عمده دلایلی که دور هشتم مذاکرات وین را طولانی کرده است، درخواست‌های فرابرجامی و عدم تصمیم‌گیری طرف غربی و آمریکایی درباره موضوعات نهایی وین است. اخیرا در همین دور از مذاکرات نیز طرف غربی با اصرار و فشار بر پی‌ام‌دی، چالش جدید و مهم‌تری را به مذاکرات افزوده است که روند مذاکرات را بیش از پیش کند می‌کند. بر همین اساس تاثیر باز ماندن پرونده PMD بر روند مذاکرات وین را بررسی کردیم. در ادامه مصاحبه سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل را با «فرهیختگان» می‌خوانید.
چالشی‌ترین و مهم‌ترین موضوعی که اخیرا در مذاکرات وین مورد بحث است، مساله پی‌ام‌دی است و طرف غربی، درخواست باز ماندن پرونده پی‌ام‌دی را دارد. علت تاکید غرب بر این مساله چیست و چه هدفی را از این مساله دنبال می‌کند؟ در مذاکرات دور قبل هم ما این اصرار غرب بر باز ماندن پرونده پی‌ام‌دی را دیده بودیم.
درمجموع موضوع پی‌ام‌دی، یعنی استفاده غیرصلح‌آمیز از صنعت هسته‌ای و اورانیوم غنی‌شده. بنابراین پی‌ام‌دی موضوعی است که همیشه و در همه شرایط می‌توان برایش حاشیه درست کرد. همان‌طور که در سال2015 نیز پی‌ام‌دی یکی از مسائل و موضوعاتی بود که مذاکرات و توافقنامه برجام را به تعویق انداخت، امروز نیز می‌تواند روند مذاکرات را کند کند. اخیرا هیات‌های غربی با اشاره آمریکایی‌ها، موضوع پی‌ام‌دی را مطرح می‌کنند و تلاش‌شان معطوف به این است که از طریق اصرار بر این موضوع، اصل توافقات را به حاشیه ببرند. اصل توافقات در دو محور رفع تحریم‌ها و استفاده صلح‌آمیز هسته‌ای توسط جمهوری اسلامی بود درحالی‌که مساله پی‌ام‌دی موضوعی کاملا حاشیه‌ای است. به‌نظر می‌رسد با توجه به افزایش اصرار جمهوری اسلامی روی دو موضوع راستی‌آزمایی و تضامین محکم برای این مساله، طرف غربی مجددا به خواست آمریکایی‌ها مساله پی‌ام‌دی را مطرح کرده‌است. بنابراین متونی که جمهوری اسلامی براساس توافقنامه برجام به اعضای تیم مذاکره‌کننده ارائه کرده، دارای اعتبار است و مساله اصلی مذاکرات این متون است نه مسائل حاشیه‌ای. بر همین اساس به‌نظرم بیشترین اطلاعات غلط و ناصحیح راجع به پی‌ام‌دی، توسط مقامات رژیم‌صهیونیستی مطرح شده‌است و از این طریق طرف غربی و آمریکایی به‌دنبال طولانی‌کردن توافق و مذاکرات هستند.
پس پی‌ام‌دی جزء پروتکل الحاقی برجام نیست و بر همین اساس نظارت‌های آژانس بر مراکز هسته‌ای ایران کفایت می‌کند؟
موضوع عدم اشاعه و مساله‌ای به‌نام استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، به‌عنوان پیش‌درآمد و ورود همه کشورهایی است که در آژانس بین‌المللی انرژی اتمس عضویت دارند. مساله پی‌ام‌دی جزء موضوعات ضروری برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است و درحقیقت نظارت‌های آژانس برای مساله پی‌ام‌دی -که غرب درخواست می‌کند- کافی است و نیازی به باز ماندن پرونده‌اش نیست. این را هم بگویم که در همین مذاکرات اخیر هم پذیرفته شده بود که مساله پی‌ام‌دی جزء موضوعات تمام شده است، اما این روزها دوباره طرف غربی پشت میز مذاکره این موضوع را مطرح کرده‌است. علت این مطرح‌کردن هم گزارش‌های ناقص و دروغی است که جریان‌های وابسته به رژیم‌صهیونیستی اعلام کرده‌اند.
الان وضعیت مذاکرات چگونه است و آیا پیشرفت‌هایی در زمینه تضامین هسته‌ای (ذاتی) داشته‌ایم؟
این تضامینی که می‌گویید تقریبا در چند روز گذشته ازسوی طرف غربی و آمریکایی پذیرفته شده است؛ اما اینکه سانتریفیوژ پیشرفته به چه تعداد یا به‌صورت قطعات منفصله یا قطعات متصله در ایران نگهداری شود، جزء مواردی است که هنوز درمورد آن گفت‌وگو می‌شود. یک نکته دیگری هم وجود دارد، این شایعه‌ای که اخیرا گویا یک ضرب‌الاجلی برای ایران مشخص کردند و می‌گویند امروز یا فردا ایران برای توافق وقت دارد، این‌گونه صحبت‌ها واقعیت ندارد و چنین مساله‌ای وجود ندارد. این خبر درقالب عملیات روانی است که در شبکه‌ها و کانال‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود. ما قبلا هم پیش‌بینی کرده بودیم که هرچقدر به بخش‌های مهم و حساس مذاکرات نزدیک شویم، شدت عملیات روانی و رسانه‌ای طرف غربی و آمریکایی افزایش می‌یابد. بنابراین این‌گونه عملیات‌ها برای تحت‌تاثیر قرار دادن فضای داخلی ایران و فشار به افکارعمومی و مذاکره‌کنندگان ایرانی پشت میز مذاکره است.
پس با توجه به اینکه طرف غربی و آمریکایی تضمین ذاتی ایران را پذیرفته‌اند، قضیه انتقال سانتریفیوژهای پیشرفته به کشور دیگری مثلا روسیه کاملا منتفی است؟
از ابتدا هم چنین بحثی مطرح نبود، چون بحث انتقال سانتریفیوژها و پذیرش این مورد ازسوی جمهوری اسلامی مطرح نشده است؛ پس جزء مواردی نیست که الان مطرح شده باشد و نمی‌دانیم غربی‌ها در این زمینه در آینده چه خواهند گفت. اخیرا درباره‌اش صحبتی صورت نگرفته است.