روز گذشته تعطیلی چندساعته پمپبنزینهای کشور اتفاقی بود که میتوانست در آستانه سالگرد آبان 98 بار دیگر سبب ایجاد نارضایتی و اعتراضهای عمومی شود. ماجرای دیروز آنگونه که رسانههای رسمی و دولتی اعلام کردند، از این قرار بوده است که سامانههای کارت سوخت ایران مورد حمله سایبری قرار میگیرد و این حمله باعث میشود برای چند ساعتی عرضه سوخت در کشور متوقف و صفهای طویل پشت پمپ بنزینها تشکیل شود. همزمان با این اتفاق برخی رسانههای معاند سعی میکنند این خط فکری را به مردم القا کنند که دولت در تامین سوخت ناتوان است و قصد گران کردن قیمت حاملهای انرژی را دارد تا با ایجاد نارضایتی عمومی مردم را به خیابانها بکشانند.
حمله سایبری دیروز و نشانه گرفتن سرمایه اجتماعی مردم میتواند بخشی از برنامه طراحیشده توسط کشورهای غربی برای فشار آوردن به ایران در آستانه مذاکرات هستهای پیش رو باشد. سرعت پیشرفت هستهای و تقویت موضع داخلی و خارجی ایران طی ماههای گذشته اتفاقی نیست که مورد مطلوب آمریکا و متحدان اروپاییاش باشد، به همین دلیل آنها تمام تلاش خود را خواهند کرد با از بین بردن سرمایه اجتماعی دولت مستقر در ایران و همچنین ایجاد اخلال در فعالیتهای هستهای، ایران را به موضع ضعف بکشانند تا امتیازات بیشتری از جمهوری اسلامی در مذاکرات بگیرند. در ادامه گزارش امروز «فرهیختگان» ابتدا به تحلیل موضع کنونی ایران و سایر کشورهای غربی در مذاکرات پیشرو پرداخته و سپس برنامه کشورهای غربی برای خلع سلاح کردن جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات هستهای را بررسی کردهایم.
مذاکره با ایران تنها پلن کشورهای غربی است
رابرت مالی، مسئول پرونده ایران در وزارت امورخارجه آمریکا دوشنبهشب در گفتوگویی با خبرنگاران ضمن ابراز نگرانی از رشد فعالیتهای هستهای ایران مدعی شد «آمریکا و شرکایش در اروپا درحال آماده شدن برای زندگی بدون توافق هستهای با ایران هستند.» مالی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از رویه ایران در آغاز مذاکرات هستهای اظهار داشت: «ایران به میز مذاکره بازنگشته است و آنها آماده نیستند تا درخصوص چگونگی پایبندی دوجانبه به برجام صحبت کنند.»
سخنان دوشنبه مسئول پرونده ایران در وزارت امورخارجه آمریکا اتفاق تازه و نگرانکنندهای برای جمهوری اسلامی ایران نیست. درواقع طی این سالها با خروج آمریکا از برجام و بدعهدی سایر طرفهای غربی حاضر در این معاهده، عملا برجام امتیاز اقتصادی و امنیتی خاصی برای ایران نداشته است. بنابراین سالها قبلتر از سخنان دوشنبهشب مالی، زندگی بدون برجام برای ایران آغاز شده است. همچنین اگرچه مالی در سخنان خود مدعی شده است پنجره احیای برجام برای ایران تا ابد باز نمیماند، اما بهنظر میرسد آمریکا و متحدانش پلنی جز مذاکره با ایران در شرایط فعلی ندارند. بنابراین مساله اصلی برای غربیها مذاکره یا عدممذاکره با ایران نیست، مساله این است که در مذاکرات هستهای قرار است طرفین با چه آوردهای حاضر شوند. درحال حاضر با بررسی تمامی جوانب میتوان گفت ایران نسبت به طرفهای غربی دست پرتری در مذاکرات احتمالی پیش رو دارد. در تایید این گزاره همانطور که پیشتر نیز (26 مهرماه) در گزارشی با عنوان پلن بی لاف بزرگ غربیها بررسی کردیم، گزینههای دیگر آمریکا و متحدان اروپاییاش برای امتیازگیری از ایران مانند تهدید نظامی و تحریم اقتصادی در شرایط کنونی فاقد کارآیی لازم است. علاوهبر گزارش 26 مهرماه «فرهیختگان»، چند روز قبل نشریه اکونومیست نیز در متنی تحلیلی به بررسی اثرات تحریمهای آمریکا بر تعاملات میان این کشور و ایران پرداخت. بنابر گزارش اکونومیست، سیاست موسوم به «فشار حداکثری» علیه ایران شکست خورده و اکنون جمهوری اسلامی ایران است که آمریکا را تحت فشار حداکثری خود قرار داده است، زیرا برخلاف برنامهریزیهای دولتهای ترامپ و بایدن، اقتصاد ایران پس از تحریمهای آمریکا نهتنها دچار فروپاشی نشده است، بلکه اوضاع آن مطابق گزارش صندوق بینالمللی پول در سالهای آتی رو به بهبود نیز است.
ایران متوقف نخواهد شد
در 9 ماه گذشته بهجز از کارافتادن ابزار تهدید و تحریم، سرعت بالای پیشرفت هستهای ایران بعد از اجرایی شدن قانون مجلس یازدهم موسوم به قانون راهبردی لغو تحریمها نیز موضع ایران را دربرابر کشورهای غربی تقویت کرده است. بر همین اساس آمریکا و رژیمصهیونیستی طی 9 ماه گذشته حداکثر تلاش خود را کردند تا سرعت پیشرفت هستهای ایران را متوقف کنند. برخی منابع میگویند آنها برای رسیدن به این هدف از هیچ تلاشی فروگذار نکردند و حتی چندین نوبت تاسیسات هستهای کشورمان را مورد هجمه حملات سایبری و پهپادی خود قرار دادند که آخرین مورد آن به تیرماه امسال و حمله پهپادی به مجتمع هستهای تسای کرج بازمیگردد، اما با وجود این حملات میزان ذخایر اورانیوم 20 درصد غنیسازی شده ایران از مرز 120 کیلوگرم گذشت و تولید سانتریفیوژهای نسل جدید مانند قبل ادامه پیدا کرد. از طرفی بعد از روی کارآمدن دولت سیزدهم، با افزایش سرعت واکسیناسیون عمومی و بازگشت ثبات نسبی به اقتصاد، میزان رضایت عمومی از دولت تا حد خوبی افزایش یافته است، بهنحوی که بنابر نظرسنجی اخیر موسسه گالوپ 72 درصد از نمونههای ایرانی شرکتکننده در نظرسنجی این موسسه از عملکرد آیتالله رئیسی ابزار رضایت کردهاند. رضایت مردم از عملکرد دولت میتواند مهمترین برگ برنده دولت سیزدهم در مذاکرات هستهای باشد. برگ برندهای که از بین بردن آن هدف اصلی تمام برنامههای خصمانه آمریکا علیه ایران طی این سالها از جمله اتفاقات روز گذشته و هکشدن سامانههای کارت سوخت بوده است، زیرا ایران بدون سرمایه اجتماعی بهشدت آسیبپذیر خواهد بود، حتی اگر فرض کنیم بهلحاظ پیشرفت نظامی و تکنولوژی در بالاترین سطح ممکن باشد.
در همین رابطه مطالب زیر را بخوانید: