داوود حبیبی، عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج درباره نقش مراکز آکادمیک در رفع مشکلات ایجادشده طی هفته‌های اخیر برای محصولات کشاورزی کشور گفت: «علم تولید می‌شود اما متولی که علم را وارد صنعت کند، نداریم. به‌طور مثال ما در بخش سموم پایان‌نامه‌های کاربردی داریم، اما باید استخراج و شناسانده شود. ما روز گذشته در سازمان مرکزی جلسه‌ای با مسئولان مختلف ازجمله علمایی داشتیم و براساس آن نامه‌ای به تمام واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی زده شد تا پایان‌نامه‌های کاربردی که حتی منجربه قرارداد شده با صنعت را معرفی کنند. نزدیک به 180 یا 190 پایان‌نامه در مرحله اول معرفی شد که کاربردی هستند و بنا شد تا آنها را در حوزه‌های مختلف تقسیم‌بندی کنیم.»
او با تاکید بر اینکه بعد از بررسی‌ها متوجه شدیم در حوزه کشاورزی بسیاری از این پایان‌نامه‌ها مربوط به حوزه سم و کود بوده و خیلی کاربردی هستند، اظهار داشت: «قرارشد همایشی برگزار شود که درکنار آن نمایشگاهی هم از محصولات تولیدشده و پایان‌نامه‌ها در این زمینه به نمایش درآید و قطعا این‌گونه اقدامات می‌تواند علم را وارد صنعت کرده و راهکارهای علمی و عملی را برای برون‌رفت از مشکلات ارائه کند. ازطرف دیگر به‌رغم اینکه دانشگاه می‌تواند سموم باکیفیت و با آسیب پایین را وارد عرصه صنعت کند و درمجموع برای درمان و سموم راهکارهای زیادی را دارد، اما حمایت‌های لازم صورت نمی‌گیرد. همچنین فعالیت‌های دانشگاهی که در حوزه سموم و در سراهای نوآوری و شرکت‌های دانش‌بنیان انجام می‌شود، باید شناسایی شوند، اما واقعیت این است که کسی حامی دانشجو نیست و به همین دلیل کارها پیش نمی‌رود.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج درباره اهمیت فروش سم و حساسیت به‌کارگیری آن برای جلوگیری از ایجاد مشکلاتی مانند برگشت خوردن محصولات صادراتی افزود: «سم‌فروشی‌های کشور، کارشناس سم یا متخصص گیاه‌پزشک ندارند، درحالی‌که تعداد زیادی دانشجوی فارغ‌التحصیل این رشته داریم. در نظام پزشکی اگر به داروخانه‌ای مراجعه کنید و بدون نسخه درخواست دارویی کنید به‌هیچ‌وجه دارو نمی‌دهند، اما برای سم چنین سیستمی نداریم. باید طبقه‌بندی در این حوزه انجام بگیرد مثل پزشکی؛ متخصص پزشک عمومی و... . تنها در این صورت است که از این وضعیت خارج خواهیم شد.»
حبیبی درباره چالش‌هایی که در این حوزه وجود دارد، اظهار داشت: «عدم امکان ردیابی به‌دلیل شناسنامه‌دار نبودن بخش عمده محصولات کشاورزی، عدم آگاهی کافی کشاورزان ازنظر میزان و زمان استفاده از سموم، استفاده از سموم پرخطر با دوره کارنس بالا، مصرف سموم ارزان و بی‌کیفیت، وجود فروشگاه‌های غیرمجاز فروش سم، استفاده کشاورزان از یک سم برای چند محصول، برداشت و عرضه محصولات کشاورزی به بازار قبل از خروج اثرات سم از محصول، فروش سموم بدون نسخه گیاه‌پزشکی، تبعیت سنتی از سایر کشاورزان، عدم تجهیز آزمایشگاه‌های کنترل و کیفیت سموم، کاهش کیفیت سموم به‌سبب فقدان توزیع سالم، طولانی بودن زمان ثبت سموم کم‌خطر، عدم گسترش استفاده از آفت‌کش‌های ارگانیک، مرجوع شدن محصولات صادراتی به‌دلیل باقیمانده سموم و این نکته که افرادی که در حوزه صادرات فعالیت می‌کنند، یا صادرکننده واقعی نیستند یا اطلاعات صادراتی ندارند را باید جزء مهم‌ترین چالش‌ها دانست.»
او با تاکید بر اینکه باید مشخص شود در این حوزه متولی صادرات کیست؟ اظهار داشت: «مثلا وزارت کشاورزی است یا سازمان استاندارد یا وزارت صمت یا سازمان حفظ نباتات. در مرحله بعد باید سوال کرد چرا محصولات برگشت خورده‌اند و نظارت در این حوزه را افزایش داد. محصولی که صادر می‌شود باید از سازمان استاندارد گواهی داشته باشد. وقتی تصمیم‌گیری‌ها زیر یک سقف نیستند این معضلات پیش می‌آید. اوایل سازمان توسعه صادرات وجود داشت، اما درحال حاضر سازمان توسعه تجارت قدرتی در این حوزه ندارد. باید قدرت به دست آنها برگردد تا تصمیم‌گیری‌ها متمرکز شود. از طرف دیگر فردی که می‌خواهد محصول صادر کند، باید گواهی کارت صادرات داشته باشد و برای این گواهی دوره ببیند، همچنین نمونه همان محصولی که قرار است صادر شود به سازمان مربوطه داده و بررسی شود. مساله دیگر اینکه باید محصولات شناسنامه داشته باشند. قطعا وقتی برای محصولات شناسنامه وجود ندارد، تر و خشک با هم می‌سوزند. چه کسی که خوب تولید می‌کند و چه کسی که بد تولید می‌کند.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج افزود: «در جنوب کشور به‌خاطر گرانی سم به‌جای از نفت و گازوئیل در مزارع سبزی و صیفی‌جات استفاده می‌شود. درنتیجه محصولات تولیدی بوی نفت و گازوئیل می‌دهد، از این‌رو باید مشخص شود محصولاتی که صادر شده اما برگشت می‌خورد کجا می‌روند. اگر به چرخه مصرف بازگردد، قطعا مردم با مرگ خاموش روبه‌رو می‌شوند. متاسفانه کشاورزان ما اکثرا بی‌سواد هستند و زمان این سموم را نمی‌دانند. تا آفتی می‌بینند شروع می‌کنند به سم‌پاشی، درحالی‌که باید کشاورزان را آگاه کنیم. یعنی صداوسیما برنامه‌های مربوط به کشاورزی به‌خصوص برای سموم تولید کند و به نمایش بگذارد.»
کشاورزان اطلاعی از آفت‌کش‌های ارگانیک ندارند
حبیبی با بیان اینکه کشاورزان ما آفت‌کش‌های ارگانیک را نمی‌شناسند، تصریح کرد: «متولیان باید با دانشگاه‌ها هماهنگ کنند تا در این حوزه متخصصان را معرفی کنیم. همچنین روزنامه‌ها بخشی را به این موضوع اختصاص دهند و اساتید سموم را معرفی کنند تا درباره مبارزه با آفت سیب‌زمینی یا غلات حرف بزنند. سموم کم‌خطر و ارگانیک را هم در سطح کشور اعلام کنیم. مسئولان باید از ورود سموم وارداتی که دوره ماندگاری بالایی دارند، جلوگیری کنند یا اگر اقدام به این کار شده، اطلاعات کامل را دراختیار خریدار قرار دهیم؛ چراکه وقتی این سموم وارد می‌شود، در کل کشور پخش می‌شود و همه از آن استفاده می‌کنند. همین که در سم‌فروشی متخصص گیاه‌پزشکی باشد کافی است. درحال حاضر مردم پولی ندارند و مجبور می‌شوند سم‌های ارزان بخرند که کیفیت کمی دارد.»
او از آزمایشگاهی در میادین میوه‌وتره‌بار صحبت به‌میان آورد و گفت که سموم و فلزات درون میوه را چک می‌کند: «مساله‌ای که وجود دارد بحث سم نیست، میوه‌هایی که در داخل کشور است باید بررسی شوند. در میادین میوه‌وتره‌بار آزمایشگاه مرکزی داریم و نمونه تصادفی هم در این خصوص برمی‌دارند و حتی گزارش هم می‌گیرند و به‌خاطر مقادیر بالا گزارش‌ها بایگانی می‌شوند. همه مسئولان می‌دانند که آلودگی دارند، اما به مردم اطلاع نمی‌دهند. اما مردم داخل اطلاع ندارند و وقتی رسانه‌ای می‌شود مردم اطلاع پیدا می‌کنند. گزارشی وجود دارد که به‌خاطر کمبود آب، وزارت نیرو، آب فاضلاب را در بخش کشاورزی استفاده می‌کند. تصفیه‌خانه‌هایی در جنوب تهران به همین خاطر وجود دارد، اما فقط میکروب‌ها را کنترل می‌کنند. فلزات سنگین کنترل نمی‌شود. غیر از بحث سم، فلزات سنگین هم در محصولات وجود دارد و میوه‌ها آلوده به آن است. من 50 محصول پرمصرف را با مقدار سموم بالا دارم. چون مردم در فشار هستند نمی‌توان به این موارد اشاره کرد و نمی‌توانیم این مسائل را بیان کنیم. دولت فقط به این فکر است که شکم مردم را سیر کند.»
حبیبی درباره گیاهان تراریخته و واردات بذر گفت: «ما بحثی داریم به نام گیاهان GMO یا همان گیاهان تراریخته. بذری که کاشته می‌شود، در بخش سبزی و صیفی کشور ما 99درصد وابسته به واردات بذر است که بخش عمده‌ای از آنها نیز توسط چند شرکت وابسته به رژیم‌صهیونیستی تولید می‌شود، درحالی‌که این بذرها ضررهای زیادی دارد و تا امروز دانشگاه‌ها مقالات زیادی درباره آنها تولید کرده‌اند، متاسفانه ما نه‌تنها در بخش ژنتیکی بذرها مشکل داریم بلکه در بخش کود و سموم مورد استفاده در صنعت کشاورزی هم با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به مشکلات این وابستگی اشاره و خاطرنشان کرد: «در مجلس وقتی واردات و تولید و مصرف گیاهان تراریخته ممنوع شد، دیدیم که سروصدای زیادی برای این مساله به راه افتاد، تا جایی‌که حتی مطمئن بودیم قیمت تخم‌مرغ و مرغ بالا خواهد رفت که همین‌طور هم شد. غذای اصلی مرغ سویا و ذرت است که تراریخته بوده و نیاز کشور به آنها نیز ازطریق واردات برطرف می‌شد. تمامی 50 محصول پرمصرف در حوزه برگ و بذر را بررسی کرده و متوجه شدیم تراریخته هستند، قطعا باید دانشگاه سموم ارگانیک را معرفی کند و جایگزین کنیم، اما مساله اینجاست که حتما باید از اقدامات مراکز آکادمیک حمایت شود.»