سارا طاهری، روزنامه‌نگار: سرای نوآوری گردشگری ایران (سنگا) یکی از سراهای نوآوری در استان مازندران و واحد چالوس است. محمدجواد تقی‌پوریان، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از جزئیات و اهداف راه‌اندازی این سرا سخن گفت.  او توضیح داد: «در آذر 1398 نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی فناوری و نوآورانه دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان مازندران در واحد چالوس با حضور وزیر علوم و دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افتتاح شد. در آن مراسم پتانسیل‌های منطقه‌ای چالوس و توانمندی‌های انسانی و امکاناتی این واحد و نظام موضوعات و آیین‌نامه جامع بازار فناوری و سراهای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی که درحال نهایی شدن بود موردتوجه قرار گرفت و تاکید شد واحد چالوس به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه غرب مازندران به‌صورت تخصصی در زمینه گردشگری فعالیت نوآورانه خود را دنبال کند.»  او اضافه کرد: «بعد از ابلاغ آیین‌نامه جامع بازار فناوری و سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در چهارم دی‌ماه 1398، تیمی متشکل از حوزه‌های مرتبط با گردشگری تشکیل شد. بعد از برگزاری جلسات مستمر درون واحد و بیرون از واحد دانشگاهی و بررسی پتانسیل‌های منطقه و واحد چالوس، طرح پیشنهادی با عنوان سرای نوآوری گردشگری ایران که به اختصار به آن سنگا اطلاق کردیم، آماده و به سازمان ارائه شد.» به گفته او، بعد از چند جلسه دفاع در شورای دانش‌بنیان سازمان مرکزی بالاخره در تاریخ بیستم تیرماه امسال راه‌اندازی این سرا تصویب شد. تقی‌پوریان درباره هدف از راه‌اندازی این سرا گفت: «اصلی‌ترین هدف دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس از راه‌اندازی سرای نوآوری گردشگری ایران، حل مساله بودن برای صنعت و صاحبان صنایع گردشگری است. شمال کشور پتانسیل‌های زیادی در حوزه گردشگری دارد، ولی متاسفانه هنوز بهره‌برداری کافی و درستی از این صنعت نشده است، بنابراین واحد چالوس درنظر دارد سنگا (سرای نوآوری گردشگری ایران) به‌عنوان حلقه مفقوده بین دانشگاه و صنعت گردشگری با ایجاد بستری مناسب برای گردهم آمدن صاحبان ایده، صاحبان سرمایه و صاحبان دانش در خدمت اقتصاد و توسعه منطقه باشد.» معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس در ادامه تصریح کرد: «سرای نوآوری گردشگری ایران با داشتن فضای اداری پنج طبقه برای استقرار هسته‌ها و واحدهای فناور با متراژی بیش از 1000 متر و دراختیار قراردادن تجهیزات و ملزومات اداری و ارائه خدمات آزمایشگاهی گسترده، داشتن مزرعه آموزشی (بیش از هفت هکتار) در بهترین نقطه شهرستان چالوس، پتانسیل لازم برای استقرار مزارع گردشگری و ایده‌های خلاقانه بوم‌گردی را دارد.» او ادامه داد: «همچنین براساس تفاهمنامه مشترک فضای کارگاهی و اشتراکی بسیار بزرگی که دراختیار سپاه شهرستان بوده (معروف به کارخانه حریربافی) که از آن برای طرح‌های خودکفایی اقتصادی استفاده می‌کنند، برای ایجاد کارخانه نوآوری و استقرار شرکت‌های نوپا در زمینه گردشگری استفاده خواهد شد.» تقی‌پوریان با بیان اینکه سرای نوآوری گردشگری ایران در پنج حوزه در حال فعالیت است، افزود: «یکی از این حوزه‌ها، گردشگری است. یکی از مهم‌ترین عوامل در راه‌اندازی و ادامه فعالیت سنگا مشخص کردن حوزه‌های گردشگری به‌عنوان فعالیت در این سرا است که براساس قابلیت‌های منطقه و ترکیبی از دسته‌بندی‌های موجود، 15 حوزه گردشگری برای سنگا مشخص شد.»

او با بیان اینکه یکی دیگر از این حوزه‌ها آموزش گردشگری است، گفت: «سنگا با اتکا به نیرو‌های متخصص خود و منطقه در راستای توان‌افزایی و مهارت‌افزایی، دوره‌های آموزشی متنوعی در دو قالب دوره‌های الزامی که توسط سازمان‌های مربوطه برای اخذ مجوزهای گوناگون آن را الزامی کرده‌اند و دوره‌های اختیاری که نیازسنجی و تولید محتوا است، برگزار خواهد کرد.» معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس درخصوص حوزه خدمات گردشگری نیز بیان کرد: «سنگا درنظر دارد خود را به‌عنوان پیشرو در ایده‌پردازی، راه‌اندازی و توسعه خدمات گردشگری در حاشیه دریای‌خزر هم در سطح ملی و هم در سطح بین‌المللی مطرح کند، لذا به‌عنوان اولین طرح در قسمت خدمات گردشگری طرح چالوس‌اسمارت را که شرح آن در این طرح توجیهی آمده است، ارائه می‌دهد.» به گفته او، یکی دیگر از حوزه‌ها تولیدات گردشگری است. سنگا در بخش تولیدات خود در دو حوزه کلی اقدام به عمل خواهد کرد؛ تولیدات فناور و تولیدات غیرفناور که در این طرح توجیهی برخی از ایده‌های بخش تولیدی سنگا ارائه شده است. تقی‌پوریان درخصوص حوزه شتاب‌دهنده گردشگری کاسپین نیز توضیح داد: «سنگا با حمایت‌های مادی و معنوی خود به‌دنبال تسریع موفقیت و پیشرفت شرکت‌های نوپا در صنعت گردشگری چه در سطح ملی و چه در سطح بین‌المللی به‌ویژه کشورهای حاشیه دریای خزر است که در این طرح توجیهی، ضمن تشریح این موضوع برخی از اقدامات پیشنهادی در این شتاب‌دهنده ارائه شده است.» او در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص فلسفه راه‌اندازی سراهای نوآوری نیز صحبت به میان آورد و توضیح داد: «براساس آیین‌نامه جامع بازار فناوری و سرای نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی سرای نوآوری یک نهاد اجتماعی است که ازطریق ایجاد شبکه نوآوری شامل آموزش‌های فناوری و خلاقیت، مدارس کسب‌وکار، مراکز نوآوری و شتاب‌دهنده‌ها، مراکز رشد، پارک علم‌وفناوری و بهره‌گیری از زیرساخت‌های آزمایشگاهی، کارگاهی و تحقیقاتی، زیرساخت‌های تجاری‌سازی، زیرساخت‌های حقوقی، زیرساخت‌های مالی با تمرکز بر یک حوزه فناورانه منجربه پیشرفت جامعه در آن حوزه می‌شود.» معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس در پاسخ به این سوال که نقش سراهای نوآوری در تولید ثروت چیست، بیان کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی درصدد آموزش و ترویج تفکر خلاق، ایده‌پردازی و توسعه فرهنگ نوآوری در کشور و تحقق کارآفرینی مبتنی‌بر نوآوری، شناسایی و حمایت از دانشجویان، متخصصان و اساتید خلاق، نوآور و کارآفرین و فراهم‌سازی زمینه تجاری‌سازی دستاوردهای علمی آنها برای ورود به فعالیت‌های کارآفرینانه و همچنین خلق ارزش و تولید ثروت از دانش و فناوری و رفع مشکلات جامعه است.» او تصریح کرد: «این سراهای نوآوری ازطریق تلاشی پایدار به‌منظور رویارویی با نیازهای حال و آینده و بسترسازی برای تکنولوژی‌های آینده، ایجاد بستر مناسب برای تعاملات اجتماعی میان ذی‌نفعان مؤثر در حل مسائل کشور، تقویت آموزش، پژوهش و فناوری واحد دانشگاهی در حوزه تخصصی فعالیت سرا موجب کاهش وابستگی کشور ازطریق فناوری‌های تجاری‌شده توسط دانشگاه شده و شکل‌گیری اقتصاد مقاومتی و دانش‌بنیان کمک شایان‌توجهی خواهند کرد.» تقی‌پوریان در پاسخ به این سوال که این سرا چقدر به ثروت‌آفرینی در واحد چالوس کمک خواهد کرد، گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس یکی از قدیمی‌ترین واحدهای دانشگاهی در کشور بوده که در چندسال اخیر با روی‌کارآمدن نیروی‌های جوان و متخصص و انقلابی در این واحد، درحال پیگیری سه محور اصلی است.» او اضافه کرد: «محور اول افزایش تعداد دانشجو ازطریق تشکیل کمیته جذب و با شعار مرجعیت علمی در شمال کشور ازطریق تقویت فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و تعامل با دانشگاه‌های معتبر ایران است که به‌طور میانگین در هر سال افزایش 25 درصد را درنظر دارد، که خوشبختانه تاکنون به آن رسیده است. محور دوم کاهش هزینه‌ها ازطریق مدیریت درست هزینه‌ها و امکانات و جلوگیری از ریخت‌وپاش‌ها و پیگیری مطالبات بازنشستگی‌ها است.»

او درخصوص محور سوم نیز گفت: «محور سوم کاهش ریسک‌پذیری دانشگاه از ایجاد درآمدهای غیرشهریه‌ای و متنوع‌سازی منابع درآمدی براساس مزایای منطقه‌ای که مهم‌ترین آن را می‌توان سرای نوآوری گردشگری ایران نام برد که درکنار آن، مرکز رشد واحد که درحال فعالیت بوده و مدرسه عالی مهارتی گردشگری که مجوز آن نیز توسط معاونت سمای واحد چالوس اخذ شده است.» او با بیان اینکه سرای نوآوری گردشگری ایران از تمامی ایده‌های جذاب و کارآمد در زمینه گردشگری از سوی اساتید، دانشجویان، کارکنان و افراد خارج دانشگاه استقبال کرده و آنها را مورد حمایت مادی و معنوی خود قرار می‌دهد، توضیح داد: «این حمایت‌ها می‌تواند در قالب قراردادن فضای دفتری و کارگاهی، تجهیزات و ملزومات اداری، برگزاری دوره‌های توانمندسازی و همچنین حمایت مالی و اعتباری برای توسعه محصول یا خدمات، ارائه آموزش و مشاوره‌های لازم برای شرکت‌های نوپا جهت ورود به بازار واقعی و جذب سرمایه‌گذار برای طرح‌ها باشد.»

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس بیان کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس ازطریق سرای نوآوری گردشگری ایران (سنگا) به‌دنبال ایجاد اکوسیستم نوآوری برای تحقق کارآفرینی و اشتغال پایدار فناورانه در حیطه گردشگری در شمال کشور است. به این منظور درحال نهایی کردن تفاهمنامه مشترک با اداره کل گردشگری و میراث فرهنگی استان مازندران از یک‌طرف و از طرف دیگر با پارک علم و فناوری استان مازندران هستیم.»او در پایان گفت: «سنگا ازطریق استقرار و توسعه شرکت‌های جدید فناورانه و شکل‌گیری خوشه‌ای صنعتی نوین پیرامون صنعت گردشگری و فراهم کردن خدمات فناوری تا بازار به‌عنوان یک کریدور ملی و بین‌المللی گردشگری می‌تواند دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس را به‌عنوان دانشگاه کارآفرین که در زمینه تخصصی گردشگری فعالیت می‌کند، به منطقه معرفی کند.»