سیداحسان قاضی‌زاده، نماینده مجلس و مشاور حقوقی سابق قوه‌قضائیه در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به بررسی ۱۰ فرمان قضایی غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در اولین نشست شورای عالی دستگاه قضا پرداخت که متن آن را در ادامه آمده است.
به‌نظر می‌رسد روح حاکم بر این 10 فرمان نیز همان سند تحولی است که رهبری بر تداوم آن تاکید داشتند. ارزیابی شما از این موضوع و نسبت آن با سند تحول چیست؟
مهم‌ترین مولفه برای تحول در قوه‌قضائیه ایجاد احساس عدالت بین آحاد مردم است که مردم قوه‌قضائیه را به‌عنوان ملجا و پناهگاه خود حس کنند. این مهم‌ترین رویکرد تحولی است که باعث امیدآفرینی بین آحاد مردم می‌شود و قطعا مردم را نسبت به قوه‌قضائیه امیدوار می‌کند و این را امیدآفرین می‌دانم.
نکته دیگر حوزه مسائل آگاهی‌بخشی و بخش پیشگیری در دستگاه قضایی است که نقش پیشگیری را نمونه‌ای از توسعه‌مندی در دستگاه قضایی می دانم؛ در بسیاری از امور و دعاوی مختلفی که بین حوزه‌های مختلف وجود دارد می‌توان آگاهی‌بخشی و پیشگیری کرد؛ درواقع این پیشگیری ممکن است بعضا پیشگیری سیستمی و گاهی نیز پیشگیری مدیریتی باشد.
البته برخی از اینها می‌تواند پیشگیری‌هایی باشد که اصولا هزینه وجود تخلف را بالا ببرد و الزاما منجر به جرم‌انگاری نشود، اینکه تعداد آمار پرونده‌های قضایی ما روزبه‌روز بالاتر برود یا دعاوی روزانه بیشتر شود، شاخصه خوبی نیست.
تحول قضایی از نظر شما چه اقتضائاتی دارد؟
تحول در دستگاه قضایی این است که بتوانیم به اشکال مختلف آمار کیفری و پرونده‌های دعاوی مختلف را چه حقوقی و چه جزایی کاهش دهیم و من فکر می‌کنم حضور محسنی‌اژه‌ای در تداوم حرکت رئیسی بتواند مکمل یکدیگر باشد. این مساله برای امیدآفرینی بین آحاد مردم و اعتماد روزافزون به سیستم و دستگاه قضایی هم اثرگذار خواهد بود.
بنابراین این موضوع ابعاد مختلفی دارد؛ می‌تواند قاطعیت در برخورد با فساد باشد یا به‌نوعی منجر به ایجاد فضای اطمینان‌بخش حمایتی برای افرادی شود که خدمت صادقانه به مردم می‌کنند. در وجهه دیگر هم به‌معنای ورود دستگاه قضایی به بسیاری از سامانه‌ها و سیستم‌هایی است که اصولا از وجود مسائلی پیشگیری می‌کند که منجر به ایجاد دعوای عمومی یا یک امر جزایی می‌شود.
به‌نظر شما در مسائل درون‌قوه‌ای و مسائل ناظر به آزادی‌های اجتماعی، سند تحول مورد تاکید اژه‌ای چه مزیت‌هایی می‌تواند داشته باشد و در 5سال آینده به کجا منجر می‌شود؟
در دوره‌های 5ساله دستگاه قضایی این مساله حتما نشان‌دهنده رویکرد است و داشتن رویکرد توجه و اجرای درست آن مهم‌ترین رکن است. من امیدوارم دستگاه قضایی حضور اطمینان‌بخش، مردمی، قاطع، عملگرا و با در نظر گرفتن واقعیات و اقتضائات امروز جامعه ایران داشته باشد و بتواند محکم و مستحکم عمل کند.
هدف و غایت اصلی آن قرار است تبدیل به ملجا و پناهگاه همه مظلومان و کسانی شود که در حق آنها به‌نوعی ظلم شده و از این‌رو باید بتواند یک دستگاه تراز انقلاب اسلامی در این سیستم که بسیار مهم است، ایجاد کند.