در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، فیلم‌های سینمایی «بیرو» ساخته مرتضی علی‌عباس میرزایی، «مرد بازنده» ساخته محمدحسین مهدویان، «شادروان» به کارگردانی حسین نمازی، «علف‌زار» ساخته کاظم دانشی، «برف آخر» به کارگردانی امیرحسین عسکری، «لایه‌های دروغ» به کارگردانی رامین سهراب، «ملاقات خصوصی» ساخته امید شمس، «ماهان» به کارگردانی حمید شاه‌حاتمی، «بی‌مادر» ساخته سیدمرتضی فاطمی، «دسته‌دختران» به کارگردانی منیر قیدی، «هناس» ساخته حسین دارابی، «شب‌طلایی» به کارگردانی یوسف حاتمی‌کیا، «نگهبان شب» ساخته رضا میرکریمی، «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی‌فر، «بی‌رویا» ساخته آرین وزیردفتری، «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی، «شهرک» ساخته علی حضرتی، «۲۸۸۸» ساخته مشترک کیوان علی‌محمدی و علی‌اکبر حیدری، «ضد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی، «خائن‌کشی» ساخته مسعود کیمیایی، «دِرب» ساخته سیدهادی محقق و «نمور» به کارگردانی داوود بیدل، دربخش سودای سیمرغ رقابت کردند و درنهایت برگزیدگان این دوره از جشنواره به شرح زیر هستند:
نامزدهای بهترین جلوه‌های بصری
۱- محمد برادران برای فیلم خائن‌کشی
۲- امین پهلوان‌زاده برای فیلم مرد بازنده
۳- کامیار شفیع‌پور برای فیلم برف‌آخر
۴- فرید ناظرفصیحی برای فیلم بیرو
۵- حسن نجفی و امیر ولی‌خانی برای دسته دختران
سیمرغ بلورین این بخش به حسن نجفی و امیر ولی‌خانی برای فیلم «دسته دختران» اهدا شد
نامزدهای بهترین جلوه‌های ویژه میدانی
۱- آرش آقابیگ برای فیلم خائن‌کشی
۲- آرش آقابیگ برای فیلم شهرک
۳- حمید رسولیان برای فیلم ضد
۴- محسن روزبهانی و کاووس روزبهانی برای فیلم دسته دختران
۵- ایمان کرمیان برای فیلم موقعیت مهدی
سیمرغ بلورین این بخش به ایمان کرمیان برای فیلم «موقعیت مهدی» اهدا شد
نامزدهای بهترین چهره‌پردازی
۱- مونا جعفری برای فیلم علف‌زار
۲- شهرام خلج برای فیلم موقعیت مهدی
۳- عظیم فراین برای فیلم بیرو
۴- مرتضی کهزادی برای فیلم ضد
۵- امید گلزاده برای فیلم‌های برف آخر و شادروان
سیمرغ بلورین این بخش به امید گلزاده برای فیلم‌های «برف آخر و شادروان» اهدا شد
نامزدهای بهترین طراحی صحنه
۱- سهیل دانش‌اشراقی برای فیلم خائن‌کشی
۲- امیر زاغری برای فیلم موقعیت مهدی
۳- محمدرضا شجاعی برای فیلم دسته دختران
۴- محمدرضا شجاعی برای فیلم ضد
۵- آیدین ظریف برای فیلم ۲۸۸۸
۶- علی نصیری‌نیا برای فیلم برف آخر
سیمرغ بلورین این بخش به محمدرضا شجاعی برای فیلم «ضد» اهدا شد
نامزدهای بهترین طراحی لباس
۱- بهزاد آقابیگی برای فیلم موقعیت مهدی
۲- مارال جیرانی برای فیلم خائن‌کشی
۳- فاطمه صفری‌زاده برای فیلم شادروان
۴- زهرا صمدی برای فیلم نگهبان شب
۵- علی نصیری‌نیا برای فیلم برف آخر
سیمرغ بلورین این بخش به مارال جیرانی برای فیلم
«خائن کشی» اهدا شد
نامزدهای بهترین صدابرداری
۱- مهدی ابراهیم‌زاده برای فیلم دسته دختران
۲- بابک اردلان برای فیلم شادروان
۳- مسیح حدپور‌سراج برای فیلم موقعیت مهدی
۴- عباس رستگارپور برای فیلم بدون قرار قبلی
۵- امیر نوبخت‌حقیقی برای فیلم شب طلایی
سیمرغ بلورین این بخش به مسیح حدپور سراج برای فیلم «موقعیت مهدی» اهدا شد
نامزدهای بهترین صداگذاری
۱- فرامرز ابوالصدق برای فیلم دسته دختران
۲- امین شریفی برای فیلم ضد
۳- علیرضا علویان برای فیلم‌های علف‌زار و بدون قرار قبلی
۴- امیرحسین قاسمی برای فیلم‌های خائن‌کشی و نگهبان شب
5 - نعیم مسچیان برای فیلم ۲۸۸۸
سیمرغ بلورین این بخش به علیرضا علویان برای فیلم‌های «علف‌زار و بدون قرار قبلی» اهدا شد
نامزدهای بهترین موسیقی متن
۱- حبیب خزایی‌فر برای فیلم مرد بازنده
۲- فردین خلعتبری برای فیلم ماهان
۳- فردین خلعتبری برای فیلم هناس
۴- مسعود سخاوت‌دوست برای فیلم موقعیت مهدی
۵ - بهزاد عبدی برای فیلم علف‌زار
سیمرغ بلورین این بخش به مسعود سخاوت‌دوست برای فیلم «موقعیت مهدی» اهدا شد
دیپلم افتخار این بخش به بهزاد عبدی برای فیلم «علف‌زار» اهدا شد
نامزدهای بهترین تدوین
۱- ژیلا ایپکچی برای فیلم شهرک
۲- حسین جمشیدی‌گوهری برای فیلم موقعیت مهدی
۳- سپیده عبدالوهاب برای فیلم خائن‌کشی
۴- حمید نجفی‌راد برای فیلم دسته دختران
۵- حمید نجفی‌راد برای فیلم علف‌زار
سیمرغ بلورین این بخش به حمید نجفی راد برای فیلم «علف‌زار» اهدا شد
نامزدهای بهترین فیلمبرداری
۱- وحید ابراهیمی برای فیلم موقعیت مهدی
۲- علیرضا برازنده برای فیلم شهرک
۳- هادی بهروز برای فیلم علف‌زار
۴- محمد حدادی برای فیلم بدون قرار قبلی
۵- آرمان فیاض برای فیلم برف آخر
سیمرغ بلورین این بخش به آرمان فیاض برای فیلم «برف آخر» اهدا شد
نامزدهای بهترین نقش مکمل مرد
۱- پیام احمدی‌نیا برای فیلم ملاقات خصوصی
۲- علی‌اکبر اُصانلو برای فیلم نگهبان شب
۳- روح‌الله زمانی برای فیلم موقعیت مهدی
۴- مهدی زمین‌پرداز برای فیلم علف‌زار
۵- نادر سلیمانی برای فیلم ضد
۶- مجید صالحی برای فیلم برف آخر
سیمرغ بلورین این بخش به نادر سلیمانی برای فیلم «ضد» اهدا شد
دیپلم افتخار این بخش به علی‌اکبر اصانلو برای فیلم «نگهبان شب» اهدا شد
نامزدهای بهترین نقش مکمل زن
۱- صدف اسپهبدی برای فیلم علف‌زار
۲- فرشته حسینی برای فیلم دسته دختران
۳- صفورا خوش‌طینت برای فیلم نگهبان شب
۴- شادی کرم‌رودی برای فیلم بی‌رویا
۵- لیندا کیانی برای فیلم ضد
۶- نوشین مسعودیان برای فیلم برف آخر
سیمرغ بلورین این بخش به صدف اسپهبدی برای فیلم «علف‌زار» اهدا شد
دیپلم افتخار این بخش به فرشته حسینی برای فیلم «دسته دختران» اهدا شد
نامزدهای بهترین نقش اول مرد
۱- تورج الوند برای فیلم نگهبان شب
۲- پژمان جمشیدی برای فیلم علف‌زار
۳- امین حیایی برای فیلم برف آخر
۴- مهدی نصرتی برای فیلم ضد
سیمرغ بلورین این بخش به امین حیایی برای فیلم «برف آخر» اهدا شد
نامزدهای بهترین نقش اول زن
۱- سارا بهرامی برای فیلم علف‌زار
۲- ژیلا شاهی برای فیلم موقعیت مهدی
۳- طناز طباطبایی برای فیلم بی‌رویا
۴- لاله مرزبان برای فیلم نگهبان شب
۵- لادن مستوفی برای فیلم برف آخر
سیمرغ بلورین این بخش به طناز طباطبایی برای فیلم «بی‌رویا» اهدا شد
نامزدهای بهترین فیلمنامه
۱- ابراهیم امینی و هادی حجازی‌فر برای فیلم موقعیت مهدی
۲- فرهاد توحیدی و مهدی تراب‌بیگی برای فیلم بدون قرار قبلی
۳- کاظم دانشی برای فیلم علف‌زار
۴- امیرحسین عسگری، امیرمحمد عبدی و سیدحسن حسینی برای فیلم برف آخر
۵- رضا میرکریمی و محمد داوودی برای فیلم نگهبان شب
سیمرغ بلورین این بخش به کاظم دانشی برای فیلم «علف‌زار» اهدا شد
نامزدهای بهترین فیلم اول
۱- بی‌رویا به کارگردانی آرین وزیردفتری
۲- علف‌زار به کارگردانی کاظم دانشی
۳- ملاقات خصوصی به کارگردانی امید شمس
۴- موقعیت مهدی به کارگردانی هادی حجازی‌فر
سیمرغ بلورین این بخش به هادی حجازی‌فر برای فیلم «موقعیت مهدی» اهدا شد
نامزدهای بهترین کارگردانی
۱- هادی حجازی‌فر برای فیلم موقعیت مهدی
۲- کاظم دانشی برای فیلم علف‌زار
۳- بهروز شعیبی برای فیلم بدون قرار قبلی
۴- امیرحسین عسگری برای فیلم برف آخر
۵- رضا میرکریمی برای فیلم نگهبان شب
سیمرغ بلورین این بخش به رضا میرکریمی برای فیلم «نگهبان شب» اهدا شد
دیپلم افتخار این بخش به سیدهادی محقق برای فیلم «درب» اهدا شد
نامزدهای بهترین فیلم
۱- برف آخر به تهیه‌کنندگی حسن مصطفوی
۲- علف‌زار به تهیه‌کنندگی بهرام رادان
۳- موقعیت مهدی به تهیه‌کنندگی حبیب‌الله والی‌نژاد
۴- نگهبان شب به تهیه‌کنندگی رضا میرکریمی
سیمرغ بلورین این بخش به حبیب‌اله والی‌نژاد برای فیلم «موقعیت مهدی» اهدا شد
فیلم‌های کوتاه داستانی
1. ارفاق (کارگردان: رضا نجاتی، تهیه‌کننده: سولماز وزیرزاده)
2. گذشته (کارگردان: حمید محمدی، تهیه‌کننده: حمید محمدی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی)
3. ویار (کارگردان و تهیه‌کننده: حورا طباطبایی)
سیمرغ این بخش به فیلم کوتاه «ارفاق» به کارگردانی رضا نجاتی اهدا شد
فیلم‌های مستند
1.احتضار (کارگردان: حجت طاهری، تهیه‌کننده: حجت طاهری، عبدالخالق طاهری)
2. دبستان پارسی (کارگردان و تهیه‌کننده: حسن نقاشی)
3. سرباز شماره صفر (کارگردان و تهیه‌کننده: محمد سلیمی‌راد)
سیمرغ بلورین این بخش به مستند «احتضار» به کارگردانی حجت طاهری اهدا شد
جایزه ویژه هیات داوران به امیرحسین عسگری برای فیلم برف آخر اهدا شد.
در بخش برگزیدگان مسابقه تبلیغات سینمای ایران، جایزه بهترین عکس به «حبیب مجیدی» برای فیلم منصور اهدا شد و جایزه بهترین آنونس به «امید میرزایی» برای فیلم‌های صحنه‌زنی و تک‌تیرانداز اهدا شد. در بخش بهترین پوستر هیات داوران هیچ پوستری را شایسته سیمرغ ندانست اما دیپلم افتخار این بخش به احسان برابادی برای فیلم سینمایی «پیرمردها نمی‌میرند» اهدا شد.
اهدای جایزه سردار وطن (جایزه ویژه سردار سلیمانی) به فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی» به کارگردانی بهروز شعیبی و تهیه‌کنندگی محمود بابایی اهدا شد.
مراسم اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر به دبیری مسعود نقاش‌زاده با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، شامگاه جمعه ۲۲ بهمن در برج میلاد تهران برگزار شد.
مسعود نقاش‌زاده دبیر این دوره از جشنواره در سخنانی گفت: «سینمای ایران در دو سال گذشته از ویروس کرونا آسیب دید و عزیزانی را از دست داد که یاد و خاطره همه از دست‌رفتگان را هم گرامی می‌دارم. با همه محدودیت‌هایی که به این واسطه ایجاد شد، سینماگران شریف ایران تلاش کردند و چرخ صنعت سینما را در حرکت نگه داشتند. سینمای ایران الان در چهلمین جشنواره به درخت تناوری تبدیل شده است. درختی که شاخه‌های جوان و پرباری هم دارد.»
در ادامه این مراسم با پخش کلیپی آیین بزرگداشت احمدرضا معتمدی، کارگردان باسابقه سینمای ایران برگزار شد. علی نصیریان، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی، محمدمهدی اسماعیلی وزیر و مسعود نقاش‌زاده دبیر این رویداد در این بخش روی صحنه آمدند. علی نصیریان، بازیگر پیشکسوت سینما و تئاتر در این بخش گفت: «بسیار خوشحالم. از اواخر دهه ۲۰ که وارد کار نمایش شدم، الان که نگاه می‌کنم می‌بینم چه رشدی در زمینه‌های مختلف داشته‌ایم. هنرهای دیگر را اطلاع ندارم اما درباره تئاتر و سینما باید بگویم بسیار خوب کار شده است. سینمای جدید ما قبل از انقلاب و از اواخر دهه ۴۰ شروع شد و بعد از انقلاب هم تداوم پیدا کرد. هم تئاتر و هم سینما در جشنواره‌های بین‌المللی می‌درخشد، من سرافراز و خوشبختم. خدا را شکر می‌کنم هرچند در خرابه‌ها تمرین می‌کردیم اما به اینجا رسیدیم. این رشد شکرگزاری هم دارد. خوشحالم که زنده ماندم تا شماها را ببینم. با احمدرضا معتمدی یک فیلم کار کرده‌ام و بابت شخصیت ایشان از لحاظ کردار، اخلاق، اندیشه، تسلط بر کار و درک سینما، بسیار از همکاری با ایشان لذت بردم. پشتوانه یک هنرمند در هر زمینه هنری فرهنگ است. به یاد داشته باشید فرهنگ پشتوانه است و فقط تخصص در این زمینه چاره‌ساز نیست. هر فردی که می‌خواهد وارد مقوله هنر شود، باید با الفبای فرهنگ آشنا شود، پشتوانه‌های بیرونی هم مهم است. به‌ویژه امروز که در عصر اطلاعات و ارتباطات هستیم. همیشه گفته‌ام سال ۳۰ که کلاس تئاتر می‌رفتم فقط یک کتاب تئاتر در کشور داشتیم که کتاب نوشین بود. وقتی او را زندانی کردند در زندان آن کتاب را نوشت. اما امروز همه چیز در اختیار جوانان است.»
در بخش بعدی محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخشی از سخنانش گفت: «جشنواره امسال محاسن زیادی داشت؛ تلاش شد تا عدالت فرهنگی تحقق پیدا کند. در ۳۱ استان و در بسیاری از روستاها با سینما سیار مردم را پای این جشنواره نشاندیم، کارهای مهمی را در این دوره تجربه کردیم. فیلم‌هایی از گونه‌های مختلف در این دوره وجود داشت، از چهار نسل سینمای بعد از انقلاب در این دوره حضور داشتند که این جای مباهات دارد. ما برای آینده سینمای ایران، برای آینده‌ای بهتر، با بررسی همه تجارب به دست آمده در این 40 سال، با همه نقاط قوت و ضعف به برنامه‌ریزی برای آینده می‌اندیشیم و این گام بزرگ را در این دولت برخواهیم داشت.»
اسماعیلی ادامه داد: «تلاش می‌کنیم سینمایی متناسب با تراز انقلاب داشته باشیم، سینمای امروز سقف توقعات ما نیست و باید تلاش کنیم تا بهتر شویم، امسال یاد و نام سردار بزرگ بر تارک این جشنواره درخشید، جشنواره ما در پی این بود که امید و آگاهی را به مردم ایران عرضه کند، امروز باید در آغاز گام دوم انقلاب اسلامی در جهت تبیین فرهنگ و هنر ایرانی پیشتاز باشیم. با سینما می‌توانیم یک روایت اصیل از ایران به جهانیان نشان بدهیم.»
در همین رابطه مطالب زیر را بخوانید:
جنجالی‌ترین فیلمنامه جشنواره (لینک)
قاب‌های ماندگار از جشنواره چهلم (لینک)
پنج سکانسی که از جشنواره چهلم فیلم فجر باید دیده شود (لینک)