کاخ گلستان که تنها کاخ ثبت جهانی ایران است با قدمتی که به دوره صفویه می‌رسد، سرانجام پس از گذشت چهار سال از قرار گرفتن در فهرست میراث جهانی یونسکو، دارای کارگاه مرمت شد تا اشیا و اموال فرهنگی موجود در آن مورد بررسی علمی قرار گرفته و مرمت شوند. اگرچه تاکنون 21 مکان از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده اما این نخستین بار است که در یک پایگاه جهانی، آزمایشگاه و کارگاه برای بررسی علمی راه‌اندازی می‌شود.
مسعود نصرتی مدیر کاخ گلستان درباره افتتاح این کارگاه مرمتی، گفت: «راه‌اندازی کارگاه مرمت برای پایگاه میراث جهانی کاخ گلستان ضروری است. این کارگاه برای مرمت اشیا و اموال فرهنگی که در داخل موزه‌ها قرار دارد راه‌اندازی شده است به‌ویژه ۹۰ تابلویی که در کاخ بود نیاز به مرمت اضطراری داشته‌اند به همین دلیل نیازمند یک آزمایشگاه تخصصی بودیم.»
او افزود: «مراحل راه‌اندازی این کارگاه از ۶ ماه قبل آغاز و در دو فاز شامل احیا و بهینه‌سازی فضای کارگاهی شامل سیستم تهویه، نصب کابینت و تجهیزات اداری، حفاظ فلزی برای در و پنجره، خرید ۲۹ دستگاه مانند انواع میکروسکوپ، اتوکلاو، تجهیزات کشت قارچ و... برای انجام فعالیت‌های تخصصی مرمت آثار نقاشی، کتب و اسناد با ارزش مجموعه کاخ گلستان اجرا شده است.»
مدیر پایگاه جهانی کاخ گلستان بیان کرد: «این مجموعه دارای دو فضای کارگاهی مواد آلی و معدنی و یک فضای آزمایشگاهی بیولوژی و شیمی برای انجام مطالعات، تحقیقات فنی و آسیب‌شناسی روی مجموعه آثار کاخ گلستان است. این کارگاه برای ایجاد زیرساخت‌های پژوهشی و اتصال آزمایشگاه مرمت کاخ گلستان به سیستم شبکه آزمایشگاهی فناوری راهبردی معاونت علمی ریاست‌جمهوری از طریق اینترنت راه‌اندازی شده است. همچنین می‌تواند مورد استفاده برای پژوهشگران و دانشجویان در زمینه مطالعات فنی، تاریخی و تکنیکی آثار در سطح کارشناسی‌ارشد و دکتری قرار بگیرد و امکان دسترسی به این اطلاعات از طریق نرم‌افزار کامپیوتری در خارج از مجموعه کاخ برای علاقه‌مندان امکان‌پذیر است. »
شروع حرکت فناورانه در موزه‌ها
سجاد نیری، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز در این برنامه گفت: «این کارگاه با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری راه‌اندازی شده و امیدواریم که برای سایر نهادها الگویی باشد که در یک کار فناورانه به موفقیت‌های مختلفی دست یابند. کارگاه مرمت کاخ، شروع حرکت فناورانه در این مجموعه است. ایران مهد خلاقیت و نوآوری است و در سال‌های اخیر تلاش شده تا به این نوآوری‌ها اهمیت داده شود و عامل انگیزشی برای تمام فعالیت‌های فناورانه باشد. ضروری است در قرن جدید با تلاش فناورانه و خلاقیت عصر جدیدی را در اقتصاد کشور رقم بزنیم و اقتصاد دانش‌بنیان مورد توجه قرار گیرد.»
حضور فارغ‌التحصیلان برای مستندنگاری
محمد‌حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور هم با بیان اینکه تمامی پایگاه‌های میراث جهانی، نیازمند آزمایشگاه هستند، گفت: «راه‌اندازی این کارگاه باعث می‌شود تا به شکل علمی در این پایگاه کار کنیم، همه پایگاه‌های میراث فرهنگی نیازمند آزمایشگاه هستند تا مجموعه آثار تاریخی در آنها مرمت شده و حتی از مجموعه‌های دیگر نیز، آثارشان را برای مرمت به این مکان بیاورند.»
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور، افزود: «در کاخ گلستان ظرفیت علمی خوبی وجود دارد با توجه به اینکه مکان آن به پژوهشگاه میراث فرهنگی نزدیک است و می‌تواند از پشتوانه علمی آن بهره بگیرد. همه پایگاه‌ها علاوه‌بر آزمایشگاه باید کتابخانه تخصصی نیز داشته باشند. کاخ گلستان الگوی خوبی برای سایر اماکن و پایگاه‌ها می‌تواند باشد که در آن کارهای ویژه اتفاق بیفتد. در سال ۹۶ قصد داریم از حضور فارغ‌التحصیلان مختلف دانشگاهی برای کارهای مطالعاتی و مستندنگاری استفاده کنیم و اعتباراتی نیز برای آن در نظر بگیریم.»
کاخ گلستان میزبان شاهنامه بایسنقری
همچنین همزمان با افتتاح این کارگاه، به مناسبت بزرگداشت فردوسی، شاهنامه بایسنقری که در فهرست میراث جهانی ثبت شده، در تالار سرسرای کاخ گلستان به نمایش گذاشته شده است که علاقه‌مندان می‌توانند به مدت یک هفته برای دیدن این اثر ارزشمند به کاخ گلستان مراجعه کنند.
این اثر ثبت جهانی شده در سال ۸۳۳ هجری قمری، ۶۰۵ سال پیش توسط جعفر بایسنقری در قطع رحلی در ۷۰۰ صفحه به خط نستعلیق کتابت شده و شهرتش نیز به همین دلیل است. هر صفحه ۳۱ سطر و هر سطر ۳ بیت دارد.
شاهنامه بایسنقری دارای ۲۲ تصویر مینیاتور آبرنگی با موضوعاتی مانند «گفت‌وگو رستم و اسفندیار پیش از جنگ»، «آموزش پیشه‌ها و هنرها به مردم»، «کشته شدن دیو سپید به دست رستم در هفت‌خوان»، «جنگ سپاهیان کیخسرو و افراسیاب»، «جنگ بهرام چوبین با ساوه شاه» و «به تخت نشستن جمشید» بوده و جلد آن چرمی ضربی طلا‌پوش است. صفحه دوم و سوم کتاب به تصویر شکارگاه اختصاص دارد و تمام آن به شکل تذهیب است. شاهنامه بایسنقری» نسخه‌ای کامل و دست‌نخورده بوده و در میان شاهنامه‌های نامی در رده نخست قرار دارد. همچنین این کتاب از نظر نگارگری، تذهیب، جلدسازی و ارائه‌های خطی شاخص است.