به گزارش «فرهیختگان»، مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه در نشست علنی امروز (یکشنبه، ۱۹ دی ماه) مجلس شورای اسلامی درباره کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، گفت: چندین سال است علی رغم اینکه قیمت برخی ارقام مانند سوخت و ارز ترجیحی را ثابت نگه داشتیم اما تورم ۵۰ درصدی را به مردم تحمیل کرده ایم، اگرچه این عوامل تأثیر دارد اما ریشه‌های اصلی تورم در جای دیگر است. نخستین ریشه در منابع و مصارفی است که دولت آن را درست نبیند، در واقع مصارف را بدون وجود داشتن منابعی بالا ببرد و مجبور به استقراض شود که ما این را در بودجه ۱۴۰۱ خط قرمز خود دانسته ایم یعنی خلق پول و استقراض از بانک مرکزی خط قرمز ما شده است.
وی ادامه داد: امسال به لطف خدا و علیرغم تحمیل همه هزینه‌ها از دولت قبلی به دولت سیزدهم اجازه نداریم از بابت دولت خلق پول کنیم و این افتخاری برای دولت سیزدهم است. نکته دوم دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است، ریشه این در کجاست؟ ریشه در این است که ما یک مقدار ارز محدود داریم مثلاً ۱۵ میلیارد دلار که باید با آن هم ارز ترجیحی بدهیم و هم باید بانک مرکزی آن را در نیمایی بفروشد و به حساب خزانه واریز کند که ما بتوانیم حقوق دهیم اما این دو را نمی‌تواند انجام دهد به همین دلیل ارز ترجیحی را می‌دهد یا به حساب خزانه واریز می‌کند و در نهایت در بازار ۲۳ تومان یا ۲۴ تومان خریداری می‌کند و ۴۲۰۰ به وزارت جهاد کشاورزی می‌دهد و این سبب می‌شود پایه پولی بالا برود و تورم خلق شود.
رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: در سال ۱۴۰۱ کل درآمد نفتی ما یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه است البته برخی از دوستان می‌گویند امکان ندارد ما به این فروش برسیم ضمن آنکه ۲۶ میلیارد دلار کل درآمد نفتی ما می‌شود، با کم کردن سهم صندوق و سهم شرکت ملی نفت و ۳ درصد مناطق محروم حدود ۶۲.۵ درصد می‌ماند یعنی ۱۶ میلیارد دلار، باید با این پول ۳۸۰ هزار میلیارد تومان در خزانه بابت هزینه‌های جاری و عمرانی واریز کرد و هم اینکه باید ارز ترجیحی را نیز پرداخت کرد، آیا چنین چیزی امکان دارد؟
میرکاظمی بیان کرد: اگر ارز ترجیحی را پرداخت کنیم بازار به همین روند ادامه پیدا خواهد کرد و اگر به خزانه واریز شود دیگر نمی‌توان ارز ترجیحی را پرداخت کند اما در چند سال گذشته به دلیل اینکه ارز نداشته‌ایم، بانک مرکزی به قیمت ۲۴ تا ۲۳ هزار تومان خریده و ۴۲۰۰ پرداخت کرده یعنی پایه پولی و هزینه‌ها را بالا برده است اما نمی‌توان این شرایط را ادامه داد لذا باید به یک تعادلی رسید.
وی اضافه کرد: چگونه می‌توانیم هزینه ۳۰ میلیارد دلاری برای کشور بتراشیم در حالی که ۱۶ میلیارد دلار داریم لذا باید عاقلانه تصمیم گرفت و این سوال را مجدداً مطرح می‌کنم در ۲ سال گذشته قیمت سوخت و ارز ترجیحی تغییر نکرده اما چرا تورم ۵۰ درصد است؟ برای اینکه ارز را اینجا داده و جایی که باید کنترل می‌کردیم پایه پولی را بالا برده، خلق نقدینگی کرده و استقراض کرده ایم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه نباید بار را به دوش محرومین انداخت، تاکید کرد: ما می‌خواهیم باری که به دوش محرومین افتاده را برداریم ضمن آنکه درآمد نفتی ما ۲۶ میلیارد دلار است که صرفاً ۶۲.۵ درصد آن را می‌توانیم تبدیل و استفاده کنیم. (با فرض اینکه ۲۰ درصد به صندوق توسعه ملی دهیم) و اینکه تمام درآمد مالیاتی ما حدود ۴۵۰ هزار میلیارد تومان است اما فقط ۶۵۰ هزار میلیارد تومان حقوق پرداخت می‌کنیم.
میرکاظمی ادامه داد: در سال آینده باید ۶۵۰ همت برای حقوق تامین شود. از سوی دیگر باید ۲۰۰ همت بابت بازپرداخت اوراق و بدهی گذشته تامین شود. ۱۷۵ همت فقط مربوط به سررسید اوراق است که پیش از این استفاده شده و ما باید آن را پرداخت کنیم.
وی با بیان اینکه ۲۰۰ همت برای صندوق های لشگری و کشوری و ۲۰۰ همت برای بازپرداخت اوراق و بدهی ها در سال آتی باید تامین شود، افزود: باید ۴۰۰ همت برای صندوق ها و بازپرداخت اوراق در نظر گرفت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم ادامه داد: دولت باید منابع مصوباتی مانند همسان سازی که پیش از این تصویب شده است را تامین کند، در حال حاضر صندوق ها ۶ الی ۷ درصد را پرداخت و مطرح می کنند که نمی توانند پرداخت کنند، بنابراین دولت آن را پرداخت می کند.
میرکاظمی با بیان اینکه تمام مالیات پیش بینی شده حدود ۴۵۰ همت است، گفت: برخی مطرح می کنند که علت رشد این میزان مالیات چیست؟ باید به این نکته توجه کنیم که ۲۷۰ همت برای مالیات در سال جاری مصوب شد که عملکرد امسال بین ۳۱۰ تا ۳۲۰ همت خواهد بود، در واقع براساس این عملکرد منابع مالیاتی را افزایش دادیم و نه براساس مصوبه.
وی با بیان اینکه متوسط رشد مالیات ۴۰ تا ۴۴ درصد است، اظهار کرد: بخش قابل توجهی از مالیات، ارزش افزوده است و با توجه به تورم ۵۰ درصدی، باید این سوال مطرح شود که آیا ارزش افزوده به همین میزان رشد نمی یابد و آیا نباید از آن مالیات گرفته شود؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم تصریح کرد: پیش از این بسیاری از پایه های مالیاتی اخذ نمی شد که در بودجه سال آینده مقرر است از این پایه ها مالیات اخذ شود. فرار مالیاتی به صورت جدی در حال پیگیری است.
میرکاظمی با اشاره به صحبت های وزیر امور اقتصادی و دارایی در کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۱ یادآور شد: براساس صحبت های ایشان، ۲ میلیون نفر مودی جدید از تراکنش های بانکی شناسایی شده، افرادی که کار اقتصادی می کنند، اما هیچگونه پرونده مالیاتی ندارند، این در حالی است که مالیات از حقوق کارمندان دریافت می شود.
مالیات تولید در سال آینده ۵ درصد کاهش خواهد یافت
وی با بیان اینکه مالیات تولید ۵ درصد در سال آینده کاهش یافته، اضافه کرد: ۵ درصد مالیات اصناف و واحدهایی که از کرونا آسیب دیده اند کاهش یافته، اما مالیات افرادی که فرار مالیاتی دارند، باید افزایش یابد. رشد هزینه های ما منفی ۱۵ درصد بوده است و حقوق در سال آینده ۱۰ درصد رشد می یابد، از کجا باید تامین کرد؟
رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم توضیح داد: منابع مالیاتی در سال آینده حدود ۴۴۰ همت پیش بینی شده است، همچنین نفت ۳۸۱ همت پیش بینی شده است.
میرکاظمی با بیان اینکه باید کشور را اداره کرد، ادامه داد: ما تلاش کردیم با برگزاری جلسات بسیار طی ۳ ماه نواقص گذشته مانند تحمیل تورم به مردم، خلق پول و بی توجهی به توسعه متوازن براساس آمایش سرزمینی را رفع کنیم.
وی با اشاره به پیش بینی رشد ۸ درصدی اقتصاد در لایحه بودجه بیان کرد: این عدد براساس قانون برنامه پیش بینی شده و شما نمایندگان نیز باید از ما تحقق این رشد را بخواهید، چرا که قانون برنامه ما را ملزم به رشد ۸ درصدی کرده است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم گفت: براساس قانون بودجه ما اجازه تخصیص ارز ترجیحی در نیمه دوم سال را نداشتیم که این موضوع را خود شما تصویب کردید که تصمیم درستی نیز بود، زیرا تخصیص این ارز موجب خلق پول می شد و بخش قابل ملاحظه ای از تورم ۵۰ درصدی مربوط به این موضوع است. ما باید در سال آینده این بحث را مدیریت کنیم، زیرا با این روند نمی توانیم ادامه دهیم.
پایه پولی کشور خط قرمز است
میرکاظمی با بیان اینکه در سال آتی حدود ۱۷۲ همت برای حمایت یارانه ای پیش بینی شده، ادامه داد: این عدد علاوه بر ۷۵ همت یارانه بنزین و یارانه معیشتی است که در سال های گذشته پرداخت می شد، اگر مجلس معتقد است ۱۷۵ همت برای حمایت یارانه ای مبلغ کمی است، می توان آن را افزایش داد.
وی تصریح کرد: میزان حمایت یارانه ای را می توان در کمیسیون تلفیق افزایش یا کاهش داد، مگر ما در دون نقطه مقابل هستیم؟ امروز مجلس و دولت رابطه خوبی با یکدیگر دارند و بهترین زمان برای اصلاحات است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم، تورم و فشارهای هزینه ای را ناشی از بی انضباطی منابع و مصارف دولت و اضافه برداشت بانک ها و... دانست و اضافه کرد: برای نخستین بار است که شورای پول و اعتبار باید سهم بانک ها را تعیین کند. خط قرمز ما پایه پولی است.
میرکاظمی با بیان اینکه برای رشد اقتصادی برنامه داریم، گفت: ریشه‌های تورم را شناسایی و زیربخش‌های رشد در کشاورزی، صنعت و خدمات را احصاء کردم و تا سطح استان و شهرستان‌ها گام خواهیم برداشت.
وی با بیان اینکه در رابطه با نرخ رشد اقتصادی مسئول هستیم، افزود: از اول سال تاکنون نرخ رشد ۸ درصدی را مدیریت کردیم؛ کرونا مدیریت شده و و برخی کسب و کارها مانند هتلداری و گردشگری که تعطیل شده‌اند در سال آینده به سوددهی خواهند رسید.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه حدود صد هزار میلیارد تومان برای کمک به صندوق توسعه ملی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ پیش‌بینی شده است، ادامه داد: بانک‌ها به پروژه‌هایی که مرتبط با آمایش سرزمینی هستند، تسهیلات پرداخت می‌کنند، چه کسی بهتر از شورای برنامه‌ریزی استان‌ها می‌تواند مسائل شهرستان‌ها و استان‌ها را حل کند؛ من باید مقاومت کنم که تمرکز در سازمان برنامه و بودجه از بین نرود اما این رویه اشتباه است و امروز مدیران در استان‌ها باید تصمیم بگیرند و مسائل مردم را حل کنند و نباید منتظر تصمیم هیأت دولت باشند.
میرکاظمی یادآور شد: برخی نمایندگان گفتند که نظارت مجلس در این رابطه کاهش می‌یابد در حالی که نظارت واقعی اتفاق می افتد؛ در رابطه با رشد اقتصادی آیا در سنوات گذشته، رشد اقتصادی اتفاق افتاد و تورم تک رقمی شد، تمرکز ما بر روی شاخص‌های کلان است و به دنبال افزایش فشارها به مردم نیستیم و تأکید ما بر نظارت واقعی مجلس در زندگی مردم است.
وی خطاب به نمایندگان با بیان اینکه نیاز است در مورد لایحه بودجه ۱۴۰۱ به دولت اعتماد کنیم، تصریح کرد: دولت به فکر محرومان است و نقطه نظرات شما را برای حمایت از مردم با جان و دل پذیرا هستیم و باید ریشه مشکلات را شناسایی کرد و به نفع مردم و محرومان در بودجه گام برداشت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه مجلس و دولت باید با همکاری هم تصمیم درستی در مورد لایحه بودجه بگیرند، گفت: باید صدای واحدی از مجلس و دولت شنیده شود، دشمن بیرونی منتظر است و ما بر اساس الزامات این بودجه را برای کاهش مشکلات گذشته تدوین کردیم و مردم نباید احساس کنند مجلس و دولت در مقابل هم هستند و می‌طلبد با همکاری هم اصلاحات را در لایحه بودجه انجام داد و امیدواریم با تأخیر در تصویب بودجه مواجه نشویم و از اول فروردین با اقتدار و عالمانه برای رفع مشکلات مردم گام برداریم.