کیانا تصدیق‌مقدم، خبرنگار: همه انسان‌ها از بدو تولد درحال یادگیری مسائل مختلفی هستند و به‌مرور به اطلاعات آنها اضافه می‌شود. ما سعی داریم با افزایش دانش خود به‌صورت آگاهانه دست به عمل بزنیم و از این امر در زندگی و مسائل کوچک هم کمک بگیریم. تا اسم یادگیری و مهارت می‌آید انسان‌ها فکر می‌کنند حتما باید پای یک اتفاق علمی یا شغل خاصی درمیان باشد. اما برنامه‌ای با عنوان «چجوری» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی پرهام عمرانی تولید شده است که سبک جدیدی از مهارت‌آموزی را به مخاطب نشان می‌دهد. سری اول این برنامه 13 قسمت داشت و در نوروز روی آنتن رفته بود و فصل دومش 26 قسمت دارد و جمعه‌ها از شبکه مستند پخش می‌شود. این مجموعه یک برنامه مابین مستند گزارشی و رئالیتی‌شو است. با دغدغه آموزش‌های مردمی و همگانی تولید شده و شعارش هم یادگیری انواع مهارت، با «چجوری» است. همه موضوعاتی که به آن پرداخته شده، مهارت‌های کاربردی هستند که در زندگی شخصی با آنها در ارتباط هستیم که شاید خیلی‌وقت‌ها نادیده گرفته می‌شوند و از کنارشان عبور می‌کنیم، اما اگر آنها را بلد باشیم به زندگی‌مان کمک می‌کند. مثل یادگرفتن مهارت انتخاب برنج، هندوانه، چای و... در اکثر مواقع ما از وسایلی در زندگی روزمره استفاده می‌کنیم که اگر از ما سوالی راجع‌به آنها و خواص‌شان بپرسند، پاسخگو نیستیم. این برنامه به‌صورت همه‌جانبه مسائل و موضوعات موردنیاز در زندگی را بررسی می‌کند. برای معرفی این مجموعه با کارگردان و تهیه‌کننده آن پرهام عمرانی صحبت کردیم.
هنوز جزء تهیه‌کنندگانی نیستم که خیلی به من اعتماد شود
عمرانی در پاسخ به اینکه موضوع برنامه به او پیشنهاد شده یا انتخاب خودش بوده است، گفت: «با توجه به سنم هنوز جزء تهیه‌کنندگانی نشدم که خیلی به من اعتماد کنند. من تجربه تهیه‌کنندگی را در شبکه «امید» در یک مسابقه به نام «فانوس» داشتم. اما جدی‌ترین برنامه خود را در بخش تهیه‌کنندگی و به‌خصوص با شرایطی که پخش آن در عید بود و آنتن در این زمان بسیار مهم است، برای این برنامه انجام دادم. موضوع «چجوری» دغدغه شخصی من بود. از سال 1397 اولین برخوردم با دغدغه‌های مردم از جایی شروع شد که نزدیک پیاده‌روی اربعین بود و دوستانم می‌‌خواستند به کربلا بروند و نمی‌دانستند چگونه باید گذرنامه بگیرند و از همان موقع چراغش در ذهن من روشن شد که تلویزیون که عنوان دانشگاه دارد چرا این مسائل را نشان نداده یا کم نشان داده است. این در ذهن من شکل گرفت. اینکه اقوام و دوستانم سر یک‌سری مسائل عادی لنگ می‌ماندند، مثلا از چجوری قهوه درست‌کردن گرفته تا خریدن ماهی و هندوانه و... برایم دغدغه شد و آن را در قالب برنامه تولید کردم.»
هدفم این بود که مردم آگاهانه عمل کنند
این کارگردان درباره هدف خود از تولید مجموعه «چجوری» گفت: «هدف من این بود که آدم‌ها موقع روبه‌رو شدن با مسائل کوچک دچار تنگنا نشوند و راحت کارشان را انجام دهند. دغدغه شخصی‌ای که داشتم این بود که مردم در مواجهه با مشکلاتی که در سطح زندگی با آن روبه‌رو می‌شوند و در کوچک‌ترین مسائل مثل انتخاب چای یا قهوه و موضوعات دیگر خودشان بتوانند کارشان را انجام دهند، آن هم به‌صورت کاملا آگاهانه.» وی در ادامه در رابطه با سری اول برنامه گفت: «فصل اول این برنامه 13 قسمت داشت و استارت آن را آخر بهمن زدیم و در دقیقه 90 آن را برای عید آماده کردیم، و انصافا کار خوبی هم شد. موضوعات ما در فصل اول مربوط به مسائل عید بود؛ از انتخاب ماهی گرفته تا میوه و چای و... .»
مخاطبان جالب‌توجهی داشتیم
عمرانی در رابطه با میزان مخاطب برنامه «چجوری» گفت: «با توجه به اینکه برنامه ما از شبکه مستند پخش می‌شد و این شبکه مخاطب خاص خود را دارد و در نوروز که پیک‌های آنتن برای شبکه‌های بخصوصی مثل یک، دو، سه، شبکه نسیم و پنج است، خیلی باید مخاطب وفادار باشد یا برنامه خیلی خاص باشد که رجوع کند به شبکه مستند، آن هم ساعت 6 بعدازظهر که ممکن است افراد میهمانی یا سفر باشند. بااین‌حال برنامه ما را می‌دیدند. مخاطبان ما عامه مردم بودند و ما در فضای مجازی هم بازخوردهایش را دیدیم و با افتخار فصل دوم را ساختیم. از سری دوم برنامه هنوز آماری ندارم که مخاطبان‌مان کمتر شده یا بیشتر، اما با توجه به مخاطبانی که در فضای مجازی برنامه داریم و کسانی که از طریق سامانه 162 اطلاعات‌شان به ما داده می‌شود و چیزی که در کوچه و بازار از مخاطب می‌شنویم تا اینجای کار امیدبخش بوده و به نظر مخاطب جالب‌توجهی را به خود اختصاص داده است. در ابتدای کار این برنامه سه‌شنبه‌ها پخش می‌شد اما روز آن به جمعه تغییر پیدا کرد و این اتفاق خوبی برای ما بود.»
انتخاب موضوعات برایمان خیلی مهم بود
این کارگردان در پاسخ به اینکه از اول تصمیم بر تولید 26 قسمت گرفتید یا برنامه حذفیاتی هم داشته، گفت: «از اول تصمیم ما این بود که 26 قسمت تولید شود اما می‌توانیم تعداد آن را بیشتر کنیم و این اتفاق با توجه به استقبال مردم و مدیران شبکه می‌افتد. چیزی که برای ما خیلی اهمیت دارد، موضوعات است. ما در لبه نازکی به نام موضوعات راه می‌رویم و اگر اینها درست انتخاب شود، بازخورد خوبی دارد و ما آثارش را در تلوبیون به‌عنوان یکی از منابع دیده‌شدن برنامه می‌بینیم.»
وی در ادامه در رابطه با اینکه آیا همه موضوعات 26 قسمت انتخاب شده یا خیر، گفت: «ما از بین 50 موضوع به 26 قسمت رسیدیم. فرق برنامه فصل دوم با سری اولش این است که ما در فصل اول آنتن هر روز را داشتیم و جرات این را نداشتیم که تولید روزپخش داشته باشیم، ولی سری دوم برنامه این اجازه را به ما می‌دهد که با توجه به شرایط تقویمی و تاریخی موضوع را انتخاب کنیم. مثلا در مراسم مذهبی با موضوع چجوری روضه بخوانیم برنامه را روی آنتن بردیم و مجموعه را به‌دلیل مناسبتی که وجود داشت، قطع نکردیم و با موضوع مربوطش آن را ادامه دادیم. الان هم در پخش، با ایام شهادت حضرت زهرا(س) مواجه شدیم و قسمتی را با عنوان سمنو تولید کردیم؛ زیرا خیلی‌ها رسم دارند شب شهادت حضرت زهرا(س) سمنو درست کنند و صبح روز بعد آن را به‌صورت نذری به مردم می‌دهند. ما هم از همین فرصت استفاده کردیم و برنامه را تولید کردیم تا مردم هم با رویکرد فرهنگی سمنو آشنا شوند.»
شاید برنامه را تا نوروز ادامه دهیم
این تهیه‌کننده درباره ادامه‌دار بودن برنامه گفت: «ما در فضای مجازی یک شعاری داریم که می‌گوییم سوژه از شما چجوری‌اش از ما. اگر سوژه‌ای که بشود آن را تشریح کرد و مخاطب عام درگیر آن باشد وجود داشته باشد؛ حتما. استقبال خود شبکه هم این است که ما برنامه را برای نوروز هم ادامه دهیم. آن‌طور که تخمین زدم آخرین قسمت مجموعه ما اسفند است. به‌دلیل اینکه برنامه ما مخاطبانش مردم هستند اگر موضوعاتی که با دغدغه آنها یکی باشد به ذهن‌مان برسد و اگر شرایط مهیا باشد حتما به استقبال نوروز 1401 می‌رویم. اگر دوستان هم موافق باشند ادامه دادن برنامه برای ما افتخار است.»
برای ما دیده شدن مهم است
وی در پاسخ به اینکه آیا در این 17 قسمتی که پخش شده، نقد یا تمجیدی به شما شده یا خیر، گفت: «لطف داشتند دوستانی که از ما و برنامه تمجید کردند. خیلی‌ها شاید نظرات‌شان را رودررو نگویند، برای ما دیده‌شدن «چجوری» مهم است. برای من این اهمیت دارد که کلیت برنامه درست روی آنتن برود. اگر به مجموعه ما نقد شود من خوشحال می‌شوم؛ زیرا متوجه می‌شوم دیده شده است.»
«چجوری» در قالب رئالیتی‌شو است
عمرانی در رابطه با اینکه در این برنامه هم تهیه‌کننده و کارگردان و هم مجری بوده، گفت: «سخت بود و به‌مرور این سختی بیشتر هم می‌شد. این سه عنوان وقتی کنار هم قرار می‌گیرند بار مسئولیت سنگینی را به آدم می‌دهند. مسلما لطف خدا و بقیه عوامل برنامه بود که اتفاق خوبی روی آنتن رقم خورد و همه در آن دخیل بودند. سختی کار آنجا بود که بعضی اوقات به‌عنوان تهیه‌کننده دغدغه داری که به عوامل بد نگذرد و همه‌چیز آماده باشد. سختی آنجاست که کارگردانی تقابل پیدا می‌کند با تهیه‌کنندگی؛ زیرا همیشه این دو عنوان حتی اگر با هم چفت هم باشند باز به تقابل می‌رسند. کار سختی بود؛ اما دستیار کارگردان و تیم فیلمبرداری و سایر عوامل کمک‌کننده بودند.»
وی در ادامه درباره مسئولیت‌هایش در این مجموعه گفت: «دلیل خاصی نداشت که هر سه مسئولیت را خودم قبول کردم. من به‌عنوان مجری در سازمان صداوسیما ورود پیدا کردم و سال 1394 به‌عنوان مجری تلویزیون از بین 800 نفر انتخاب شدم. برای شبکه تازه‌تاسیس تهران اچ‌دی کار کردم و علاقه شخصی‌ام هم ساختن برنامه بود و این موضوع به‌مرور دغدغه‌ام شد و پا به این عرصه گذاشتم. فضای کارگردانی هم که به‌دلیل تحصیلاتم در این حوزه به کمک آمد و توانستم کار را انجام دهم. نمی‌گویم راحت است ولی اگر پشت این سختی‌ها دغدغه‌ای باشد، شدنی است. در امر تهیه‌کنندگی این سومین برنامه و در امر کارگردانی هفتمین برنامه من است. اما تا قبل از این کار اجرا زیاد داشتم.»
این کارگردان در ادامه راجع‌به عنوان «چجوری»، گفت: «من اسم این کار را مستند نمی‌گذارم. این یک برنامه تلویزیونی در قالب رئالیتی‌شو است. مستند فضای خاص خود را دارد اما چون در شبکه‌ای با این نام پخش می‌شود شاید همه فکر کنند ما هم یک مستند تولید کرده‌ایم، اما این‌طور نیست. ما برنامه تلویزیونی هستیم تحت قالبی به نام رئالیتی‌شو.»
بیشتر موضوعات را مردم انتخاب کردند
عمرانی به اینکه آیا انتخاب موضوعات که گفته بودید با نظرسنجی مردم انجام شده، همه راجع‌به خورد و خوراک بوده و مردم دغدغه‌ای بیشتر از این نداشتند، پاسخ داد: «در فصل دوم بیشتر موضوعات ما را مردم انتخاب کردند و ما از آنها نظرسنجی کردیم. موضوعاتی مثل آبلیمو و کله‌پاچه را مردم از ما خواسته بودند. یک موضوع دیگر هم وجود دارد که در آخرین قسمت برنامه آن را خواهید دید و آن این است که چجوری یک عروسی خوب بگیریم. من از الان این نوید را به بینندگان دم‌بخت می‌دهم که قسمت آخر ما خیلی برایشان مفید است.»
وی در ادامه در رابطه با گستردگی موضوعاتی که وجود داشت، گفت: «دغدغه کارآفرینی وجود داشت اما مثل این می‌ماند که ما از برنامه ورزشی انتظار داشته باشیم راجع‌به مسکن صحبت کند. برنامه ما موضوع مشخصی دارد و آن یادگیری مهارت است. عروسک‌سازی و کارآفرینی هم مهارت است اما بسیار گستره دارد. مثل این است که خیلی‌ها به ما پیشنهاد دادند تا راجع‌به ترشی برنامه بسازیم. خوب ما هزاران نوع ترشی داریم و این خیلی موضوع گسترده‌ای است. کارآفرینی هم مثل همین موضوع به وسعت دریاست. من شاید براساس سلیقه خود موضوعاتی مثل عروسک‌سازی را انتخاب کنم بعد شاید دوستان دیگر که دغدغه‌شان در حوزه کارآفرینی فرهنگی و خدماتی است، بگویند این چه برنامه‌ای است و چرا به موضوع ما پرداخته نشده. این موضوعات خودش یک برنامه جداگانه می‌طلبد.»
در هر قسمت کارشناسانی همراه ما بودند
عمرانی درباره اینکه برای ضبط هر قسمت با چه کسانی صحبت کرده است، گفت: «بسته به موضوعی که داشتیم آدم‌ها را انتخاب کردیم. مثلا اگر موضوع غذا بود اول مشخص می‌کردیم که غذای فرهنگی خودمان است یا خیر، و اگر بود، دیگر بحث تغذیه را کنار می‌گذاشتیم و با یک کارشناس فرهنگی صحبت می‌کردیم. اما موضوعاتی وجود داشت مثل انار، که برای آن کارشناسانی به‌عنوان فروشنده در این حوزه، آدمی که نگاه فرهنگی به مقوله انار دارد، عزیزی که برای بحث تغذیه و کسی که نحوه خوردن انار و نوع نصف کردن آن را نشان دهد، کنار ما بودند و صحبت می‌کردند. ما بعضی از موضوعاتی را که قابل بیان نبودند به‌صورت نریشن آوردیم. درواقع توضیحات را روی فیلم گذاشتیم.»
در «چجوری» حرف‌های زیادی وجود دارد
این کارگردان راجع‌به انتخاب اسم این برنامه گفت: «ما به هر طرف که برویم و به هر موضوعی که بخواهیم بپردازیم همه اولش می‌گویند چجوری. این کلمه‌ای است که در دلش همه‌چیز وجود دارد. هم سوال و هم تعجب در آن است. این کلمه حتما باید آموزش داده شود و به همین دلیل ما این اسم را انتخاب کردیم.»
خیلی‌ها هنوز مبلغی دریافت نکرده‌اند
وی در آخر از عوامل برنامه‌ریزی تشکر کرد و گفت: «برنامه ما با تعداد لوکیشن بیش از 5 عدد روانه آنتن شد و برنامه‌ریزی‌ها و چیدمان میهمانان کار بسیار سختی بود. همه دوستان کنارمان بودند و خیلی از آنها هنوز پولی دریافت نکرده‌اند اما به ما کمک کردند تا خروجی برنامه خوب باشد.»
گفتنی است عوامل این برنامه عبارتند از: تهیه‌کننده و کارگردان و مجری: پرهام عمرانی، دستیار کارگردان و برنامه‌ریز: نفیسه بیدی، هماهنگی و مدیر تولید: محمدعلی میرزایی، سردبیر و نویسنده: معصومه حیدری، مدیر فیلمبرداری: امید نوبر و محسن یزدانی، تصویربردار: بابک نویسی و مهدی سهرابی، صدابردار: امیرحسین محمدیاری، تدوینگر: مریم نامدار، مدیر هنری: محسن مقصودی، گرافیست: حامد فرهی و حدیث نظریان.