عاطفه جعفری، روزنامهنگار: خداوند به پیامبرش دستور میدهد که بگو: «من اولین مسلمانم» (لاَ شَرِیکَ لَه وَبِذَلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ: همتایى براى او نیست و به همین مأمور شدهام و من نخستین مسلمانم! الأنعام/ 163). بارها در قرآن کریم به محمد(ص) اشاره شده و از مردم خواسته شده تا به او ایمان بیاورند. در کنارش هم به مسائل دیگری اشاره میکند و از همه میخواهد تا شناخت کاملی از پیامبرشان داشته باشند. پیامبری که به امانتداری و مهربانی معروف است. در این سالها دیدهایم که در نشریات فرانسوی توهینهایی به پیامبر اسلام شده است و البته در مقابل این توهینها جوابهایی هم داده شده تا غربیها بتوانند پیامبر را بشناسند. از انتشار کتاب تا ساخت فیلم و سریال و حتی دادن شاخههای گل به کسانی که اسلام را نمیشناسند تا بتوانند این موضوع را جا بیندازند که اسلام دین مهربانی و عطوفت است و پیامبرش هم نمونه بارز همین تعریف است. در گزارش امروز به بهانه وفات پیامبر به سراغ کشورهای همسایه رفتیم و از آنها پرسیدیم برای اینکه پیامبر در جامعهشان مخصوصا برای نسلهای جدید شناخته شود چه کارهایی انجام دادهاند.
ترکیه و ساخت برنامههای تلویزیونی
ترکیه بهعنوان یکی از کشورهای همسایه ما که جمعیت حدود 97 درصدی مسلمان را دارد و همچنین حجم گردشگری بالایی را هم در سال دارد بسیار میتواند، در شناخت مردم دنیا نسبت به پیامبر اسلام نقش ایفا کند. خلیل اینالجق، استاد دانشگاه آنکارا بود، او همچنین از استادانی بود که تاریخ اسلام کمبریج را نوشت. اسلامشناس بود و خیلیها او را با مثالهایی که در مورد اسلام و پیامبر میزد میشناسند. او برای اینکه بتواند شناخت بهتری از اسلام به دانشجویانش بدهد، سعی میکرد با توجه به تبحری که در تاریخ اسلام دارد، شواهد و مثالهایی را برای آنها بیاورد که درکشان از اسلام ملموستر باشد. علی بوزر عثمان یکی از شاگردان اینالجق بوده است و سالها در کنار او حضور داشته است. وقتی از او میخواهیم در مورد موضوع گزارش و کارهایی که در ترکیه برای شناخت پیامبر شده است، صحبت کند، میگوید: «کاش الان استاد اینالجق زنده بود و شما با خودش صحبت میکردید. به نظرم اگر ترکیه یا بهتر بگویم کشورهای مسلمان چند نفر مثل او داشتند، شناخت بهتری نسبت به پیامبر اسلام وجود داشت.» او در ادامه صحبتهایش میگوید: «باید در ابتدای صحبتهایم بگویم که ما هم مثل دیگر کشورهای مسلمان خیلی خیلی کم در این زمینه کار کردهایم. همین الان اگر شما در تلویزیون نگاه کنید انواع و اقسام برنامهها در مورد، تورهای گردشگری ترکیه وجود دارد اما در مورد دینمان خیلی کم کار شده و برنامههای زیادی نداریم. اما باید این نکته را تاکید کنم که مردم خودشان خیلی به دین وابسته هستند و برایشان مهم است که از پیامبر بدانند یا آیینهای مختلف دین را پابرجا نگه دارند.» بوزرعثمان در ادامه با اشاره به برنامههایی که هر ساله در سراسر ترکیه برای مبعث، ولادت و وفات پیامبر انجام میشود، میگوید: «این برنامهها که همیشه اجرا میشود اما مهم برای ما این است که بتوانیم شناخت مردم را بیشتر کنیم. برای همین یک برنامه تلویزیونی در کانال یک ترکیه ساخته شده که در مورد پیامبر است. تقریبا در این برنامه دو ساعته که سعی شده جذاب هم ساخته شود، در مورد پیامبر صحبت میشود و فیلمها یا سریالهایی که در مورد ایشان ساخته شده باشد، حتما در این برنامه گفته میشود. حتی کتابهایی که در ترکیه در مورد ایشان وجود دارد، معرفی میشود. همه اینها باعث شده تا مردم شناختشان نسبت به دو سال قبل بیشتر شده باشد. نکته این برنامه این است که به صورت ضبط شده نیست و استودیو در میدانهای مختلف شهرهای ترکیه قرار میگیرد و مردم در طول برنامه مشارکت دارند. برای همین استقبال از برنامه زیاد بوده است. مخصوصا در شهرهای کوچک. هر سمت برنامه در طول این دو سال به یک موضوع پرداخته و همان موضوع که شاید بگوییم خیلی کوچک است با کنارهم قرار دادن متنها و روایتهای مناسب برای مردم جذاب شده است.» این استاد دانشگاه آنکارا در ادامه میگوید: «البته باید این نکته را هم بگویم که ما باید برای اینکه بتوانیم مردم را نسبت به پیامبر آگاهتر کنیم، باید حتما به مدیوم تصویر و فیلم وارد شویم. چند سال پیش پروژهای در ترکیه با موضوع پیامبر کلید خورد و قرار بود سریالی برای ایشان ساخته شود، ولی به سرانجام نرسید. خب همه اینها نشان میدهد که عزم جدی برای این کار وجود ندارد، درحالی که اگر ما که مسلمان و عاشق پیامبرمان هستیم کاری برای شناخت ایشان انجام ندهیم. دیگرانی که وجود دارند و علیه اسلام کار میکنند و ادعاهای خودشان را به پیامبر میچسبانند. این را هم باید بگویم که ما در ترکیه در حوزه کتاب و برنامه تلویزیونی و سخنرانی خوب عمل کردیم اما نقطه قوت این مساله باید فیلمسازی باشد که هنوز جدی گرفته نشده است.» وقتی از محدودیتها در شناساندن چهره پیامبر در ترکیه میپرسم، آن را نفی میکند و میگوید: «اگر سری به دانشگاههای ترکیه بزنید مخصوصا دانشگاههای معروف، متوجه میشوید که هیچ محدودیتی برای این موضوع وجود ندارد، چون مردم دینشان را دوست دارند و از طرف حاکمیت هم برای این موضوع محدودیتی درنظر گرفته نمیشود، نکته مهم را در صحبتهایم پیشتر گفتم ما خودمان تنبلی میکنیم درحالی که میشود کشورهای مسلمان همسایه با کمک هم برای ساخت یک سریال یا یک فیلم سینمایی اقدام کنند و سعی کنند نقاط پنهانی که برای مردم در مورد پیامبر وجود دارد را روشن کنند.»
افغانستان و محدودیتهایی که وجود دارد
افغانستان برای ما ایرانیها انگار که فقط یک کشور دوست و همسایه نیست و ما آنها را از خودمان میدانیم و با غمشان غمگین و با شادیشان شاد میشویم. این روزها با وجود اتفاقاتی که در افغانستان افتاده است، شاید خیلی نتوانیم خوشحال باشیم. برای اینکه سوژه امروز را از داخل افغانستان جویا شویم به سراغ علی امیری، پژوهشگر و استاد دانشگاه در شهر کابل رفتیم. او سالها در مورد افغانستان و اتفاقاتش تحقیق کرده است و با توجه به اینکه الهیات خوانده است، سوژه امروز را برایش گفتیم و بعد از مکثی طولانی گفت: «وضعیت افغانستان با کشورهای منطقه مثل ایران و ترکیه متفاوت است. ما در افغانستان ثبات نداریم و همین نداشتن ثبات باعث میشود تا نتوانیم روی بسیاری از موضوعات تمرکز کنیم.» این استاد دانشگاه ادامه میدهد: «مردم ما دینشان را دوست دارند اما به قول شما باید برای نسلهای جدید برخی حرفها را بازگو کرد. کاری که من سالها در دانشگاه کابل انجام دادم، بچهها سوالهای زیادی داشتند، سعی میکردم این سوالها را با تحقیق و پژوهشهایی که در طول زندگیام انجام دادم جواب بدهم تا قانع شوند. ببینید کشور ما از 20 سال پیش نیروهای خارجی را در درون خود دارد و همین موضوع باعث شده که نسل جدید از آنها چیزهای زیادی ببینند که برایشان جای سوال داشته باشد، برای همین نمیتوان فقط با صحبت کردن آن هم بدون دلایل منطقی شناخت مناسبی به این بچهها داد.»
او در ادامه در مورد کارهایی که برای شناخت پیامبر در افغانستان انجام گرفته است میگوید: «انتشار کتاب و پخش فیلمهایی که در کشورهای همسایه ساخته شده از مدل کارهایی است که اینجا انجام میگیرد، البته باید این را بگویم که ما سخنرانی برای این موضوع زیاد داریم. یعنی یکی از کارهایی که میتوانم بگویم برای مردم هم جذابیت دارد، صحبت در مورد اسلام و شخصیت پیامبر(ص) است، شاید تنها راهی که برایمان مانده همین است. هم کمهزینه است هم اینکه مردم گوش دادن را دوست دارند. یادم میآید در دانشگاه الهیات دانشگاه کابل هفتگی موضوعی انتخاب میشد و یک نفر از اساتید باید به سوالات بچهها پاسخ میداد. خیلی بحثهای خوبی شکل میگرفت. حتی یادم میآید چند دانشجوی خارجی داشتیم که مسلمان نبودند، همان بحثها باعث شد تا آنها اسلام را بپذیرند و مسلمان شوند، برای بچههای دانشگاه هم مسلمان شدن این چند نفر خارجی خیلی جذاب شد، چون آنها هم وادار میشدند تا بیشتر در مورد پیامبر و اسلام بدانند.» امیری محدودیتهای شناخت پیامبر در افغانستان را بیشتر از کشورهای دیگر میداند و میگوید: «الان با وجود وضعیتی که افغانستان دارد، مطمئنا نمیشود مثل گذشته رفتار کرد، چون طالبان روش خودش را دارد، همین الان بسیاری از اساتید دانشگاه را اخراج کردهاند و حتی دارند روش تدریس را هم تغییر میدهند، برای همین محدودیتها در این زمینه هم بیشتر خواهد شد. مثلا مل سعی داشتیم همیشه به شبهات بچهها پاسخ بدهیم. چون همین شبههها میتواند نسبت به شناخت پیامبر و چیزی که در واقعیت وجود داشته محدودیت ایجاد کند، اما خب الان با وجود طالبان نمیشود کارهای زیادی انجام داد. یک موضوع دیگری که یادم آمد و باید بگویم این است که برخی از بچههای دانشگاه سعی کردند تا یک برنامه رادیویی راه بیندازند، این برنامه رادیویی فقط در مورد پیامبر و اسلام بود. نکته این بود که برنامه فقط در حد یک برنامه دانشجویی بود اما تا همین چند ماه پیش زمانی که این برنامه پخش میشد خیلیها در سراسر افغانستان این برنامه را گوش میدادند اما متاسفانه شرایطی که به وجود آمد این برنامه را تعطیل کرد و باعث ناراحتی خیلی از کسانی شد که این برنامه را دنبال میکردند.» او در ادامه صحبتهایش میگوید: «یکی از صفات بارز که در پیامبر بیش از همه صفاتشان نمایان بود و در قرآن نیز به صراحت به آن اشاره شده است، اعتدال و میانهروی در رفتار اجتماعی و در برخورد با دیگران است. اعتدالی که همه انسانها از آن صحبت میکنند بدون تردید از جایگاه بالایی در اسلام برخوردار است که آدمی به پیروی کردن از آن و الگو قرار دادن آن سفارش شده است. پیامبر(ص) با هر موضوعی به شکل معقول برخورد میکرد و با هر موضوع و با هر شخصی عادلانه رفتار میکرد و از افراط و تفریط که لازمه رفتار اعتدالگونه است خودداری میکرد. بعد از هجرت پیامبر به مدینه و گرایش بیشتر افراد به دین اسلام افراد میانهرو بودن پیامبر را مدنظر رفتار خویش قرار دادند و براساس آن رفتار میکردند. همین موضوع را درنظر بگیرید که چقدر میتواند در افغانستان امروز مورد توجه قرار بگیرد.» امیری در پایان صحبتهایش نداشتن ایده و برنامه در مورد پیامبر را مشکل اصلی میداند و میگوید: «حتی در کشورهایی که مشکلات ما را ندارند، ایدهای برای این موضوع وجود ندارد. درحالی که اگر به کشورهای غربی نگاه کنید میبینید که برای دینشان یا حتی برای چیزهایی که ندارند چقدر اسطورهسازی میکنند، اما ما برای پیامبری که بارها در مورد خصوصیات اخلاقی منحصربهفرد ایشان آیات مختلف شنیدهایم و خواندهایم نتوانستیم کاری انجام بدهیم. این ضعف بزرگی است و امیدوارم با همت همه کشورهای مسلمان این ضعفها برطرف شود.»
عراق و همکاری برای ساخت سریال درمورد پیامبر
کشور عراق هم از آن نقاط استراتژیک است که میتواند برای این موضوع کارهایی انجام بدهد، برای این موضوع سراغ احد شاهین رفتیم، کسی که کارهای فرهنگی زیادی را در عراق بهخصوص در بصره انجام داده، او سالها در دانشگاه بصره فعالیت داشته و همانجا هم درس خوانده است. وقتی موضوع گزارش را با او درمیان میگذاریم ابتدا از کارهایی شروع میکند که در این کشور انجام شده است و میگوید: «ما در این زمینهای که گفتید، سفیران فرهنگی داریم. یعنی یک مجموعهای را شکل دادیم و طبق آن الگو و هدفی را مشخص کردیم و کارمان را جلو بردیم. این مجموعهای که برایتان میگویم دقیقا شروع کارش در زمانی بود که در دانمارک به ساحت پیامبر(ص) توهین شد و ما هم تصمیم گرفتیم یکسری کارها انجام بدهیم و این مجموعه به نام دوستداران محمد(ص) نامگذاری شد و کار را شروع کردیم.» او در ادامه میگوید: «کارمان خیلی سخت بود اما با کمک گرفتن از استادان مختلف سعی کردیم خیلی آرام کار را جلو ببریم، مثلا بررسی کردیم که مردم چه شبهاتی درمورد پیامبر دارند یا اینکه غربیها روی چه نقاطی دست میگذارند؛ روی همانها کار کردیم. شعر سرودیم. براساس آن شعرها، سرود ساخته شد و کارها را شروع کردیم. مثلا یکی از شاخصترین خصوصیات اخلاقی پیامبر که موجب شد ایشان بهترین بنده باشند تواضع در برابر دیگران است. از روشنترین خصوصیات پیامبر بهعنوان پیشوای مسلمانان و کاملترین فرد در اسلام فروتنی ایشان است که در وجود مبارک آن حضرت جلوهگر است. در سیره عملی و در فرمایشهای رسول گرامی اسلام مشاهده میکنیم حضرت در برخورد با دیگران جانب احتیاط را رعایت میکردند و همیشه مراقب بودند ذرهای تکبر و خودبزرگبینی در ایشان بروز نکند. از این موضوع استفاده کردیم و تئاترهای مختلف را با این موضوع اجرا کردیم که استقبال زیادی هم از آن شد.» شاهین همچنین به برگزاری جلسات سخنرانی در دانشگاههای عراق اشاره میکند و میگوید: «یکی دیگر از کارهایی که انجام دادیم، برگزاری جلسات مختلف بود. شما اگر درمورد یک موضوع صحبت نکنید، نمیتوانید مردم را برای آن قانع کنید، مثلا در یک جلسهای که درمورد عدالت بود، یک نفر درمورد پیامبر و بحث عدالت شبههای را مطرح کرد، ما چون قبلا درمورد این موضوع بسیار کار کرده بودیم و تولیدات زیاد داشتیم، خیلی راحت با پخش مستندها و معرفی کتابها و توضیحات استادان توانستیم به این سوالها جواب بدهیم. میدانم این موضوع خیلی راحت نیست اما باید این کار را انجام بدهیم تا شناخت کاملی نسبت به شخصیت پیامبر(ص) وجود داشته باشد.» این فعال فرهنگی عراقی در ادامه میگوید: «سادهزیستی یکی از ارکان زندگی پیامبر اسلام است. پیامبر(ص) ساده زندگی میکردند تا اقشار مختلف مردم فاصلهای را با ایشان احساس نکنند. در چنین فضایی بود که پیامبر گرامی اسلام(ص) رسالت خود را آغاز کرد و بهحق به بهترین شکل وظیفه خود را انجام داد. ایشان هیچوقت سادهزیستی و هماهنگ بودن با زندگی مردم را از خود دور نمیساختند. البته ما همیشه این موضوع را توضیح میدهیم که سادهزیستی و زندگی همراه با حقارت دو مقوله جدا از یکدیگر هستند، هیچگاه نباید این دو را یکی دانست، این دو بحث بهطور کامل جدا از هم هستند. چنانچه شخصی از وضعیت مالی مناسبی بهرهمند است و در کنار فردی که از وضعیت مالی مناسبی برخوردار نیست، زندگی کند، این کار او نوعی هنر محسوب میشود. این موضوع در زندگی امروزه بسیار باید موردتوجه قرار بگیرد و مسئولان کشوری با توجه به این سادهزیستی پیامبر(ص) باید این موضوع را سرلوحه زندگیشان قرار دهند. وقتی ما برای مردم از سادهزیستی پیامبر میگوییم باید این را در زندگی مسئولان هم ببینیم.» وقتی از محدودیتهای این موضوع در عراق میپرسم، میگوید: «شاید وجود داعش در یک زمانی باعث شد در کار ما اختلال ایجاد شود، چون آنها نگاه خودشان را داشتند و این نگاه با کار ما بسیار فاصله داشت. اما باز هم نتوانستند ما را محدود کنند، نکتهای که در کار ما وجود دارد نداشتن سرمایه کافی و حمایت نکردن ارگانهای دولتی از ماست. ببینید وقتی یک ارگان دولتی جلو بیاید با پولی که میتواند به این کار وارد کند، میتواند بسیار به ما کمک کند. اما خب این اتفاق خیلی کم میافتد.» او همچنین خبر جدید دارد از سریالی که قرار است درمورد پیامبر ساخته شود و میگوید: «محمد الدراجی، هنرمند و کارگردان عراقی قرار است سریالی بسازد، اما مشکلات زیادی وجود دارد. الدراجی درمورد سینمای ایران هم نظر مثبتی داشته و بسیار دوست دارد برای این سریال با ایران همکاری داشته باشد، او درمورد سینمای ایران میگوید: «شکی نیست که سینمای ایران جایگاه ویژهای در جهان دارد و در جشنوارههای مختلف برتری خود را نشان داده است و اکنون بهعنوان یک سینمای جهانی مطرح است. ایرانیها بسیار هنردوست و به سینما علاقهمند هستند و این امر در جشنوارههای فیلم داخلی کاملا مشهود است. شرایط کار در عراق دشوار است و تقریبا هر سه سال، یک یا دو فیلم جدی در عراق ساخته میشود، البته جوانان فیلمهای غیرحرفهای میسازند اما شرایط جنگی بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی تاثیرگذار بوده است. به هرحال هنرمندان عراقی سعی میکنند از حرکت بازنمانند.» او درمورد فیلم الدراجی که در ایران هم نمایش داده شده است، میگوید: «فیلم او داستان زندگی دختری انتحاری و 20ساله به نام «ساره» را روایت میکند که قصد منفجر کردن یک ایستگاه قطار را دارد اما یک لحظه زمان متوقف میشود و او با کسانی که در ایستگاه منتظر رسیدن قطار هستند، آشنا میشود و این باعث میشود از منفجر کردن خود منصرف شود. این فیلم داستان زندگی یک تروریست را به تصویر میکشد که در یک لحظه تصمیم میگیرد زندگی را بر مرگ ترجیح دهد و هدف او پرداختن به مساله تروریسم از دیدگاه انسانی و تمرکز بر این است که اسلام دین تسامح، صلح و دوستی است.»
شاهین ساخت فیلم و سریال را حرکت بزرگی در این زمینه میداند و میگوید: «اگر بتوانیم با زبان فیلم و سریال با دنیا و حتی با مردم خود صحبت کنیم و پیامبر را به آنها بشناسانیم، بسیار موفق عمل کردهایم. البته باز هم میگویم همه اینها نیاز به سرمایه دارد.»
پاکستان و شرایط سخت برای گفتن از پیامبر
پاکستان شاید شرایطش کمی مثل افغانستان باشد. درست است که از نظر سیاسی حکومت باثباتتری دارد اما شرایط این کشور با وجود داعش و طالبان و حتی دعوا و نزاع همیشگی با هندوستان، آنها را دچار محدودیتهایی کرده است که نمیتوانند خیلی به این موضوعات بپردازند. حمزه حسین یکی از کسانی است که سعی کرده است برای کارهای فرهنگی در این کشور توانش را بگذارد. او در دانشگاه اسلامی اسلامآباد درس خوانده و سالها در همان دانشگاه فعالیت کرده است. حسین موضوع گزارش ما را کار جالبی میداند و میگوید: «کاش این موضوع در همه کشورهای اسلامی جدی گرفته میشد. این کار شما من را یاد کار یکی از دوستانم در آمریکا انداخت. آنها جمعی را راه انداخته بودند و هرماه جلسه میگذاشتند و دنبال کاری بودند تا بتوانند یک راه جدید و نو برای شناخت پیامبر پیدا کنند و همان را اجرا میکردند. فکر میکنم آخرین باری که با او صحبت کردم، موفق شده بودند، حدود 100 نفر را به اسلام دعوت کنند. کارشان را هم با پژوهش انجام میدادند.» او به کارهایی که در پاکستان برای این موضوع انجام شده است، اشاره میکند و میگوید: «ما بیشتر تمرکزمان روی کتابهاست. سعی کردیم کتابهای مختلف را که درمورد پیامبر وجود دارد، شناسایی کنیم و معرفیهای مناسبی برای آن داشته باشیم. البته باید بگویم در عرصه کودک هم بسیار کار کردهایم. با مدارس مختلف هماهنگیهای لازم را انجام دادهایم و با همین الگو کارمان را پیش میبریم. به نظرم یکی از کارهایی که اکثر دوستان مسلمان من از آن غافل شدهاند همین بحث کودکان است. اگر ما بتوانیم این شناخت را از کودکی به بچهها بدهیم و هرچه بزرگتر میشوند برایشان کتابهای مختلف داشته باشیم، کارمان در آینده راحتتر است. ما برای کودکان و نوجوانان کتابهای طبقهبندیشده داریم و همین کتابها را از طریق مدارس به دستشان میرسانیم. مسابقه میگذاریم و میتوانم بگویم که در این چند سال بسیار کارهای خوبی انجام گرفته است و استقبال از این کتابها زیاد بوده.» این فعال فرهنگی پاکستانی در ادامه صحبتهایش به محدودیتهایی که برای این موضوع در پاکستان دارد، اشاره میکند و میگوید: «ببینید شرایط پاکستان خیلی متفاوت است. ممکن است در همان لحظه که شما درحال توضیح دادن یک موضوع هستید به یکباره همهچیز منفجر شود و دیگر در این دنیا نباشید. یعنی رقیبهای شما زبانشان زبان صحبت و گفتوگو نیست و با گلوله و بمب کارشان را جلو میبرند. بارها در این مسیری که داشتم تهدید شدم، حتی مجروح شدم اما خب چون هدفم این است که به دنیا و حتی به مردمم و نسل جدید ثابت کنم که دین محمد(ص) دینی عاری از خشونت است، برای همین همه تلاشم را میکنم. گاهی به دوستان ایرانیام حسودی میکنم و به حالشان غبطه میخورم، چون آنها فضای آزادی دارند برای کارهایی که میخواهند در این زمینه انجام بدهند.» حسین همچنین تاکید میکند که باید در زمینه فیلم و ساخت سریال فعالتر باشیم و میگوید: «یکی از نقاط ضعفی که داریم ساخت تولیدات تصویری مثل فیلم و سریال است که در کشورهای مسلمان خیلی جدی گرفته نمیشود. اگر بخواهیم نمونه بیاوریم باید از فیلم مصطفی عقاد و همچنین فیلم مجید مجیدی یاد کنیم، درحالیکه ظرفیتهای بسیاری برای ساخت فیلم و سریال وجود دارد که از آن غافل هستیم. پیامبر اکرم(ص) قبل از بعثت، ۴۰ سال در میان مردم زندگی کرده بودند و در طی این مدت زندگیشان خالی از دورویی و صفات زشت و حالات ناپسند بود. و نزد دیگران فردی صادق و امین به حساب میآمدند. همین موضوع میتواند سوژه ساخت یک فیلم سینمایی یا سریال را به اهالی هنر بدهد. به غیر از این موضوع هم بسیار داریم سوژههای دیگر که هرکدام میتواند شناخت مردم را نسبت به ایشان زیاد کند. اینکه بنشینیم و منتظر باشیم شاید یک نفر کاری انجام بدهد اصلا کار درستی نیست. میبینیم که چه هجمههایی در طول سالهای اخیر درمورد اسلام و شخصیت پیامبر وجود داشته است. همه اینها باید ما را برای کارکردن بیشتر در این حوزه ترغیب کند.»
سوریه و ساخت برنامه رادیویی بهصورت منظم
سوریه هم در درون خودش ادیان مختلف دارد و بیشترین گرایش در سوریه سنیمذهبها هستند که 74درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند. درگیریهایی که در این کشور وجود داشت، باعث شد از خیلی مسائل عقب بمانند و همه اینها مردم سوریه را وادار کرد به مهاجرت فکر کنند یا اینکه از کارهای فرهنگی دست بردارند و فقط به همان مسائل روزمره بیندیشند. اما حالا بعد از بازگشت ثبات و تقریبا تمام شدن جنگ در این کشور شرایط بهتری حاکم است. آصف بکداش یکی از فعالان فرهنگی این کشور است و در دانشگاه دمشق که یکی از دانشگاههای قدیمی سوریه است درس خوانده، ابتدا بهسختی کار در سوریه اشاره میکند و میگوید: «کار در کشور ما سخت و نفسگیر است. البته مردم با شما همسو هستند اما نکته مهم درمورد نوع کاری است که باید انجام بگیرد. فکر کنید که این کشور درگیر جنگهای مختلف بود و همین جنگها مردم را خسته کرده و باید با زبانی با آنها صحبت شود که بتوانند این موضوع را درک کنند.» او در ادامه میگوید: «روایتی داریم که درمورد پیامبر(ص) میگوید: کسی که صبر کند، مدتی کوتاه صبر میکند و به دنبال آن پیروزی است؛ و کسی که بیتابی میکند مدتی کوتاه بیتابی میکند و سرانجام آن شکست است. سپس فرمود: بر تو باد صبر و شکیبایی در تمام کارها؛ زیرا خداوند بزرگ، محمد(ص) را مبعوث کرد و به او دستور صبر و مدارا داد و فرمود در مقابل آنچه آنها میگویند شکیبایی کن و درصورت لزوم از آنها جداشو؛ اما نه جداشدنی که مانع دعوت بهسوی حق شود. و نیز فرمود: با استفاده از نیکیها به مقابله با بدیها برخیز که در این هنگام آنها که با تو عداوت و دشمنی دارند، همچون دوست گرم و صمیمی خواهند شد و به این مقام جز صابران و جز کسانی که بهره عظیمی از ایمان دارند، نخواهند رسید. همین موضوع را درنظر بگیرید. برای من بهعنوان کسی که میخواهد کار فرهنگی تاثیرپذیر انجام بدهد، باید به همه این نکات توجه کند. کشور ما دچار جنگ بوده و حالا که به یک ثباتی رسیده است باید به مردم گفت که صبر میتواند ما را به موفقیت برساند. برای همین یکی از موضوعاتی که درمورد پیامبر انتخاب کردیم و براساس آن کار کردیم، صبر بود. سعی کردیم تئاترهای مختلف برای آن اجرا کنیم یا اینکه در برنامههای تلویزیونی سعی کنیم درمورد این موضوع صحبت کنیم.» اما بکداش یک کار موفقی را که در این زمینه انجام داده است، تاسیس یک برنامه رادیویی میداند و درمورد آن میگوید: «ما خیلی برای این برنامه رادیویی زحمت کشیدیم. سالها تحقیق و پژوهش تیم چهارنفره ما این شد که بتوانیم این رادیو را راه بیندازیم. البته خیلی برایمان مشکلات درست کردند. مثلا یکی از مشکلات بحثهای بین دوستان سنیمذهب و شیعه بود که خب کار ما را سخت میکرد اما توانستیم با یک مدیریت درست این کار را انجام بدهیم. البته در حوزه کتاب هم سعی کردیم چون در سوریه کتابخوانی بسیار جدی است، کتابهای مختلف درمورد پیامبر را شناسایی کنیم و با کمک چند ناشر روی این موضوع کار کردیم و تابهحال این کتابها که در زمینه رمان و داستان و تاریخ اسلام بوده، فروش خوبی داشته است.» او یکی از موضوعات مهم را داشتن یک رسانه برای کارهایی میداند که در جهان اسلام برای پیامبر انجام میگیرد، او میگوید: «شما اگر با فعالان فرهنگی در همین کشورهای منطقه صحبت کنید میبینید که کارهای زیادی انجام دادهاند اما کسی از این کارها نمیگوید و خیلیها هم بیخبر هستند، درحالیکه اگر رسانهای باشد که این فعالیتها را منعکس کند، دیگر آنقدر اسلام و پیامبرمان مهجور نخواهد بود.» بکداش همچنین ساخت فیلم و سریال را مهم میداند و میگوید: «لبنان از آن کشورهایی است که کارهای زیادی را در این زمینه انجام داده است، آنها در صنعت سریالسازی موفقند و البته ترکیه هم این مدل سریالسازی را دارد. اگر همه این کشورها با هم هماهنگ شوند میتوانند یک سریال با موضوع پیامبر بسازند و در دنیا منعکس کنند. اگر این اتفاق در کنار داشتن رسانهای برای این فعالیتها وجود داشته باشد، ما میتوانیم چهره واقعی پیامبر را به همه دنیا نشان بدهیم.»
در همین رابطه مطالب زیر را بخوانید: