با سیدرضا صدرالحسینی کارشناس روابط بینالملل پیرامون سخنان سهشنبه رافائل گروسی دبیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درمورد فعالیتهای هستهای ایران و نشست این هفته شورای حکام آژانس در وین گفتوگویی داشتهایم که متن این مصاحبه در ادامه از نظر شما میگذرد.
در شرایط فعلی که آمریکا از برجام خارج شده است، چقدر احتمال دارد که چنین قطعنامهای در شورای امنیت سازمان ملل متحد به تصویب برسد؟
امروزه یکی از موضوعاتی که باعث تعجب بسیاری از کارشناسان روابط بینالملل میشود، اقدامات کشورهای غربی به رهبری آمریکا در چارچوب برجام است و متاسفانه بعضی از نهادهای بینالمللی مانند آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز با آنها همکاری میکنند. تعجب بیشتر اینکه برخی نهادهای بینالمللی مانند نهاد سازمان ملل متحد که مسئول صلح و آرامش در جهان است، در این رابطه هیچاقدام پیشگیرانهای انجام نمیدهد. با این اوصاف مساله رفتن پرونده جمهوری اسلامی ایران به شورای امنیت ملل متحد و گرفتن یک اولتیماتوم از جانب آنها که اخیرا در رسانهها مطرح شده، براساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی و درخواست آمریکاییهاست. این درحالی است که آمریکا از توافقنامه برجام خارج شده و دیگر هیچحقی از جهت حقوق بینالملل در ارتباط با این توافقنامه ندارد. بر این اساس درصورت حاکمیت حقوق بینالملل بر جوانب مختلف این اقدام آمریکاییها، آن کشور امکان گرفتن این مصوبه را از سازمان ملل متحد نخواهد داشت. اما بهنظر میرسد آنها درتلاشند که علیرغم خروجشان از برجام، این موضوع را پیگیری و بهنفع خود این مصوبه را دریافت کنند.
خبرنگار نشریه والاستریتژورنال گفته است کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا دنبال این هستند که روسیه را قانع کنند در شورای حکام رای ممتنع دهد تا این قطعنامه علیه ایران به تصویب برسد. سوال این است که رای ممتنع یا مخالف روسیه چه تاثیری بر تصویب این مصوبه دارد و کشورهای نامبرده چرا بهدنبال اقناع روسیه هستند؟ رای آنها کفایت نمیکند یا دلیل دیگری دارد؟
یکی از مهمترین دلایل اینکه این کشورها بهدنبال جلب آرای روسیه هستند، این است که تاکنون مقامات روسی براساس مستندات حقوقی و مواضع صحیح حقوق بینالملل در این رابطه اظهارنظرهایی کردهاند. این کشورهایی که نام بردید هم نگران این مساله هستند که روسیه رای منفی بدهد و این رای باعث شود آنها نتوانند مساله اجماع بینالمللی را داشته باشند، البته مخالفت روسیه بهنوعی حمایت از حقوق بینالملل و پروتکلهای مربوط به این مساله است که این کشورها علاقهمند نیستند یک کشور صاحب وتو این موضوع را بهنفع جمهوری اسلامی پیگیری کند.
با توجه به این فشارهایی که طرفین غربی وارد میکنند، بهنظر میرسد یکی از این سیاستها این باشد که دولت رئیسی نیز در همان مسیر دولت روحانی، یعنی تلاش برای بازگشتن به میز مذاکره بماند. شما فکر میکنید واکنش احتمالی دولت سیزدهم درباره این قطعنامه چیست و آیا با وجود این فشارها همچنان مسیر قبلی مذاکره ادامه مییابد یا نوع برخورد تغییر پیدا میکند؟
دولت سیزدهم هیچگریزی از مذاکره ندارد و در تمام اظهارنظرهایی که رئیسجمهور و وزیرخارجه کردهاند، موضوع مذاکرات عادلانه و متوازن را مورد تاکید قرار دادهاند. بر این اساس دولت سیزدهم درصورتی به میز مذاکرات برمیگردد که بداند این بازگشت میتواند حقوق ملت ایران را تامین کند.
آقای گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز سهشنبه، 16 شهریور در گزارشی مدعی شد که فعالیتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران بهطورجدی تضعیف شده و آژانس هم نگران این است که یکسری اطلاعات از سایتهای ایران به آژانس اعلام نشود. همچنین آنها مدعی بودند که آژانس دستش باز است و به هر اطلاعاتی که نیاز داشته باشد، دسترسی پیدا خواهد کرد. شما چقدر این ادعای آژانس را صادقانه میدانید؟ آیا آنها اختیاراتی برای دادن دسترسی به آژانس دارند و اگر ندارند، دلیل این مسیر فشار چیست؟ آیا ممکن است که خود آژانس هم این مسیر را تحتفشار جلو ببرد؟
متاسفانه آژانس بهخصوص از زمان مدیریت آقای گروسی که سوابق مدیریتی و فکری ایشان سوابق مثبتی نیست، بیشتر از گذشته تحتتاثیر فشار غربیها قرار گرفته است. این درحالی است که اکنون ایران براساس مفاد MPT همه مسیرها و پنجرههای بازرسی و بازبینی از اقدامات صلحآمیز هستهای ایران را در اختیار آژانس قرار داده است اما آژانس با بهانهجویی درباره آلودگی بخشهایی از خاکهای بعضی از مناطق بهدنبال گسترش بازرسیهای خود خارج از عرفی است که درحالحاضر نسبت به دیگر کشورها انجام میدهد. این درحالی است که ما پروتکل الحاقی را داوطلبانه پذیرفته بودیم، البته بعد از اردیبهشتماه بهدلیل عدم همکاری آژانس و عدم استیفای حقوق مردم آن پروتکل را کنار گذاشتیم و به همین علت فشارها و بهانهجوییها از طرف آژانس و شخص آقای گروسی افزایش یافته است.