ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه: لحظه اولی که خبر منتشر شد، قبل از اینکه نام و نشان مضروب را بخوانم و توئیت رئیس مرکز اطلاعرسانی شهرداری تهران را برانداز کنم، گمان کردم دوباره در بلاد کفر، در آمریکا، کسی رد داده و تفنگ و چاقو به دست، باز به کسی حملهور شده و از خجالت جماعتی درآمده. منتها عکس موجود در خبر و باقی محتوای اطلاعات منتشرشده، روشن کرد که نه، خبری از هفتتیرکشی آمریکاییها نیست و اینبار، همین بیخ گوش خودمان در خلازیر تهران، قصد جان شهردار یکی از نواحی منطقه 19 را کردهاند و با قمه به جانش افتادند. ترسناک به نظر میرسد. بههرحال وقتی شهردار یک منطقه امنیتی برای مقابله با فساد ندارد، چطور دیگران این جرات را به خودشان بدهند که درمقابل ظلم و فساد بایستند. به هرشکل، سیدجواد هاشمی، شهردار ناحیه 2 شهرداری منطقه 19 تهران، بهمنظور جلوگیری از تخلفات بیشمار ساختوساز در یکی از پرحاشیهترین مناطق حاشیهای تهران، خلازیر، شخصا در گشتهای منطقه حاضر میشود و حین رسیدگی به یکی از تخلفات، با حمله عدهای (نمیدانم اراذلواوباش، زمینخوار، فاسد یا هر صفت و عنوان دیگری) مواجه میشود. درنهایت هم با ضربههای قمه به سرش، مصدوم و به بیمارستان منتقل میشود. این واقعه به گفته مسئولان شهرداری، اولین تهدید و سوءقصد به جان این شهردار نبوده است و کمی قبلتر هم عدهای ناشناس به اتومبیل شخصی این شهردار حمله کرده و به آن تیراندازی کرده بودند.
امید به برخورد با تخلفات، نگران از توقف برخوردها
یکی از ایرادهای اصلی و همیشگی به مدیریت شهری خصوصا در پایتخت فساد در حوزه شهرسازی بود. نه اینکه بخواهیم همهاش را هم به گردن مدیریت شهری بیندازیم، منتها همواره این مساله محل بحث و نزاع بود و از همین گذار عنوان شهرفروشی را به همه ادوار مدیریت شهری نسبت داده و میدهند. سوای این، همین ماجرای حمله به شهردار ناحیه دو شهرداری منطقه 19 تهران هم مهر تاییدی بر این ادعاست؛ چراکه در گذشته شاهد چنین مواجهاتی نبودیم که در جریان برخورد با تخلفات ساختمانی به جان شهردار یک ناحیه شهرداری بیفتند و با قمه راهی بیمارستانش کنند. خلاصه اینکه، از این واقعه متاسف و نگرانیم و درکنارش امیدهایی هم زنده شد. تهرانی که سالها محل جولان بسازوبفروشها بوده و ساختمانسازهای مختلف از سانتیمتری از شهر نگذشتند و تا توانستند ساختند و ساختند و پول تخلفاتشان را دادند، حالا شهرداران و مسئولانی مثل سیدجواد هاشمی دارد که برای مقابله با تخلفات از جان مایه میگذارند. منتها از طرفی هم نگران جان این افراد و همچنین عقبنشینی مسئولان شهری هستیم که مبادا چنین اتفاقاتی مانع روند برخورد با تخلفات شود.
مورد حمله قرار گرفت چون اهل رشوه و رابطه نبود
در ارتباط با ماجرای سوءقصد و حمله به سیدجواد هاشمی شهردار ناحیه دو شهرداری منطقه 19 تهران، ابتدا گفتوگویی با رئیس مرکز اطلاعرسانی شهرداری تهران داشتیم و محمدخانی مختصرا در ارتباط با این درگیری و اتفاق تلخ به «فرهیختگان» گفت: «این اتفاق در محله خلازیر تهران افتاده است. ظاهرا خود آقای هاشمی در گشتهای بازدید حضور پیدا میکنند و درکنار دوستانی که مسئولیت این کار را دارند به وضعیت ساختوسازها در ناحیه تحتمدیریتشان رسیدگی میکنند و مشهور بوده که ایشان رشوه قبول نمیکردند و پیشنهادهای اینچنینی را که معمولا با آن مواجه بوده، رد میکردند. این را هم بگویم که هاشمی از رزمندگان مدافعحرم هم است و سابقه حضور در سوریه برای دفاع از حرم حضرت زینب(س) را دارد. ماجرای اتفاق اخیر هم اینطور بوده که ساعت ۱۶ روز پنجشنبه هاشمی و همکارانش میروند برای بازدید از ساختوسازهای منطقه خلازیر و در یکی از این ساختمانهایی که تخلف داشته، مکث میکنند و مانع روند ساختوساز میشوند، منتها افرادی که داخل ساختمان بودند با قمه به او حمله میکنند و ضرباتی به سرشان وارد میشود و طبق آخرین اطلاع بنده ۲۵ بخیه هم به سر ایشان خورده است. گویا دیروز از بیمارستان مرخص شدهاند و الحمدلله آسیبی به جمجمهشان وارد نشده است. اینکه این افراد دقیقا چه کسانی بودند را نمیدانم و باید منتظر اطلاع نیروی انتظامی ماند.»
قبلتر هم با تخلفات این ساختمان برخورد شد، اما آنها کار خودشان را میکردند
بعد از محمد خانی، بهنام پاکزاد، مسئول روابطعمومی شهرداری منطقه 19 شهرداری تهران در گفتوگو با «فرهیختگان» به واقعه روز پنجشنبه اشاره کرد و گفت: «کلیت ماجرا این است که هاشمی از وقتی در ناحیه سه شهرداری منطقه 19 مستقر شدند، درصدد رسیدگی به وضعیت منطقه و خصوصا تخلفات موجود در این منطقه برآمدند. بههرحال این ناحیه از نواحی ویژه شهر تهران است بهخاطر وجود خلازیر و مسائلی که آنجا دارد خیلی ناحیه پرحاشیهای هم است. در سنوات گذشته متاسفانه آنجا خیلی ساختمانهای غیرمجاز ساخته شد و این رویه همچنان هم انجام میشد. الان هاشمی سفت و سخت پای این کار و تخلفات و فساد بوده تا بتوانند با آن مقابله کنند و فضای موجود از گذشته را از بین ببرند. ایشان خودشان هم از مدافعان حرم بوده است. بارها پیشنهاد رشوه به ایشان داده شده و هاشمی مقاومت کرده است. این مدتی هم که مسئولیت شهرداری ناحیه دو را قبول کرده است، چندینبار اتفاقات مختلف برایش افتاده. همین چند وقت پیش حتی به سمت ماشینش تیراندازی شد که در مراجع قضایی اکنون درحال بررسی است. ولی روز پنجشنبه به سراغ یکی از ساختمانهایی میرود که در دوره قبل همینجوری آمدهاند، شبانه ساختهاند و قصد رسیدگی به وضعیت آن را داشتند. ساختمانی که فکر میکنم کلا مجوزش برای یک طبقه همکف و یکی هم روی آن است، آن هم بهخاطر نوع بنا و جایی که وجود دارد و لوکیشن آن، و ناگهان هشت طبقه بالا رفته و بدون مجوز و پروانه برای خودشان برج ساختهاند. اتفاقا ما چند وقت پیش با شهردار منطقه از آنجا بازدید کردیم. شهردار دستور داد و همه انشعابات را قطع کرد اما اینها تخلف کردهاند و با هزار روش نادرست کار خودشان را پیش بردند. هاشمی روز پنجشنبه برای بازدید به آنجا میرود تا از ادامه کار جلوگیری کند، مثل اینکه متخلفان با او گلاویز میشوند و به گفته خود هاشمی میخواستند ایشان را از جای آسانسور به پایین پرت کنند که او مقاومت کرده و آنها هم قمه درآوردهاند و به سرش زدهاند. البته بعد همکارانش رسیدهاند و اورژانس آمده و او را به بیمارستان ضیاییان منطقه ۱۷، محله فلاح منتقل کردهاند. ۲۵ بخیه به سرش خورده و بعد به خانه رفته است. الان حالش بهتر است. کلیت ماجرا همین است. درمورد دوره گذشته و تخلفات صورتگرفته آمار و اطلاعاتی وجود ندارد که ما بتوانیم بگوییم این تعداد ساختمان غیرمجاز داریم. اما دورهای که ما آمدیم مثلا در سه ماه اول نزدیک به شاید 200 یا 300 ساختوساز غیرمجاز را خراب کردیم و آزادسازی داشتیم.»
هاشمی در طول 4 ماه 200 سازه غیرمجاز را تخریب کرد
در پایان مهدی هدایت، شهردار منطقه19 شهرداری تهران در ارتباط با ماجرای حمله به سیدجواد هاشمی، شهردار ناحیه2 این منطقه به «فرهیختگان» گفت: «پیرو دستوری که زاکانی شهردار تهران در ارتباط با جلوگیری از فساد در تمام ابعاد داد که بخشی از آن هم متاسفانه همین ساختوساز غیرمجاز است و متاسفانه در منطقه۱۹ در ناحیه۳ در سنوات گذشته به دلایلی این ساختوسازهای غیرمجاز صورت گرفته است، تصمیم بر مقابله با تخلفات جدیتر شد. هاشمی هم جزء کسانی است که دوره قبل مدت کوتاهی شهردار ناحیه3 شده است و انصافا آنموقع هم خیلی محکم ایستاده اما از او حمایت نشده و بعد رفته است. ما حدود چهارماه پیش دوباره از او خواستیم که به آنجا بیاید و جلوی این روند را بگیرد و از روزی هم که آمده انصافا بیش از 200مورد فقط تخریب ساختوسازهای غیرمجاز داشته است. علیرغم اینکه خیلی اذیت شده، ما هم اذیت شدیم ولی مقامات قضایی همراهی کردند و پشت ما ایستادند. حتی ما در ناحیه یک کلانتری اضافه کردیم یعنی یک ساختمان را تجهیز کردیم و دراختیار نیروی انتظامی گذاشتیم و آنها هم یک کلانتری به ظرفیت تهران اضافه کردند، دقیقا در همان محله خلازیر و ناحیه3 که ما یکی از بزرگترین مشکلات را داشتیم.»
در این 4 ماه ۳بار به هاشمی حمله شده است
هدایت در ادامه به حواشی و اتفاقات پیشآمده برای سیدجواد هاشمی اشاره کرد و گفت: «خب چون جلوی این ساختوساز غیرمجاز بهشدت ایستادیم متاسفانه ابتدا اتفاق تیراندازی چند هفته پیش برای هاشمی رخ داد. بعد از آن یکنفر مست کرده و آمده بود داخل ناحیه ما عربدهکشی کرده بود که فیلمش هم موجود است. دو هفته پیش هم یکنفر یک آسیب جزئی به هاشمی زد، اما نهایتا دیروز ساعت چهار تخلفی در ساختمانی صورت میگرفته و او با همکاران رفته و ضاربان آنجا احتمالا دنبالش بودهاند و با او درگیری شدید ایجاد میکنند اما به خیر گذشت. حال عمومی او خوب است. ولی این جریان مقابله با فساد ادامه خواهد داشت. تا ما بتوانیم آن ناحیه را به حالت ایدهآل برسانیم و متوجه شوند که از حالا به بعد امکان این کارها وجود ندارد و همهچیز ضابطهمند میشود.»
بیقانونی معضل و منبع اصلی تخلفات موجود در منطقه 19
از آنجایی که منطقه19 تهران از طرفی از قطبهای اقتصادی تهران است بهخاطر عبدلآباد و صالحآباد و از طرفی هم محلات پرحاشیهای مثل خلازیر و مرتضاگرد را تحت پوشش دارد، همواره آبستن اتفاقات عجیبوغریبی است و از همین جهت هم نیازمند توجهات ویژهای است. شهردار منطقه19 در ارتباط با این مساله هم گفت: «بله، دقیقا. مثلا مرتضاگرد متاسفانه به معضلی برای تهران تبدیل شده. ما اولا این ساختوسازهای غیرمجاز را آسیبشناسی کردیم، چون بخشی از آن مقابله و بخشی از آن هم این است که ما بتوانیم زیرساختهای فساد را شناسایی کنیم و درواقع نگذاریم این جریان فساد اتفاق بیفتد. ما داریم زیرساختهای شهرسازیاش را فراهم میکنیم که آن طرح بازنگری ناحیه3 الان در کمیسیون ماده5 در کارگروهش تصویب شده و این هفته دوشنبه میرود در جلسه اصلی کمیسیون ماده5 بعد میرود شورای عالی معماری شهرسازی و یک بخشی از مشکلاتش این است که ما آنجا زیرساختهای شهرسازیمان مشکل داشت. مثلا آمده بودند ۱۸۰هکتار پهنه فضای سبز تعریف کرده بودند که عملا امکان اینکه تا آن حد بشود پارک در آنجا ایجاد کرد، نیست. خب معمولا جاهایی خلاف میشود که ما آنجا شفافیت نداریم و ضوابط و مقرراتمان مشکل دارد و الان ما آن طرح بازنگری ناحیه3 را هم همزمان با این داریم پیش میبریم. یعنی میگوییم ما آن طرح بازنگری ناحیه3 که میشود همان کورههای آجرپزی و همه اینجاهایی که این تخلفات صورت میگیرد یا همان بحث خلازیر و... آنجایی که الان یک تهدید است تبدیل میشود به یک فرصت برای منطقه ما. یعنی ما درکنار مقابله با فساد، بحث اصلی را هم پیش میبریم که اگر آن طرح تصویب شود اصلا بعد از این خلافی آنجا صورت نمیگیرد چون همهچیز ضابطهمند میشود مثل بقیه نواحی. مثلا در ناحیه یک و دو یک مورد هم تخلف نمیشود چون همه ضوابط آن مشخص است. طرف پروانه میگیرد. بحث سند و پایان کارش مشخص است. چون در ناحیه3 ما یکسری عوامل اینچنینی داشتیم. مثل موقوفی بودن ناحیه3. خب 500 یا 600هکتار اراضی موقوفی مروی را داریم. آنهم یک دلیلش این بود که ما الان تعامل خوبی با موقوفی مروی ایجاد کردهایم و در این طرح بازنگری ناحیه3، مشاور موقوفی درکنار ما بود. اولینبار است که در تهیه چنین طرحی، موقوفی که بهعنوان مالک بزرگ مقیاس ما در همان منطقه هست با ما همراه است. یعنی الان هم موقوفی و هم شهرداری همقسم شدهاند جلوی ساختوساز غیرمجاز را بگیرند. یک مشکلی هم که ما در ساختوساز غیرمجاز داریم این است که ضابطه و مقررات شهرسازی در آن رعایت نمیشود. مثلا در یک کوچه کمعرض، 6طبقه ساختهاند یا مثلا میبینیم ضوابط و مقررات آییننامه نظام مهندسی هیچکدام رعایت نمیشود. قولنامه ساختمان را به یک عده بدبخت و بیچاره دادهاند، بعد ما میمانیم و یک ساختمان غیرمستحکم با معابر تنگ بدون خدمات. مافیا هم فروخته رفته و سودش را برده است و مدیریت شهری درگیر این موضوعات میشود. بهخاطر همین ما همزمان که داریم ساختوساز غیرمجاز را مدیریت میکنیم مثلا الان پنجنفر خود موقوفه نیرو دراختیار ما قرار داده که در جلوگیری از این جریان با ما همراهی کنند. قبلا متاسفانه اختلافی که بین شهرداری و موقوفی بود و این خلأ هم باعث همین ساختوسازهای غیرمجاز میشد. این اختلافات الان حل شده و اگر این دوشنبه به لطف خدا طرح تصویب شود در شورای عالی معماری و شهرسازی، معاون وزیر شهرسازی را هم آوردهام خودش از منطقه بازدید کرده است، آنجا هم اگر خارج از نوبت رسیدگی و تصویب شود بهنظر من برای همیشه مشکلات ناحیه3 و خلازیر حل میشود.»
در روستاهای منطقه ساختمان 6 طبقه ساختهاند! ضاربان هاشمی دستگیر شدهاند
هدایت در ارتباط با مناطق خاص عبدلآباد و صالحآباد که مزیتهای اقتصادی زیادی دارند هم گفت: «در عبدلآباد ما مشکل خاصی نداریم. آنجا یک بخشی مشکل اقتصادی است و مشکل پارکینگ داریم. دو، سه تا پارکینگ طبقاتی در همان منطقه درحال ساخت هستند ولی صالحآباد در حریم ماست ولی خودش دهیاری دارد و ما نقشی نداریم. نه در مرتضاگرد و نه در صالحآباد ولی جاهایی که حریم ماست بهشدت داریم مقابله میکنیم و اجازهای نمیدهیم ساختوسازی انجام شود. مثلا اگر شما یک روز بیایید بازدید کاملا مشخص است که کجا تحت حفاظت ما و کجا خارج از دست ماست. جاهایی که ما هستیم یکمورد هم نگذاشتیم ساختوساز غیرمجاز انجام شود. جاهایی که متاسفانه دهیاری هست در روستا مثلا پنج یا شش طبقه مجوز دادهاند. جاهایی که شهرداری دارد حفاظت میکند مشخص است. خود مرتضاگرد یک نمونه بچه ناخلف معلول است که از همین سوءمدیریت سالهای گذشته در بحث دهیاری اتفاق افتاده است و 30، 40هزار نفر یکجا جمع شدهاند، نه معاونش درست است، نه خدمات دارد، نه ساختمانهایش مقاوم است و برای شهر تهران مشکل به وجود آوردهاند. درنهایت این که ضاربان هاشمی را شناسایی کردهاند اما به من غیرموثق گفتهاند بازداشت شدهاند.»