زهرا رمضانی، روزنامه‌نگار: رغبت نداشتن اعضای هیات‌علمی برای جذب پارساهای تقاضامحور مساله‌ای است که بارها موردتوجه مسئولان آموزش عالی قرار گرفته است، موضوعی که استادان معتقدند بر سر راه تحقق آن چالش‌های زیادی در فضای آکادمیک کشور وجود دارد. رضا فضایلی عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌جنوب در این زمینه به «فرهیختگان» گفت: «گسستگی دانشگاه و صنعت دلایل مختلفی دارد اما اگر بخواهیم از منظر دانشگاه نگاه کنیم، باید بگویم که سیستم دانشگاه در کشور ما، سلبی است و به‌ویژه در حوزه مالی هنوز مشخص نیست اگر قرار است پولی از طریق پایان‌نامه‌های تقاضامحور وارد دانشگاه شود، مسیر آن چگونه است. از سوی دیگر حمایت‌های دانشگاهی باید چگونه باشد و در قبال این حمایت‌ها، دانشگاه چه برداشتی از پروژه‌ها خواهد داشت.»
او ادامه داد: «استادان زیادی همین الان در بخش‌های مختلف صنعتی مشغول فعالیت هستند، اما مساله اصلی این است که آنها تمایلی ندارند پروژه‌ها را از طریق دانشگاه دنبال کنند. دلیلش هم همان سیستم دانشگاهی است. یکی از موضوعات مهم در این‌باره آن است که اگر پولی وارد دانشگاه شود، استادان برای گرفتن حق‌الزحمه‌شان با پروسه‌های مالی سختگیرانه روبه‌رو می‌شوند، همین مساله باعث می‌شود استادان به جای اینکه با دانشگاه قرارداد ببندند، مستقیما وارد صنعت شوند.»
دانشگاه‌های کشور تشویقی برای رشد پایان‌نامه تقاضامحور ندارند
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌جنوب ادامه داد: «مشکل دیگر این است که هنوز روال پرداخت‌ها به استادان مشخص نیست. نگاه کنید کسورات شامل بیمه، مالیات و... درحالی از حساب مجری طرح کم می‌شود که دانشگاه تنها بالاسری خود را از طرح برمی‌دارد و هیچ مشارکتی در پرداخت کسورات ندارد. این مساله باعث شده تا پروژه بخش زیادی از استادان به‌دلیل درگیر شدن در مقوله بیمه، مالیات و... نیمه‌تمام رها شود. متاسفانه دانشگاه‌های کشور تشویقی برای رشد پایان‌نامه تقاضامحور ندارند.»
نگاه‌ها به موضوعاتی مانند رساله‌های تقاضامحور فانتزی است
فضایلی با تاکید بر اینکه معیارهایی که برای جذب این‌گونه پارساها در جامعه آکادمیک وجود دارد منطق بر واقعیت موجود نیست، گفت: «یکی از واقعیت‌های موجود هم این است که متاسفانه برخی استادان به دانشجو به‌عنوان ابزار نگاه می‌کنند؛ درحالی‌که دانشجو هم این حق را برای خود قائل است که از زمانش گذشته و در محیط‌های آزمایشگاهی حضور داشته است؛ بااین‌حال استاد می‌خواهد با حداقل پرداختی به دانشجو کار را تمام کند. همین نگاه باعث ایجاد مشکلات زیادی حین پروژه می‌شود. متاسفانه ما شاهد تعریف درستی از انجام روال چنین پایان‌نامه‌هایی در دانشگاه‌ها نیستیم و نگاه‌ها به این مقوله فانتزی است.»
قرار به نگارش پایان‌نامه به زبان صنعتی باشد، هیچ نمره‌ای نمی‌گیرد
او ادامه داد: «صنعت کشور ما کوهی از مشکلات است، اما ما هنوز ادبیات صنعت را یاد نگرفته‌ایم و فاصله ادبیات صنعت با دانشگاه بسیار زیاد است؛ چراکه صنعت نیازی به مقاله 500صفحه‌ای ندارد، بلکه 4صفحه‌ای را می‌خواهد که در آن راهکار حل مشکلش وجود داشته باشد. این درحالی است که اگر استاد یا دانشجویی بخواهد با ادبیات صنعت، به ارائه مقاله بپردازد عملا هیچ نمره‌ای بابت آن دریافت نمی‌کند. در دانشگاه‌های خارج از کشور چنین وضعیتی وجود ندارد و بعد از تعریف یک پروژه، تنها هدف رسیدن به راهکار عملی است. مساله دیگر این است که وضعیت تربیت دانشجویان و حتی استادان ما به‌گونه‌ای است که عادت کرده‌ایم پشت میز نشسته و مقاله بنویسیم و نمی‌توانیم به‌اصطلاح لباس کار پوشیده و در محیط‌های صنعتی با همه مشکلاتش حضور داشته باشیم.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران‌جنوب با تاکید بر اینکه بدبینی صنعت نسبت به دانشگاه واقعیتی است که نمی‌توان آن را کتمان کرد، بیان داشت: «ما نتوانستیم فضای اعتمادسازی را میان این دو نهاد ایجاد کنیم و علی‌رغم اینکه در دانشگاه‌های ما امکانات بسیاری وجود دارد، اما در عمل کفران نعمت می‌کنیم. ما باید با بهسازی فرآیندهای موجود، پروژه‌هایی را تعریف کنیم که در راستای حل مشکلات کوچک کشور باشد. دانشگاه باید پیشنهاددهنده راه‌حل برای معضلات موجود باشد تا از این طریق بتوانیم هم اعتمادسازی کرده و هم به‌تدریج پارساهای تقاضامحور را در فضای آکادمیک افزایش دهیم.»
فضایلی خاطرنشان کرد: «یکی دیگر از مشکلاتی که امروزه گریبان دانشگاه‌ها را گرفته، شرط ارائه مقاله برای ارتقای استادان است، از سوی دیگر تا زمانی که ادبیات صنعت را درک نکنیم، نمی‌توانیم وارد این حوزه شویم و هرگاه این مهم را پذیرفتیم که ادبیات صنعت با دانشگاه بسیار متفاوت است، آنگاه می‌توانیم بر سر یک میز بنشینیم و برای رفع مشکلات فعلی به راه‌حل برسیم.»