راحله قبادی، خبرنگار: در روزهای پایانی دولت تدبیر و امید، بار دیگر حواشی تئاتر پر رنگ‌تر شده است. تئاتر که از ابتدای ورود ویروس منحوس کرونا درگیر تعطیلی‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت بود، بار دیگر پس از یک ماه بازگشایی سالن‌ها، بار دیگر از ابتدای این هفته تعطیل شد. با این همه طی هفته گذشته اتفاقات مختلفی رخ داد که هرچند سالن‌های تئاتر تعطیل هستند اما گویی اخبار مختلف از تئاتر همچنان در جریان است.
در این میان اما برخی هنرمندان که پیش از این هم دغدغه‌هایی نسبت به وضعیت تئاتر داشتند اعتراضاتی کردند و برخی دیگر با نیم‌نگاهی به پایان دولت به میدان آمده‌اند تا شاید از آب گل‌آلود وضعیت فعلی ماهی خود را بگیرند.
قادر آشنا، مدیر مرکز هنرهای نمایشی گفته است: «من به‌عنوان یک مدیر باید هم به کار حرفه‌ای و هم به سلامت انسانی توجه کنم. قانون مصوب ستاد مقابله با کرونا در شرایط قرمز سالن‌های تئاتر را تعطیل می‌کند؛ یعنی قانون در کشور این است و نمی‌توانم خلاف قانون کاری را انجام دهم. در حیطه وظایف من نیست که تئاتر را تعطیل بکنم یا نه و این اصلا نیاز به ابلاغیه ندارد؛ چون مصوبه قانونی است. اگر در شهری کسی دزدی کند، دلیل نمی‌شود من هم دزدی کنم. اگر کسی خلاف قانون عمل کند، دلیلی ندارد که من هم خلاف قانون عمل کنم.» اما با توجه به این اظهارنظر در هفته جاری برخی مدیران سالن‌های خصوصی اعلام کردند که سالن خود را تعطیل نمی‌کنند و برخی سایت‌های فروش بلیت هم اعلام کردند اقدام به فروش بلیت خواهند کرد.
در همین راستا سیدوحید فخر موسوی، رئیس شورای نظارت و ارزشیابی تئاتر در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «ما تابع قانون هستیم و قانون درخصوص کرونا همه چیزش با ستاد ملی کروناست و ماهم تابع آن هستیم و هر کجا قرمز شود مطابق آن مشاغل دو، سه و چهار باید تعطیل شوند. ما با قرمز شدن وضعیت استان تهران و برخی دیگر از استان‌ها همچون همیشه به تمامی سالن‌های خصوصی و دولتی اعلام کردیم که باید سالن خود را تعطیل کنند.»
وی با اشاره به اینکه اداره‌کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صرفا ابلاغ کننده تعطیلی سالن‌هاست اظهار داشت: «اینکه در شرایط فعلی برخی اعتراض دارند همه مشاغل گروه دو تعطیل نشده‌اند و سالن خود را باز نگاه داشته‌اند به ضابط قضایی و ستاد ملی کرونا مربوط است و بستن یک سالن به اداره‌کل هنرهای نمایشی ارتباطی ندارد.»
فخر موسوی با بیان اینکه سالن‌های تئاتر و سینما به تازگی به گروه دو آمده‌اند اظهار داشت: «پیش از این در اغلب اوقات سال وضعیت هشدار نارنجی بود و قرار داشتن تئاتر در گروه سه باعث تعطیلی سالن‌ها می‌شد اما از ابتدای امسال تئاتر به گروه دو آمد و چون طی یک ماه گذشته وضعیت نارنجی بود سالن‌های تئاتر باز بودند. اعتراض برخی سالن‌داران و هنرمندان به تعطیلی سالن‌ها دلیل عدم رعایت قانون از سوی برخی مشاغل گروه دو است که مسلما این اقدام مشاغل متخلف مشکلاتی را برایشان پدید می‌آورد، تلاش ما این است در شرایط فعلی طبق نظر ستاد ملی کرونا تئاتر کشور اداره شود.»
مدیر شورای نظارت و ارزشیابی در رابطه با برگزاری بیست‌وسومین جشنواره سراسری تئاتر دانشگاهی نیز اظهار داشت: «برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی برعهده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است، هم بنده و هم جناب آشنا با مدیران این رویداد تئاتری صحبت کرده‌ایم و وضعیت را اعلام کرده‌ایم، اما نظر برگزار‌کنندگان این جشنواره برگزاری جشنواره بدون تماشاگر و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی است، طبیعی است اگر تخلفی هم در جریان برگزاری این جشنواره رخ دهد نهاد برخوردکننده ستاد ملی کرونا خواهد بود. شاید این دوستان مجوزهایی را از این ستاد دریافت کرده‌اند. به هر حال یکی از گلایه‌هایی که برخی سالن‌داران خصوصی از تعطیلی تئاتر داشتند هم به دلیل برگزاری این جشنواره بوده است که اعلام می‌کنم برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی ارتباطی با مرکز هنرهای نمایشی ندارد و هرگونه اقدام در رابطه با این جشنواره برعهده مدیریت تماشاخانه ایرانشهر و وزارت علوم است، البته تماشاخانه ایرانشهر نیز اجراهای عمومی خود را از ابتدای هفته تعطیل کرده است و صرفا میزبان جشنواره است.»
همان‌طـــور که در گفت‌وگــــــو بــا مدیر شورای نظارت و ارزشیابی مطـــرح شد در میانه این شرایـــــط از ابتدای هفته، بیست‌وسومین جشنــــواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی ایران در تماشاخانه ایرانشهر آغـــاز شده است، اما با توجـــــه به شرایط تعطیلــــی سالن‌هـــا مسئولان برگزاری این جشنواره تصمیم گرفتند که اجراها بدون حضور تماشاگر برگزار شود، تصمیمی که انتقادات بسیاری را به همراه خود داشت، با این حال از ابتدای هفته روزانه دو نمایش در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می‌روند که تنها میزبان هیات داوران است. هرچند بحث سلامتی عوامل گروه‌های نمایشی، داوران، مسئولان سالن و عوامل برگزاری جشنواره نیز وجود دارد که باعث شده این روزها تماشاخانه ایرانشهر نه‌تنها تعطیل نباشد بلکه شلوغ‌تر از روزهای عادی هم هست. برخی منتقدان این جشنواره معتقدند علت تعجیل در برگزاری جشنواره، روزهای پایانی دولت و تغییر مدیران بالادستی است، شاید مدیران فعلی وزارت علوم نگرانند در عکس‌های یادگاری جشنواره تئاتر دانشگاهی حضور نداشته باشند، اما به چه قیمت؟ به قیمت جان دانشجویان و دیده نشدن آثارشان برای مخاطبان اصلی تئاتر یعنی مردم.
با همه این تفاسیر تئاتر کشور دوباره به کما رفته است و منتظر تغییر رنگ از قرمز به نارنجی است، اما اتفاق اخیر بار دیگر هنرمندان تئاتر را وادار به عقب‌نشینی و انتظار برای اجرایی ایمن به لحاظ بهداشتی و اقتصادی کرد، چراکه تعطیلی فعلی تئاتر درست در زمانی اتفاق افتاد که نزدیک به 10 نمایش در روزهای ابتدایی اجرای خود بودند.
در همین رابطه مطالب زیر را بخوانید:
سجاد رضایی‌مقدم، روزنامه‌نگار:
جشنواره تئاتر دانشگاهی، پلی برای نسل‌سازی (لینک)