روزنامه «فرهیختگان» در تاریخ 22 دی‌ماه سال‌جاری در گزارشی با عنوان «آﻣﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻧﺎاﻣﯿﺪﮐﻨﻨﺪه از ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ ﺑﻮدﺟﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ایران» به بررسی جایگاه بودجه سالانه ایران در شاخص بین‌المللی شفافیت پرداخت. در آن گزارش «فرهیختگان» با استناد به آمارهای سازمان بین‌المللی همکاری‌های بودجه‌ای (IBP) که شاخص بودجه باز (OBI) منتشر می‌کند و همچنین با استناد به ارزیابی‌های چندین نهاد پژوهشی داخلی، به بررسی میزان شفافیت بودجه سالانه ایران پرداخت. سازمان برنامه‌وبودجه در جوابیه‌ای به این گزارش واکنش نشان داده است. متن کامل این جوابیه در ادامه می‌آید.

متن جوابیه:

بر اساس شاخص‌های (PHM) مدیریت مالیه عمومی، شفافیت مالیه عمومی یکی از 7 محور اصلی عملکردی بودجه تلقی می‌شود. در این محور جامعیت، سازگاری و دسترسی به اطلاعات مدیریت مالیه عمومی ارزیابی می‌شود. این موضوع ازطریق طبقه‌بندی جامع بودجه، شفافیت کامل درآمدها و هزینه‌های دولت و انتشار اطلاعات مرتبط با ارائه خدمات و دسترسی به اسناد بودجه براساس شاخص‌های مدل مفهومی ذیل تحقق می‌یابد.

در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ دولت تمام تلاش خود را به‌عمل آورده است که حجم لایحه براساس استانداردهای بین‌المللی (PEHE) هزینه‌های عمومی و پاسخگویی مالی تهیه و تدوین شود، به‌طوری‌که در ماده واحدها و پیوندهای آن اصول طبقه‌بندی بودجه براساس (GHS) طبقه‌بندی وظیفه‌ای و اقتصادی رعایت شده و در قالب ماده‌واحده جدول ۷ و پیوست‌های (1) و (2) و (3) به‌طور کامل ارائه شده است.

در کلیه منابع بودجه متشکل‌از جداول مشخص بودجه که در قالب برنامه‌های مشخص با اهداف کمی مشخص و دستگاه اجرایی معین به‌نحوی تنظیم شده که با یک نگاه و به‌طور شفاف مشخص شده است که منابع و مصارف هر دستگاه اجرایی اصلی و برنامه‌های راهبردی و اجرایی با اعتبار معین که مشخص شده است، اعتبارات هر دستگاه به جزئیات حقوق و دستمزد، سایر، تملک دارایی سرمایه‌ای، تملک مالی و یارانه‌ها معین شده است که جداول شماره ۷ قانون بودجه شفاف‌ترین شکل ارائه بودجه کشور تاکنون است و با یک نگاه مشخص می‌شود برای هر برنامه‌ که نشان از مأموریت اصلی دستگاه و نوع خدمتی که ارائه می‌شود، به‌طور شفاف و مشخص بیان شده است.

این ازنظر حکمرانی خوب بهترین شکل بودجه‌نویسی است که یک تفاوت ماهوی با مهروموم‌های گذشته دارد. در این شکل سعی شده منابع بودجه برای تحقق اهداف خاص و نیازهای اساسی کشور گذاشته شود تا اثربخشی آن قابل‌سنجش و اندازه‌گیری باشد. بودجه به‌نحوی تنظیم شده که دستگاه‌های اجرایی ضمن مسئولیت‌پذیری درمقابل وصول منابع و مصارف پیش‌بینی‌شده، پاسخگو باشند.

 لذا اینکه در سال ۱۳۹۹ شاخص‌های(GBI) چه بوده است نمی‌توان آن را به بودجه ۱۴۰۱ تعمیم داد، چون بودجه ۱۴۰۱ تغییر ماهوی داده شده و از ردیف و مرکز هزینه‌محوری به برنامه‌محوری سوق داده شده است که نارسایی سنوات گذشته را جبران کند.

اسناد پشتیبانی لایحه بودجه ۱۴۰۱ حاوی شاخص‌های عملکرد وضع موجود و شاخص‌های کمی وضع مطلوب در سال ۱۴۰۱ بوده که یک کار بی‌بدیل است که می‌تواند هر محققی را درخصوص عملکرد واقعی مصارف بودجه، نتایج مصارف بودجه، دستاوردها و پیامدهای آن آگاه سازد، لذا اگر منصفانه به جداول لایحه بودجه و اسناد پشتیبان آن مراجعه شود، حتما تصدیق خواهد شد که تغییرات ماهوی بودجه مطابق استانداردهای فنی و بین‌المللی از شفافیت لازم در همه زمینه‌ها طوری برخوردار شده است که مردم بتوانند بر آن قضاوت کنند و کلیه اطلاعات بودجه هم در سایت این سازمان برای دردسترس قرار گذاشتن آحاد جامعه وجود دارد.

مرکز اطلاع‌رسانی، روابط عمومی و امور بین‌الملل