مراسم اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر، از ساعت 18:30 در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد.
این دور از جشنواره فیلم فجر، میزبان 22 فیلم سینمایی در بخش سودای سیمرغ به دبیری مسعود نقاش‌زاده بود. مهم‌ترین اتفاق جشنواره امسال، حذف بخش بهترین فیلم از نگاه مردم بود که به‌دلیل عدم اطمینان از صحت آرا و در آخرین ساعات برگزلری این جشنواره صورت گرفت.
فیلم "موقعیت مهدی" به کارگردانی هادی حجازی‌فر و تهیه‌کنندگی حبیب الله والی نژاد، با نامزدی در 14 بخش پیشتاز این دور از جشنواره بود.
این مراسم با سرود جمهوری اسلامی ایران و تلاوتی از قرآن مجید شروع شد. اجرای این برنامه را محمد سلوکی برعهده دارد.
ابتدای این مراسم با نمایش لحظاتی از فیلم‌های مطرح سینمای ایران و کلیپی از پیروز انقلاب اسلامی در سال 1357 با صدای ناصر طهماسب همراه بود.
سپس سلوکی اجرای خود را آغاز کرد و با سلام و خیر مقدم به مهمانان این برنامه، حضار را به دیدن تصاویری از فعالیت برگزارکنندگان جشنواره فیلم فجر 40 کرد.
نقاش‌زاده: درخواست‌های خارج از چارچوب را با احترام قبول نکردیم / مماشات مشکلات را حل نمی‌کند گاهی باید تصمیم سخت گرفت
سپس نقاش‌زاده دبیر جشنواره فیلم فجر در سخنان کوتاهی صحبت‌های خود را بیان کرد. او با تشکر از مهمانان گرامی یاد و خاطره شهدای انقلاب و دفاع مقدس خصوصاً حاج قاسم سلیمانی را گرامی داشت و گفت که ویروس کرونا در این چند سال اخیر به سینمای ما ضربه‌های زیادی زد و لازم است که یاد از دست رفته‌های سینما را گرامی بداریم.
وی ادامه داد: البته سینماگران ایران تلاش کردند و کمر همت بستند تا چرخ حیات سینما را زنده نگه داشتند. سینمای ایران در حال حاضر در چهملین جشنواره به درخت تناوری تبدیل شده است که شاخه‌های زیادی از آن سربرآورده است. آنچه که مانده است دسترنج سینماگران شریف ما است.
نقاش‌زاده گفت: در این دوره از جشنواره به دقت و سعی کوشیدیم که رویه‌ها را استانداردسازی کنیم و از آغاز گام‌هایی را برای برنامه‌ریزی روشن‌تر برای همه کسانی که با جشنواره سروکار دارند ایجاد کنیم. از آیین نامه دقیق با هداف روشن و گاه شمار معین و... امیدوارم که تا حدودی موفق شده باشیم. معتقدم برای ارتقای جشنواره نیازمند آینده‌نگری و کلان نگری هستیم و بر قانون‌گرایی هم باید تأکید داشته باشیم.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: از ابتدا مبنای ما این بود که فیلم‌ها را براساس گاه‌شمار نمایش دهیم. درخواست‌های بیرون از چارچوب را با احترام قبول نکردیم و طنین جشن انقلاب در همه کشور از طریق نمایش فیلم‌ها شنیده شد. سختی‌های زیادی داشتیم اما در مقابل سختی‌ها و تهدیدها و نومیدی‌ها تلاش کردیم تا کار را درست انجام دهیم که جا دارد از همه همکارانم تشکر کنم.
وی در پایان گفت: باید مسائل جشنواره را پیدا کنیم و برای آنها راه حل پیدا کنیم. مماشات مشکلات را حل نمی‌کند گاهی باید تصمیم سخت گرفت و رنج‌هایی را تحمل کرد. باید با معایب و نواقص کار روبرو باشیم. برای رفع آنها تلاش کنیم به قدر وسع تلاش کردم این کار را بکنم. این سینما نیاز به مراقبت و مهربانی دارد باید با هم و برای هم با این سینما مهربان باشیم و قدر فرهنگ ارجمند این سینما را بدانیم حیف است که مهر را در دل نپروریم.
در ادامه کلیپی از درگذشتگان سینما در سال جاری نمایش داده شد.
علی نصیریان که در این مراسم حضور داشت مورد تشویق حضار قرار گرفت.
در ادامه خانواده شهید سلیمانی نیز به حاضران در جشنواره فیلم فجر اضافه شدند.
برندگان سیمرغ بهترین‌های تبلیغات، مجموعه عکس، پوستر، آنونس، فیلم کوتاه و مستند
سپس اهدای جوایز جشنواره فیلم فجر 40 با اهدای سیمرغ بخش تبلیغات سینمای ایران شروع شد.
در بخش بهترین عکس، سیمرغ بلورین بهترین مجموعه عکس به حبیب مجیدی برای فیلم "منصور" اهدا شد.
دیپلم افتخار بهترین پوستر به احسان برآبادی برای فیلم "پیرمردها نمی‌میرند" اهدا شد. [در این بخش سیمرغ اهدا نشد]
بهترین آنونس نیز به امید میرزایی برای فیلم‌های "صحنه‌زنی" و "تک تیرانداز" تقدیم شد.
علی نیک‌رفتار ، مهرداد خوشبخت و محمد روح‌الامین اعضای داوران این بخش بودند.
در بخش فیلم کوتاه نیز جایزه بهترین فیلم کوتاه به رضا نجاتی برای فیلم کوتاه "ارفاق" اهداشد. در این بخش احمدرضا معتمدی که یکی از اعضای داوران بود نتوانست در این مراسم حضور داشته باشد.
داوران این بخش احمدرضا معتمدی، دانش اقباشاوی و حامد جعفری بودند.
در بخش مستند، سیمرغ بلورین بهترین فیلم به حجت طاهری و عبدالخالق طاهری برای فیلم "انتظار" تقدیم شد.
محمد تهامی‌نژاد، مرتضی شعبانی، احمد ضابطی جهرمی، محمدرضا عباسیان و محمدعلی فارسی داوران بخش مستند بودند.
نصیریان: خدا را شکر که زنده ماندم و رشد چشمگیر سینما و تئاتر ایران را دیدم
بخش بعدی اختتامیه جشنواره فیلم فجر 40 بزرگداشت دکتر احمدرضا معتمدی بود. این کارگردان و استاد دانشگاه به‌خاطر شرایط نامساعد جسمانی با ویلچر روی سن جشنواره آمد و علی نصیریان، اسماعیلی وزیر فرهنگ، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی و نقاش‌زاده دبیر جشنواره از وی تقدیر کردند.
نصیریان گفت که سینما و تئاتر ما رشد چشمگیری داشته است، چه قبل و چه بعد از انقلاب. خدا را شاکرم که هستم و شما را می‌بینم. از معتمدی از نظر کردار و اخلاق و تفکر و اندیشه و تسلط بر کارش و فهمیدن و درک سینما بسیار از کار با ایشان لذت بردم. پشتوانه یک هنرمند در هر زمینه فرهنگ است. به یاد داشته باشیم که فرهنگ پشتوانه است و نه فقط تخصص. کارگردانی یا بازیگری که می‌خواهد وارد مقوله هنر شود باید با الفبای فرهنگ آشنا شود و فرهنگ و رمان و شعر و... بشناسد چه ایرانی و خارجی.
وی ادامه داد: سال 1330 که کلاس تئاتر می‌رفتم یک کتاب تئاتر بود اما الان اطلاعات زیادی در دسترس هست. همه چیز در اختیار جوان‌ها هست اما بخش عمومی ما فرهنگ را باید ارج بنهد. فرهنگ در ردیف‌های آخر اعتبارات است اما بخش‌های دیگر کشور بیشتر مورد توجه است که البته باید از اعتبار بالا برخوردار باشد اما فرهنگ روح است که باید تغذیه شود. ما فقط محتاج نان و آب نیستیم محتاج آگاه شدنیم باید فرهنگ و فهم عمومی ما بالا برود. جوانان ما کارهای نوآورانه می‌کنند. من به دکتر معتمدی تعظیم می‌کنم.
احمدرضا معتمدی: سال تولید کشید تا کتب فلسفه فیلم را تبیین کنم
معتمدی نیز در صحبت‌های خود بیان کرد که از نصیریان تشکر می‌کنم که در فیلم دیوانه‌ای از قفس پرید با او کار کردم و زانوی تلمذ می‌زدم. مدام از او یاد می‌گرفتم و درس می‌گرفتم.
او با بیان اینکه 30 سال تولید کشید تا کتب فلسفه فیلم را تبیین کنم گفت: نظریات فلسفی فراوانی از میرداماد و ملاصدرا وجود دارد که برای فلسفه فیلم مناسب است و حتی "ژیل دلوز" از نظریات فلسفه اسلامی در هنر سینما استفاده کرده است. این مقدمه را گفتم که بگویم باید از همسرم تشکر کنم که با حقوق مختصر معلمی دانشگاه با من همراهی کرده است، من تا نیمه شب در کتابخانه بودم و هرگاه که به خانه می‌آمدم نمی‌گفت چرا حالا آمدی و من نتوانستم برای او حتی یک انگشتر بخرم، دوستت دارم عزیزم.
در ادامه خزاعی که برای صحبت‌های خود روی سن ماند قرار بود صحبت‌های خود را بیان کند که به‌خاطر تشویق مکرر حضار گفت که صحبت‌های خود را در بخش تجلی اراده ملی بیان خواهد کرد و فقط توانست از دبیر جشنواره و عوامل تشکر کند.
"بدون قرار قبلی" بهروز شعیبی جایزه سردار سلیمانی را برد
اولین جایزه جشنواره فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ، جایزه سردار سلیمانی بود. جایزه بهترین فیلم از نگاه ملی که با عنوان جایزه سردار سلیمانی شناخته می‌شود به فیلم "بدون قرار قبلی" ساخته بهروز شعیبی و تهیه‌کنندگی محمود بابایی تقدیم شد.
اهدای این جایزه توسط زینب سلیمانی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان سینمایی و دبیر جشنواره صورت گرفت.
شعیبی در سخنان خود بیان کرد: این جایزه برای من ارزش زیادی. خواهشم این بود که بازی این عزیزان دیده شود اما جایشان خالی است. این فیلم به نمایندگی گروهی بود که یک سال درگیر ساخت این فیلم بود. برخلاف آنچه که گمان شده است این فیلم حمایت عجیبی نداشت و تنها انگیزه‌اش بود که کار ما را جلو برد و آن انگیزه هم این بود که برای ایران باشد. خدا را شکر که جایزه خودش را گرفت. این جایزه در روزهای بعدی به پیشگاه صاحب اصلی‌اش تقدیم خواهد شد.
وزیر ارشاد: در این دولت قرار است به سینمایی متناسب با طراز انقلاب برسیم/ سینما در تبیین گام دوم انقلاب پیشتاز باشد
در ادامه اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنان خود بیان کرد: تلاش کردیم تا در این جشنواره در 31 استان و روستاها با سینمای سیار، فیلم نشان دهیم. از گونه‌های مختلف فیلم حضور داشت که از محاسن جشنواره بود و البته با حضور هنرمندان و خانواده سینما رونق گرفت. از چهار نسل سینمای بعد انقلاب در جشنواره حضور داشتند.
وی بیان کرد که برای سینمای ایران آینده‌ای بهتر با بررسی همه تجارب به‌دست آمده است. در این سال‌ها به برنامه‌ریزی برای آینده می‌اندیشیم. در این دولت قرار است به سینمایی متناسب با طراز انقلاب برسیم. سینمای ما امروز موفقیت‌های بالایی را به‌دست آورده است اما تا جایگاه مطلوب فاصله دارد. سقف توقع ما این نیست و این راه طی نشده است اما در سال‌های پیش رو طی خواهد شد.
وزیر در پایان بیان کرد که در جشنواره نام و یاد سردار بزرگ و قهرمان درخشید. جشنواره ما در پی امید و آگاهی بود. امروز در آغاز گام دوم انقلاب اسلامی، سینما در جهت تبیین باید پیشتاز باشد. با سینما می‌توان بسیاری از دستاوردها و روایتی اصیل از ایران را به جهان نشان دهیم. در دیپلماسی فرهنگ که مورد توجه رئیس جمهور محبوب است، سینما جایگاه مهمی دارد که برنامه‌های وزارت فرهنگ نیز بر این مهم شکل گرفته است. کرونا لطمات بزرگی بر اقصاد فرهنگ و هنر زده است و ما تلاش کردیم تا بخشی از این مشکلات را حل کنیم.
بعد از سخنان وزیر فرهنگ، تصاویری از شهید سید مرتضی آوینی نمایش داده شد و سپس محمد معتمدی قطعاتی را برای حضار خواند. قطعه ای ایران او به همراه آوازی در پایان خوانده شد.
جوایز بخش سودای سیمرغ
بهترین جلوه‌های بصری به حسن نجفی و امیر ولی خانی برای دسته دختران اهدا شد.
برندگان این جایزه از حجم بالای کار گفتند که باعث شد تا جلوه‌های بصری فیلم با دو گروه ساخته شود. این دو همچنین از منیره قیدی کارگردان فیلم تشکر کردند.
بهترین جلوه ویژه میدانی به ایمان کرمیان برای فیلم "موقعیت مهدی" اهدا شد. کرمیان از حضار خواست تا عوامل فیلم موقعیت مهدی را تشویق کنند.
سیمرغ بهترین طراحی چهره به امیدگلزاده برای شادروان و برف آخر رسید. او از حسین نمازی و امیرحسین عسگری تشکر کرد و جایزه خود را به دخترش اهدا کرد.
در بخش جایزه بهترین طراحی صحنه و لباس سیمرغ بلورین به مارال جیرانی برای فیلم "خائن‌کشی" رسید.
جایزه بهترین طراحی صحنه نیز به محمدرضا شجاعی برای فیلم «ضد» رسید.
سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری نیز به مسیح حدپور سراج برای فیلم «موقعیت مهدی» رسید.
جایزه بهترین صداگذاری نیز به علیرضا علویان برای فیلم‌های «علفزار» و «بدون قرار قبلی» رسید. در نبود علویان بهروز شعیبی جایزه او را گرفت.
در بخش بهترین موسیقی متن، دیپلم افتخار به بهزاد عبدی برای فیلم «علفزار» رسید و مسعود سخاوت دوست برای فیلم «موقعیت مهدی» برنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی شد.
سیمرغ بلورین بهترین تدوین به حمید نجفی راد برای فیلم علفزار رسید.
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به آرمان فیاض برای برف آخر رسید.
او گفت از محمد داودی تشکر می‌کنم که از او خیلی چیزها یاد گرفتم و جایش در سینما خالی است، خیلی دوست دارم که باز هم کار کند.
در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل زن دیپلم افتخار به فرشته حسینی برای فیلم دسته دختران رسید. همچنین سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن به صدف اسپهبدی برای فیلم «علفزار» رسید.
در بخش بهترین نقش مکمل مرد دیپلم افتخار به علی اکبر اوسانلو برای فیلم «نگهبان شب» و سیمرغ بلورین به نادر سلیمانی برای فیلم «ضد» رسید.
نادر سلیمانی در سخنان خود گفت که کارم سخت شد، به خدا قسم. زمانی طنز کار می‌کردم اما الان ماندم چکار کنم؟ (خنده حضار) من از داوران ممنونم الان حدود 30 سال است که کار می‌کنم اولین بار است که ضربان قلبم بالا رفته است یک آرزو دارم زنان کشورم آزاد باشند، فیلم ضد را هدیه می‌کنم به مادران 17 هزار و 200 آدم شهید که در این راه کشته شدند. از همکارانم ممنونم از محمدرضا شفیعی که باور داشت می‌توانم کار جدی کنم از امیرعباس ربیعی عزیز که به من اطمینان داشت. امیدوارم بتوانم کارهای بهتری کنم.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن نیز به طناز طباطبایی برای فیلم «بی‌رویا» رسید. او گفت که خدا را شکر می‌کنم که اگر نبود هیچ اتفاقی نمی‌افتاد، جای استاد علی نصیریان خالی است که رفت زیرا از او خیلی یاد گرفتم.
امین حیایی برای فیلم «برف آخر» برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد شد. او در صحبت‌های خود گفت: این دومین سیمرغ من است که اولی آن برای فیلم شب ساخته رسول صدرعاملی بود. در این گروه نیز عوامل فیلم حرفه‌ای بودند و از آنان تشکر می‌کنم.
سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول به هادی حجازی‌فر برای فیلم «موقعیت مهدی» تقدیم شد.
حجازی‌فر گفت: ممنونم از داوران. سینما با من در این 6 سال خیلی مهربان بود. قدردان سینماگران هستم. مؤمن‌ترین آدم‌ها به نفع سادگی و روح فیلم کار کردند. وقفه‌های یک ماهه را به جان خریدند که دور ماندند از خانواده و من هم جایزه‌ام را به خانواده‌ام تقدیم می‌کنم.
کاظم دانشی نیز سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را گرفت و از سازمان سینمایی و "جگر هیأت انتخاب" و داوران تشکر کرد که با تعامل میان آنها امکان حضور این فیلم در جشنواره مهیا شد.
همچنین دیپلم افتخار داوران به فیلم «درب» به کارگردانی سید هادی محقق اهدا شد.
داوران جایزه ویژه را در کارگردانی به امیرحسین عسگری برای فیلم «برف آخر » اهدا کردند. او با بیان اینکه سال 93 این جایزه را از مرحوم طائرپور گرفته است گفت این جایزه نشان می‌دهد که راهم را درست رفته‌ام. این جایزه‌ام به خانواه‌ام تعلق دارد.
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی نیز به رضا میرکریمی برای فیلم «نگهبان شب» رسید. در نبود میرکریمی، تورج الوند به نمایندگی وی این جایزه را گرفت. الوند خود از نامزدان بهترین نقش اول مرد این دوره از جشنواره برای فیلم نگهبان شب بود.