زهرا رمضانی - سارا طاهری، روزنامه‌نگار: علیرضا عراقیه، عضو هیات‌علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی و عضو شورای عالی پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی نیز به «فرهیختگان» گفت: «متاسفانه بچه‌ها در دوره کارشناسی براساس آگاهی کامل انتخات رشته نمی‌کنند و معمولا بعد از ورود به دانشگاه و دوره کارشناسی متوجه می‌شوند که مسیر را درست یا نادرست آمده‌اند.»
او ادامه داد: «اگر مسیر را اشتباه آمده باشند و ما به آنها اجازه تغییر مسیر ندهیم، آسیب خواهند دید؛ مگر آن که نظام انتخاب‌شده و راهنمای تحصیلی در بدو ورود به دانشگاه صحیح بوده و ما مطمئن باشیم که افراد راه را درست آمدند، در چنین شرایطی می‌توان گفت تغییر رشته ممنوع است.»
عراقیه با بیان اینکه انتخاب رشته برای داوطلبان هنوز انسجام لازم را ندارد، اضافه کرد: «بنابراین کسانی که در مقطع کارشناسی انتخاب رشته می‌کنند نمی‌توانند با آگاهی کامل مسیر درست را انتخاب کنند. امروز در دانشگاه‌ها میان‌رشته‌ای‌ها و بین‌رشته‌ای‌ها مطرح شده‌اند و گاهی‌اوقات پایه رشته دانشجویان در رشته روانشناسی است، اما در فوق‌لیسانس در علوم تربیتی ادامه تحصیل می‌دهد. در چنین شرایطی یافته‌هایی که دانشجو در دوره کارشناسی رشته روانشناسی را موردمطالعه قرار داده به او برای درک و فهم مطالب کارشناسی‌ارشد کمک خواهد کرد.»
عضو هیات‌علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی توضیح داد: «یا به‌طور مثال ممکن است یک دانشجو در دوره لیسانس در رشته نرم‌افزار کامپیوتر پذیرفته شده باشد، اما در دوره ارشد در رشته تکنولوژی آموزشی تحصیل کند؛ بنابراین یافته‌های او در دوره کارشناسی به تحصیل در رشته تکنولوژی آموزشی کمک می‌کند.»
او تاکید کرد: «اگر سیستم هدایت تحصیلی منسجم و دقیق باشد دانشجو در بدو ورود به دانشگاه می‌تواند به‌درستی انتخاب رشته کرده و در دوره ارشد نیز در همان رشته ادامه تحصیل دهد، اما متاسفانه این روزها به‌جز عده خاصی از دانشجویان که به مشاوره یا آموزشگاه‌های خاص برای انتخاب رشته دسترسی دارند، قاطبه دانش‌آموزان از فرصت‌های لازم، مهارت و آگاهی‌های لازم برای انتخاب رشته دوره کارشناسی برخوردار نیستند و بنابراین بدون آگاهی لازم و توجه به ابعاد مختلف آن رشته وارد دوره کارشناسی می‌شوند.»
عراقیه گفت: «این افراد اگر دوره کارشناسی متوجه شوند که باید مسیر خود را تغییر دهند و در دوره کارشناسی‌ارشد نیز امکان تغییر رشته برای آنها فراهم نباشد، باعث می‌شود که دانشجو همچنان در رشته‌ای که علاقه و انگیزه لازم را ندارد در مقطع ارشد نیز ادامه تحصیل دهد.»
او با تاکید بر اینکه این موضوع از دوجنبه می‌تواند آسیب‌زا باشد، تصریح کرد: «جنبه اول اینکه وقتی دانشجو در دوره کارشناسی استعداد خود را بهتر شناخت نمی‌تواند وارد رشته‌ای متناسب با استعداد خود در دوره ارشد شود و دوم اینکه ما به‌عنوان جامعه از چنین استعدادی محروم‌شده و آسیب خواهیم داد.»
عضو هیات‌علمی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: «این موضوع به پایه آموزش برمی‌گردد؛ در دوره متوسطه اول الگوی جامع و مشخصی نداشته و دانش‌آموزان وارد متوسطه دوم می‌شوند، در متوسطه دوم نیز چون الگوی مشخصی برای انتخاب رشته تحصیلی صحیح وجود ندارد، وارد کارشناسی‌شده و در دوره کارشناسی است که دانشجویان به‌دلیل بلوغ فکری بیشتر، حضور در دانشگاه و ارتباط با اساتید می‌توانند درخصوص رشته خود تصمیم‌گیری جدی‌تری داشته باشند.»
او ادامه داد: «برخی از دانشجویان نیز رشته‌ای را در دوره کارشناسی انتخاب کرده و متوجه می‌شوند دروس تخصصی این رشته مطابق با استانداردهای آنان نیست و می‌توانستند انتخاب درست‌تری داشته باشند؛ بنابراین در چنین شرایطی لازم است شرایط تغییر رشته وجود داشته باشد و بستن راه این دسته از دانشجویان نیز کار درستی نیست، چون باید در رشته‌ای ادامه تحصیل دهند که استعداد لازم را در آن ندارند.»
عراقیه با بیان اینکه چنین تصمیمی نیاز به کنکاش و تجزیه و تحلیل دارد، گفت: «باید ابعاد مختلف این تصمیم بررسی شود. البته تخصص‌گرایی بسیار ارزشمند است تا بتوانیم افراد را مطابق با رشته‌هایی که در آن مشغول به تحصیل هستند هدایت کنیم، اما این موضوع مشروط به آن است که در گام اول، انتخاب رشته صحیح انجام شده باشد تا بتوانیم دانشجویان را تشویق کنیم تا در رشته‌ای که در مقطع کارشناسی انتخاب کرده است، ادامه تحصیل دهد.»