نرگس چهرقانی، خبرنگار گروه سیاست: طی چند روز اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه سفرهای متعددی به کشورهای منطقه ازجمله عمان داشته، آن‌طور که گفته شده هدف از سفر امیر عبداللهیان به عمان توسعه مناسبات دوجانبه و همچنین برخی مسائل منطقه‌ای است. به جز این موارد احتمال نقش‌آفرینی پادشاهی عمان به‌عنوان یک میانجی در انتقال پیام میان ایران و آمریکا همزمان با تداوم مذاکرات هسته‌ای در وین را نمی‌توان نادیده گرفت. پیش از این نیز در ابتدای دهه 90 میانجیگری عمان باعث آغاز گفت‌وگوهای هسته‌ای بین ایران و آمریکا شده بود، برای بررسی این موضوع گفت‌وگویی با حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل منطقه داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفتند از سرعت پیشرفت مذاکرات راضی نیستند، چون طرف مقابل در دور هفتم وقت‌کشی زیادی کرد و بعد پذیرفت درباره ابتکارات ایران مذاکره کند. باوجود این تا چه میزان مذاکرات را روبه‌جلو می‌دانید؟
مذاکرات ایران و کشورهای 1+4 در وین از دو ماه پیش آغاز شده و دور هفتم و هشتم آن به پایان رسیده و در این مذاکرات پیشرفت‌هایی درخصوص مسائلی که وجود داشته، صورت گرفته است. در مذاکرات دور هفتم، ایران دو سند مهم در رابطه با حوزههای اقتصادی و قانونی و حقوقی و همچنین فنی ارائه داد. یکی از ویژگی‌های مذاکرات این دوره، یعنی دور هشتم که در دولت سیزدهم آغاز شد، این است که تیم مذاکره‌کننده، کارگروه تخصصی قوی‌ای در حوزههای مختلف تشکیل داده و این کارگروه‌ها با ارائه اسنادی طرف‌های 1+4 را قانع می‌کنند که خروج آمریکا از برجام غیرقانونی بوده، تحریم‌هایی که توسط آمریکا از سال 2018 علیه ایران اعمال شده، با روح برجام در تناقض است و منافات دارد. همچنین باید 700 مورد تحریمی که از سوی آمریکا علیه ایران صورت گرفته در طول نزدیک به چهار سال گذشته، اینها باید سریع لغو شود. این در حوزه سندهای قانونی و حقوقی و اقتصادی است. یک سند دیگر، سند فنی است که در رابطه با تجهیزات هسته‌ای کرج یک‌سری ابهاماتی برای کشورهای اروپایی وجود داشته که درحقیقت یکی از پیچیدگی‌های مذاکرات دور هفتم و هشتم بود. الان پیشرفت‌هایی در زمینه تحریم هم حاصل شده و به‌زودی یک خروجی قابل‌قبول از مذاکرات وین، به دست خواهد آمد. کشورهای اروپایی هم به این نتیجه رسیده‌اند که ادامه تحریم و ایجاد فشار به ایران نتیجه معکوس خواهد داشت، به همین دلیل سعی می‌کنند شیوه‌های دیگری و نرم‌تری را اتخاذ کنند. لذا به نظر می‌رسد که دور هشتم مذاکرات در وین خروجی قابل‌قبولی خواهد داشت و منجر به توافق جدیدی بین ایران و کشورهای 1+4 خواهد شد. بخش مهمی از تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران، طی هفته‌های آینده لغو خواهد شد و اظهارات علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیرخارجه نشان می‌دهد که امیدواری‌ها برای خروجی قابل‌قبول در مذاکرات وین و لغو تحریم‌ها بسیار بالاست.
همان‌طور که می‌دانید به‌تازگی امیرعبداللهیان سفرهای متعددی به کشورهای منطقه داشته، این سفرها قطعا برای بهبود شرایط اقتصادی و همکاری‌های چندجانبه در منطقه لازم است. علاوه‌بر این موارد، تاثیر مثبت این سفرها بر مذاکرات وین چقدر است؟
سفرهای وزیرخارجه و همچنین علی باقری‌کنی به چند کشور اروپایی و منطقه آثار مثبتی به‌همراه دارد و نگرش‌ها را تغییر داده است. الان رویکرد برخی کشورها در رابطه با ایران تغییر کرده، کره‌جنوبی آمادگی خود را برای پرداخت بدهی‌هایش به ایران به‌صورت نقدی اعلام کرده، عراق هم درصدد بازپرداخت بدهی خود به ایران است. اینها نشان می‌دهد که حداقل 10 میلیارد دلار از مطالبات ایران، درحال وصول است و می‌تواند گشایشی در زمینه‌های اقتصادی برای ایران ایجاد کند. به‌طوری‌که ایران به یک نقطه ثبات اقتصادی خواهد رسید.
به‌تازگی امیرعبداللهیان سفری یک‌روزه به عمان داشت. این سفر یک‌روزه چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟
عمان یکی از 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس است که روابط بسیار خوبی با ایران دارد و در زمینه‌های مختلف، وساطت این کشور منجر به کاهش تنش‌ها بین ایران و برخی کشورها شده، ازجمله نقش پادشاهی عمان در توافقنامه برجام کاملا مشهود است. لذا به نظر می‌رسد که پادشاهی عمان تجربه گران‌سنگی در حل اختلافات ایران و آمریکا ایفا کرده و خواهد کرد. سفرهای متقابل مقامات عمانی به ایران و مقامات ایران به پادشاهی عمان، می‌تواند در راستای کاهش اختلافات ایران و اتحادیه اروپا و ایران و آمریکا موثر باشد.
نماینده‌ای از کشور عربستان در روزهای گذشته به وین سفر کرده است با توجه به سابقه دشمنی عربستان با ایران و همچنین تلاش‌های پیشین این کشور برای سنگ‌اندازی در مسیر مذاکرات طی یک دهه گذشته، این سفر را چگونه تحلیل می‌کنید؟
عربستان نقش تخریبی در محور مقاومت داشته و هیچ‌گاه تمایل ندارد که تحریم‌ها علیه ایران برداشته بشود. نقش عربستان نقش رقابتی با ایران است، به همین دلیل انتظار نمی‌رود که او نقش مثبتی ایفا کند. البته این نکته هم وجود دارد که عربستان در جایگاهی نیست که به لحاظ روابط بین‌الملل و منطقه‌ای ایفای نقش بکند، چه مثبت چه منفی. به‌هرحال عربستان همواره سعی می‌کند خود را در هر مناسباتی مطرح و دخالت کند ولی نمی‌تواند در مذاکرات ایران و کشورهای 1+4 تاثیرگذار باشد. ولی کاهش اختلافات ریاض و تهران می‌تواند به آرامش نسبی در منطقه کمک کند. حتی می‌تواند منجر به پیشرفت مذاکرات وین شود اما عربستان به‌صورت مستقیم در جایگاهی نیست که بتواند ایفای نقش کند. همچنین رسانه‌های عربی مانند الجزیره و رسانه‌های صهیونیستی و معاند به‌صورت هماهنگ و از یک اتاق جنگ روانی تغذیه می‌شوند و سعی می‌کنند یک‌سری جریان‌سازی‌هایی علیه ایران ایجاد کنند. درواقع کارشان انتشار روحیه یأس و ناامیدی و ساختن یک چهره خشن از ایران است و اینکه ایران را یک کشور فلج‌شده با وضعیت اقتصادی ناپایدار جلوه دهند ولی گذشت زمان دست آنها را رو خواهد کرد و مشخص می‌کند دروغ‌پردازی‌ها در رسانه‌های صهیونیستی و آمریکایی هماهنگ است و می‌خواهند علیه ایران سیاه‌نمایی کنند. درست است که در کوتاه‌مدت ممکن است اثر لحظه‌ای داشته باشد ولی در درازمدت مشخص می‌شود این جریان‌سازی‌ها از روی دشمنی است.