ندا اظهری، مترجم: بیش از 70 سال از استقلال هندوستان می‌گذرد، اما هنوز سیستم آموزش عالی در این کشور آن‌طور که باید و شاید پیشرفت نکرده است و این امر در عملکرد ضعیف دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی این کشور و رتبه‌های پایین آنها در رتبه‌بندی‌های جهانی نمود پیدا می‌کند، به‌طوری‌که یک دانشگاه هندی هم جزء 100 دانشگاه برتر جهان قرار نمی‌گیرد. علاوه‌بر این، عملکرد ضعیف دانشجویان این کشور در دریافت جوایز ملی و بین‌المللی و سهم ناچیز آنها در دریافت بودجه‌های پژوهشی است. علاوه‌بر این، وضعیت دانشگاه‌های دولتی این کشور که حدود 90 درصد فارغ‌التحصیلان هند از این دانشگاه‌ها هستند، مناسب نیست. طبق گزارش سال 2019، نرخ ثبت‌نام دانشجویان در آموزش عالی این کشور تنها 3/26 درصد بوده که در مقایسه با سایر کشورهای توسعه‌یافته بسیار پایین است. شیوع همه‌گیری کرونا هم بر مشکلات این بخش اضافه کرد تا جایی که بسیاری از دانشگاه‌ها به‌دلیل وضعیت نابسامان ویروس کرونا مجبور به تعطیلی شدند.
آغاز توفانی
چند روز پیش بود که وزیر آموزش هند به‌دلیل ناکارآمد بودن از سمت خود برکنار شد و به‌تازگی، «دارمندرا پرادان»، وزیر جدید، مسئولیت این وزارتخانه را عهده‌دار شده است. او به‌عنوان وزیر آموزش و توسعه مهارت هند منصوب شده و از زمان شروع صدارت، هیچ فرصتی را از دست نداده است، به‌طوری که در هفته نخست روی کار آمدن، به تاخیرهای به‌وجود آمده در امتحانات و سیاست‌های ملی آموزش در ارتباط با کووید-19 پرداخته است. او نخستین آخر هفته خود را در جلسه شغلی با مسئولان گذراند تا نقشه‌ای بلندپروازانه برای سیاست ملی آموزش ترسیم کند. اگرچه این سیاست ملی در سال 2020 رونمایی شده است، اما اجرای آن با شیوع همه‌گیری کرونا متوقف شد. این طرح اگر به‌درستی انجام شود، می‌تواند ابعاد آموزش عالی هندوستان را به دوبرابر زمان حال افزایش دهد و نیز زمینه را برای جهانی‌سازی این نظام آموزشی باز کند. به گفته او، ما درمورد راهی که پیش‌رو داریم و برای اطمینان از آینده‌ای روشن که پیش‌روی 300 میلیون دانشجو در سراسر کشور است و نیز دستیابی به اهداف سیاست جدید آموزش عالی به‌طور موقت بحث کرده‌ایم. این وزیر جدید در جلسه‌ای که به‌تازگی با وزرا برگزار کرده، به بازنگری برنامه‌های آموزش دیجیتال پرداخت و به این نکته اشاره کرد که این سیستم باید تا حد امکان تقویت و نهادینه شود.
«پرادان» وزیر جدید آموزش درحالی در رأس وزارتخانه‌ای مهم قرار گرفته که با دستانی پر برای آماده‌سازی نسل بعدی هندی‌هایی تحصیلکرده و کارآمد به میدان آمده است. امید می‌رود که وزیر جدید نقشی اساسی در اجرای اصلاحات آموزشی در سیاست ملی آموزش داشته باشد. او قرار است با قرار ملاقات‌هایی که با دانشگاه‌های مرکزی خواهد داشت، آنها را هدایت کرده و جای خالی روسای آنها را نیز با افرادی کاربلد پر کند. خطاهای اساسی در عملکرد وزارتخانه‌هایی چون آموزش در یک دوره 19ساله، خشم عمومی را به‌دنبال داشته است. او در هفته نخست وزارت خود، با ارائه سیاست ملی آموزش، در راستای تقویت و ایجاد شرایطی آماده برای هند، گام برداشت. این سیاست نه‌تنها در هند، بلکه در کشورهای خارجی نیز مورد استقبال قرار گرفته است. در این سیاست مشخص شده که دانشجویان و جوانان به‌عنوان ذی‌نفعان اصلی هند در مسیر رسیدن به جامعه‌ای عادل از نظر دانش شناخته شده‌اند. هند با ارائه این سیاست ملی آموزش، بعد از گذشت 34سال، دارای سیاست جدید آموزشی می‌شود. «پرادان» تاکید می‌کند که این سیاست به‌عنوان ابزاری برای برآوردن انتظارات نخست‌وزیر از مبتکران، محققان و دانشمندان نقشی اساسی ایفا خواهد کرد. دولت این کشور به تعیین معیارهای جدید در زمینه ادغام آموزش با اشتغال و ایجاد موقعیت‌های فراگیر و جامع، چندرشته‌ای و هم‌تراز با استانداردهای جهانی ادامه خواهد داد.
تصمیم‌گیری درباره آزمون‌های ورودی
«پرادان» به‌تازگی در توئیتر خود بر امر دیجیتالی‌شدن و تقویت مهارت‌های شغلی در دانشجویان به‌عنوان نقاط تمرکز خود تاکید کرد و سیستم آموزشی را «آزمایشگاه قرن 21 هند» خواند. ازجمله اقداماتی که او در یک هفته نخست وزارت انجام داده، ورود به مساله به تعویق افتادن آزمون‌های دانشگاهی و از مهم‌ترین موارد، تاخیر در برگزاری آزمون ملی ورودی مقطع کارشناسی دانشگاه‌ها است که به‌سرعت، تاریخ 12 سپتامبر را به‌عنوان زمان قطعی برگزاری این آزمون تعیین کرد. طبق دستور او، تعداد شهرهای مجهز به مرکز برگزاری آزمون از 155 به 198 مرکز افزایش خواهد یافت. همچنین ترتیب زمانی دقیق، ثبت‌نام غیرحضوری، جانمایی صندلی‌ها با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و توزیع ماسک رایگان از جمله شرایطی است که برای برگزاری این آزمون عنوان شده است. شواهد حاکی از آن است که پیش‌تر، دولت هند با برگزاری رویدادهای دسته‌جمعی بدون استفاده از ماسک مقصر شناخته شده که اصلی‌ترین عامل شیوع موج کشنده کووید در کشور عنوان شده است. علاوه‌بر آن، طبق زمان‌بندی تعیین‌شده، آزمون‌های ورودی مشترک و مهم‌تر از آن، آزمون مهندسی در ماه جولای و آگوست برگزار خواهد شد و نیز به‌زودی درباره آزمون ورودی مشترک دانشگاه‌های مرکزی هم تصمیم‌گیری خواهد شد.
به گزارش تایم، یکی از کارشناسان حوزه آموزش عالی می‌گوید: «مصلحت «پرادان» در این است که پیش از آغاز سال تحصیلی 2022-2021 در کشوری که سرنوشت یک جوان با آزمون‌ها و ارزیابی‌های رسمی تعیین می‌شود، تکلیف پذیرش‌های دانشگاهی به‌طورکامل مشخص شود. او با اشاره به این که تنها حدود 3/1 میلیون نفر داوطلب آزمون رشته‌های پزشکی هستند، معتقد است که از این آمارها می‌توانید اهمیت این آزمون‌ها را از نگاه دولت ارزیابی کنید. این داوطلبان به همراه والدین خود حتی در آزمون‌های دیگر هم می‌توانند دیدگاه‌های سیاسی جامعه را تحت‌تاثیر قرار دهند و از این رو، جای تعجب ندارد که چرا دولت تا این اندازه نسبت به موضوع آزمون‌ها حساسیت به خرج می‌دهد. طی ماه‌های گذشته، دانشجویان نسبت به احتمال بازگشایی دانشگاه‌ها و شروع کلاس‌های حضوری و بالا رفتن خطر ابتلا به ویروس کرونا استرس زیادی را تحمل کرده‌اند.» «پرادیپ تاجانا»، یکی از اعضای موسسه هندی استرالیا در دانشگاه ملبورن می‌گوید: «من معتقدم نگرانی دانشجویان هندی از شرکت در آزمون‌های حضوری کاملا موجه است. در هند هنوز هم روزانه بیش از 40 هزار مورد جدید ابتلا به کووید-19 گزارش می‌شود و درحالی که واکسیناسیون هم در این کشور سرعت گرفته است اما همچنان درصد افرادی که به‌طور کامل واکسینه‌شده و هر دو دوز را دریافت کرده‌اند، پایین است. بنابراین، چنانچه دانشجویان نتوانند به‌دلیل همه‌گیری در آزمون‌های منظم و کاملا رقابتی برای پذیرش در دوره‌های حرفه‌ای شرکت کنند، خود نگرانی بزرگی است که روح و روان آنها را تهدید می‌کند.»
«پرادان»، وزیر جدید آموزش هند در جریان تغییر اساسی کابینه نخست‌وزیری روی کار آمد. نخست‌وزیر قبلی به‌دلیل مشکلات بهداشتی به‌وجود آمده بعد از عقد قرارداد کووید-19 استعفا داد. او در سال 2019 به وزارت توسعه منابع انسانی منصوب شد که در سال 2020 به وزارت آموزش تغییر یافت. ساختار این وزارتخانه بار دیگر در ماه جاری تغییر کرد که توسعه مهارت و کارآفرینی نیز زیرمجموعه آن شد. این کارشناس می‌گوید: «داشتن یک وزیر واحد برای این وزارتخانه به هماهنگی بهتر بین وزارتخانه‌ها و ادارات مختلف منجر خواهد شد.»
پردیس‌های بین‌المللی در اولویت هندی‌ها
یکی از مقامات ارشد آموزش عالی هند تشریح می‌کند که افتتاح شعبه بین‌المللی پردیس دانشگاهی یکی از والاترین خواسته هندی‌هاست و در این میان، انگلیس در صدر انتخاب این کشور قرار دارد. در نقشه راه 2030 هند-انگلیس که در جلسه‌ای مجازی در ماه می برگزار شد، به‌طور خاص به حوزه آموزش هم اشاره شده است. مهم‌ترین مساله‌ای که در این نقشه راه به آن تمرکز شده، جهانی‌سازی بین سیاست ملی آموزش هند در 2020 و استراتژی آموزش بین‌الملل انگلیس است. به گفته او، کشور ما به‌طور عمیق در آموزش و پژوهش همکاری می‌کند. سیاست ملی آموزش دو راهکار جدید به‌منظور افتتاح دانشگاه‌های خارجی در هند و افتتاح دانشگاه‌های هند را برای جهانی‌سازی در پیش گرفته‌اند. روابط جهانی اهمیتی بسیار بالا دارد، به‌طوری که تاثیر آن فراتر از اشتغالزایی دانشجویان و ایجاد شاخه‌های پردیس‌های دانشگاهی است. جهانی‌سازی نقش بسیار مهمی در مواجهه با چالش جهانی مانند تغییرات آب‌وهوایی و بیماری‌های عفونی دارد. اما در این میان، انگلیس به‌دنبال عمیق‌تر کردن هرچه بیشتر همکاری‌های بین دو کشور، همکاری‌های موسسه‌ای و دانشگاهی و برقراری ارتباط بین افراد است و دانشگاه‌ها در این بین، نقش مرکزی را برای دستیابی به این هدف دارند. همچنین هند یکی از 5 کشور دارای اولویت برای انگلیس است که درنظر دارد به‌منظور افزایش پایدار تعداد دانشجویان بین‌المللی که به این کشور می‌آیند را حداقل تا سال 2030 به 600 هزار برساند و رشد دهد.
کارشناسان بر این باورند که در سطح ایالتی، تمرکز زیادی روی آموزش عالی گذاشته شده است که ماحصل آن تقویت بخش اشتغال جوانان در هندوستان است. به عبارتی، ایجاد اشتغال می‌تواند از طریق شرکت‌های کسب‌وکار استارتاپی باشد و دانشجویان درقالب آنها با ایده‌های ابتکاری می‌توانند روند اشتغال خود را تسریع بخشند. به عبارتی جهانی‌سازی یکی از راهکارهایی است که می‌تواند به هند کمک کند، مانند الهام گرفتن از نوآوری‌ها و رشد بیشتر استارتاپ‌ها در پردیس‌های دانشگاهی. به گفته کارشناسان آموزش عالی، ما باید از این موضوع آگاه باشیم که در کشورهای نوآورانه‌ای چون انگلیس و آمریکا چه نوآوری‌هایی اتفاق می‌افتد و از آنها استفاده کنیم و کار مفیدی با آنها و نیروهای جوان دانشجو انجام دهیم. به‌عبارتی، جهانی‌سازی برای توسعه و بالا رفتن اعتمادبه‌نفس هند و دانشگاه‌های آن اهمیت بالایی دارد.
خلأ رهبری در دانشگاه‌های هند، اصلاحات را زیر سوال برده است
بیش از یک‌سوم دانشگاه‌های مرکزی هند بدون ریاست دائمی اداره می‌شوند که همین مساله، نگرانی‌هایی را درمورد تداخل سیاسی ایجاد شده در تحولات بخش آموزش عالی دانشگاهی در این کشور ایجاد کرده است. دست‌کم از جمع 54 موسسه و دانشگاه مرکزی، 21 مرکز که بودجه خود را از دولت ملی دریافت می‌کنند، مانند دانشگاه‌های باناراس هندو، دهلی و جواهر لعل نهرو، رئیس دانشگاهی که در درازمدت مدیریت این مراکز را برعهده گرفته باشد، ندارند. مقامات وزارت آموزش این کشور، نخست‌وزیر را مقصر این امر می‌دانند که به فهرست نامزدهای انتخاب‌شده پاسخی نمی‌دهد. این فهرست پس از انتخاب باید برای ریاست‌جمهوری فرستاده شود. اما انتقادی که در این میان مطرح می‌شود این است که نخست‌وزیر هند درحالت عادی بخشی از فرآیند انتخاب روسای دانشگاه‌های مرکزی محسوب نمی‌شود. درواقع، دولت به‌دنبال عده‌ای وفادار ایدئولوژیک است تا قبل از انتصاب آنها، از صحت موقعیت سیاسی آنها اطمینان حاصل کند و این می‌تواند یکی از دلایل تاخیر در انتخاب روسای دانشگاه‌ها باشد. دانشگاه دهلی که یکی از دانشگاه‌های قدیمی هند به‌شمار می‌رود، سال گذشته رئیس خود را در میان ادعاهایی مبنی‌بر عدم‌موفقیت در پرکردن پست‌های خالی، برکنار کرد. علاوه‌بر این، چهار موسسه فناوری هند هم بیش از یک‌سال است که بدون رئیس اداره می‌شوند. این خلأ درحالی وجود دارد که پرسش‌هایی پیرامون سیاست بلندپروازانه آموزش هند مطرح می‌شوند که طبق آن، یک طرح کلی 20ساله به این موضوع می‌پردازد که هند چگونه می‌تواند بخش دانشگاهی خود را تا حد زیادی گسترش داده و بین‌المللی کند. کارشناسان این حوزه معتقدند اصلاحاتی که باید در آموزش عالی هند ایجاد شود، مدت‌ها به تاخیر افتاده است و این امر با توجه به تعطیلی شمار گسترده‌ای از دانشگاه‌های این کشور به‌دنبال موج دوم کووید-19 ایجاد شده است.
هنوز به‌درستی مشخص نیست که سیاست ملی آموزش هند می‌خواهد به کجا برسد و از قرار معلوم، دولت هنوز برنامه‌ای برای اصلاحات این حوزه ارائه نکرده است. به‌طور قطع، این عدم‌اطمینان طولانی‌مدت بر عملکرد دانشگاه‌ها تاثیر منفی می‌گذارد، اما با روی کار آمدن وزیر جدید آموزش، امید می‌رود برنامه مدونی برای این اصلاحات مشخص شود.