سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: از آنجا که اعضای هیاتعلمی باعث کیفیت و توان علمی آموزش عالی به‌خصوص در امر آموزش و پژوهش و تربیت افراد نخبه و متخصص می‌شوند نقش مهمی را در امر توسعه هر کشور ایفا می‌کنند. بنابراین لازم است تا دانشگاه‌ها تلاش کنند افرادی را جذب کنند که هم در بعد آموزشی و هم پژوهشی سرآمد باشند. البته دانشگاه‌ها این روزها تلاش می‌کنند تا دانشگاهی کارآفرین باشند. بنابراین لازم است استادانی داشته باشند تا آنها را برای رسیدن به این مسیر کمک کنند. مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز جذب اعضای هیاتعلمی خود را در این مسیر تعریف کرده است. یعنی مسئولان این مرکز می‌خواهند به غیر از توانمندی‌های علمی افراد برای جذب، مولفه‌های دیگری را نیز درنظر بگیرند و از این پس جذب افراد در کسوت عضو هیاتعلمی براساس سند تحول و تعالی دانشگاه خواهد بود. اما علت آنکه جذب اعضای هیاتعلمی براساس سند تحول خواهد بود چیست؟ دانشگاه آزاد اسلامی در افق برنامه سند تحول می‌خواهد به یک دانشگاه کارآفرین و نسل سوم تبدیل شود. همان دانشگاهی که دانشجویانش دیگر بعد از فارغ‌التحصیلی دغدغه پیدا کردن شغل ندارند؛ برای رسیدن به این هدف باید تمام زمینه‌ها فراهم شود. رسیدن به دانشگاه کارآفرین، نیازمند حضور اعضای هیاتعلمی فناور و کارآفرین است. به همین دلیل قرار است جذب هیاتعلمی در دانشگاه آزاد اسلامی از این پس براساس سند تحول باشد و از این پس اعضای هیاتعلمی فناور و کارآفرین نیز جذب خواهند شد. اما روند کار به چه صورت است؟ مسئولان مرکز جذب هیاتعلمی جذب خود را براساس آمایش سرزمینی خواهند داشت؛ به عبارت بهتر یک نوع نیازسنجی در دانشگاه انجام و نیازها از استان‌ها جمع‌آوری می‌شود. براساس آمایشی که صورت گرفته این نیازها واقعی شده و براساس این نیازها فراخوان جذب اعلام می‌شود. آن‌طور که رئیس مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه به «فرهیختگان» گفته است از این پس جذب هیاتعلمی براساس آمایش سرزمینی و همچنین سند تحول دانشگاه خواهد بود. یعنی میزان دانشجو در هر استان بررسی شده، نیاز استان و آینده درنظر گرفته می‌شود و براساس آن جذب صورت می‌گیرد. به‌طور مثال در استانی مانند هرمزگان که دریامحور است جذب نیز در این راستا خواهد بود.
حالا مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی براساس طرح آمایش آموزشی و برای رسیدن به اهداف سند تحول و تعالی دانشگاه، چند روزی است جذب هیاتعلمی خود را آغاز کرده است. آن‌طور که رئیس این مرکز گفته این فراخوان در حوزه پزشکی و غیرپزشکی است و طبق آمار تا روز چهارشنبه(24 فروردین ماه) حدود 500 نفر در این فراخوان ثبت‌نام کردند. البته قرار است در حوزه پزشکی حدود 600 نفر و در حوزه غیرپزشکی 163 عضو هیاتعلمی جذب شوند.
عباس اشرفی، رئیس مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به آغاز ثبت‌نام فراخوان جذب اعضای هیاتعلمی سال ۱۴۰۰ این دانشگاه، گفت: «مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به نیاز به تخصص نیروهای جوان، متعهد و متخصص علمی براساس طرح آمایش آموزشی و در راستای نیل به اهداف سند تحول و تعالی دانشگاه، اقدام به درج فراخوان جذب هیاتعلمی کرده است. متقاضیان می‌توانند با مراجعه به سامانه جامع دانشگاه آزاد اسلامی به نشانی https://sajed.iau.ir نسبت به تکمیل مدارک و ثبت‌نام اقدام کنند.»
او توضیح داد: «دانشگاه آزاد اسلامی در سال دوبار فراخوان جذب هیاتعلمی دارد و در این فرخوان‌ها درصدد تامین نیروی انسانی کارآمد برای ارتقای سطح آموزشی، پژوهشی، فناوری و نوآوری دانشگاه است. ازاین‌رو، دانشگاه به‌دنبال جذب نیروهای متعهد، انقلابی، جوان و متخصص است.»
اعضای هیاتعلمی با توانایی علمی و روحیه نوآوری جذب می‌شوند
او اضافه کرد: «درفراخوان تاکیدمان بر این است که نیروهای جوان را جذب کنیم. از دو حیث ویژگی‌های اعضای هیاتعلمی برای ما مهم است؛ اول آنکه توانایی علمی یعنی سطح بالای علمی، آموزشی و پژوهشی و روحیه نوآوری و دوم صلاحیت عمومی یعنی شأنیت استادی و حفظ جایگاه بزرگ استادی با شاخه‌هایی مانند اخلاق حرفه‌ای و تقید به آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی و... را داشته باشند.»
ترمیم نیروی علمی موجود و ایجاد ظرفیت برای رشته‌محل‌های جدید
اشرفی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در این فراخوان‌ها چند هدف را دنبال می‌کند، خاطرنشان کرد: «یکی از این اهداف، ترمیم نیروی علمی موجود و هدف دیگرمان ایجاد ظرفیت برای رشته‌محل‌های جدید با توجه به نیازهای بومی، ملی و جهانی است.»
رئیس مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص نحوه همکاری اعضای هیاتعلمی با دانشگاه گفت: «هیات‌علمی‌های موجود در دانشگاه از نظر میزان همکاری به دو دسته یعنی هیات‌علمی‌های تمام‌وقت و نیمه‌وقت تقسیم می‌شوند. تمرکز دانشگاه آزاد اسلامی بر جذب اعضای هیاتعلمی تمام‌وقت و استفاده از ظرفیت این دسته از اعضای هیاتعلمی است. بیش از 95درصد از اعضای هیاتعلمی موجود در دانشگاه از این دسته هستند.»
اشرفی درخصوص اعضای هیاتعلمی نیمه‌وقت نیز توضیح داد: «استفاده از اعضای هیاتعلمی نیمه‌وقت نیز در مواردی است که دانشگاه نیاز مقطعی به یک عضو هیاتعلمی دارد که در جای دیگر مشغول فعالیت بوده و دارای ویژگی‌های خاص علمی است. در چنین شرایطی از این‌دسته از افراد برای به‌کارگیری در دانشگاه استفاده می‌کنیم.»
جذب هیاتعلمی فناور و کارآفرین در دستورکار قرار گرفت
او با بیان اینکه به غیر از اعضای هیاتعلمی از استادان حق‌التدریس یا استادان مدعو نیز استفاده می‌کنیم، اظهار کرد: «از حیث موضوع همکاری، هیات‌علمی‌های آموزشی و پژوهشی نیز داریم و در آینده درصدد هستیم افرادی را به‌عنوان اعضای هیاتعلمی پژوهشی، فناور و کارآفرین جذب کنیم و مطالعاتی در این خصوص درحال انجام است و جذب هیاتعلمی در این حوزه نیز در دستورکار قرار گرفته است. در معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری آیین‌نامه‌هایی تدوین شده که درحال تکمیل است؛ در این آیین‌نامه شاخصه‌های اعضای هیاتعلمی فناور مشخص خواهد شد و ما براساس این شاخصه‌ها، هیاتعلمی فناور را جذب خواهیم کرد.»
رئیس مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: «درحال‌حاضر آیین‌نامه‌هایی در این خصوص تدوین شده اما هنوز به مرحله اجرا که بتوانیم در فراخوان هیاتعلمی آن را لحاظ کنیم، درنیامده است اما به‌زودی هیاتعلمی فناور و کارآفرین به دانشگاه آزاد اسلامی خواهند آمد.»
۵۰۰ نفر ثبت‌نام کرده‌اند
او با اشاره به آغاز ثبت‌نام فراخوان جذب اعضای هیاتعلمی سال ۱۴۰۰ این دانشگاه تاکید کرد: «با توجه به اینکه رشته‌های خاص در این فراخوان داشتیم، احتمالا در فراخوان‌های بعدی نیز این رشته‌ها تکرار شوند و فراخوان بعدی نیز به‌زودی اعلام خواهد شد. در حوزه پزشکی و غیرپزشکی فراخوان اعلام شد و طبق آمار تاکنون حدود ۵۰۰ نفر در این فراخوان ثبت‌نام کرده‌اند. در حوزه پزشکی حدود 600 نفر و در حوزه غیرپزشکی 163 عضو هیاتعلمی جذب خواهند شد.»
بررسی پرونده‌های جذب در 3 مرحله انجام می‌شود
اشرفی درخصوص روند بررسی پرونده افرادی که در این فراخوان شرکت کرده‌اند، توضیح داد: «بررسی پرونده‌ها در سه مرحله انجام می‌شود؛ در مرحله اول مطابقت متقاضیان با شاخص‌های اصلی جذب مانند معدل و تناسب متقاضی با رشته موردنیاز و... است که در این مرحله در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی انجام خواهد شد. مرحله دوم برای هیات‌های اجرایی جذب استان‌ها ارسال خواهد شد و در آنجا بعد از بررسی مستندات و مطابقت مستندات با اصل مدارک، بررسی صلاحیت علمی و عمومی متقاضیان آغاز خواهد شد.»
او اضافه کرد: «به‌عبارت بهتر صلاحیت عمومی و تخصصی افراد مورد بررسی قرار می‌گیرد. یعنی گروه‌های تخصصی، توانایی‌های علمی متقاضی را براساس شاخص‌های مدنظر ارزیابی می‌کنند و کارگروه‌های صلاحیت عمومی، بحث صلاحیت‌های عمومی یعنی همان شأنیت استادی را بررسی کرده و جمع‌بندی نهایی در هیات مرکزی جذب در استان مربوطه صورت می‌گیرد و نتیجه به سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی اعلام می‌شود.»
رئیس مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: «افرادی که شاخصه‌های اصلی جذب را دارند با توجه به معیارهایی که در صلاحیت عمومی و توانایی علمی وجود دارد، این پرونده‌ها از حیث روند اجرایی در استان، بررسی مجدد شده و درصورتی‌که معیارهای لازم برای عضو هیاتعلمی شدن را داشته باشند به هیات مرکزی جذب دانشگاه ارسال می‌شوند. در هیات مرکزی جذب دانشگاه براساس شاخص‌هایی که توسط شورای‌عالی انقلاب فرهنگی مشخص شده و دانشگاه آزاد اسلامی نیز شاخص‌هایی را برای این دانشگاه دارد، پرونده‌ها بررسی می‌شود و چنانچه مورد تایید هیات مرکزی جذب قرار بگیرد جهت صدور حکم به استان مربوطه ارسال می‌شود.»
رئیس مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص مدت زمان تعیین‌تکلیف پرونده‌های جذب نیز گفت: «بعد از ارسال پرونده جذب اعضای هیاتعلمی به مرکز جذب سازمان مرکزی دانشگاه، با بررسی کمتر از یک هفته این پرونده‌ها را در اولین جلسه هیات‌مرکزی جذب خواهیم برد. یک پرونده از زمانی که به مرکز جذب ارسال می‌شود از سه ماه تا یک سال زمان خواهد برد. این مدت زمان بستگی به این دارد که چقدر متقاضی در دسترس باشد و پرونده علمی او نیاز به استعلام‌های خاص نداشته باشد.»
پرونده‌ها از 3 ماه تا یک سال تعیین‌تکلیف می‌شوند
او اضافه کرد: «عمده پرونده‌ها از سه ماه تا یک سال تعیین‌تکلیف می‌شوند. البته امیدوار هستیم با این روال و پیگیری‌های انجام‌شده، پرونده‌های جذب در کمتر از 6 ماه تعیین‌تکلیف شده و کسانی که در فراخوان شرکت کرده‌اند در این بازه زمانی 6 ماهه از نتیجه پرونده خود مطلع شوند. البته گاهی تعیین‌تکلیف پرونده‌ها زمان‌بر خواهد بود. به‌طور مثال یک پرونده استعلام می‌شود و پاسخ استعلام دیر به دست ما می‌رسد اما گاه بعضی پرونده‌ها حتی کمتر از 3 ماه نیز تعیین‌تکلیف می‌شوند. برنامه ما این است که نتیجه پرونده‌ها تا 6 ماه تعیین‌تکلیف شوند. برنامه‌مان این است که نتیجه این فراخوان، قبل از اعلام فراخوان بعدی، مشخص شود.»
جذب اعضای هیاتعلمی در دانشگاه براساس سند تحول خواهد بود
اشرفی در ادامه با اشاره به سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی و برنامه‌های مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی در این راستا گفت: «جذب اعضای هیاتعلمی در دانشگاه براساس سند تحول خواهد بود. با توجه به نیازسنجی که در دانشگاه انجام می‌شود و همچنین براساس آمایشی که در دانشگاه آزاد اسلامی صورت می‌گیرد، جذب هیاتعلمی را خواهیم داشت.»
جذب هیاتعلمی براساس آمایش سرزمینی دانشگاه
او در توضیح گفت: «به‌عبارت بهتر نیازها از استان‌ها جمع‌آوری شده و براساس آمایشی که صورت گرفته، این نیازها واقعی شده و براساس این نیازها فراخوان جذب اعلام می‌شود. بنابراین می‌توان گفت جذب هیاتعلمی براساس آمایش سرزمینی دانشگاه آزاد اسلامی است. به‌عبارت دیگر باید گفت براساس میزان دانشجو، نیاز استان و آینده گفته‌شده برای رشته و هدفی که دانشگاه تعقیب می‌کند، جذب هیاتعلمی را دنبال خواهیم کرد.»
رئیس مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی با ذکر مثالی توضیح داد: «به‌طور مثال اگر در استانی نیاز به دانشکده موضوعی مانند علوم دریایی داشته باشیم جذب هیاتعلمی نیز در همین مسیر خواهد بود. یا به‌طور مثال در استانی براساس آمایش نیازمند ایجاد دانشکده خانواده باشیم و جذب هیاتعلمی را در آن استان به‌سمت دانشکده خانواده خواهیم برد. همچنین ممکن است در یک استان براساس آمایش سرزمینی دانشکده به تاسیس علوم قضایی رسیده باشیم، و جذب هیاتعلمی را نیز در همین حوزه دنبال می‌کنیم. بنابراین براساس اهدافی که استان‌ها روی بحث آمایش کار کرده و در مرکز آمایش به آن رسیده‌اند که مطابق با سند تحول است، جذب هیاتعلمی خواهیم داشت.»
به گفته اشرفی مرکز آمایش دانشگاه نسبتها را استخراج کرده و مرکز جذب نیز با توجه به این نسبتها جذب را در دستورکار قرار داده است.