امیرحسین پناهی، عضو شورای مرکزی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل: هفته گذشته جلسات بررسی وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور برگزار شد و سرانجام روز چهارشنبه 18تن از وزرای دولت سیزدهم مشخص شدند. با وجود آنکه بعضی از وزرا از همان چهارشنبه‌شب در محل کار خود حاضر شدند، اما می‌توان گفت این هفته ، نخستین هفته کاری دولت سیزدهم است و زمان تلاش درجهت تحقق وعده‌ها و برنامه‌های ایشان فرارسیده است. هرچند بار اصلی بهبود شرایط کشور بر دوش سیدابراهیم رئیسی و کابینه او است، اما نمی‌توان از نقش موثر مردم در این مسیر چشم‌پوشی کرد. کارشناسان و نخبگان هر کدام تاثیرات متفاوتی را می‌توانند درجهت تسهیل و تسریع حرکت جامعه به‌سوی تعالی داشته باشند، اما در این بین جریان دانشجویی نقش مهم و خطیری را عهده‌دار هستند. همواره جامعه دانشجویی و به‌طور خاص تشکل‌های دانشجویی با توجه به ماهیت و ویژگی‌های ذاتی خود وظایفی بر ذمه دارند. نخست به‌عنوان جریانی از دل جامعه و مستقل از هر حزب و جبهه سیاسی می‌تواند زبان گویای مشکلات مردم و حلقه اصلی بین ملت و حکومت باشد. از سوی دیگر به‌واسطه ارتباط با بدنه نخبگان و کارشناسان، به‌ویژه در دانشگاه و تخاطب مستقیم با اساتید دانشگاه‌ها، به بررسی تخصصی مسائل و آسیب‌شناسی و ارائه راهکار در حوزه‌های مختلف بپردازد. جوانی و پرشوری دانشجویان در کنار دغدغه‌مندی این قشر باعث‌شده دست از تلاش برنداشته و دائما در مسیر مطالبه‌گری درجهت نیل به آینده‌ای درخشان باشند. با روی کار آمدن دولت رئیسی، وظیفه دانشجویان به‌عنوان موذنان جامعه مضاعف شده و مسیر سختی را در کنار دولت برای برطرف‌کردن مشکلات جامعه در پیش دارند و در این مسیر مصائب و ظرافت‌های بسیاری را می‌توان پیش‌بینی کرد. به اختصار به چند مورد از نکاتی که باید موردتوجه جریان دانشجویی قرار گیرد، اشاره می‌شود.
نخست) رصد و تحلیل مستمر
جریان دانشجویی برای رسیدن به آسیب‌شناسی و ایفای نقش درجهت حل مشکلات نیازمند تحلیلی درست و منطبق‌بر واقعیت است و داشتن رصد دائمی از مهم‌ترین ملزومات رسیدن به این تحلیل است. جریان دانشجویی باید همان‌گونه که در سالیان گذشته به رصد، ارائه تحلیل و مطالبه‌گری پرداختند، با تلاش مضاعف این مسیر را ادامه دهند.
دوم) پرهیز از محافظ‌کاری و حفظ صراحت
از مهم‌ترین ویژگی‌های جریان دانشجویی صراحت لهجه در بیان مشکلات و مطالبه‌گری‌ها بوده است و از مهم‌ترین آسیب‌هایی که جریان دانشجویی را در سالیان پیش‌رو تهدید می‌کند، محافظه‌کاری در بیان مشکلات و نقد کردن است. حفظ این صراحت در انتقاد از مسئولان و بیان مشکلات الزامی است و باید توجه داشته باشند که مبادا از برندگی تیغ انتقاد آنان کاسته شده و استقلال و آزادگی جریان دانشجویی خدشه‌دار شود.
سوم) مطالبه‌گری تخصصی
مساله‌محوری و مطالبه‌گری تخصصی از مهم‌ترین نکاتی است که باید نصب‌العین جریان دانشجویی در چهار سال آینده باشد. مساله‌محوری مهم‌ترین حلقه مفقوده تشکل‌های دانشجویی در سالیان گذشته بوده که باعث عدم‌پیگیری مسائل تا رسیدن به نتیجه و تغییر مطلوب در ساختارها و فرآیندها بوده است.
چهارم) بازآفرینی امید
با توجه به اینکه دانشجویان و تشکل‌های دانشجویی با مسائل کشور و راهکارهای برون‌رفت از مشکلات جامعه آشنایی بالایی دارند، می‌توانند با تشریح مسائل با زبان مردم در ترسیم آینده‌ای درخشان و بازآفرینی امید مردم اقدامات چشم‌گیری داشته باشند. البته باید توجه داشت این امید باید بر اساس واقعیات باشد و از دادن امید واهی و غیرواقعی به مردم اجتناب کنند؛ چراکه این‌گونه امیدبخشی باعث افزایش توقعات نامعقول و پس از مدتی تزریق یاس و ناامیدی مضاعف در بین مردم خواهد شد.
پنجم) ارائه راهکار
از سوی دیگر دانشجویان با ارتباطی که با نخبگان و کارشناسان مسائل داشته، توان ارائه راهکارهای کارشناسی را دارند؛ استفاده از این ظرفیت بر تشکل‌های دانشجویی الزامی است. همچنین با استفاده از قدرت رسانه، جریان دانشجویی توان اولویت‌بخشی به مسائل و سپس مطالبه‌گری درجهت حل مسائل را داشته باشند. در همین راستا هفته گذشته، اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه‌های سراسر کشور، با انتشار نامه‌ای خطاب به رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران به ارائه تحلیلی از شرایط امروز جامعه و همچنین ارائه پیشنهادها درجهت برون‌رفت کشور از معضلات کنونی و تحقق ایران سربلند پرداخت. این اتحادیه با برگزاری بیش از 100 ساعت جلسه تخصصی با بالغ بر 50 تن از کارشناسان و نخبگان حوزه‌های مختلف، از افراد و مسئولان دولتی گرفته تا فعالان بخش خصوصی، توانست به ارائه پیشنهادهای خود در دو پیوست اقدامات عاجل الزامی در 6 ماه نخست دولت و ارائه اولویت‌های کابینه دولت سیزدهم در دوره چهارساله اقدام کند.
در بخش نخست این نامه به تحلیل شرایط کنونی کشور پرداخته شد. شکست جریان تحریم انتخابات در خردادماه 1400، لزوم درک پیچیدگی‌های حکمرانی و اهمیت عقلانیت در آن، از مواردی بود که این اتحادیه دانشجویی در این بخش به آن اشاره کرد. همچنین اهمیت و جایگاه افکار عمومی و لزوم اقناع درقالب گفت‌وگوی مستمر و صریح با مردم، از تاکیدات مطرح در این نامه بود. با توجه به افت اعتماد عمومی جامعه به حکومت در سالیان گذشته و شرایط کرونایی حاکم بر کشور، پیوست نخست این نامه به تشریح اقدامات فوری و عاجل در 6 ماهه نخست دولت و احیای اعتماد مردم اختصاص داده شده بود. مقابله با کرونا و صیانت از سلامت مردم و ترسیم تصویری مثبت و درست از دولت سیزدهم در اذهان عمومی، هدف اصلی از اقدامات مطرح در پیوست نخست نامه بود. پیوست دوم نامه نیز در 83 صفحه به ارائه و تشریح اولویت‌های کابینه سیزدهم در 10 حوزه مجزا شامل: 1- معاونت اول ریاست‌جمهوری 2- حوزه اقتصاد (وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نفت، سازمان برنامه‌وبودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی) 3- حوزه سیاست داخلی (وزارت کشور و وزارت اطلاعات) 4- حوزه سیاست‌خارجی (وزارت امورخارجه) 5- حوزه بهداشت و سلامت (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) 6- حوزه زیرساخت‌ها و مسائل زیربنایی (وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت راه و شهرسازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان انرژی اتمی، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری) 7- حوزه علم و آموزش (وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) 8- حوزه فرهنگی و اجتماعی (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری) 9- شوراهای عالی تحت ریاست رئیس‌جهمور و 10- اولویت‌های مشترک، اختصاص داده شده بود. به‌عنوان نمونه در بخش مربوط به وزارت علوم و دانشگاه‌ها تاکید شده که تحول در دانشگاه و رسیدن به دانشگاه نسل سوم و چهارم راهی جز تحول در اساتید و قوانین و سیاست‌های حاکم بر ایشان ندارد. استاد دانشگاه، موتور محرک دانشگاه است و قوانین حاکم بر آنان مسیر حرکت دانشگاه و حرکت علمی کشور را رقم می‌زند. نظام حقوق و دستمزد، نظام رتبه‌بندی، نظام جذب و پذیرش، نظام جزا و پاداش، همه بر پایه دانشگاه نسل‌های قدیمی و بر اساس تولید مقاله و بدون درنظر گرفتن میزان کارآمدی و راهگشایی آن بنا شده‌اند. تحول در این نظام‌ها نخستین گام به‌سوی دانشگاه نسل سوم است. تحول در نظام جذب و پذیرش هیات‌علمی، تحول در نظام رتبه‌بندی و ارتقای اساتید، تحول در نظام حقوق و دستمزد اساتید از مواردی بود که در این نامه مورد اشاره واقع شده بود. دولت سیزدهم در شرایطی روی کار آمد که رای مردم نشان‌دهنده امید به تغییر از مسیر صندوق‌های رای بود و اکنون زمان آن فرارسیده است که دولت رئیسی به تحقق وعده‌های خود بپردازد. در این مسیر، تشکل‌های دانشجویی می‌توانند راهگشا و تاثیرگذار باشند. امید است در آینده‌ای نزدیک شاهد بهبود شرایط کشور و تعالی ایران اسلامی باشیم.