سارا طاهری، روزنامه‌نگار: اداره‌کل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی امور مربوط به دانشجویان دانش‌آموخته را انجام می‌دهد؛ از مهم‌ترین فعالیت‌های این اداره، صدور مدارک پایان تحصیلات و پاسخگویی به استعلام‌های مدارک است. به‌تازگی دبیرخانه رفع نواقص آموزشیار نیز در این اداره‌کل تاسیس شده است و همه واحدهای دانشگاهی مشکلات خود را به این دبیرخانه ارجاع می‌دهند تا در اسرع وقت به آنها رسیدگی شود. صدور مدرک موقت، استعلام پرونده دانشآموختگان، صدور مدرک المثنی، تحویل ریزنمره ترم‌به‌ترم (غیررسمی) به متقاضیان در قبال اخذ رسید، ارتباط با نظام‌وظیفه و... از دیگر فعالیت‌هایی است که در این اداره‌کل انجام می‌شود. به گفته محمد عابدی، مدیرکل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون حدود 6 میلیون و 500 فارغ‌التحصیل در این دانشگاه وجود دارد که برای آنها مدرک صادر شده است. از این تعداد بیشترین افراد در رشته کارشناسی و همچنین رشته اصلی فنی‌ومهندسی بوده است. مدیرکل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درخصوص فعالیت‌های دائمی و غیردائمی این اداره‌کل سخن گفت. او درخصوص روند صدور مدرک فارغ‌التحصیلی توضیح داد: «براساس فرآیند صدور مدرک، دانشجو پس از پذیرش و طی مراحل تحصیلی در واحد دانشگاهی خود و رسیدن به مرحله فارغ‌التحصیلی طی یک‌سری مراحل و بررسی کلیه مستندات تحصیلی در اداره‌کل دانشآموختگان تایید و موفق به دریافت دانشنامه می‌شود.»
عابدی تاکید کرد: «درواقع پرونده تحصیلی دانشجویان که پرونده آموزشی، پژوهشی و دانشجویی آنها به اتمام رسیده و به‌عنوان فارغ‌التحصیل شناخته می‌شوند، برای تایید و صدور مدرک به اداره‌کل دانشآموختگان در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ارسال می‌شود.» او ادامه داد: «بعد از ارسال پرونده، بررسی‌ها آغاز شده و مشخص می‌شود برای پرونده ارسال‌شده براساس قوانین و مقررات دانشگاه می‌توان مدرک صادر کرد یا خیر.» مدیرکل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه سازمان مرکزی دانشگاه مدارک خام را به‌صورت کلی تهیه کرده و در اختیار واحدهای دانشگاهی قرار می‌دهد، اضافه کرد: «مدرکی به‌عنوان دانشنامه و مدرک موقت در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد؛ در دانشگاه دو نوع مدرک وجود دارد؛ مدرک اول، موقت بوده که واحد دانشگاهی بعد از بررسی پرونده‌ها، تا زمان تاییدیه دانشنامه به دانشجو ارائه می‌دهد.»
مدرک موقت مهلت 6ماهه دارد
عابدی گفت: «مدرک موقت مهلت 6ماهه دارد و فارغ‌التحصیل با آن می‌تواند در ادارات و ارگان‌ها مشغول کار شود. البته طبق قانون باید بعد از 6 ماه از دانشجو درخواست اصل مدرک شود. بنابراین ما مدرک خام را از سازمان مرکزی به واحدهای دانشگاهی طبق یک سیستم تحویل می‌دهیم و اداره‌کل فارغ‌التحصیلان واحد دانشگاهی نیز بعد از بررسی پرونده یک مدرک موقت به شخص ارائه می‌دهد.»
او تاکید کرد: «دانشنامه توسط رئیس واحد دانشگاهی امضا شده و به‌همراه پرونده آموزشی و پژوهشی دانشجو به سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برای تایید و یک‌سری اقدامات دیگر ارسال می‌شود. بعد از بررسی‌های لازم توسط سازمان مرکزی، روندی طی خواهد شد و اگر به این نتیجه رسیدیم پرونده با مشکلاتی روبه‌رو بوده و به‌صورت ناقص ارسال شده است، به واحد دانشگاهی عودت داده می‌شود.» او در ادامه تصریح کرد: «در سازمان مرکزی پرونده‌هایی که تایید نهایی می‌شود، امضای رئیس دانشگاه نیز در آن درج خواهد شد.»
پرونده دانشآموختگان در سامانه بانک اطلاعاتی دانشگاه قابل استعلام است
به گفته او شخصی به‌عنوان دانش‌آموخته و فارغ‌التحصیل دانشگاه آزاد اسلامی شناخته می‌شود که پرونده آموزشی او بررسی و تایید شده و در سامانه بانک اطلاعاتی دانشگاه آزاد اسلامی قابل استعلام باشد. به‌عبارت بهتر اگر پرونده دانشجویی ارسال نشد و یا پرونده او تایید نشد، نمی‌توانیم مدرک او را استعلام کنیم و مدرک موقت نیز از این قاعده مستثنی نیست. مدیرکل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «بنابراین دانشجویان حتما باید به واحد دانشگاهی خود مراجعه کرده و اصل مدرک خود را دریافت کنند؛ لذا فارغ‌التحصیل به کسی می‌گوییم که در سامانه بانک اطلاعاتی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی قابل استعلام باشد.»
عابدی با اشاره به اینکه مدارک هم برای رشته‌های پزشکی و هم غیرپزشکی در این اداره‌کل صادر می‌شود، توضیح داد: «همه مدارک در سازمان مرکزی به‌صورت متمرکز تایید می‌شود؛ برای مراکز سما، واحدها و تمام مراکز نیز به همین منوال است. به‌عبارت بهتر تمام مدارک دانشگاه آزاد اسلامی در سازمان مرکزی صادر می‌شود.»
امکان جعل مدرک به صفر رسیده است
او در ادامه بیان کرد: «یکی از اقدامات انجام‌شده در اداره‌کل دانشآموختگان تهیه مدرک خام است؛ به‌عبارت بهتر ما مدرک خام را تهیه کرده و سازمان چاپ این مدرک را به‌صورت اختصاصی چاپ می‌کند. در این مدارک یک‌سری ملاک‌های امنیتی درنظر گرفته شده که امکان چاپ آن به غیر از سازمان چاپ در جای دیگر امکان‌پذیر نیست. بنابراین می‌توان گفت دانشگاه آزاد نسبت به سایر زیرنظام‌های آموزش عالی کشور بسیار پیشرو بوده و اقدامات بسیار خوبی در این مورد انجام داده است.»
او تاکید کرد: «بی‌شک صدور مدارک در دانشگاه آزاد اسلامی از امنیت بالایی برخوردار است و افراد و سایت‌هایی که ادعای چاپ مدرک دانشگاه آزاد را دارند، تخلف کرده و حتی در جلسات پیشگیری و مقابله با جعل اسناد و مدارک رسمی، بر این موضوع تاکید شده است.»
افراد به هیچ‌عنوان فریب شیادان را نخورند
او با تاکید بر اینکه امکان صدور مدرک جعلی به هیچ‌عنوان وجود ندارد، تصریح کرد: «هر دانشجویی دارای یک کد مخصوص به خود است؛ این کد اختصاصی هر دانشجو است و مانند کد ملی فقط مخصوص به یک نفر و امکان جعل مدرک به صفر رسیده است. لذا مدرک خام به‌صورت مشخص توسط سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی تولید شده و به واحدهای دانشگاهی ارسال می‌شود.» عابدی تأکید کرد: «افراد به هیچ‌عنوان فریب شیادان را نخورند؛ چراکه مدرک این دانشگاه به هیچ‌عنوان قابل جعل نیست.»
صدور مدارک المثنی در اداره‌کل دانشآموختگان انجام می‌شود
مدیرکل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی توضیح داد: «اقدام دیگری که در اداره‌کل دانشآموختگان انجام می‌شود، بحث صدور مدارک المثنی است. تعداد قابل‌توجهی واحد دانشگاهی، مرکز دانشگاهی و مدارس سما در این دانشگاه وجود دارند که گاه دانشآموختگان این مراکز مدرک خود را گم کرده و نیاز به مدرک المثنی دارند. با این اوصاف اقدام دیگر در اداره‌کل دانشآموختگان صدور مدرک المثنی است.» عابدی اشاره کرد: «گاهی نیز مدرک در برخی واحدهای دانشگاهی مخدوش شده و از بین می‌رود و یکی دیگر از اقدامات درخصوص این مدارک مخدوش‌شده است.»
مرجع پاسخگویی به استعلام‌ها اداره‌کل دانشآموختگان است
او درخصوص تاییدیه تحصیلی نیز توضیح داد: «مرجع پاسخگویی به استعلام‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی، اداره‌کل دانشآموختگان است. در بحث تاییدیه تحصیلی قرار است یک سامانه جدید به‌زودی رونمایی شود. البته درحال‌حاضر روند کار به‌صورت مکاتبه‌ای است؛ یعنی نامه به اداره‌کل دانشآموختگان ارسال شده و ما نیز پاسخ می‌دهیم اما در آینده نزدیک روند کار تاییدیه تحصیلی در سامانه انجام خواهد شد.»
حدود 6 میلیون و 500 فارغ‌التحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد
او با بیان اینکه حدود 6 میلیون و 500 نفر از دانشگاه آزاد اسلامی فارغ‌التحصیل شده‌اند، تصریح کرد: «تاییدیه تحصیلی این تعداد افراد کار بسیار بزرگ و زمان‌بری است که این اقدام در اداره‌کل دانشآموختگان دانشگاه انجام می‌شود. همچنین تاییدیه ریزنمره قابل‌ترجمه نیز از دیگر اقداماتی است که در این اداره‌کل انجام می‌شود.»
مدیرکل دانش آموختگان دانشگاه آزاد اسلامی توضیح داد: «افرادی که نیاز به ریزنمره برای رفتن به خارج از کشور دارند باید ریزنمره آنها تایید شود. واحد دانشگاهی سرفصل و ریزنمرات را به سازمان مرکزی ارسال کرده و در سامانه ریزنمرات را چک می‌کنیم. ریزنمرات تنها به افرادی ارائه می‌شود که فارغ‌التحصیل شده باشند. یعنی اگر پرونده یک فرد به سازمان مرکزی ارسال نشده باشد، نمی‌توانیم ریزنمرات او را تایید کنیم. ریزنمره کسانی تایید می‌شود که در سامانه استعلام قابل‌رویت باشد تا بتوانیم ریزنمرات را استعلام کنیم.»
رابط دانشگاه با نظام‌وظیفه اداره‌کل دانشآموختگان دانشگاه است
او در ادامه درخصوص دیگر وظایف اداره‌کل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «بحث امور مشمولان فارغ‌التحصیل نیز در این اداره‌کل انجام می‌شود. یعنی رابط دانشگاه با نظام‌وظیفه، اداره‌کل دانشآموختگان دانشگاه است. مشمولان فارغ‌التحصیل در تمام واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در این اداره‌کل انجام شده و باید به تایید سازمان مرکزی دانشگاه آزاد برسد.»
عابدی درخصوص دیگر فعالیت‌های این اداره‌کل توضیح داد: «یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایمان بحث حسابرسی مدارک است؛ از ابتدای تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی تاکنون بحث حسابرسی مدارک اتفاق نیفتاده بود اما به لطف خدا درحال‌حاضر این اقدام انجام شده است. بحث حسابرسی‌ها دو سال به طول انجامید و مرحله اول آن امسال به پایان رسید.»
بخش فارغ‌التحصیلی در آموزشیار به اداره‌کل دانشآموختگان مرتبط است
او درباره اقدامات این اداره‌کل درخصوص سامانه آموزشیار نیز گفت: «با راه‌اندازی سامانه آموزشیار در دانشگاه امکان هرگونه تخلف احتمالی در نظام آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی در ارتباط با صدور مدرک فارغ‌التحصیلی به صفر رسیده است. بخش فارغ‌التحصیلی در آموزشیار به اداره‌کل دانشآموختگان مرتبط است؛ ما از ابتدای راه‌اندازی آموزشیار، یک ساختار ارتباطی ویژه در بخش‌های مختلف ایجاد و از فضای مجازی استفاده کردیم و کارهای بزرگی در این خصوص انجام شد.»
دبیرخانه رفع نواقص آموزشیار در اداره‌کل فارغ‌التحصیلان تاسیس شد
مدیرکل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «دبیرخانه رفع نواقص آموزشیار در اداره‌کل فارغ‌التحصیلان تاسیس شد و همه واحدهای دانشگاهی مشکلات خود درخصوص سامانه آموزشیار را به ما به‌عنوان دبیرخانه ارجاع داده و ما این مشکلات را به معاونت‌های موضوعی و بخش‌های مختلف ابلاغ کرده، نتایج را گرفته و مجدد به واحدهای دانشگاهی ارسال می‌کنیم.»
او اضافه کرد: «با این اقدام بین سازمان و صف و ستاد ارتباط خوبی برقرار شد؛ چراکه در ابتدای راه‌اندازی سامانه آموزشیار، واحدها با مشکلات مختلفی روبه‌رو بودند. با راه‌اندازی این دبیرخانه در اداره‌کل دانشآموختگان بسیاری از این مشکلات مرتفع شد.»
بیشترین تعداد فارغ‌التحصیلان در مقطع کارشناسی بوده است
عابدی در ادامه با ارائه آماری درخصوص تعداد فارغ‌التحصیلان در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «در این دانشگاه تعداد 6 میلیون و 458 هزار نفر و 952 فارغ‌التحصیل وجود دارد که این تعداد در مقاطع مختلف بوده است. در مقطع کاردانی یک میلیون و 810 هزار و 417 نفر، در مقطع کارشناسی 3 میلیون و 636 هزار و 819 نفر، در مقطع کارشناسی‌ارشد 960 هزار و 488 نفر، در مقطع دکتری حرفه‌ای 28 هزار و 566 نفر و در مقطع دکتری تخصصی 22 هزار و 662 نفر فارغ‌التحصیل شده‌اند. با این اوصاف بیشترین تعداد فارغ‌التحصیلان در مقطع کارشناسی بوده است.»
فنی‌ومهندسی‌ها بیشترین فارغ‌التحصیل را داشته‌اند
او درخصوص تعداد فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی در گروه‌های تحصیلی اصلی نیز توضیح داد: «در رشته کشاورزی و منابع طبیعی تعداد 40 هزار و 44 نفر، در رشته هنر و معماری 29 هزار و 398 نفر، در علمی-کاربردی 273 هزار و 680 نفر، در علوم پایه 189 هزار و 655 نفر و در فنی‌ومهندسی یک میلیون و 873 هزار و 368 نفر فارغ‌التحصیل شده‌اند.» مدیرکل دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه با بیان اینکه ثبت مدارک قدیمی، یک میلیون و 968 هزار و 384 نفر بوده است، اضافه کرد: «در رشته علوم انسانی یک میلیون و 734 هزار و 647 نفر، علوم پزشکی 152 هزار و 820 نفر، آموزشی 163 هزار و 36 نفر و در رشته دامپزشکی 33 هزار و 920 نفر فارغ‌التحصیل شده‌اند.» به گفته او از تعداد 6 میلیون و 458 هزار و 952 فارغ‌التحصیل دانشگاه آزاد اسلامی، 3 میلیون و 699 هزار و 733 نفر مرد و 2 میلیون و 759 هزار و 219 نفر زن بوده‌اند.
