روز گذشته علیرضا زاکانی، شهردار تهران به شورای شهر رفت و بین اعضای پارلمان شهری به تشریح بودجه سال 1401 شهرداری تهران پرداخت و درنهایت نیز این بودجه را تقدیم شورا کرد. از آنجایی که هنوز جزئیات بودجه مشخص نیست و متاسفانه شهرداری هم جزئیات را منتشر نکرده و دراختیار رسانه‌ها قرار نداده، نمی‌توان خیلی جزئی درباره آن صحبت کرد و برای همین هم، فعلا صحبت‌های زاکانی در دفاع از بودجه سال 1401 را عینا می‌خوانیم و بخشی از برنامه‌ها و وعده‌های او برای سال بعد را اینجا ثبت می‌کنیم تا ببینیم چه زمانی جزئیات بودجه هم منتشر می‌شود تا آن وقت دقیق‌تر و جزئی‌تر به بررسی آن ورود کنیم.
علیرضا زاکانی شهردار تهران، دیروز سه‌شنبه ۲۸ دی ۱۴۰۰ ضمن ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ شهرداری تهران و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه به شورا در صحن شورا در ارتباط با بودجه سال آینده گفت: «مفتخریم که اولین بودجه این شورا و این مدیریت شهری را تقدیم کنیم. بودجه سال قبل ۴۸هزارو۸۰۰میلیارد تومان بود که با اصلاحیه به ۳۷هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسید و ما مکلف شدیم در مسیر تحقق آن گام برداریم. افقی که از درآمد و تحقق آن داشتیم ۳۲هزار و ۵۰۰میلیارد تومان تا پایان سال است. بنابراین نیازمند به کار جدی و تحولی هستیم. در بخشی از حوزه‌ها خلأها و کاستی‌هایی است که از گذشته برای ما به یادگار مانده است.»
۸۵هزار میلیارد تومان سرجمع بدهی‌هاست
زاکانی درباره مبلغ بدهی‌های شهرداری تهران گفت: «حدود ۶۰هزار میلیارد تومان به بانک‌ها بدهکاریم و با احتساب بدهی به مجموعه پیمانکاران، ۸۵هزار میلیارد تومان سرجمع بدهی‌هاست.»
مدیریت قبلی شهر را با ۷هزار اتوبوس گرفت و با ۲۲۵۰ اتوبوس تحویل ما داد
او اضافه کرد: «خلأ و کاستی‌هایی داریم، مثلا در اتوبوسرانی هفت‌هزار دستگاه اتوبوس به مدیریت قبل تحویل شد و چیزی که ما تحویل گرفتیم ۲۲۵۰ اتوبوس بود که درواقع با این عدد یک‌سوم نیاز شهر قابل‌تامین بود. این کاستی‌ها درکنار بدهی‌ها ویژگی‌های جدیدی را برای ما در شهر ایجاد کرد که براساس آن ضرورت دارد گام‌های بلندی را برای تحول برداریم. آنچه امروز تقدیم می‌شود ویژگی‌های خاص خود را دارد و در راستای رویکردهای تحولی مجموعه مدیریت شهری است. در لایحه بودجه، یک پیوستگی بین پروژه‌های ۱۴۰۱ و سیاست‌هایی در سند تقدیم شده به شورا وجود دارد که از چهار راهبرد و ۱۲ سیاست و ۹۰ کلان‌پروژه تشکیل شده است و نیز سیاست‌های هفت‌گانه‌ای که شورا ابلاغ کرده بود و برنامه سوم را هم هدف‌گذاری کردیم.»
بودجه ۱۴۰۱ دارای ۲ بخش است
زاکانی بیان کرد: «سعی کردیم از یک امر کلی برای تحول در روح و کالبد شهر شروع کنیم. سرفصل بودجه خودمان را دو بخشی بستیم؛ یک بخش از ویژگی‌های بودجه سال آینده است و بخش دیگر ناظر به تعهدات ما خواهد بود. در بودجه ۵۶هزار و ۸۶۹ میلیارد اعتبار دیدیم که نسبت به بودجه ۳۷هزار و ۷۰۰ میلیاردی ۵۱ درصد رشد دارد. بودجه را ناظر به برنامه‌های ارائه‌کرده و مبتنی‌بر اعتبار تنظیم کردیم. اما در بخش دوم که درخواست مجوز برای آن داریم مبتنی‌بر مشارکت‌هاست. ده‌هاهزارمیلیارد تومان را می‌توان از طریق مشارکت انجام داد که امکانی برای فعال‌شدن در قالب بودجه برای آن وجود ندارد که با مشارکت مردم، خیرات و برکات برای شهر دارد.»
ساخت هتل‌های ۵ ستاره در ۵ نقطه تهران
شهردار تهران گفت: «در حال تلاش هستیم در ۴۴هزار بافت پیرامونی تهران در ۹ بخش، هشت پروژه را در هشت مجموعه شهر بارگذاری کنیم که تنها در یک نقطه یعنی در شیان انجام شده است. مثلا این ۴۴هزار هکتار را بررسی کردیم به پنج نقطه رسیدیم که هتل‌های پنج‌ستاره ساخته شود زیرا کاستی هتل در تهران مشهود است.»
ایجاد درآمدهای پایدار از طریق مشارکت و جذب سرمایه‌گذار
زاکانی تاکید کرد: «این پنج پروژه توسط اعتبار درون‌بودجه انجام نمی‌شود و نیاز به مشارکت دارد و برای ما درآمد پایدار ایجاد می‌شود. بخش دیگر از مشارکت‌ها در حوزه حملونقل و امور زیرساختی است. مثلا درباره ادامه بزرگراه یادگار امام(ره) و به پایان رساندن آن و خط موازی بزرگراه امام‌علی(ع) در غرب تهران باید ساماندهی از طریق مشارکت انجام شود. بازدید‌ها و شرایط آن مهیاست و باید از طریق تملک این مسیر را طی کنیم یا ادامه بزرگراه شهید صیادشیرازی تا بزرگراه آزادگان نیز از این جنس پروژه‌هاست. باید مجوز بگیریم و سرمایه‌گذار داخلی و خارجی جذب کنیم و با انجام این کارها درآمد پایدار و گشایش برای شهر ایجاد می‌شود.»
باید قفل حوزه ساخت‌وساز باز شود
زاکانی بیان کرد: «۵۱درصد رشد بودجه را داشتیم که عمده آن یعنی ۱۵هزار میلیارد آن ناشی از عوارض عمومی است. در بخش شهرسازی و تحول در آن، با دست خودمان قفل بر ساخت‌وساز شهر زدیم. از سال ۹۱ حدود ۳۱هزار پرونده در سال صادر می‌کردیم اما امروز ۴۷۰۰ پرونده داریم و این عدد قابل‌مقایسه نیست. درک درستی از این موضوع نداریم. با وجود ۱۲هزار هکتار بافت ناپایدار و ۴۵۶۰ هکتار بافت فرسوده، امکان ساخت‌وساز در شهر وجود ندارد و خودمان با دست خودمان به ساخت‌وساز شهر قفل زدیم و دل‌مان خوش است که شهر را اداره می‌کنیم. باید دست به دست هم دهیم و قفل‌ها را از شهر برداریم.»
بیشترین سهم را برای توسعه هوشمندسازی شهر در نظر گرفته‌ایم
زاکانی با بیان اینکه طی یک تقسیم‌بندی پنج بخشی نیز بیشترین سهم را برای توسعه هوشمندسازی شهر در نظر گرفته‌ایم، گفت: «در حوزه تملیک دارایی‌ها هم بالغ بر ۱۰هزار میلیارد تومان را در نظر گرفته‌ایم تا از این طریق بخشی از بدهی‌های خود را تسویه کنیم و ۶ هزارو۶۰۰ میلیارد تومان نیز باید ناظر به حقوق و مزایای کارمندان پرداخت کنیم.»
رشد ۳۳ درصدی بودجه حملونقل
او ادامه داد: «سرفصل بعدی در حوزه حملونقل و ترافیک است که ۳۳ درصد رشد داشته و بالغ بر ۱۸هزار میلیارد را به آن اختصاص دادیم. درواقع هم معاونت حملونقل و هم فنی و عمرانی ما را شامل می‌شود. در سرفصل خدمات شهری نیز ۱۴درصد از سهم کل اعتباری را به این جهت اختصاص دادیم که نزدیک‌ترین و ملموس‌ترین سطح خدمت به جامعه در این حوزه انجام می‌شود.»
تخصیص ۹ درصد بودجه به حوزه فرهنگی، ۳ درصد شهرسازی و ۵ درصد به ایمنی
او گفت: «در حوزه فرهنگی و اجتماعی ۹ درصد از اعتبارات را اختصاص دادیم و البته این موضوع کلی است و ابعاد متفاوتی دارد. در بخش ایمنی و مدیریت بحران پنج درصد از بودجه به آن اختصاص دارد. برای حوزه شهرسازی و معماری سه درصد از اعتبار را دراختیار گذاشتیم. امیدواریم همه این تقسیم‌‌بندی‌ها توزیع متوازنی از خدمت را برای ما فراهم کند. این سطح اولیه بودجه است و برخی از این سطوح از طریق مشارکت می‌تواند چندبرابر شود مثلا در حملونقل یا موضوع خدمات شهری که نگاه جدید و مشارکت‌پذیری امکان بزرگی را برای ما فراهم خواهد کرد.»
اکنون سهم حملونقل شخصی در تهران ۷۵ درصد است
زاکانی عنوان کرد: «امروز سهم حملونقل شخصی در تهران ۷۵ درصد است و حملونقل عمومی به سمت اقل خود سیر می‌کند و به دلیل مشکلاتی که دارد به‌تدریج در حال خارج شدن از گردونه خدمت به مردم است.»
در یک‌ماه اول خدمت به اندازه کل ۴ سال گذشته اتوبوس خریدیم
وی افزود: «در این چهار ماه توجه به حملونقل عمومی داشتیم. هفت‌هزار دستگاه اتوبوسی که تحویل دوره قبل مدیریت شهری شده بود اما ۲۲۵۰ اتوبوس را تحویل ما دادند و برای جبران این کاستی اولا ۱۷۵ دستگاه در همان ماه اول خریداری شد که شاید این تعداد با اتوبوس‌های خریداری‌شده در چهار سال گذشته برابری می‌کند. از این ۱۷۵ دستگاه ۱۱۰ دستگاه تحویل شده و ۶۵ دستگاه نیز درآستانه تحویل و در مرحله تسویه مالی قرار دارد.»
افزوده‌شدن ۵۰۰ دستگاه اتوبوس دیگر تا عید نوروز به ناوگان اتوبوسرانی
او اضافه کرد: «۵۰۰ دستگاه اتوبوس تا عید نوروز با تغییر مخازن به ناوگان اضافه می‌شود. برای سال آینده نیز ۱۴۰۰ دستگاه اورهال می‌شوند که ۳۰۰ دوکابین و ۱۰۶۰ تک‌کابین است. باید امسال تعداد اتوبوس‌ها را به سه‌هزار و سال آینده به ۴۵۰۰ دستگاه برسانیم. برای ۵۰ دستگاه اتوبوس برقی هم قرارداد بستیم و ۱۰۰ دستگاه دیگر نیز قرارداد بسته خواهد شد.»
سال آینده جهش جدی در بخش اتوبوسرانی خواهیم داشت
شهردار تهران گفت: «با تمهیداتی که در وزارت کشور و دولت اندیشیده شد، کشور در آستانه تامین پنج‌هزار اتوبوس گازی است و قدرالسهم تهران در آن بالاست و سال آینده جهش جدی در بخش اتوبوس خواهیم داشت.»
۷ ایستگاه مترو سال آینده آماده می‌شود
او ادامه داد: «در بحث حملونقل ریلی، برای هفت خط متروی فعال، ۱۴ کیلومتر راه‌اندازی کردیم و هفت ایستگاه سال آینده آماده می‌شود. این هفت خط حدود سه‌هزار دستگاه واگن نیاز دارد تا سرفاصله قطارها به دو دقیقه و نیم برسند. اما موجودی ما ۱۵۰۰ واگن است که ۳۶۴ مورد آن از رده خارج و دوسوم آن نیز نیاز به اورهال دارد.»
تامین واگن‌های مورد‌نیاز مترو از طریق تهاتر با نفت و حمایت دولت
شهردار تهران با بیان اینکه برای سال آینده ۵۰ رام که هرکدام هفت واگن دارد را برای اورهال هدف‌گذاری کردیم، تصریح کرد: «همچنین باید ۶۳۰ دستگاه واگن را از طریق فاینانس تامین کنیم که ۱۵درصد اعتبار نقد لازم دارد که از دایره داشته شهرداری خارج است. بنابراین با دولت هماهنگ شده و اهتمام دولت این است که از طریق تهاتر با نفت مهیا شود. ۴۲۰ واگن از قرارداد داخل کشور داریم که ۱۰۵ دستگاه آن را از طریق کنسرسیوم داخلی فراهم کردیم.»
با توجه به توانمندی کشور و تامین هزینه‌ها می‌توان کار 20ساله را ۴ ساله انجام داد
شهردار تهران گفت: «تا سال ۱۴۲۰ باید روزانه ۳۰میلیون مسافر در تهران جابه‌جا شود که ۱۰ میلیون آن سهم مترو است و برای این کار باید خطوط ۸ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ فعال شود. با توجه به توانمندی کشور می‌توان این کار را سه‌ونیم تا چهار ساله انجام داد و نیاز به پول و اعتبار دارد. همچنین باید از طریق دورکاری و هوشمندسازی تقاضای سفر را در شهر کاهش داد و امکان جدیدی را در شهر فراهم کرد.»
با خرید خدمات راهبردی، مشارکت و هوشمندسازی افق جدیدی در شهر می‌گشاییم
زاکانی افزود: «باید در بودجه و اعتبارات مطالعات چهار خط را انجام دهیم و امکان را برای توسعه خطوط در ۱۵۳ کیلومتر فراهم کنیم. با بارگذاری ایستگاه‌ها، بارگذاری بین‌ایستگاهی، بدهی‌های دولت و تهاتر نفت بخش تجهیزات خودمان در زمینه حمل‌ونقلی را تامین کنیم. همچنین از طریق خرید خدمات راهبردی و مشارکت و هوشمندسازی افق جدیدی برای شهر باز کنیم.»
لزوم ساماندهی موتورسیکلت‌ها
او عنوان کرد: «نظم و انضباط شهری موضوع دیگر است. در این بخش ساماندهی موتورسیکلت‌ها در برنامه است که کار بزرگی است و باید موتورسیکلت‌ها را به سمت برقی‌شدن سوق دهیم. مثلا با هماهنگی سازمان برنامه و وزارت صمت قرار شد ۳۰۰هزار موتور را به سمت برقی‌شدن سوق دهیم و بعد از آن به سایر عرصه‌ها کار را توسعه دهیم.»
10هزار تاکسی و ۲هزار ون سال آینده نوسازی می‌شود
شهردار تهران یادآور شد: «نوسازی ۱۰هزار تاکسی و دوهزار ون برای سال آینده را خواهیم داشت. نباید نسبت به زندگی مردم بی‌تفاوت باشیم و باید مداخله فعال کنیم. بالغ بر ۵۵ درصد میوه و تره‌بار در میادین کاری ما توزیع می‌شوند و روزانه حدود یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار نفر مراجعه‌کننده در ۲۶۵ میدان و بازار میوه و تره‌بار داریم. در نظر گرفتیم این بازارها را در محلات توسعه داده و همچنین این روند را به در منازل مردم استمرار دهیم. فروشگاه شهروند قریب به ۴۰ مجموعه در شهر دارد و باید توسعه محلی پیدا کند و شهروند محله داشته باشیم. باید با ایجاد پیوستگی بین میادین میوه و فروشگاه‌های شهروند شرایطی را برای شهروندان فراهم کنیم که در نزدیک‌ترین محل امکان خاص خودشان را دریافت کنند. شهرداری در رقابت با دیگران نگاه به سود را در نظر ندارد و رقابت در خدمت را مدنظر دارد.»
امکانات و دارایی‌های شهرداری باید در سازمان املاک ثبت و ضبط شود
او گفت: «شهرداری تلاش می‌کند بازیگر اصلی در حوزه مسکن تهران شود و نباید بنگاه‌های محلی تعیین‌تکلیف کنند و مردم متضرر شوند. باید در موضوع بورس مسکن سرفصلی را فراهم کنیم که املاک خود را در بورس ارائه کنیم. باید مایملک خود را شناسایی و آن را مولد‌سازی کنیم. امکانات و دارایی‌های شهرداری باید در سازمان املاک ثبت و ضبط شود. همان‌طور که کشور از نفت برخوردار است که می‌تواند بلای جان یا پایه ترقی کشور باشد، شهرداری نیز از امکانات و املاک برخوردار است که می‌تواند بلای جان و مفسده شود یا پایه ترقی شهرداری از طریق ارائه در بورس باشد.»
ارائه لایحه به شورا درباره ارتقای وضعیت امنیت و ایمنی شهر
شهردار تهران گفت: «ناظر به امنیت و ایمنی شهر و در بحث گودهای بزرگ و خطرناک، لایحه‌ای به شورا تقدیم کردیم. ساختمان‌های متعددی که ایمنی لازم را ندارند، نیز از دیگر مباحث مهم است. درکنار آن بافت فرسوده و مسائل مختلف دیگر وجود دارد. در این خصوص تفاهمنامه‌ای با وزارت راه تنظیم شد تا با استفاده از ظرفیت قانونی تامین مسکن طی دوسال ۱۵۰هزار نوسازی در تهران داشته باشیم. در این تغییر نگاه نوسازی شهری داریم و نوسازی بافت فرسوده گام بعدی آن است. نکته بعد روح‌نواز و چشم‌نواز کردن شهر است. ما نسبت به مساله سیمای شهری به‌شدت حساس هستیم. مثلا در بحث هتل‌سازی در کمیسیون ماده پنج مصوب شد که این ساخت ناظر به معماری ایرانی-اسلامی شود.»
ارائه خدمات به شهروندان در شیفت عصر
زاکانی با بیان اینکه می‌توان ۴۱ درصد خدمات شهرداری را در زمان عصر ارائه داد، تشریح کرد: «علاوه‌بر ارائه خدمت در صبح تا ظهر، می‌تواند شیفت دوم هم برای خدمت‌رسانی باشد. طبق تحقیقات و بررسی‌ها نمی‌توان ۵۹ درصد کار را در شیفت عصر ارائه داد. مردم به جای اینکه هشت ساعت به شهرداری مراجعه کنند، ۱۶ ساعت دسترسی به شهرداری خواهند داشت. قرار شده است این موضوع از دو منطقه به صورت پایلوت آغاز شود و سپس به دیگر مناطق تسری پیدا کند. آمادگی مدیریت شهری برای پذیرش مشارکت است. این مشارکت فرهنگی و اجتماعی به سرای محلات سوق داده خواهد شد و در این دوره از مدیریت شهری تقویت خواهند شد تا نخبگان موجود در شورایاری‌ها و خارج از آن برای محلات خودشان تصمیم‌گیری کنند.»
شهردار تهران با تاکید براینکه در تمامی سطوح شهرداری باید مشارکت، نهادینه شود، افزود: «شهرداری شرایط خود را به سمتی تغییر می‌دهد که ارائه خدمت را با مشارکت‌پذیری انجام دهد.» زاکانی درباره چهار راهبرد مدیریت شهری دوره ششم، توضیح داد: «راهبرد نخست این است که افق ایده‌آل ترسیم شود و ناظر به آن برنامه‌ریزی عملیاتی داشته باشیم. درحال حاضر شهرداری در افق ترسیم‌شده درحال حرکت است. راهبرد دوم این است که مسئولان کشوری و شهروندان را ناظر به این افق، هم‌داستان کنیم. این راهبرد هم درحال اتفاق افتادن است.»
خلاقیت شهروندان برای مدیریت شهری مهم است
او ادامه داد: «راهبرد سوم، انجام فعالیت‌ها از طریق مشارکت است. زمینه‌های اجرایی این راهبرد درحال فراهم‌سازی است. ذهن و خلاقیت شهروندان برای مدیریت شهری مهم است. اگر شهروندان همسو با شهرداری باشند کار ۲۰ ساله را می‌توان در چهار سال انجام داد.»
3 پروژه در حوزه هوشمندسازی برای سال آینده طراحی شده است
شهردار تهران درباره راهبرد چهارم یعنی هوشمندسازی، بیان کرد: «بخشی از زیرساخت‌های فنی هوشمندسازی مهیا شده و بخش‌های دیگر تا پایان امسال آماده خواهد شد. سه پروژه در حوزه هوشمندسازی برای سال آینده طراحی شده است. نخست، کیف پول است تا شهروندان اعتبار داشته باشند و از این طریق از سایر خدمات شهری استفاده کنند. شروع این کیف پول با حداقل اعتبار برای همگان خواهد بود. پروژه دیگر باشگاه شهروندان است تا اطلاعات و اشراف نسبت به اطلاعات شهروندان از طریق زیرساخت‌های موجود مهیا شود. این اقدام برای هدف‌گذاری خدمت‌رسانی است. پروژه سوم، پرداخت الکترونیک است که با تعدادی بانک ازجمله بانک شهر وارد مذاکره شده‌ایم. این پروژه تحول بزرگی در شهر ایجاد می‌کند.»
انتقال پایانه شرق سال آینده انجام می‌شود
او با بیان اینکه انتقال باراندازهای تهران برای شهرداری یک موضوع مشارکت‌پذیری به‌شمار می‌رود، افزود: «در حوزه باراندازها مشکلات متعددی وجود دارد. انتقال پایانه شرق سال آینده انجام می‌شود. البته دو پایانه دیگر باید جابه‌جا شوند. همکاران بنده درحال پیگیری «هفته سرمایه‌گذاری در تهران» در خرداد سال آینده هستند تا تمام پروژه‌ها از طریق سرمایه‌گذار داخلی و خارجی اجرا شود.»
برنامه‌های شهرداری در سال 1401
۵۶هزار و ۸۶۹ میلیارد تومان کل بودجه
85 هزار میلیارد تومان بدهی شهرداری
18هزار‌میلیارد بودجه حملونقل و ترافیک
۷ هزار و ۸۵۷ میلیارد بودجه خدمات شهری
۲ هزار و ۶۸۸ میلیارد بودجه ایمنی
۱۹۷۱ میلیارد بودجه شهرسازی و معماری
۵ هزار و ۳۰۷ میلیارد بودجه اجتماعی و فرهنگی
۲۰ هزار و ۹۴۳ میلیارد بودجه هوشمندسازی
6هزارو600 میلیارد حقوق و مزایای کارمندان
اورهال 1400 دستگاه اتوبوس
تامین 500 دستگاه اتوبوس تا عید
آماده‌سازی 7 ایستگاه جدید مترو
تامین 420 واگن تولید داخل
تامین 630 دستگاه واگن از مسیر فاینانس
اورهال 350واگن (50 رام قطار مترو)
توسعه 153 کیلومتری مترو
تامین 300هزار موتورسیکلت‌برقی
نوسازی 10هزار تاکسی و 2هزار ون
ثبت املاک شهرداری در بورس
نوسازی 150 هزار مسکن طی 2 سال
محصورسازی 352 پارک برای استفاده زنان و کودکان
2 شیفت‌شدن خدمت‌رسانی شهرداری