصد بود؛ موضوعی که در تصمیم جدید شورای وزیران برای شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی تعلیق شده و به کمیته‌ای ۶نفره محول شده است. شهردار تهران با لغو بازدید خود از پروژه‌های منطقه ۱ و دیدار با نخبگان منطقه، به سازمان اتوبوسرانی رفت و ابتدا با چند گروه از نمایندگان معترضان گفت‌وگو کرد. نمایندگان معترضان به افزایش ۵۷درصدی بدون هیچ قید و شرطی اصرار داشتند و شهردار تهران تاکید داشت که قبل از مصوبه قانونی کمیته ۶نفره هیچ تصمیمی در این زمینه نمی‌توان گرفت و شهرداری هم تابع تصمیم نهاد قانونی بالادستی خود است. بعد از این دیدارها، شهردار در جمع معترضان حضور یافت و بیش از یک ساعت با آنها گفت‌وگو کرد. شهردار در جمع معترضان به مصوبه ابتدای سال خود در قرارگاه حمل‌ونقل برای افزایش حمایت‌های معیشتی و رفاهی اشاره کرد و گفت که پیش از این اعتراضات، شهرداری برای رفاه رانندگان اقدام کرده است. شهردار تهران در جمع معترضان، حرف خود در دیدار با نمایندگان رانندگان را تکرار کرد و گفت که درباره نحوه افزایش حقوق تابع تصمیم کمیته ۶نفره است و متناسب با تصمیم در سطح ملی درباره همه سازمان‌ها و شرکت‌های شهرداری تهران اقدام خواهد کرد و پس از گفت‌وگوی بیش از یک ساعت شهردار و رانندگان، عده‌ای از آنها محل تجمع را ترک کردند اما برخی دیگر از معترضان که از ابتدا هم شعارهای تندتری سر می‌دادند بر ادامه تجمع در خیابان به جای حیاط اتوبوسرانی اصرار داشتند. شهردار تهران بلافاصله پس از حضور در جمع معترضان با حضور معاونان و مدیران مرتبط در شهرداری تهران و برخی دستگاه‌ها جلسه فوری تشکیل داد. در این جلسه برای تامین نیاز حمل‌ونقل شهروندان تهران در خطوط اتوبوسرانی و سایر بخش‌های حمل‌ونقل عمومی تصمیماتی گرفته شد. نگاه ما به اعتراضات صنفی، سیاسی و امنیتی نیست و در تمام دنیا گره‌های صنفی با گفت‌وگو و تعامل برطرف می‌شود، برای همین شهردار تهران به‌شخصه در جمع رانندگان معترض حاضر شد و درباره فرآیند قانونی افزایش حقوق و حل مشکلات معیشتی رودررو با رانندگان صحبت کرد.» روز گذشته همین‌طور طبق اطلاعی که کسب کردیم، عنوان شد تا شب حقوق رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی با حدود 40درصد افزایش واریز خواهد شد. اما این اعتراض و واکنش‌ها و نوشداروی بعد از آن، نکاتی را گوشزد می‌کند که اطلاع از آن قبل از هر نوعی از بازخوردها، الزامی است.
رانندگان اتوبوس با این حقوق بالا هم اعتراض دارند؟
نکته اول اینکه بعد از اعتراضات یکی دو روز گذشته، فیشهای حقوقی برخی رانندگان شرکت واحد در فضای مجازی و رسانه‌ها منتشر شد و برخی مسئولان هم در ارتباط با این فیش‌ها توضیح دادند که بازه دریافتی رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی از بیش از 10 میلیون تا ماهیانه بیش از 25 میلیون تومان است و این یعنی عدد دریافتی رانندگان عدد کمی به‌خصوص در مقایسه با بسیاری از مشاغل نیست و همین مساله به نظرم اصل این اعتراض را زیر سوال می‌برد که در شرایط موجود کشور، ولو با تمام سختی‌ها، اینکه صنفی، در اینجا رانندگان اتوبوس‌های شرکت واحد مردم را معطل و در فشار بگذارند که بخواهند حقوق نه‌چندان پایین‌شان را بالاتر ببرند، در خوش‌بینانه‌ترین حالت نوعی زیاده‌خواهی است. به‌هرحال اعتراض حق تمام مردم و اصناف در شرایط سخت و نابرابری است، اما در جامعه‌ای که معلمان و پرستاران و بسیاری دیگر از اصناف، اعدادی به‌مراتب پایین‌تر از رانندگان اتوبوس‌های شرکت واحد دریافت می‌کنند، این‌طور تنش‌آفرینی‌ها کمی بودار به نظر می‌رسد. خلاصه که آقای راننده ماها رو ایستگاه نکن! ناگفته نماند، سعی در ارتباط با مسئولان شهرداری و شرکت واحد اتوبوسرانی داشتیم اما به هر دلیلی که شاید از سر ترس و نگرانی هم باشد، موفق به گفت‌وگو با آنها نشدیم.
زیاده‌خواهی را به جای مطالبه‌گری غالب نکنید
نکته بعدی اما معطوف به واکنش‌هایی است که بعد از این اعتراضات شکل گرفت. بعد از این واقعه در اقدامی خوب، شهردار تهران در جمع معترضان حاضر شد و انتقادات و اعتراضات آنها را شنید و نکاتی را هم گفت، منتها بعد از آن، خبر رسید که شهرداری قرار است حقوق جدید را با افزایش 40درصدی برای رانندگان واریز کند. این اقدام با توجه به انتقاد اولی که طرح کردیم، خود می‌تواند پایه‌گذار اعتراضات جدید بین فعالان سایر مشاغل و اصنافی باشد که حداقل روی کاغذ و در فیشهای حقوقی، محق‌تر و مستحق‌تر از رانندگان اتوبوس‌های شهری تهران باشند. پس با این اقدام احتمالا شهرداری تهران از این بحران عبور خواهد کرد، اما باید دید مواجهه با بحران‌های احتمالی بعدی چه خواهد بود. این نوع مواجهه با اعتراض، نوعی چراغ‌سبز نشان دادن به سایر افراد جامعه در نوع مطالبه‌گری‌های آنهاست و احتمالا نوعی بدعت هم خواهد بود.