مرحوم آیتالله صافیگلپایگانی ازجمله مراجع تقلیدی بود که همواره در میدان مبارزات سیاسی در دوران پهلوی تا نهضت امام خمینی(ره) و استقرار نظام جمهوری اسلامی حضور داشت و نقشآفرینی کرد. در همین راستا پیرامون نقش موثر و کلیدی ایشان در مقاطع حساس جمهوری اسلامی ایران با عسگر دیرباز، عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس دانشگاه قم به گفتوگو پرداختهایم. این عضو مجلس خبرگان با تاکید بر اینکه آیتالله صافیگلپایگانی شیخالفقها بودند و از همه مراجع تقلید بهلحاظ سنی سابقه بیشتری داشتند، گفت: «ابتدا باید ارتحال ایشان را به پیشگاه امام زمان(عج) و مقاممعظمرهبری و شیعیان تسلیت بگویم. آیتالله گلپایگانی قبل از انقلاب در زمینه ترویج معارف اهلبیت(ع) مخصوصا شبهههایی که راجع به امامزمان(عج) وجود داشت، اقدامات ارزندهای انجام دادند. همچنین ایشان در پاسخ به شبهاتی که انجمن حجتیه رواج میدادند، کتابهای بسیار خوبی را تالیف کردند که بارها تجدیدچاپ شده است. آیتالله گلپایگانی تالیفات بسیاری داشتند، بعضی از این کتابها به زبان عربی هستند و برخی از فارسی به عربی ترجمه شدهاند. مرحوم گلپایگانی در زمینه نشر معارف اهلبیت(ع)، معارف اسلامی و قرآنی قدمهای خیلی بزرگی را برداشتند و از این جهت در این روزگار پیشگام بودند.»
وی در ادامه با نقل خاطرهای از خود در حضور آیتالله صافیگلپایگانی به دغدغهمندی آن مرجع بزرگ اسلام پیرامون مسائل مختلف فرهنگی و سیاسی پرداخت و گفت: «ایشان نسبت به مسائل فرهنگی و سیاسی جامعه کاملا اطلاعاتشان بهروز و جدید بود. من در این زمینه خاطراتی دارم؛ یکبار ما خدمت ایشان شرفیاب شده بودیم، یک خانمی بهتازگی قرآنی را ترجمه کرده بود که منتشر شده بود. ایشان در ابتدا از آن خانم تکریم کردند و همانجا چندنکته درباره ترجمهشان یادآور شدند. این نشان از دغدغهمندی ایشان داشت. چه قبل و چه بعد از انقلاب همراهیشان با امام خمینی(ره) و حمایتشان از ایشان قابلتوجه بود و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم حضورشان در شورای نگهبان، بهعنوان فقیه و دبیر محترم شورای نگهبان بسیار راهگشا بود، یعنی وقتی ایشان در شورای نگهبان حضور پیدا کردند، استوانه حوزه علمیه در شورای نگهبان بودند و سالهایسال این مسئولیت را در زمان حضرت امام(ره) عهدهدار بودند.»
دیرباز در ادامه با تاکید بر اینکه آیتالله صافیگلپایگانی مرزدار اسلام بودند، گفت: «نکته دیگری که میخواهم عرض کنم، رفتار ایشان نسبت به فعالیتهای فرهنگی جامعه بود، درواقع فقها و علمای بزرگوار اسلام مانند مرزداران هستند. مرزدار کارش این است که رصد میکند تا اگر از ناحیه دشمن هرگونه تحرک یا آسیبی بخواهد وارد شود، پیشبینی و پیشگیری کند و اگر آسیبی واقع شد، مرزدار با او مقابله میکند و ایشان در این زمینه از مراجع پیشگام بودند. بهگونهای که نسبت به انقلاب اسلامی، نسبت به مبانی انقلاب اسلامی، نسبت به فرمایشات حضرت امام(ره) و مقاممعظمرهبری هر نکتهای و هر مسالهای بود، در این زمینه فداکارانه در میدان بودند. همیشه در صحنه بودند و تلاش میکردند که در این زمینه پیشگام باشند و واقعا هم پیشگام بودند.»
این عضو مجلس خبرگان به خدمات دیگر این مرجع عالیقدر پرداخت و مطرح کرد: «نکته دیگری هم میتوانم درباره اقدامات ارزنده آیتالله صافیگلپایگانی عرض کنم، خدماتشان نسبت به حوزههای علمیه بود. ایشان طلاب و فضلا را مانند فرزندان خودشان میدانستند و از ناراحتی و رنج آنها متاثر میشدند و رنج میبردند. در همین راستا ایشان کمکهای زیادی نسبت به معیشت طلاب انجام میدادند که طلاب بزرگوار و کسانی که در خدمت اسلام و اهلبیت(ع) هستند، مشکلاتشان کاهش پیدا کند. در پیام مقاممعظمرهبری هم به اینکه ایشان یک فقیه بصیر و آگاه نسبت به اوضاع جامعه بودند نیز اشاره شد. آیتالله گلپایگانی هرکجا که لازم بود، از روی خیرخواهی نصیحت میکردند و تذکر میدادند. این هم یکی از مواردی بود که کاملا درمورد حضرت آیتالله مشهود بود. بههرحال آنچه آدم احساس میکند، این است که با رفتن چنین بزرگانی، خلئی را در فضای جامعه احساس میکنیم که با عنایات امام زمان(عج) از حوزههای علمیه چنین شخصیتهایی دوباره بروز و ظهور پیدا کند و خداوند متعال به مراجع تقلید فعلی طول عمر بدهد که همهشان در مسیر انقلاب اسلامی و ترویج معارف اهلبیت(ع) همچنان ثابت و استوار باشند.» در ادامه به مواضع بصیرانه آیتالله گلپایگانی در مقاطع حساس جمهوری اسلامی اشاره کردیم. یکی از این مقاطع حساس، فتنه 88 بود که ایشان با دفاع از ولیفقیه و شورای نگهبان بار دیگر بصیرت خود را در موضعگیریهای سیاسی نشان دادند. در این مساله نظر این عضو مجلس خبرگان را پرسیدیم. او در پاسخ به سوال ما پیرامون مواضع بصیرانه آیتالله صافیگلپایگانی تاکید کرد: «بله، همینطور است و من این صحبتها را تایید میکنم. هم امام خمینی(ره)، هم مقاممعظمرهبری به مراجع عنایت داشتند و دارند و درواقع مراجع استوانههای دین هستند و دین مردم، تدین مردم بهواسطه مراجع استوار است. انشاءالله خداوند به همه مراجع طول عمر بدهد و آیتالله صافیگلپایگانی را همنشین سیدالشهدا(ع) قرار بدهد.»