به گزارش «فرهیختگان»، «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با رسانه‌ها که به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی به صورت آنلاین برگزار شد، ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی در ابتدای این نشست خبری یاد شهدای ۱۷ شهریور را گرامی داشت.
* هیچ طرفی اشتباه محاسباتی نکند/ روابط ایران و آژانس فنی و محترمانه است
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره سفر احتمالی رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و اجلاس پیش روی شورای حکام آژانس بیان کرد: موضوعات فنی بین آژانس و سازمان انرژی اتمی توسط سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفته می‌شود.
وی با بیان اینکه اجلاس پیش روی شورای حکام یک نشست عادی است، افزود: هیچ طرفی اشتباه محاسباتی نکند و به سمتی نرود که مذاکرات وین تحت تاثیر قرار بگیرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه استفاده سیاسی از بستر فنی آژانس پاسخ متفاوتی را از ایران در پی خواهد داشت، خاطرنشان کرد: روابط ایران و آژانس فنی و محترمانه است و مفاهمه درست و عمیقی بین دو طرف وجود دارد و امیدواریم بقیه دخالتی در این مفاهمه نکنند.
وی ادامه داد: درباره سفر گروسی شنیدیم و نمی‌دانم برنامه ریزی شده یا خیر و باید از سازمان انرژی اتمی سؤال کنید.
خطیب‌زاده گفت که گفت‌وگوها بین ایران و آژانس به صورت منظم ادامه دارد.
* گفت‌وگوهای وین انجام خواهد شد/ آمریکا با دستورکار واقعی به وین بیاید
این دیپلمات ارشد ایرانی همچنین درباره ضرورت از سرگیری مذاکرات وین برای احیای برجام گفت: اصل گفت‌وگوها انجام خواهد شد و ایران بارها در سطوح مختلف این اجماع حاکمیتی را اعلام کرده مذاکراتی که برای اطمینان از اجرای بی کم و کاست تعهدات آمریکا ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ بین ایران و ۱+۴ شروع شده، حتما ادامه می‌یابد.
وی با بیان اینکه این گفت‌وگوها باید تامین کننده منافع عالیه مردم و منافع ایران باشد که در چند سال گذشته با نقض مکرر آمریکا و متاسفانه بی عملی اروپا این منافع برای جمهوری اسلامی ایران و مردم ایران تأمین نشده است، اظهار داشت: این مذاکرات باید تضمینی باشد برای اینکه منافع رفع تحریمی مندرج در برجام بی کم و کاست تامین شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: با این هدف و رسالت حتی یک ساعت هم برای رفع این تحریم‌های ظالمانه معطل نکرده و نخواهیم کرد. طبیعی است یک فرآیند انتقال دموکراتیک در ایران صورت گرفته و همه طرف‌ها متوجه می‌شوند که باید اجازه دهند این روند به نتیجه برسد. دولت مستقر شده و الحمدالله وزرا و کابینه مشخص شدند و مراحل خود را طی میکند و به زودی تمام مواردی که باید اعلام شود، اعلام می‌شود.
این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: درباره ادامه مذاکرات پیام‌هایی که توسط وزیر خارجه و رئیس جمهور داده شده و پیام‌هایی که من تا به امروز داده‌ام، کاملا روشن است.
وی تأکید کرد: طرف آمریکایی باید بداند با ذهنیت دوران ترامپ نمی‌تواند نتیجه‌ای جز شکست حداکثری داشته باشد. آمریکا با دستورکار واقعی به وین بیاید و برای اجرای بی کم و کاست، نه تعهدی بیشتر از برجام بخواهد و نه کمتر تعهدی که در برجام داشته را انجام دهد و این چیزی است که به سرعت می‌تواند همه ما را به نتیجه برساند.
* حملات دیشب به پنجشیر به اشد وجه محکوم است
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره دخالت نظامی پاکستان در تحولات افغانستان و حملات شب گذشته در پنجشیر و اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه برخی از رهبران این منطقه توسط پهپادهای پاکستانی کشته شده و پاکستان شب گذشته به صورت مستقیم و غیرمستقیم در حملات طالبان علیه مردم پنجشیر دخالت داشته است نیز اظهار داشت: اخباری که از پنجشیر می‌رسد، اخبار نگران کننده‌ای است. حملات دیشب به اشد وجه محکوم است. شهادت رهبران افغانستانی مایه تاسف و تأثر عمیق است.
وی با بیان اینکه دخالت خارجی را در دست بررسی داریم و باید حتما بررسی شود، اظهار داشت: تاریخ افغانستان نشان داده مداخله خارجی اعم از مستقیم و غیرمستقیم نتیجه‌ای جز شکست برای نیروی متجاوز نداشته و مردم افغانستان استقلال طلب و غیوری هستند و قطعا هرگونه مداخله خارجی محکوم است.
به گفته خطیب‌زاده موضوع پنجشیر باید از طریق گفت‌وگو و با وساطت و حضور تمامی بزرگان افغانستان حل شود.
این دیپلمات ارشد کشورمان تصریح کرد: هیچ طرفی نباید اجازه دهد این مسیر به برادرکشی ختم شود. طالبان هم به تعهدات خودش ذیل حقوق بین‌الملل و به تعهدات خودش هر آنچه گفته، پایبند باشد. گرسنگی دادن به مردم پنجشیر و محاصره منطقه پنجشیر و قطع آب و برق این منطقه آنچنان که به ما گزارش داده شده، مایه نگرانی است.
سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: حقوق بشردوستانه ذیل حقوق بین‌الملل باید رعایت شود. جمهوری اسلامی ایران تمامی مساعی و همت خودش را به کار می‌گیرد که به پایان آلام مردم افغانستان و تشکیل دولت فراگیر در افغانستان که بازتاب دهنده ترکیب قومیتی و جمعیتی این کشور باشد، کمک کند.
خطیب‌زاده افزود: این خواست و اراده مردم است که نهایتا باید محقق شود و آینده افغانستان را مشخص کند، نه دخالت خارجی و نه هیچ طرح و توطئه دیگری. قطعا صلح پایدار تنها از مسیر گفت‌وگوهای بین الافغانی بین همه گروه‌ها می‌گذرد.
وی گفت: تذکر جدی می‌دهم که تمامی خطوط قرمز و تعهدات ذیل حقوق بین‌الملل رعایت شود.
خطیب‌زاده همچنین یادآور شد که جمهوری اسلامی ایران با دقت نظر و از نزدیک تحولات افغانستان را پیگیری میکند.
سخنگوی وزارت خارجه در عین حال یادآور شد: نهادهای بین‌المللی در کنار کشورهای منطقه وظیفه جدی دارند صلح و آرامش را در افغانستان تضمین کنند.با کمک تمامی گروه‌های افغانستانی کمک می‌کنیم صلح پایدار در افغانستان برقرار شود. همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند این رفتار دولت آتی و رفتار گروه‌هایی که در قدرت قرار می‌گیرند است که نوع رفتار جمهوری اسلامی ایران و کشورهای بین‌المللی و عرصه بین‌الملل را مشخص میکند و هرگونه آنها رفتار و هر چقدر مسئولانه رفتار کنند قطعا پاسخ درست‌تری را از کشورهای همسایه و به ویژه جمهوری اسلامی ایران و نظام بین‌الملل خواهند گرفت.
* ۲۰ میلیون دُز واکسن تا سه هفته آینده وارد خواهد شد/ چند ۱۰ میلیون دُز در ماه اکتبر وارد می‌شود
وی درباره واردات واکسن و اقدامات وزارت خارجه نیز بیان کرد: وزارت خارجه در مرحله جذب کمک‌ها و امکانات و منابع بین‌المللی برای مبارزه با کرونا و همچنین تسریع واردات واکسن نقش کلیدی و اساسی را داشت. به جهت حفظ آرامش جامعه و فضای روانی جامعه اجازه به مجاهدان سلامت برای اینکه کارهایشان را با دقت انجام دهند، با سکوت و در کنار آنها سعی کردیم به تحقق برنامه‌ها کمک کنیم.
خطیب‌زاده با ذکر این نکته که سفرای ما در تامین مواد اولیه و دستگا‌ه‌های مورد نیاز برای تولید واکسن نقش کلیدی داشتند، خاطرنشان کرد:برای نیاز جامعه نمی‌توانستیم معطل باشیم. واردات از روسیه، هند، چین و کوواکس انجام شد. با تلاش‌هایی که صورت گرفته به ویژه جدیتی که در طی چند هفته اخیر بوده است نزدیک ۲۵ میلیون و ۳۰۰ هزار دُز از چین واردات واکسن داشتیم به اضافه چندین میلیون دُز که از سبدهای کوواکس و آسترازنکا داشتیم و از کشورهای دیگر چه به صورت خریداری و اهدایی هم اندکی داشتیم.
این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: اینها در هفته جاری تشدید خواهد شد. از دوستان در وزارت بهداشت درخواست می‌کنم آمار دقیق و لیست را بدهند.
وی با اعلام اینکه واکسن حداقل به میزان ۲۰ میلیون دُز تا سه هفته آینده در ماه جاری میلادی (سپتامبر) به کشور وارد خواهد شد، خاطرنشان کرد: یک جهش بسیار عمده‌ای در تزریق واکسن در کل کشور خواهد بود. علاوه بر واکسن‌هایی که به صورت مقطعی و مذاکرات قطعی شود، وارد خواهد شد. این ۲۰ میلیون دُز قطعی است و برای ماه آینده هم چند ۱۰ میلیون دُز در ماه اکتبر وارد می‌شود.
خطیب‌زاده در عین حال گفت: اینکه رقم دقیقی را نمی‌گویم به این خاطر است که وزارت امور خارجه هیچ وقت پیش وعده نداده و هر زمان وارد شده وعده محقق را گفته است.
وی خطاب به مردم ایران افزود: ۲۰ میلیون دُزی که در ماه سپتامبر وارد می‌شود به اضافه چند ۱۰ میلیون دُز در ماه اکتبر را از مقاصد مختلف وارد خواهیم کرد و این در کنار تحقق تولید مشترکی است که انستیتو پاستور و واکسن ملی کوووبرکت و واکسن‌های دیگر انجام می‌دهند. فرزندان شما در دستگاه دیپلماسی به تلاش خود در این خصوص ادامه می‌دهند.
* آمریکا و برخی کشورهای غربی سیاسی کردن کرونا را کلید زدند
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسش دیگری، بدترین برخورد با کرونا را سیاسی کردن منشأ کرونا و ابعاد مختلف آن برشمرد و افزود: آنچه آمریکا و برخی کشورهای غربی در سیاسی کردن منشأ کرونا انجام می‌دهند و در حالی که باید همت گذاشته شود که همه دسترسی برابر به واکسن کرونا داشته باشند، سیاسی کردن کرونا را کلید زدند و با شدت جلو می‌برند، جای تأسف دارد. الان باید تمرکز کنیم کشورهای تولید کننده واکسن، دسترسی منصفانه بدهند و این امر محقق نشده است و متأسفانه دچار آپارتاید واکسن هستیم.
وی ادامه داد: آمریکا و اروپا باید به مسئولیت قطعی خود عمل کنند. همه در این میانه به هم کمک کنند بشر از این بیماری و فراگیری به سلامت عبور کند.
* ایران در کنار مردم افغانستان ایستاده و می‌ایستد
خطیب‌زاده در پاسخ به پرسشی درباره نشست مجازی وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان نیز گفت: وزرای خارجه‌ای که با آقای امیرعبداللهیان تماس گرفتند درباره ابتکارات در خصوص افغانستان نکاتی داشتند و قرار شد هر دو موضوع را در دستور کار بگذاریم، هم نمایندگان ویژه و هم وزرای خارجه کشورهای همسایه و باید ببینیم تحولات به کدام سمت می‌رود.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ایران در کنار مردم افغانستان ایستاده و می‌ایستد. ایران قرن‌هاست که دوستی خود را با مردم افغانستان داشته و دهه‌ها هم این را نشان داده و همه سیاست اصولی ایران در خصوص افغانستان را می‌دانند. تمامی تلاش خود را به کار خواهیم گرفت که به صلح و ثبات افغانستان کمک کنیم.
* پنجشیر تنها راه‌حل سیاسی دارد
وی درباره برخی اظهارات مطرح شده مبنی بر اینکه ایران تلاشی در خصوص افغانستان انجام نداده است نیز گفت: ایران آشکار و غیرآشکار تحولات افغانستان را در سطوح مختلف پیگیری کرده است و در سطوح مختلف در تماس هستیم. نماینده ویژه ما با طرف‌های مختلف در افغانستان در تماس بوده است. امیرعبداللهیان شب گذشته با عبدالله عبدالله گفت‌وگو داشته است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: طرح ایران برای گفت‌وگوهای فراگیر در افغانستان یک دور آن برگزار شده و آمادگی داشتیم یک دور دیگر هم برگزار کنیم. اینکه به راه‌حل مرضی الطرفین برسیم سیاست اصولی ایران بوده است، اینکه از برادرکشی اجتناب و حقوق اولیه افغانستان رعایت شود. همه آنها که شاهد هستند به نقش کلیدی ایران اذعان دارند و می‌دانند ایران چه کرده و میکند.
خطیب‌زاده گفت: پنجشیر تنها راه‌حل سیاسی دارد و محاصره پنجشیر به هیچ وجه از نظر حقوق بین‌الملل و حقوق بشردوستانه قابل پذیرش نیست. می‌خواهیم جلوی برادرکشی گرفته شود و هر نوع دخالت خارجی را محکوم و از تمام توان خود استفاده می‌کنیم. دوستانی که خطای راهبردی می‌کنند متوجه شوند جغرافیای افغانستان جغرافیای مردمی است که برای بیرون راندن نیروهای خارجی جنگیده‌اند.
* حق آبه ایران همواره در دستورکار بوده و باز هم خواهد بود
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسشی درباره حق آبه ایران از هیرمند با بیان اینکه در افغانستان چه کسی دولت را در دست بگیرد تاثیری بر توافقات و تفاهمات ندارد، افزود: قطعا منتظر می‌نشینیم دولت فراگیر در افغانستان شکل بگیرد و حق آبه ایران همواره در دستورکار بوده و باز هم خواهد بود.
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره تعداد افغانستانی‌هایی که به صورت غیرقانونی یا قانونی وارد ایران شده‌اند نیز بیان کرد: قطعا آمار رسمی که وجود دارد و آمار آنهایی که به صورت بی جا شده یا آنهایی که به صورت غیرقانونی وارد شدند، تقریبی و تحقیقی است. ایران بیش از ۴۰ سال است چندین میلیون از برادران و خواهران افغانستانی خود را میزبانی میکند. تمامی مساعی ایران این بوده که میزبان خوبی برای برادران و خواهران خود باشد، البته هیچ جا وطن خود آدم نمی‌شود. در بحران اخیر درخواست‌های بسیار زیادی برای ویزای ایران بود و تا جایی که سفارتخانه و سرکنسولگری‌های ایران می‌توانستند تسهیل کردند و این فضا در چارچوب قانونی خود ادامه دارد.
* نه رژیم صهیونیستی و نه کسی دیگر نمی‌تواند در تجارت مشروع دخالت کند
خطیب‌زاده درباره اظهارات وزیر خارجه رژیم صهیونیستی درباره کشتی سوخت ایران برای لبنان نیز اظهار داشت: اینکه رژیم صهیونیستی در یک خرید و فروش ساده محصولاتی که مردم لبنان به آن نیاز مبرم دارند چنین ورود میکند نشان می‌دهد چه توطئه و طراحی از سوی این رژیم در حال انجام است.
وی بیان کرد: تا زمانی مردم لبنان نیاز به سوخت ایران داشته باشند ایران این مسیر را در چارچوب‌های خود ادامه می‌دهد. نه رژیم صهیونیستی و نه کسی دیگر نمی‌تواند در این تجارت مشروع دخالت کند.
وی ادامه داد: روشن است که این برای امروز و آینده لبنان و تامین مایحتاج اولیه آنها ضرورت اساسی دارد.
* زوار اربعین
سخنگوی وزارت خارجه درباره موافقت با حضور ۳۰ هزار زائر ایرانی در مراسم اربعین هم گفت: بیش از آنچه اعلام عمومی شده جزییاتی ندارم که بیان کنم. در سفر وزیر خارجه به بغداد و در سفر من و بعد هم توسط سفیر ایران گفت‌وگوهایی شده و اجازه دهید روشن‌تر که مشخص شد جزییات بیشتر را خواهم گفت.
وی درباره لغو ویزای اربعین هم گفت: هیچگاه لغو ویزا با کشورها نداریم، البته یکجانبه موردی را تصویب کردیم که طرف عراق هم لغو روادید داشته باشد که هنوز عملیاتی نشده است. در دوران اربعین لحاظ کردن مهر ورود به جای لغو روادید است و در حقیقت روادید رایگان است.
* مذاکرات وین برای رسیدن به متن و پذیرش تعهدات جدید نیست
خطیب‌زاده در پاسخ به این سؤال که آیا تصمیم جدیدی برای ارجاع پرونده هسته‌ای به شورای امنیت ملی گرفته شده یا خیر؟ اظهار داشت: اگر قرار باشد هر تغییری صورت بگیرد، اعلام می‌شود. برخی گمانه‌زنی‌هایی بوده است و اگر تصمیمی گرفته شود پیش از این هم گفتم که اعلام می‌شود.
وی بار دیگر تصریح کرد: گفت‌وگوهای وین کاملا فنی برای اطمینان از اجرای برجام توسط آمریکا و طرف‌های دیگر است و مذاکرات برای رسیدن به متن و پذیرش تعهدات جدید نیست.
* ایران تا ابد منتظر این نمی‌ماند آمریکا با اهرم غیرقانونی تحریم فشار را بر مردم ایران وارد کند
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری فارس درباره اظهارات «رابرت مالی» نماینده آمریکا در امور ایران مبنی بر اینکه نمی‌توانیم تا ابد منتظر تهران برای بازگشت به مذاکرات باشیم، تصریح کرد: این ایران نبوده که برجام را ترک کرده و قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرده بلکه این آمریکا بوده که نه تنها برجام را نقض کرده، بلکه این قطعنامه را نیز نقض کرده است.
وی ادامه داد: ایران همواره در میز برجام و اتاق برجام بوده و آمریکا باید مجوز ورود به این میز و اتاق را بگیرد.
خطیب‌زاده خطاب به مقامات آمریکایی گفت: مقامات آمریکایی باید جایگاه خود را بدانند. ایران تا ابد منتظر این نمی‌ماند که آمریکا با اهرم غیرقانونی تحریم، فشار را بر مردم ایران وارد کند و این پنجره برای واشنگتن محدود است و امیدوارم مقامات آمریکایی این را بدانند که چگونه به تعهدات خود عمل کنند.
این دیپلمات ارشد ایرانی اضافه کرد: اگر راستی آزمایی شده و منافع ایران ذیل برجام به صورت دقیق تامین شود، ایران به عنوان طرف متعهد کار خود و تعهداتش را انجام خواهد داد.
* باز هم در کنار مردم افغانستان خواهیم بود
سخنگوی وزارت خارجه درباره ارسال کمک‌های بشردوستانه به افغانستان نیز بیان کرد: این سطحی است که به صورت جدی پیگیری خواهیم کرد و رایزنی‌ها با کشورهای مختلف در جریان است. علاوه بر سه میلیون تبعه افغانستان تا آن‌جایی که در توان ایران بوده انجام داده‌ایم و باز هم در کنار مردم افغانستان خواهیم بود.
* درباره منافع مردم و منافع عالیه هیچ کوتاهی نداریم
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی مبنی بر امضای قرارداد عراق با توتال فرانسه نیز گفت: از جزییات این قرارداد مطلع نیستم. حتما وزارت نفت با جزییات پیگیری میکند. با کشورهای همسایه روابط دوستانه و راهبردی داریم و نقاطی که اختلاف نظر داشتیم سعی می‌کنیم حل کنیم و درباره این موضوع و موضوعات دیگر منافع مردم پیگیری می‌شود. درباره منافع مردم و منافع عالیه هیچ کوتاهی نداریم.
* تحریم‌های ظالمانه آمریکا از موانع خرید واکسن
وی در پاسخ به سؤالی گفت: تحریم‌های ظالمانه آمریکا یکی از موانعی بوده که مانع خرید واکسن بوده است. منابع مالی به دلیل تحریم‌های آمریکا در سیستم کوواکس دریافت نشده است و چندین میلیون دلار خریداری کردیم و به خاطر تحریم‌های آمریکا انتقال نمی‌دهد. این دلیلی نبوده و نخواهد بود که حاکمیت جمهوری اسلامی ایران به عنوان حافظ جان و ناموس مردم تلاش نکند.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: وزارت خارجه از روز اول در کنار مردم بود و با اعلام زودهنگام آن به مقامات و بعد از آن تامین واکسن و چند ده میلیون دُز اقدام کرده است. وزارت بهداشت نوع واکسن‌ها را مشخص کرده است.
* دیپلماسی اقتصادی
خطیب‌زاده درباره دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم نیز اظهار داشت: دیپلماسی اقتصادی ابعاد مختلفی دارد مفهوم ساده‌ای نیست. در برنامه وزیر خارجه به مجلس درصد بسیاری از برنامه‌ها متمرکز بر دیپلماسی اقتصادی است. برخی نهادها داریم که در دیپلماسی اقتصادی مهم است. همه اینها در بدنه دولت باید همراهی کنند. وزارتخانه‌هایی که کار اقتصادی می‌کنند باید در زمینه تامین و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و ... همکاری کنند.
وی ادامه داد: در وزارت امور خارجه تمامی مشکلات بررسی شده است و اراده ملی می‌خواهیم که دیپلماسی اقتصادی را به عنوان محورهای اساسی در دستورکار قرار بدهیم.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: نشست سفرای ما در کشورهای همسایه به زودی برگزار خواهد شد./ فارس