سیامک خاجی، روزنامه‌نگار: یکی از ایده‌های جنجالی فیفا در ماه‌های اخیر که مخالفان و موافقان زیادی داشته و اصرار زیادی هم برای تصویب آن دارد، تغییر زمان برگزاری رقابت‌های جام جهانی است که می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین تغییرات در این تورنمنت از زمان تاسیس آن باشد. طبق روال معمول تورنمنت‌های مهم این رقابت‌ها هر 4 سال یک‌بار برگزار میشود، اما فیفا به‌تازگی مشغول بررسی این امکان است که به‌جای هر 4 سال، این بازی‌ها را هر دو سال یک‌بار برگزار کند؛ اتفاقی که می‌تواند انقلابی مهم در فوتبال ایجاد کرده و شکل برگزاری مسابقات مختلف را به‌کلی دگرگون کند.
ایده‌های نو برای نسل جوان
آرسن ونگر، سرمربی فرانسوی سابق آرسنال یکی از کسانی است که ایده اولیه این کار را ارائه کرده و مدت‌هاست مشغول بررسی امکان عملی کردن آن است. او با تیمی متخصص درحال تحقیق درباره حالت‌های مختلفی است که می‌توان این شیوه را اجرایی کرد و همچنین اینکه این اتفاق چه عواقبی به‌دنبال خواهد داشت. جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا در این‌باره معتقد است هواداران جوان فوتبال علاقه زیادی دارند تا فوتبال بیشتری را درطول سال‌ها تماشا کنند و همچنین استرس کمتری بابت این رقابت‌ها داشته باشند که این ایده باعث میشود خواسته آنها برآورده شود: «این اتفاق مخالفانی دارد، اما افراد بسیار زیادی هم هستند که موافق آن هستند. ما پیام‌های زیادی در حمایت از این ایده دریافت کرده‌ایم و بسیاری معتقدند این کار می‌تواند به سود فوتبال باشد. فیفا یک نهاد بین‌المللی است و برای اینکه بتوانیم نظرات همه را تامین کنیم، باید تمام تلاش خود را به‌کار گیریم و همه نقطه‌نظرات را در تصمیمات خود لحاظ کنیم. ما نمی‌توانیم به بقیه دنیا بگوییم فقط پول بدهید و بازی‌ها را از تلویزیون ببینید. آنها هم باید نظرات خود را بگویند و ما موظفیم تا حد امکان آنها را لحاظ کنیم.»
او ازسوی دیگر می‌گوید مدت‌هاست تحقیق در این زمینه آغاز شده و نظرسنجی‌های مختلفی در این‌باره صورت گرفته است: «ما گروه‌های حرفه‌ای را به‌کار گرفتیم تا نظرات مختلف را جویا شویم. نظرسنجی‌های زیادی در سراسر دنیا انجام شده و از بیش از 100 هزار هوادار در 140 کشور دنیا درباره اینکه ایده‌هایشان برای بهتر شدن وضعیت فوتبال چیست سوال کردیم. بسیاری از افراد نسل جدید دوست دارند فوتبال بیشتری را تماشا کنند. کار ما این است که همه سلایق را درنظر بگیریم و من به‌عنوان رئیس فیفا باید همه جوانب را درنظر گرفته و تلاش کنم تا همه راضی باشند. باید بهترین‌ها را برای فوتبال فراهم کنیم و تلاش کنیم تا فاصله بین کشورها هرچه زودتر کم شود. این نظرسنجی‌ها به ما نشان داده که کم کردن فاصله برگزاری مسابقات جام جهانی اصلا نمی‌تواند مشکل‌ساز باشد و ازطرفی باعث بروز مشکل در اکوسیستم فوتبال دنیا هم نخواهد شد. این ایده می‌تواند باعث شود سرمایه‌گذاری‌ها روی پیشرفت فوتبال بیشتر شود و به بهتر شدن شرایط این ورزش کمک زیادی خواهد کرد.»
مخالفان این ایده معتقدند انگیزه اصلی فیفا برای ایجاد چنین تغییراتی تنها سود مالی بیشتر و افزایش درآمدهای این نهاد است. البته خود فیفا هم به‌صراحت گفته است که این اتفاق باعث میشود در یک برهه 4 ساله 4/4 میلیارد دلار درآمد بیشتری نصیب این نهاد شود. فیفا نه‌تنها در فوتبال مردان بلکه در بخش زنان نیز می‌خواهد این تغییرات را اعمال کند و البته مخالفان سرسختی نیز در این راه دارد. کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی و همچنین یوفا جزء مهم‌ترین مخالفان این ایده هستند و معتقدند اجرای آن تاثیر منفی روی مسابقات قاره‌ای به‌خصوص لیگ قهرمانان خواهد داشت. ازسوی دیگر کنفدراسیون فوتبال آفریقا حمایت خود را از این طرح اعلام کرده و باتوجه به اینکه این اتفاق نه‌تنها باعث افزایش درآمد آنها میشود، بلکه شانس این کشورها برای رسیدن به نخستین قهرمانی خود در تاریخ این مسابقات را بالاتر خواهد برد، با آن موافقند.
با این‌حال فیفا تلاش دارد با ایجاد انگیزه‌های اقتصادی برای اعضای خود و دادن وعده‌هایی درباره اینکه قرار است به‌زودی پول بسیار بیشتری از این طریق نصیب فدراسیون‌ها شود آنها را متقاعد کند تا به این ایده رای مثبت بدهند.
افزایش یا کاهش درآمد؟
فیفا روز دوشنبه این هفته در یک جلسه آنلاین که 207 عضو از 210 عضو این نهاد در آن حاضر بودند دو طرح اقتصادی جدید را به آنها ارائه کرد که می‌تواند باعث شود تا نظر برخی از آنها به‌سرعت تغییر کند. ای‌هاد معتقد است با اجرای این طرح‌ها حداقل 16 میلیون دلار به درآمدهای اعضا اضافه خواهد شد که این پول به‌خصوص برای کشورهای کوچک‌تر می‌تواند بسیار تعیین‌کننده باشد.
ازسوی دیگر طبق تحقیقی که یکی از نهادهای اقتصادی انجام داده است، اگر شیوه برگزاری جام جهانی تغییر کند و این مسابقات هر دوسال یک‌بار انجام شود، در یک دوره 16 ساله 180 میلیارد دلار به درآمدهای فیفا اضافه خواهد شد و این اتفاق می‌تواند باعث ایجاد 2 میلیون شغل جدید شود. اینفانتینو معتقد است این درآمدزایی‌ها می‌تواند به کاهش فاصله‌ها در این ورزش کمک کند: «هدف اصلی ما درحال حاضر این است که به کشورهای کوچک کمک کنیم تا فاصله خود را با کشورهای صاحب فوتبال کمتر کنند. ما می‌خواهیم تعداد بیشتری از کشورهای عضو در تورنمنت‌های مهم سهیم باشند و بتوانند از فواید آن استفاده کنند.»
با این‌حال این اتفاق نمی‌تواند برای یوفا چندان مفید باشد؛ چراکه اعضای این نهاد معتقدند این اتفاق می‌تواند بین 2.5 تا 3 میلیارد دلار برای اعضای این اتحادیه ضرر مالی طی 4 سال داشته باشد و درآمدهای آنها از حق پخش، تبلیغات، اسپانسرها و فروش بلیت کاهش خواهد داشت. به همین دلیل اصلا موافق چنین تغییراتی نیستند و ازطرفی باتوجه به تعداد زیاد بازی‌های باشگاهی در لیگ‌های معتبر این قاره این اتفاق می‌تواند تاثیر منفی روی سلامت بازیکنان داشته باشد. باشگاه‌های اروپایی معتقدند افزایش تعداد بازی‌های ملی باعث میشود فشار بیشتری به بازیکنان وارد شود و شانس مصدومیت آنها هم بالا خواهد رفت. به همین دلیل تمام تلاش خود را به‌کار گرفته‌اند تا به هر نحو ممکن از تصویب طرح جدید فیفا جلوگیری کنند.
یوفا همچنین از شرکتی به‌نام «اولیور و اولبام» خواسته بود که در تحقیقی جامع تمامی مزایا و معایب طرح دوساله شدن جام جهانی را بررسی کند که نتایج این تحقیق نشان می‌دهد تاثیر منفی این اتفاق روی فوتبال مردان و زنان بسیار بیشتر از مزایای آن است. در این تحقیق نگرانی‌های زیادی در رابطه با اجرای این ایده عنوان شده و درمجموع به یوفا توصیه شده تا با آن موافقت نکند. هدف از اجرای این طرح، کاهش تعداد مسابقات برای بازیکنان در رده ملی عنوان شده است و با کم شدن تعداد دیدارهای مقدماتی قرار است فشار کمتری روی بازیکنان وارد شود، اما درعمل در پایان هر فصل بازیکنان یا درگیر جام جهانی خواهند بود یا حضور در رقابت‌های قاره‌ای و به این ترتیب خستگی جسمی و روحی بازیکنان به‌شدت افزایش خواهد یافت. کاهش تعداد دیدارهای مقدماتی باعث میشود برخی بازیکنان که در ترکیب اصلی قرار ندارند کمتر فرصت حضور در ترکیب تیم خود را پیدا کنند و درنتیجه فشار روی بازیکنان اصلی به‌طرز قابل‌توجهی بالا خواهد رفت. حتی این اتفاق باعث اثرات منفی روی دیگر ورزش‌ها هم خواهد شد و به همین دلیل است که کمیته بین‌المللی المپیک هم از اجرای احتمالی آن ابراز نگرانی کرده است. این اتفاق باعث میشود توجه به دیگر ورزش‌ها کمتر شده و تورنمنت‌های آنها تحت‌الشعاع رقابت‌های فوتبال قرار گیرد.