به گزارش «فرهیختگان»، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (یکشنبه) در نشست هفتگی با رسانه‌ها که به صورت حضوری و تعداد محدود خبرنگاران و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی کرونا برگزار شد، ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در ابتدا هفته دفاع مقدس را گرامی داشت.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان در خصوص ارسال سوخت ایران به این کشور و این‌که آن را نقض حاکمیت لبنان خوانده بود گفت: جمهوری اسلامی ایران متعهد به همکاری و کمک به دوستان خودش دولت‌های کشورهای دوست بوده و آن‌چه در این زمینه انجام شده درخواستی توسط تجار لبنانی بوده و فروشی صورت گرفته و محموله ارسال شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: درباره مسائل داخلی لبنان صحبتی ندارم ولی اگر لبنان درخواستی داشته باشد در اختیار آن قرار می‌دهیم.
وی درباره اظهارات آیت‌الله رئیسی در خصوص رایزنی‌ها در تاجیکستان درباره افغانستان نیز بیان کرد: آن‌چه در حاشیه نشست شانگهای اتفاق افتاد به صورت جدی در بیانیه چهارجانبه عنوان شد.
خطیب‌زاده بیان کرد: در روزهای آتی نتایج گفت‌وگوها در سطح سران و بین هیأت‌ها بیشتر روشن خواهد شد.
وی درباره سفر امیرعبداللهیان به نیویورک و نشست وزرای خارجه ۱+۴ در نیویورک نیز اظهار داشت: امیرعبداللهیان فردا عازم نیویورک خواهد بود برای شرکت در نشست مجمع عمومی و تا الان حدود ۴۵ ملاقات دوجانبه با وزرای خارجه کشورهای مختلف از قاره‌های مختلف خواهد داشت.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: درباره نشست ۱+۴ به شما تأکید کنم اگر ببینیم این ملاقات می‌تواند در مسیر آن‌چه گفتیم یعنی مذاکره سودمند باشد تصمیم آن را اتخاذ خواهیم کرد. الان تصمیمی اتخاذ نکرده‌ایم. آن‌چه مهم است این است که وزیر خارجه با همه وزرای خارجه ۱+۴ ملاقات‌های دوجانبه خواهد داشت و اگر دستورکار ویژه‌ای بود می‌تواند به صورت جمعی بین ایران و ۱+۴ برگزار شود ولی الان در این خصوص تصمیمی اتخاذ نشده است.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: سازمان همکاری شانگهای ظرفیت‌های مختلفی دارد که استفاده شود و هم این سازمان و هم ایران می‌توانند از ظرفیت‌های متقابل هم برای ارتقای روابط و جایگاه سازمان استفاده کنند. حضور ایران در شانگهای باعث قدرتمندتر شدن این سازمان خواهد شد. سازوکارهای درونی این سازمان برای ما مهم است و متعهدیم این سازوکارها را با همکاری و کمک اعضا ارتقا دهیم.
وی گفت: عضویت ایران در شانگهای پایان عملی شکست پروژه انزوای ایران توسط برخی از جمله آمریکا بود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره FATF گفت: مجمع در حال بررسی در یک محیط فنی و حرفه‌ای تصمیم را اعلام خواهند کرد.
وی همچنین عنوان کرد: ترکیب تیم مذاکره کننده در حال بررسی است و شکل و شمایل این تغییرات هنوز نهایی نشده و به محض نهایی شدن به اطلاع همه خواهد رسید.
خطیب‌زاده گفت: در ماه آتی ۶۰ میلیون دُز واکسن وارد خواهد شد. درباره این‌که چه واکسنی وارد ایران شود فقط وزارت بهداشت نظر می‌دهد و هر واکسنی مورد تایید وزارت بهداشت باشد وارد می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: تمامیت ارضی کشورهای همسایه برای ما از هر چیزی مهمتر است و همکاری های منطقه ای مبنای توسعه، صلح و ثبات در این منطقه است. آن‌چه الان در حال اتفاق است فکر می‌کنیم باید به یک همکاری دسته جمعی تبدیل شود. ایران با توجه به روابط بسیار خوب با جمهوری آذربایجان و ارمنستان تلاش می‌کند توافقات قبلی بین دو کشور بعد از جنگ را تسهیل کند. تنها مسیر، مسیری است که با اجماع و مرضی الطرفین صورت بگیرد. ایران توسعه این کشورها را توسعه خود می‌داند.
وی ادامه داد: همه همسایگان باید بدانند مسیر توسعه، صلح و ثبات یک مسیر دسته جمعی است و در یک مسیر دسته جمعی قطعا صلح و ثبات موفق‌تر خواهد بود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین گفت: آن‌چه در افغانستان رخ می‌دهد راه‌حل معجزه آمیز ندارد. کشورهای همسایه باید کمک کرده و صادقانه پرهیز کنند از این‌که خواست و اراده‌ای را به مردم افغانستان تحمیل کنند و در مسیری بروند که اعتمادزایی کند نه اعتمادزدایی.
وی افزود: ما به مردم افغانستان فکر می‌کنیم و به آنها متعهدیم و در عین حال تمامی مساعی خود را به کار می‌گیریم که به آینده افغانستان کمک کنیم.
خطیب‌زاده همچنین اعلام کرد که نشست آینده درباره افغانستان در دست پیگیری است ولی رایزنی ها بین کشورهای منطقه در جریان است.
وی همچنین گفت که ایران برنامه‌ای برای ملاقات با مقامات آمریکایی در نیویورک ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی دو راننده‌ای که در جمهوری آذربایجان در بازداشت هستند، اظهار داشت: سفارت این موضوع را پیگیری کرده و انتظار از جمهوری آذربایجان است که فورا این دو نفر را آزاد کرده و اجازه دهند به مسیر خود ادامه دهند. تمامیت ارضی کشورهای همسایه برای ما مهم است.
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: در سیاست خارجی متوازن هر چند آسیامحور و همسایگان در اولویت هستند ولی قطعا ظرفیت کشورها و قاره‌های دیگر مهم است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر هیأت‌های ورزشی ایرانی به دیگر کشورها گفت: توصیه ما به فدراسیون‌ها بوده نه فقط وقتی ویزا صادر نمی‌شود و به مشکلی برمی‌خورند به وزارت خارجه مراجعه کنند بلکه از ابتدایی که سفر در حال برنامه‌ریزی است به وزارت خارجه اطلاع دهند. درباره جزییات صدور روادید برای دوچرخه سواران ایرانی اطلاعی ندارم. سفارت بلژیک در تهران تاکنون همکاری خوبی در چارچوب مراودات عادی داشته است و باید ببینیم موضوع چه بوده و اگر کمی و کاستی بوده قطعا تذکر داده خواهد شد.
خطیب‌زاده ادامه داد: آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین ناقض حقوق بشر و حقوق کشورها و حقوق اولیه از جمله حق حیات و دسترسی به امکانات اولیه متهمی است که در این سال‌ها همه اقداماتش بی کیفر مانده است و این رویه بی کیفر ماندن واقعا دردناک است. در هفته گذشته شاهد بودید یک کاروان ۱۰ نفره مردم عادی افغانستان مورد حمله قرار گرفت ابتدا گفتند گروه‌های افراطی حمله کرده‌اند و دیروز اعلام کردند ببخشید اشتباه شد. کشتار زنان و کودکان و ... را به عنوان اشتباه به راحتی می‌گویند و عبور می‌کنند. این وضعیت شرایط دردناکی را برای جهان ایجاد کرده است.
وی گفت: یا استثناگرایی خاص در حقوق بین‌الملل است. ایران به صورت فعالانه در مقابل این روند ایستادگی کرده و پیام ایران همین مبارزه با استیلاجویی و سلطه طلبی این کشورها بوده و این را به عنوان یک سیاست ادامه دادیم. خبر خوب این است که صداهای بیشتری در کنار ایران توسط آزادیخواهان در دنیا شنیده می‌شود.
* گزارش نیویورک تایمز درباره ترور شهید فخری زاده
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره گزارش نیویورک تایمز در ترور شهید فخری زاده و همکاری ترامپ با رژیم صهیونیستی نیز اظهار داشت: این گزارش را دیدیم و حالا این گزارش روزنامه‌ای است و به اندازه یک روزنامه باید به آن توجه کرد. نهادهای اطلاعاتی و امنیتی موضوعاتی از این دست را با جزییات در فضای خودشان پیگیری کردند. جزییات آن عملیات کاملا برای این نهادها روشن است.
خطیب‌زاده با بیان این‌که در چند مسیر پیگیری‌های ایران انجام می‌شود، اظهار داشت: قطعا آن مسیری که باید توسط نیروهای اطلاعاتی و امنیتی انجام شود انجام شده و باز هم انجام خواهد شد. این‌ها مواردی است که آنهایی که باید بدانند می‌دانند ولی این تعهد حقوقی و تعهد خاصی است برای پیگیری آنهایی که به ترور یکی از افتخارات ایران و دانشمند بزرگ هسته‌ای ما در حوزه صلح آمیز ما کمک کردند و این ننگ است برای کسانی که گردنکشانه به چاقوکشی و این اقدامات افتخار می‌کنند.
وی افزود: مسیر حقوقی که این‌ها را بی کیفر نگذاریم، در کنار مسیرهای اطلاعاتی و امنیتی پیگیری کردیم و گزارش‌های جزیی به دست آمده که طرف‌های مشارکت کننده را روشن کرده است. گزارش روزنامه را اجازه دهید در بستر روزنامه‌ای پیگیری شود.
* پیگیری‌ها درباره ترور سردار شهید سلیمانی/امیدواریم قبل از دومین سالگرد شهادت سردار شاهد آغاز دادگاه باشیم
به گزارش فارس، خطیب‌زاده درباره پیگیری‌های وزارت امور خارجه در خصوص ترور شهید سلیمانی نیز بیان کرد: وزیر امور خارجه در روزهای اول هم در داخل وزارت امور خارجه و بین همکاران جلسه‌ای داشت و متعاقب آن بلافاصله جلسه‌ای را با حضور تمامی سازمان‌های ذیربط از جمله قوه قضاییه، دادستانی، نیروی قدس سپاه پاسداران، وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران و همکاران در وزارت خارجه و برخی جهات مرتبط در وزارت امور خارجه برگزار کرد که برخی از ابعاد پیگیری‌های حقوقی و بین‌المللی این ترور ناجوانمردانه و بزدلانه تعیین تکلیف شود.
خطیب‌زاده با بیان این‌که سردار سلیمانی سردار صلح ساز منطقه ما بود و به دست شقی‌ترین اشقیا ترور شد و شهادت فوز عظیمی بوده که نصیب ایشان شده است، تصریح کرد: اجازه نخواهیم داد که این موضوع از بعد حقوق بین‌الملل بی کیفر باقی بماند. در داخل دادخواست‌های لازم تهیه شده است. این جلسه نکاتی که باید تکمیل شود را در چند صد صفحه تصمیم گیری کرد.
وی افزود: درباره متهمان این پرونده چه کسانی که در دولت آمریکا بودند و چه کسانی که در کشورهای دیگر کمک کردند و حتی پایگاه‌هایی که به صورت اطلاعاتی به این عملیات بزدلانه کمک کردند در جلسات قبلی و این جلسه مورد بحث قرار گرفت و قرار شد بر علیه آنها نیز (دادخواست‌هایی) تنظیم شود.
خطیب‌زاده ادامه داد: همچنین در حوزه بین‌المللی و این‌که از چه مسیرهایی می‌توان مقامات سابق آمریکا را مورد سؤال قرار داد و آنها را متوجه عدالت کرد، بحث شد. دومین سالگرد ترور سردار نزدیک است و ان‌شاءالله تا قبل از آن شاهد آغاز دادگاه باشیم. مقدمات آن با همت همه دوستان در قوه قضاییه که قاضی ویژه تعیین و زحمات زیاد و قابل توجهی کشیده شده و نهادهای اطلاعاتی تمامی اطلاعات را فراهم کردند.
سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: وزارت خارجه تمامی آن‌چه باید انجام می‌داده چه در ارتباط با نهادهای بین‌المللی و چه در خصوص موضوعاتی که باید در حوزه بین‌الملل حل و فصل می‌شد، انجام داده و امیدواریم قبل از دومین سالگرد شهادت سردار شاهد آغاز دادگاه باشیم. فکر می‌کنم در یک ماه آینده دوباره جلسه‌ای در سطح وزیر امور خارجه برگزار خواهد شد و من گزارش آن را ارائه خواهم کرد.
* حضور آوارگان افغانستانی در مرزهای شرقی کشور
خطیب‌زاده درباره حضور آوارگان افغانستان در مرزهای شرقی کشور و بحث صدور روادید برای افغانستانی‌ها و روابط اقتصادی ایران با این کشور اظهار داشت: ایران میزبان حدود چهار میلیون تبعه افغانستانی در داخل ایران بوده و در طی چهار دهه گذشته ایران تلاش کرده با جدیت تمامی امکانات خودش را برای تسهیل حضور برادران و خواهران افغانستانی در ایران به کار بگیرید.
وی افزود: براساس برخی تخمین‌ها در چند ماه گذشته حدود نیم میلیون از برداران و خواهران ما در افغانستان بی جا شدند. برخی به صورت قانونی و برخی هم غیرقانونی وارد ایران شدند و موضوع فراگیری کرونا هم موضوع بسیار جدی است و به رغم همه فشارهایی که بر اقتصاد ایران همه شاهد هستند، تلاش کردیم تا آن‌جایی که بضاعت ما امکان داشته کمک کنیم ولی یک واقعیتی است که پذیرفتن بیش از چهار میلیون نفر از برادران و خواهران افغانستانی که در ایران حضور دارند، برای مردم و اقتصاد ایران کار سختی است. همین میزان هم که انجام می‌شود بدون کمک‌های ضروری سازمان‌های بین‌المللی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: سازمان‌های بین‌المللی را ترغیب می‌کنیم که برای رسیدگی به اوضاع بی جاشدگان افغانستانی و آوارگان کمک کنند. حتی در خصوص واکسن برادران و خواهران افغانستانی نیز تمام تلاش خود را می‌کنیم و هم به سازمان‌های بین‌المللی و کشورهایی که ممکن است گفتیم که به ما کمک کنند تا از این وضعیت عبور کنیم.
وی افزود: روابط ما با مردم افغانستان و طرف‌های تجاری در افغانستان که توسط بخش خصوصی انجام می‌شود به صورت عادی در حال انجام است. مشکلاتی بوده و پیش آمده، ولی بسیاری از آنها مرتفع شده و در حال مرتفع شدن است.
* سفر اوجی به ترکمنستان
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر اوجی وزیر نفت به ترکمنستان و اخبار مطرح شده درباره این سفر و این‌که گفته شده مدیرعامل ترکمن گاز ایشان را به حضور نپذیرفته نیز گفت شما را دعوت می‌کنم درباره جزییات این سفر از وزارت نفت سؤال کنید و درباره جزییات این سفر اطلاع خاصی ندارم که با شما در میان بگذارم.
* مطالبات ایران از عراق
خطیب‌زاده درباره سفر مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق به تهران و بحث مطالبات ایران از عراق نیز بیان کرد: از بانک مرکزی جزییات را بپرسید. یکی از موضوعات مورد بحث در بغداد و تهران همین موضوع بوده است. ما تمامی تلاش خود را کرده‌ایم که مسیر صادرات ایران به عراق در حوزه‌های مختلف انرژی، گاز و برق انجام شود، ولی در عین حال بازپرداخت مطالبات ایران را موضوع عادی و فوری می‌دانیم.
وی افزود: چند مسیر گفت‌‌وگو شده هم بحث تهیه کالا در عراق و باز پرداخت به صورت بانکی و یکسری موضوعاتی هم در حال انجام است و برخی از آنها تقریبا نهایی شده و برخی در دست نهایی شدن است ولی می‌توانم به شما این اطمینان را بدهم هم دوستان در عراق بر بازپرداخت بدهی‌ها تأکید دارند و در ملاقات‌ها و به صورت رسمی نیز این موضوع را اعلام کرده‌اند و هم این‌که طرف‌های عراق در جمهوری اسلامی ایران وزارتخانه‌ها و نهادهایی که در ارتباط هستند به صورت مداوم در این باره رایزنی کرده و می‌کنند.
* بی عملی سئول در بازپرداخت بدهی‌هایش به ایران
سخنگوی وزارت خارجه یادآور شد: این متفاوت از شرایطی است که در بحث کره جنوبی در جریان است. متاسفانه در مورد کره جنوبی هنوز با کندی بسیار سؤال برانگیزی این مسیر در حال طی شدن است و میزان بی عملی سئول در خصوص بازپرداخت بدهی‌ها به ایران جای ناامیدی دارد.